Nýi tíminn - 19.05.1955, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 19. maí 1955 — NÝI TÍMINN — (5
Grein sú sem hér er birt sýnir glöggt að hugmyndin um vinstri
samvinnu á nú miklu og dagvaxandi fylgi að fagna. Hún er eftir Þórð Valdimars-
son þjóðréttarfræðing, sem er Framsóknar-
maður að skoðunum, en hann kveðst senða Nýja timanum greinina
sökum þess að „uin þessar mundir eiga vinstrisinnaðir Fram-
sóknarmenn erfitt með að fá birtar greinar í Tímanum sem ekki eru á alveg
réttri línu eins og það er kallað,
en sú lína Virðist vera band það sem leiðtogar
Framsóknarflokksins láta íhaldið hafa sig í um þessar mundir". Þórður
kveðst ef til vill munu senda Nýja tímanum
fleiri greinar um viðhorf vinstrisinnaðra Framsóknarmanna til þjóðmálanna.
íhaldið verðnr að víkja
úr stjórn
Framferði leiðtoga Framsókn-
arflokksins undanfarin ár hefur
verið kjósendum flokksins vax-
andi áhyggjuefni. Samvinna
þeirra við íhaldsflokkinn, erki-
óvin allra frjálslyndra og um-
bótasinnaðra afla í þjóðfélag-
inu, hefur haft síður en svo
bætandi áhrif á þá, auk þess
sem þeir virðast hafa laðazt
svo mjög að glæframönnunum
í íhaldsflokknum að þeir geta
ekki lengur án þeirra verið.
Að vísu segjast leiðtogar
Framsóknarflokksins fyrir-
verða sig fyrir samvinnu sína
við íhaldið og viðhafa svipuð
afsökunarorð um hana og sjó-
maður einn er staðinn var að
því að koma út úr pútnahúsi í
Hamborg. Hann sagði þessi
orð sér til afsökunar: „111
nauðsyn rak mig inn í þetta
spillingarbæli. Ég átti ekki í
annað hús að venda. Eins og
þú skilur þá er það neyðar-
úrræði að heimsækja pútna-
hús. Þú ferð vonandi ekki að
segja konunni minni frá þessu“.
Við svipaðan afsökunartón
kveður einatt hjá leiðtogum
Framsóknarflokksins þegar
hina illræmdu stjórnarsam-
vinnu þeirra við íhaldsflokkinn
ber á góma. Pólitísk nauðsyn
rak okkur yfrum til þeirra. Við
áttum ekki í annað hús að
venda.
En því miður þá verður ekki
anriað séð en að hrösun leið-
toga Framsóknarfloksins með
íhaldsmaddömunni sé alvar-
legra fyrirbrigði en það sem
henti íslenzka sjómanninn í
Hamborg, því nú virðist svo
komið með þá að þeir geta
ekki hugsað sér að vera ann-
arstaðar en í hinu pólitíska
pútnahúsi íhaldsins. Það er
engu líkara en að þeir hafi
valið sér og flokknum það að
samastað. Það stýrir ekki góðri
lukku þegar óvandaðar gleði-
konur fá siíkt vald yfir mönn-
um. Það endar vanalega með
skelfingu. — Raunsæismenn
flokksins hafa komið auga á
þá staðreynd að kjósendur
hans til sjávar og sveita munu
ekki sætta sig við það lengur
að flokksleiðtogarnir flatmagi
í vímu og aðgerðarleysi í
flatsæng íhaldsins. Orð for-
manns flokksins, Hermanns
Jónassonar, og fleiri manna á
seinasta flokksfundi bera það
með sér að þeir vita hvað
klukkan á framsóknarbæjun-
um slær. Þeir hafa skilið rétt
fyrirboðann sem felst í þeim
óánægjukurr sem nú fer um
sveitir landsins, og geymir í
sér sama hljóminn er fylgdi
bogastrengssliti því er átti sér
stað er Ólafur Tryggvason
spurði: „Hvað brast svo hátt?“
Og fékk svarið: „Völdin úr
hendi yðar, herra“. Gnýrinn í
sveitum landsins er hærri og
voldugri en þegar örlagabogi
Ólafs Tryggvasonar brast forð-
um daga, því að um dreifðar
byggðir íslands er ekki einn
heldur fjölmargir strengir að
bresta, strengir sem hingað til
hafa tengt sveitafólkið á fs-
landi við Framsóknarflokkinn,
strengir sem mundu hafa brost-
ið fyrir löngu, hefði minning-
in um afrek Framsóknarflokks-
ins í stjórnarsamvinnu við aðra
vinstrimenn á afrekstímabili
flokksins ekki varðveitzt meðal
sveitafólksins og alið af sér
vonir um að flokkurinn mundi
aftur halda inn á rétta braut
eins og hann hefur lofað fyrir
sérhverjar Alþingiskosningar.
