Morgunblaðið - 15.12.1949, Blaðsíða 8

8
» «/ n < •
H L A O l O
Fimmtudagur 15. des. 1949
'IllMb íi
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar- Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla*
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Aakrlítxrgjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands.
Ikr. 15.00 utanlands.
í lausasðlu 10 aura eintaklð, 71 aura m«8 LeabéS,
Hinn þriklofni
flokkur Furubotns
SÍÐAN að norski, kommúnistaflokkurinn beið hinn mikla
ósigur sinn í Stórþingskosningunum í haust hefur allt logað
í illindum innan hans. Hafa leiðtogar hans borist á bana-
spjótum og sakað hverir aðra um hverskonar svik og flá-
ræði.
Það liggur nú opinberlega fyrir að norskir kommúnistar
eru þríklofnir. í fyrsta lagi er flokksbrot Peder Furubotns,
fyrrverandi aðalleiðtoga flokksins, en hann varð 'undir í
étökunum, sem urðu eftir kosningarnar. Myndar þetta
ílokksbrot nokkurskonar „miðflokk“ innan kommúnista-
ilokks Noregs. Hyggst það berjast gegn stefnu Strand-
Johanssen, sem náði undirtökunum við „hreinsunina“. Ann-
að flokksbrotið er hópur þeirra Lövlien og Strand-Johans-
sen. í því eru hreinir Stalinistar og þeir marka hina opin-
beru stefnu flokksins. í fylgd með þeim er ritstjóri „Fri-
heten“, Jörgen Vogt, en það er aðalmálgagn £lokksins.
Þetta flokksbrot fylgir í einu og öllu Moskvalínunni og
hefur Stalín fyrir sinn guð eins og sönnum kommúnistum
sæmir. Nýtur það að sjálfsögðu stuðnings Kominform og
Sovjetstjórnarinnar.
Þriðja flokksbrotið heldur því fram að það boði hina
einu sönnu og ómenguðu kenningu Lenins og Marx. Það
álítur að Stalin hafi svikið Marxismann og að skipulag hans
feli í sjer verstu ókosti „auðvaldsskipulagsins". í Rússlandi
hafi undir forystu Stalins öllum framleiðslutækjum og
fjármagni verið safnað saman í hendur ríkisvaldsins en
alþýðan sje arðrænd.
Þetta er myndin af ástandinu innan hins hrynjandi norska
kommúnistaflokks, Hún er ófögur. Raunar má segja að
flokkurinn sje í fullkominni upplausn eftir hrakfarir sínar
í kosningunum og áfellisdóm norsku þjóðarinnar yfir fimmtu
herdeild Stalins.
Almennt er álitið að kommúnistaflokkurinn. sje hröðum
skrefum að þurkast út úr norskum stjórnmálum. Almenn-
ingur í Noregi lítur nú meðlimi hans sömu augum og
Quislingana í síðustu styrjöld. Öll framkoma norskra komm-
únista hefur sannað, að kommúnistar og Quislingar eru
nákvæmlega sama manntegundin.
Norðmenn eiga nú sameiginleg landamæri með Rússum.
Sovjet-Rússland er þannig orðinn nágranni hinnar frið-
sömu og frelsiselskandi norsku þjóðar. Hefur það átt sinn
stóra þátt í hruni hins norska kommúnistaflokks. Norð-
menn muna vel eftir afstöðu kommúnista þegar Rússar
ásældust Svalbarða. Norski kommúnistaflokkurinn studdi
þá kröfu Rússa af öllum mætti. Hann tók einnig undir hót-
cnir Rússa þegar undirbúningurinn að þátttöku Norðmanna
í Atlantshafsbandalaginu stóð yfir. Norðmenn vita að komm-
únistaflokkur þeirra er ekkert annað en handbendi Rússa.
Þeir vita einnig, að hann myndi snúast til liðs við rússneskt
innrásarlið um leið og merki væri gefið, alveg eins og
Quislingarnir gerðu á sínum tíma.
