Morgunblaðið - 23.12.1987, Blaðsíða 61

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. DESEMBER 1987
61
Minning:
Steinþóra Sigur-
bjömsdóttir frá Þyrli
Fædd 14. ágúst 1898
Dáin 10. nóvember 1987
Þann 10. nóvember 1987 lézt á
Sjúkrahúsi Akraness frú Steinþóra
Sigurbjömsdóttir fv. húsmóðir á
Þyrli. Hún var fædd 14. ágúst 1898
á Hólmavaði í Aðaldal. Hún var
yngst níu systkina sem nú eru öll
dáin. Foreldrar hennar voru hjónin
Sigurbjöm Hallgrímsson og Guðrún
Þorsteinsdóttir. Það ætti engum að
koma á óvart þó ung þingeysk
stúlka sé heilluð af sinni fögru
heimabyggð, það em flestir hrifnir
af hinni rómuðu fegurð í Þingeyjar-
sýslum víða. Lengi hafa svo íbúar
þessa landshluta haft orð á sér fyr-
ir félagslegt framtak, dugnað og
gáfur. Það hafa margar sveitir
þessa lands lagt þjóðfélaginu til
tápmikið mannkosta fólk, sem
stendur alltaf og allstaðar vel fyrir
sínu, lætur aldrei uppá sig standa
hvorki í orði né verki. Islenzku
matvælin framleidd í sveitunum
reyndust ungu tápmiklu fólki mikill
og ósvikinn orkugjafi, sem öðm tók
fram. Þessi ósvikni orkugjafi ól
ísienzku þjóðinni þróttmikla ein-
staklinga og allan Qöldann af góðu
úrvals fólki til hinna ýmsu starfa
til sjávar og sveita, ekki veitti af í
harðbýlu landi. Það hefur stundum
komið sér betur að hafa krafta í
kögglum, stórhug í brjósti og þor
til að takast á við erfíðu verkefnin.
Sú var tíðin á íslandi að afkoma
fólks og lífs von byggðist á því fyrst
og fremst að duga eða drepast eins
og oft var sagt. Veikburða fólk og
þróttlaust til sálar og líkama varð
undir í lífsbaráttunni. Þetta var
löngu áður en ijölmiðlar fluttu fólki
tölur af hagvexti, viðskiptagróða
og launaskriði. Það er með ólíkind-
um hvað tímamir hafa breyst á
íslandi og það á einum mannsaldri.
Vonandi er að allt boði þetta gott,
en hitt ber að hafa hugfast að veð-
urguðimir hafa nokkur ráð á sinni
hendi ennþá. Það er ekki útí bláinn
að hugleiða þessa hluti þegar alda-
mótakona er kvödd hinztu kveðju.
Aldamóta kynslóðin vissi nútíðar
fólki betur hvað lífsbarátta var á
íslandi, samanborið við góðærið nú
til dags, þarna er um ólíka lífshætti
að ræða. Vonandi hrynur ekki þessi
gulialdar spilaborg sem nú blasir
við íslendingum. Erfítt gæti orðið
að byggja uppúr rústunum, vonandi
að til þess komi ekki og vel verði
fyrir öllu séð. Steinþóra ræddi mál-
in tæpitungulaust og sagði mein-
ingu sína á hreinskilinn hátt sem
skildist og eftir var tekið, það er
eftirtektarvert og minnisstætt að
heyra lífsreynt fólk, hreinskilið og
ákveðið í hugsun segja frá sinni
hörðu lífsreynslu, það er ungu fólki
lærdómsríkt og nauðsynlegt, vildi
ég meina. Hvað er skóli og lærdóm-
ur annað enn frásögn þeirra eldri
af lífsreynslunni og áunninni þekk-
ingu. Steinþóra var vel gerð kona
og hafði góða yfírsýn yfír tilveru-
sviðið og þekkti þætti þess af eigin
raun, hún kallaði ekki allt ömmu
sína, það var traúst lífsvenja þessa
fólks, að bregðast við vandanum
en flýja hann ekki, hún stóð á með-
an stætt var og vel það, henni var
lítt um að kvarta þó sárþjáð væri,
en þakklát fyrir allt sem fyrir hana
var gert. Þann 6. apríl 1935 giftist
Steinþóra Sigurði Helgasyni bónda
á Þyrli á HvaJfjarðarströnd, sem
tekið hafði við búi þar af föður
hans látnum.