Flótti kjósenda Framsóknar-
flokksins verður ekki stöðvaður
nema með einu móti, sem sé
því, að Framsóknarflokkurinn
haldi gefin heit sín við kjós-
endur og segi skilið við íhald-
ið og beiti sér fyrir myndun
jákvæðrar umbótastjórnar á-
samt Alþýðuflokknum, Þjóð-
varnarflokknum og Sósialista-
flokknum. Það eina sem aftr-
ar því að vinstri stjórn geti
komizt á er tregða sumra
Framsóknarmanna að slíta sig
frá íhaldsflokknum. Ef Fram-
sókn vanrækir þá ákjósanlegu
möguleika sem nú eru á því að
koma á vinstristjórn, þá get-
ur það ekki stafað af öðru en
því að pólitísk feigð sæki að
Framsóknarflokknum af því að
íhaldinu hafi tekizt að sigra
hinn innanfrá.
Ef Framsóknarflokkurinn læt-
ur það ógert að kalla ráðherra
sína úr íhaldsstjórn Ólafs Thors
og mynda umbótastjórn með
vinstriflokkunum þremur, þá
stimplar hann sig þarmeð sem
íhaldsflokk. Það stoðar hann
lítið að tala fagurlega um vilja
sinn til að safna um sig sundr-
uðum öflum til að vinna bug á
íhaldi og spillingu meðan verk
hans tala um órjúfanlega
tryggð og þjónustu við þau
braskara- og afturhaldsöfl er
hann nú leggur lag sitt við.
Allt skraf málgagns Fram-
sóknarmanna um að ógeming-
ur sé að mynda stjórn með
sósialistum vegna þess að þeir
hati ekki Rússa, er fánýtt
blekkingarraus sem enginn
hugsandi Framsóknarmaður
tekur minnsta mark á, ekki
einu sinni þeir sem eru að
myndast við að bera þessa vit-
leysu á borð fyrir kjósendur
Framsóknarflokksins. Þetta er
svo mikil fásinna að það er
blátt áfram móðgandi við skyn-
semi Framsóknarmanna að
reyna að hafa slíkar blekk-
ingar i frammi.
Það er hollt fyrir leiðandi
menn Framsóknarflokksins að
gera sér grein fyrir því, að
kjósendur flokksins, sem eru
allflestir frjálslyndir umbóta-
og vinstrimenn, eru búnir að
fá sig fullsadda af þeim leik
foringjanna að lofa því fyrir
hverjar kosningar að berjast
kröftuglega á móti íhaldinu og
láta það ekki henda sig fram-
ar að mynda stjórn með því,
en skriða svo í pólitíska flat-
sæng með þessum erkióvinum
íslenzku þjóðarinnar strax að
afstöðnum kosningum og haga
stjómarathöfnum sínum þann-
ig, að vart verður á milli séð
hvor er meiri íhaldsflokkur,
Framsókn eða sjálft íhaldið.
Hér þarf mikilla og skjótra
breytinga við.
Framsóknarkjósendur .rnvmu
alls ekki sætta sig við lengur
við áframhaldandi fóstbræðra-
Effir
Þórð Valdimarsson
þjóðréttarfræðing
lag Framsóknar við þjóðhættu-
legasta og spilltasta flokk
landsins. Framsóknarflokkur-
inn hefur hingað til lifað á
fornri frægð sem hann ávann
sér í giftusamlegri samvinnu
við Alþýðuflokkinn og önnur
umbótaöfl er nú fylgja Sósial-
istaflokknum og Þjóðvarnar-
flokknum að málum. Árin sem
samvinnan við íhaldið hefur
varað, hafa verið einskonar
niðurlægingar- og aðgerðar-
leysistímabil í sögu hans. Eng-
inn sannur Framsóknarmaður
mun sætta sig lengur við á-
framhald á sliku. Þeir munu
heldur velja þann kostinn að
stuðla að þjóðf-ylkingu vinstri-
manna en horfa upp á það ár
eftir ár, að leiðtogar Framsókn-
arflokksins þjóni hagsmunum
fjárglæframannanna í ihalds-
flokknum.