Allt þetta hefur vakið' almennan viðbjóð og fyrirlitningu
á kommúnistum í Noregi
En í Noregi eins og hjer hafa þó kommúnistar reynt að
varpa yfir sig sauðargæru „ættjarðarástar“ og „þjóðvarna“.
En enginn heilvita maður leggur eyrun að þeim þvættingi.
Til þess hefur norska þjóðin fylgst alltof vel með framkomu
kommúnista bæði heima í landi hennar og í öðrum lönd-
um á meginlandi Evrópu.
I Noregi þýðir orðið kommúnisti fyrst og fremst þjóðsvikari.
Þáð er hin almenna skoðun á hinu þríklofna flokksrifrildi
marxista. Yfir það hefur hvorki Furubotn nje Strand-
Johanesn getað breitt.
Við Islendingar erum töluvert fjarlægari Sovjetskipulag-
inu en frændur okkar Norðmenn. Við þekkjum heldur ekki
eðli og tilgang hins alþjóðlega kommúnistaflokks eins vel
og þeir. Þessvegna eiga kommúnistar 9 þingmenn á Alþingi
Islendinga. En örlög kommúnistaflokksins verða hin sömu
hjer og í Noregi. Hann mun verða úti í ískaldri fyrirlitningu
hinnar frelsisunnandi íslensku þjóðar.
I hhuerji ihrifar:
ÚE DAGLEGA LIFINU
Skátarnir koma
í KVÖLD og næstu kvöld fara
skátar um bæinn á vegum
Vetrarhjálparinnar, eins og
venia hefur verið fyrir jólin
undanfarin ár.
Óþarfi er að hvetja Reykvík-
inga til að taka vel á móti
skátunum. — Bæjarbúar hafa
jafnan gert það og munu ekki
breyta út af þeirri góðu venju
nú. — En á hitt er rjett að
minna á, að heldur hefir þeim
fjölgað en ihtt, sem þurfa á
aðstoð og rausn samborgara
sinna að halda núna fyrir
jólin.
•
A annað hundrað
gáfu sig fram strax
SKRIFSTOFA Vetrarhjálpar-
innar hafði ekki verið opin
nema einn og hálfan dag er
beiðnir höfðu borist frá á ann-
að hundrað manns um aðstoð
fyrir jólin. Það sýnir best, að
farið er að harðna í ári hjá
mörgum, því undantekningar
munu það heita, að menn sæki
um styrk frá Vetrarhjálpinni
fyrir sjálfa sig eða aðra, nema
að börf sje fyrir hjálpina.
En þó er svo fyrir að þakka,
að fjöldinn hefur það enn
gott og hefur nóg að býta og
brenna og þess meiri ástæða er
til, að hjálpa þeim tiltölulega
fáu. sem ekki geta veitt sjer
lífsins gæði í fötum og fæði á
jólunum.
•
Orlyndi
Reykvíkinga
OFT er minnst á örlyndi Reyk
víkinga og sjaldan hafa þeir
verið beðnir um, að veita bág-
stöddum meðborgurum aðstoð
svo að hún væri ekki rausn-
arlega veitt. — Vetrarhjálpin
hefur notið góðs af þessu ör-
lyndi og skilningi þeirra bæj-
arbúa, sem eitthvað eiga af-
gangs.
Það er óhætt að treysta því
að svo verði einnig fyrir í hönd
farandi iól. Það er bara að
muna eftir bví. að skátarnir
munu berja að dvrum hjá bæj
arbúum í kvöid og næstu
kvöld og hafa þá tilbúið, það,
sem hver og einn ætlar að
gefa í guðskistuna.
