Saga - 2006, Blaðsíða 70

er a› bind ind is menn töldu sig ekki leng ur flurfa a› gera nein ar til -
slak an ir frá stefnu sinni um áfeng is laust land.
Flutn ings menn voru úr bá› um flokk um flings ins, flrír úr flokki
Hann es ar Haf stein, Heima stjórn ar flokkn um, og fjór ir úr stjórn ar -
and stö› unni. Í fram sögu ræ›u sag›i Gu› mund ur Björns son me› al
ann ars:
Mál i› hef ur ver i› rætt á mann fund um ví›s veg ar um land,
me› al ann ars á fling mála fund um, sí› ast nú í vor. Af 50 fling -
mála fund um, sem haldn ir voru í vor, hef ur fla› ver i› tek i› til
umr. á 30 fund um og á 20 af fleim er beint far i› fram á a› flutn -
ings bann á áfengi.
Jeg held flví fram, a› fling inu sje skylt a› íhuga mál i›, flar
sem fla› er svo mik ils vert og hef ur svo mik i› fljó› ar fylgi.73
Gu› mund ur taldi flau and mæli létt væg a› bann gegn sölu e›a a› -
flutn ingi áfeng is væri brot á per sónu legu frelsi manna. Skylda
fleirra er vildu bæta hag fljó› ar inn ar væri „a› vernda líf manna og
heil brig›i, svo a› fleir geti lif a› sem lengst í land inu og not i› gæ›a
lífs ins“.74 Mesti mein vald ur mann lífs ins væri berkla veik in og ekk -
ert ör uggt rá› væri til a› út r‡ma henni til fulls. Ö›ru máli gegndi
um ann a› stærsta átu mein fljó› ar inn ar, áfeng is nautn ina, sem væri
hægt a› út r‡ma me› áfeng is banni. „[F]lest laga bo› eru brot á per s-
ónu legu frelsi“, sag›i Gu› mund ur, „a› svo miklu leyti sem flau
flest á ein hvern hátt tak marka sjálf ræ›i manna. En flau lög, sem
heilt fljó› fé lag ósk ar eft ir, flau geta fló ekki talist brot á frelsi.“75
Eft ir stutta um ræ›u var kos in fimm manna nefnd til a› íhuga
frum varp i›. Hún skil a›i ein róma til lögu um rót tæka stefnu breyt -
ingu um me› fer› máls ins, fla› er a› sam flykkt yr›i flings á lykt un -
ar til laga um a› bo›a til fljó› ar at kvæ›a grei›slu um bann. Úr slit
at kvæ›a grei›sl unn ar yr›i sí› an rá› gef andi fyr ir Al flingi.76
Nefnd in vís a›i á bug fleirri mót báru a› al gjört áfeng is bann væri
brot á per sónu frelsi manna. „Öll fljó› fé lags skip an hvíl ir á ein um
grund velli, sam eig in leg um hags mun um; flar af lei› ir ‡m is kon ar
tak mark an ir á sjálf stæ›i manna; án fless kon ar tak mark ana get ur
ekk ert fé lags líf átt sér sta›. Me› fljó› fé lags vernd hljóta jafn an a›
fylgja fljó› fé lags skyld ur“, sag›i í áliti nefnd ar inn ar.77 Nefnd in taldi
svanur kristjánsson70
73 Al fling is tí› indi 1905 B, d. 2481–2482.
74 Sama heim ild, d. 2479–2480.
75 Sama heim ild, d. 2481.
76 Al fling is tí› indi 1905 A, bls. 1232.
77 Sama heim ild, bls. 1233.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 70