Sósíalistar hafa sýnt það
margoft, og nú síðast í nýaf-
stöðnu verkfalli, að þeir bera
hag þjóðarheildarinnar fyrir
brjósti og vilja ljá samtökum
alþýðunnar allt það lið er þeir
mega. Það er meira en hægt er
að segja um Framsóknarflokk-
inn sem hélt að sér höndum í
verkfallinu og aðhafðist fátt
nýtilegt. Ef við gerum saman-
burð á því hvernig hann brást
við þessu verkfalli og þeim
er áttu sér stað þegar hann
átti samleið með Alþýðuflokkn-
um, sjáum við bezt hversu lam-
andi áhrif íhaldssamvinnan
hefur haft á hann. Svo mjög
er hann breyttur frá því sem
áður var.
Meðan verkámenn og iðnað-
armenn önzuðu bulli ihaldsins
um að sósíalistar væru ósam-
vinnuhæfir var Alþýðusam-
bandið að mestu leyti óstarf-
hæft, og áorkaði litlu til hags-
bóta fyrir starfandi fólk. Eftir
að falskenning íhaldsins var
vegin og léttvæg fundin, og
vinstri öflin innan Alþýðu-
sambandsins tóku höndum sam-
an, hefur það orðið máttur og
megin vinnandi fólks og leitt
það til sigurs i baráttu fyrir
auknu kaupi og bættum hag.
Það sama og skeð hefur á sam-
takavettvangi alþýðunnar þarf
að eiga sér stað í sölum Al-
þingis. Vinstri menn á þingi
þurfa að fylkja liði sínu um
hagsmunamál þjóðarheildarinn-
ar og binda endi á það ófremd-
arástand sem á sér stað í ís-
lenzkum stjórnmálum. Það er
ekki seinna vænna. Engum ár-
vökulum þingmanni getur
blandazt hugur um að það er
það sem þjóðin vill. Það velt-
ur á Framsóknarflokknum
hvort vinstristjórn verður að
veruleika á þessu kjörtímabili.
Samvinna vinstrimanna innan
Alþýðusambandsins talar sínu
máli um það að vinstrimenn
þar og annarstaðar eru búnir
að sjá í gegnum blekkingar-
hjal íhaldsins um ímyndaða
hættu af samstarfi við sósíal-
ista. Það mun koma enn skýr-
ar í ljós í næstu alþingiskosn-
ingum að alþýða manna til
sjávar og sveita er búin að fá
sig fullsadda á því að veiga-
lítill flokkur eins og íhaldið,
sem aðeins hefur 36 prósent
greiddra atkvæða á bak við sig
og varla það mikið í næstu
kosningum, fái að vaða hindr-
unarlaust uppi í þjóðfélaginu,
sölsa undir gæðiriga sína mik-
inn hluta þjóðarteknanna, með
meira eða minna óheiðarleg-
um aðferðum, og nota ríkis-
stjórnina sem skálkaskjól á-
byrgðarsnauðra braskara, og
það fyrir tilstilli flokks sem við
Framsóknarkjósendur höfum í
lengstu lög viljað trúa að væri
ósvikinn umbóta- og vinstri-
flokkur.
Engum manni getur dulízt sú
takmarkalausa spilling sem
þrifst i stjórnmála- og efna-
hagslífi þjóðarinnar. Blöndals-
hneykslið og öll hin hneyksl-
ismálin sem liafa orðið lýðum
ljós undanfarna mánuði þrátt
fyrir tilraunir rikisstjórnar og
annarra opinberra aðila til að
þegja þau i hel, hafa geíið fólki
innsýn inn í þann heim spill-
ingar og glæpamennsku sem
dylst að tjaldabaki íslenzkra
stjórnmála. Framsóknarflokk-
urinn þykist vera hneykslaður
á ástandiriu, en samt gerir
hann ekkert jákvætt til að ráða
bót á þvi. Honum er í lófa
lag'ið að kveða niður spilling-
una, og koma á endurskipu-
lagningu i heildsölu- og út-
flutningsmálum landsins með
því að slíta hinni óvinsælu
stjórnarsamvinnu sinni við í-
haldið og taka höndum saman
við hin heilbrigðu umbótaöflin
í vinstriflokkunum. Enginn
heiivita Framsóknarmaður læt-
ur sér til hugar koma að það
blómaskeið í efnahagsmálum
þjóðarinnar sem er hugsjón
Framsóknarfólks til sjávar og
sveita, geti orðið að veruicika
meðan Framsókn leggur lag
sitt við íhaldið.