Sigurður var einn af sex sonum
Helga Jónssonar oddvita og bónda
á Þyrli frá fyrra hjónabandi, fyrri
kona hans var Guðleif Jónsdóttir,
hún lézt 1908. Helgi bjó á Litla-
Sandi 1898—1911, næsta bæ við
Þyril, hann kaupir og flytur að
Þyrli 1911 og býr þar til dánardags
1933. Það sannaðist hér þegar
neyðin er stærst er hjálpin næst,
því 25. júlí 1909 giftist Helgi síðari
konu sinni, Guðrúnu Jónsdóttur frá
Miðdalskoti í Kjós. Þessi unga
glæsilega stúlka kom eins og engill
af himni send, og þannig reyndist
hún þessum sorgbitnu feðgum. Ég
man hve haft var á orði hvað þessi
unga stúlka var drengjunum góð
og reyndist þeim sem góð móðir.
Guðrún og Helgi áttu saman fjögur
vel gefín böm. Það fór alltaf mikið
gott orð af Þyrils heimilinu, þar
ríkti gleði, góðvild og mannkærleik-
ur innan veggja, þar þótti öllum
gott að koma og gott að dvelja.
Hægt er að hugsa sér að ungri
ókunnri stúlku sé nokkur vandi á
höndum að taka við húsmóðurstarfi
á slíku heimili. Aldrei hefí ég heyrt
að þingeysku stúlkunni yrði skota-
skuld í starfí sínum, nema síður sé.
Þeim Sigurði og Steinþóru búnaðist
vel á Þyrli, heimilið hélt áfram sínu
lofsorði fyrir góða umhirðu, snoturt
bú og mikla snyrtimennsku á öllum
sviðum. Þama var mikil fyrirhyggja
á öllum hlutum, ekkert látið bíða
til morguns sem hægt var að gera
í dag. Fyrir einyrkja hjón í sveit
er oft mikið að gera og í mörg
hom að líta, þetta heimili var þar
engin undantekning, jörðin Þyrill
er erfíð yfírferðar vegna brattlend-
is, þarna eru oft mikil sterkviðri,
sem skapast af hinu háa svipmikla
fjalli. Þama þurfti oft að gæta að
búfé sem gekk laust í ógirtu landi,
það þurfti að gæta að varpi og
mörgu fleiru. Frelsi íslenzka bón-
dans hefur oft verið hælt, vissulega
er það einn þátturinn í hinu áhuga-
verða sveitalífí. Þau Þyrilshjón
fengu að reyna öðmm fremur mik-
ið ófrelsi varðandi búsýsl sitt á
stríðsárunum síðari. Fólk vissi aldr-
ei hvaða hætta fólki og fénaði var
af öllu þessu herstússi, sem betur
fór má segja að margur slyppi með
skrekkinn einan og var það vel,
engu að síður er fólki enn í minni
þetta leiðinda ástand.
Þegar aldurinn færðist yfír og
heilsan lét ásjá seldu þau hjón jörð
sína árið 1978, þá kaupa þau sér
íbúð í fjölbýlishúsi á Garðabraut
16 á Akranesi og em þar, þar til
nú síðustu árin sem þau vom á
Dvalarheimili aldraðra á Höfða, þar
sem Sigurður dvelur nú áfram. Þar
fengu þau góða aðhlynningu sem
þau kunnu vel að meta og vom
mjög þakklát fyrir. Bömin þeirra-
litu þangað oft til þeirra og aðrir
vinir. Þeim varð þriggja bama auð-
ið, Sigrún gift Ingva Böðvarssyni,
Helgi, giftur Laufeyju Sigurðar-
dóttur, búsett fólk á Akranesi og
Guðrún, gift Ingva Ingvasyni bónda
á Múlastöðum í Borgarfírði. Svo er
hópur af bamabömum. Þessi heið-
urshjón vom okkar samtíðarfólk í
sveitinni í nærri þijá áratugi, kona
mín og Steinþóra vom um árabil
félagskonur í kvenfélaginu og fór
mjög vel á með þeim, konu minni
féll hreinskilni og hin ferska fram-
setning Steinþóm einkar vel, hún
leit á hana sem sína góðu vinkonu
og þótti miður að geta ekki verið
við á kveðjustund, til þess að koma
kveðju og þökk á framfæri em þessi
fátæklegu orð skrifuð. Steinþóra
var jarðsett að Saurbæ á hvalfjarð-
arströnd laugardaginn 21. nóvem-
ber sl. Eftir að við vomm orðin
nágrannar á ný hér að Höfða hitti
égþau hjón stundum, alltaf þægileg
og góð, við kveðjum þakkarkveðju
kæra samtíðarkonu og blessum
minningu hennar. Með samúðar-
kveðjum til aðstandenda.