Brjef frá Þrílegg
ÞRÍLEGGUR. vinur vor bvr í
Vest.mannaevjum og drepur á
mer1úsmál í stuttu b’defi. —
Hann seeir á bessa leið:
,.Kæri Víkverji: — Jeg get
ekki stillt mig um að þakka
þjer fyrir allt bað marga og
þarfa, sem þú minnist á í skrif
um þínum, en bað er fleira,
sem Morgunblaðið flytur læsi-
legt, en greinar þínar og þar á
meðal eru tvaer greinar, sem
nýlega hafa birts um sunnan-
landssíldina, eftir þá Yngvar
Pálmason og Sturlaug Böðvars-
son, Akranesi.
•
Eftir hverju
er beðið
„MJER sýnist að þeir trúi því
báðir, að hægt sje að gera
veiðarfæri, sem síldin náist
með. Vildi jeg því spyrja hvað
það er, sem til barf og hvers-
vegna ekki er hafist handa, t.
d. fyrir tilstuðlan ríkisvalds-
ins. — Það er ekki nóg að bíða
eftir því, að einhverjir útlend-
ingar finni einhverntíma upp
veiðaríæri, sem okkur hentar.
Við verðum s.iálfir að bera hita
og þunga dagsins í þeim efn-
' um.
Jeg fullyrði að fram hafa
kornið hugmyndir um brúk-
legt veiðarfæri hjá íslanding-
uin, sem hægt væri að fram-
kvæma, en talsvert fje þarf til
að koma í framkvæmd. Þetta
jmál þolir enga bið, segir Þrí-
leggur og segir það satt.
«
Rafall setti upp
jólabjölluna
VEGNA misritunar á götu-
númeri og til að fyrirbyggja
miskilning, vil jeg geta þess,
að það er Rafall á Vesturgötu
2, sem ljet setja hina skraut-
legu og marglitu jólabjöllu upp
yfir gatnamótum Vesturgötu
og Aðalstrætis.
Heiður þeim, sem heiður ber.
•
Nntknð í áttina
NOKKITÐ má bað telja í rjetta
átt. að húsrá^endur virðast
viljugri, að hreinsa til hver fyr-
ir sínum dvrum be=<=a dagana,
°n venja hefur verið undan-
farin ár eftir sníókomu. — Þó
vantar enn mikið á, að allir
geri þetta ,eða láti gera jafn
sjálfsagt verk. En tekið hefi
jeg eftir því. að brifnaður eins
og hjer er minnst á. smitar frá
sjer. I sumum íbúðarhverfum
eru allar tröppur og traðir
mokaðar og enginn hætta á
beinbroti, þótt um sje gengið,
en í öðrum hverfum er b'fs-
hætta í hverju spori vegna
slóðaskapar.
| MEÐAL ANNARA ORÐA
*" ii i n 1111111 nnnn»»tnt»irn»**n o*«i t j i<*****i i* * i > 1111111 n 111 m 1111 ii j iint iis ii 11 o 11»i i«i iinninimmmiituiiwf
Kenslttbék í ofbeldi.
TVÖ EINTÖK
FRJÁLS
STARFSEMI uppreisnarskóla
kommúnistanna í Moskva þar
sem ,,efnilegir“ flokksmenn
frá ýmsum löndum hafa safn-
ast saman til náms, hefur að
ýmsu leyti verið lítt kunn
Vestur-Evrópu-mönnum.
Þar hafa, sem kunnugt er,
ýmsir íslenskir kommúnista-
broddar stundað nám, svo sem
Þóroddur Guðmundsson á
Siglufirði, Brynjólfur Bjarna-
son og fleiri.
Nýlega hefur ein af kennslu
bókunum, sem notaðar hafa ver
ið við ,,uppreisnar“- og of-
beldisnámið í Rússlandi, borist
ritstjóra „Dagens Nyheder“
í hendur. Bókin hefur verið
þýdd, bæði á þýsku og finnsku,
en ekki er kunnugt um nema
tvö eintök, sem komist hafa út
fyrir vjebönd flokksins. Svo
gaumgæfilega er þeim „vísind-
um“ haldið leyndum fyrir ut-
anflokksmönnum.
• •
SAKLEYSIÐ
SJÁLFT
Höfundur bókarinnar er
rússí,eskur maður herfor-
ingjatitil, Ture Léhen að nafni.