Hvað er það eiginlega sem
aftrar forkólfum Framsóknar-
flokksins að slíta stjórnarsam-
vinnunni við þann hinn spillta
afturhaldsflokk er þeir við-
urkenna sjálfir að sé sama
eðlis og glæframannaflokkar
þeir er standa Suður-Ameríku-
mönnum mest fyrir þrifum?
Hefur hin rika og holduga
íhaldsmaddama notað dvalar-
tíma leiðtoga Framsóknar-
flokksins í hinni pólitísku flat-*
sæng sinni til að fjötra þá svo
mjög í gullsnöru sinni að þeir
geti sig hvergi hreyft? Hefur
henni tekizt að stinga þá eins-
konar þyrnirósarsvefnþorni er
gerir þá pólitískt óvirka um
langt árabil, meðan gæðingar
íhaldsins hafa þjóðina að fé-
þúfu og nota rikisvaldið beint
og óbeint sem tæki til að auðga
sig og sína á kostnað fjöld-
ans? Það er í meira lagi dul-
arfullt hvernig íhaldinu hefur
tekizt að draga allan framfara-
mátt og manndóirisþrek
úr Framsóknarflokknum og
slökkva á hugsjónablysum hans.
Leiðtogar Framsóknarflokks-
ins eru ekki eldri en svo að
eðlilegt væri að þeir væru enn
í fullu fjöri. Þeir eru flestir á
svipuðu aldursskeiði og því
sem margir stjórnmálamenn,
innlendir og erlendir, hafa unn-
ið sín stærstu afrek. Það er því
flestum ráðgáta hversvegna
þeir velja sér það auma hlut-
skipti að setjast í heigan stein
hjá íhaldsflokknum og dotta
þar í vímu og aðgerðaleysi,
þegar möguleikar hafa skap-
azt á því fyrir þá að vinna enn
stærri afrek en þau er þeir
urðu frægir fyrir og ástsælir
meðal ísl. bænda og unnin
voru á því tímabili þegar þeir
og Framsóknarflokkurinn áttu
meira af hugsjónum en dölum
og krónum. Það voru hinir
góðu gömlu dagar sem flestir
Framsóknarkjósendur minnást
með eins miklum söknuði og
þeir hugsa til hinnar niður-
lægjandi íhaldssamvinnu
flokksins með mikilli and-
styggð.
Leiðtogar Framsóknarflokks-
ins eru búnir að hanga svo
lengi í skottinu á íhaldinu a5
úr því sem komið er dugar það
ekkert fyrir þá að tala fjálg-
lega um þrá sína eftir að kom-
ast í vinstristjórn og geta skil-
ið við íhaldið að fullu og ölju.
Þeir verða að láta verkin tala„
ef þeir ætlast til að kjósendur
þeirra haldi áfram að taka
mark á þeim. Og fyrsta verki5
sem kjósendur þeirra ætlast til
af þeim er það, að þeir bindt
endi á stjórnarsamvinnuna vi5
íhaldið. Sá grundvöllur fyrir
vinstristjórn sem Tíminn er
stöðugt að óska sér er þegar
fyrir hendi. Framsóknarkjós-
endur sjá hann. Allir sjá hana
er hafa augu i höfðinu og vilja
til að nota þau. Þeir einu sera
ekki koma auga á hann eru
nokkrir Framsóknarleiðtogar
sem ekki vilja sjá neina vinstrt
samvinnu og eru staðráðnir [
því að halda áfram að stunda
gróðabrall með höfuðandstæð-
ingi kjósenda sinna í lengstu
lög.
Kenningin um óstarfhæfni
Framhald á 11. síðu.