Hefur hann undanfarin ár ver
ið í forystuliði flokksdeildar
kommúnista í Finnlandi.
Á síðastliðnu sumri stóð
hann fyrir uppreisnartilraun
hinnar finnsku flokksdeildar,
er gerð var í sambandi við
verkföll þau. sem kommúnist-
ar efndu til. En sú tilraun mis-
tókst, og runnu verkföllin út í
sandinn.
Þegar sænsku blöðin fóru að
ympra á því í haust, að Léhen
hershöfðingi hefði mikla trún-
aðarstöðu hjá Moskva-stjórn-
inni, birti aðalmálgagn flokks-
deildarinnar í Svíþjóð langar
afsökunargreinar, þar sem
hann fullyrti, að hann væri
ekki annað en óbreyttur liðs-
maður kommúnistaflokksins og
hefði lítið eitt lagt til málanna.
• •
FRÁSÖGN UM
BÓKINA
En bá svaraði ritsstjóri „Dag
ens Nyheter“ með því, að birta
frásögn af þessari kennslubók
Léhens. Gaf sú frásögn nokkra
innsýn í kennslu þá, sem fram
fer í Leninskólanum í Moskva.
og haldið hefur verið uppi þar,
fyrir kommúnistaleiðtoga ís-
lendinga, sem aðra.
í ritstjórnargrein „Dagens
Nyheter“ seigr m.a.: Við lestur
kennslubókarinnar kemur það
greinilega í Ijós, þrátt fyrir í-
treknð mótmæli kommúnista,
að þeir undirbúa skipulega
skemmdarverk, ofbeldi og upp
reisn, hvenær, sem stjórn
Sovjetríkjanna hentar, og fyr-
irskipun um það kemur fram.
Jafnvel þó vopnuð uppreisn
sje „ekki á dagskrá“ eiga flokks
deildir 'kommúnista að vera
reiðubúnar með ofbeldisaðgerð
ir sínar.
• •
EFNISYFIRLIT
Yfirlit yfir kafla bókarinnar
gefiu' manni nokkra hugmynd
um efni hennar. Þeir eru þess-
ir:
I. kap. Hvað er uppreisn og
hvernig á að framkvæma
hana. II. kap. Uppreisnarlist
og hernaðarlist. Hernaðarþátt-
urinn og hinn pólitíski þáttur.
Herstjórnin og stjórn uppreisn
armanna. Reelur uppreisnar-
listarinnar. Hvernig velja á
rjettan tíma til uppreisnar (þ.
30. mars s.l. hefur íslenska
flokksdeildin verið of fljót á
sjer). III. kap. Hvernig á að
safna liði. IV. kap. Árás, hvað,
sem hún kostar. V. kap. Að
koma í veg fyrir að óvinirnir
sjeu viðbúnir. VI. kap. Barátt-
an um fylgi hersins. VII. kap.
Búa þarf verkalýðinn vopnum.
VIII. kap. Endalok. Lokabar-
áttan. Eining fl^kksins. Loka-
baráttan og vinnustöðvarnar.
Flokkurinn á að dréifa áhrif-
um sínum um allt. Starfið á
meðal br'ra'aralegu flokkanna
og liðssveita beirra).
Hjer á landi er starf komm-
únista innan annara flok.ka
einkum innifahð í því, sem
kunnugt er, að kommúnistar
hafa sent liðsmenn sína inn í
raðir ungra Framsóknar-
manna.
Vikið verður að efni bókar-
innar h.ier síðar. En bent skal
á, að þegar kommúnistar rændu
völdunum í Tjekkóslóvakíu,
höfðu þeir aðeins 14% þjóðar-
innar að baki sjer.
V. St.
400 heimilislausir .
RIO DE JANEIRO: — Yfir 400
manns urðu nýlega heimilislaus-
ir hjer í Rio de Janeiro, er mik-
ill eldur kom upp í einu af hverf
um borgarinnar.