Valgarður L. Jónsson
frá Eystra-Miðfelli.
Kveðjuorð:
SigríðurE. Eiríks-
dóttirfrá Laugarvatni
Það er undarlegt hvað forsjónin
getur stundum verið miskunnarlaus
hugsaði ég, þegar vinkona mín
hringdi til mín og sagði mér að
Sigríður Erla Eiríksdóttir hefði lát-
ist 14. desember, eða þá um
morguninn.
Ég man eftir henni Sigríði Erlu,
fyrst þegar hún var að koma á jóla-
böllin" í Lindinni á Laugarvatni, þá
ung að ámm. Gullið hár hennar,
sjálfliðað, flæddi um herðar hennar
og bak og svo var það brosið, hlýtt
og vermandi, sem bræddi sál manns
og hjarta. Nú er hún kölluð rétt
fyrir jólin frá manni sínum, tveimur
ungum drengjum sínum og öðmm
ástvinum og vinum. Þvílíkt mis-
kunnarleysi. Það þýðir ekki að deila
við „dómarann" segir máltækið og
svo er líka sagt að þeir sem guðim-
ir elski séu kallaðir snemma í burtu.
Ég hef fylgst með Sigríði Erlu,
fyrst þegar hún var að vaxa upp á
Laugavatni og síðan hefur mér
fundist eitthvað vermandi kæmi á
móti mér þegar ég hef mætt henni,
hvort sem það var á skólaámm
t
Þökkum auðsýnda samúð við fráfall og útför
BERGSTEINS GUÐJÓNSSONAR,
Bústaðavegi 77.
Sérstakar þakkir til bifreiðastjórafélagsins Frama og Hreyfils sf.
Aðstandendur.
t
Innilega þakkir fyrir auðsýnda samúö við andlát og útför móður
okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu,
MÖRTU ÞORLEIFSDÓTTUR,
Baldursgötu 27,
Reykjavík.
Börn, tengdabörn,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Öllum þeim, sem auösýndu okkur samúð vegna andláts eigin-
manns míns, föður okkar og tengdaföður,
ÞORLÁKS BJÖRNSSONAR
frá Eyjarhólum f Mýrdal,
sem lést 14. nóvember sl., sendum við hugheilar þakkir.
Ingibjörg Indriðadóttir,
Anna Margrót Þorláksdóttir, Páll Auðunsson,
Björn Einar Þorláksson,
Indriði Haukur Þorláksson,
Guðrún Steina Þorláksdóttir,
Ingólfur Helgi Þorláksson,
Nanna Þorláksdóttir,
Þórarinn Þorláksson,
Rósa Haraldsdóttir,
Rakel Jónsdóttir,
Hilmar Þór Björnsson,
Guðrún Ingólfsdóttir,
Sæmundur Örn Sigurjónsson,
Kristfn Guðnadóttir.
hennar á Laugarvatni, eða eftir að
hún fluttist þaðan í burtu.
Fyrst eftir að ég hóf starf á Laug-
arvatni háði mér mikil hræðsla í
Lind, gamla rauða húsmæðraskóla-
húsinu. Það voru líka margar
sögusagnir, um undur þar innan
dyra. Þegar hvorki nemendur né
kennarar voru í skólanum átti ég
mjög bágt að vera þar ein. Þetta
hafði Sigríður Erla heyrt um, kom
til mín og bauðst til þess að koma
og vera hjá mér, mér til skemmtun-
ar.
í þá tíð átti móðir Sigríðar Erlu
von á bami. Það var mikil tilhlökk-
un hjá henni, því hún átti bara einn
bróður fyrir, hann Teit, sem var
talsvert mikið eldri en hún. Hún
ætlaði svo margt að gera, kaupa
og hjálpa mömmu sinni að passa.
Draumar hennar um lítinn bróður
eða litla systur héldu fyrir henni
vöku á kvöldin, sem var mjög gott
fyrir mig, sem var mikill kvölddroll-
ari. Um ýmislegt spjölluðum við
Sigga í sambandi við komu bams-
ins, sem ekki verður orðlengt hér.
Það fæddist drengur og hann var
skírður Eyvindur. Ekki liðu nema
fáir mánuðir frá fæðingu hans, þeg-
ar Sigríður Erla stóð með hann í
fanginu, fyrir utan húsið heima hjá
sér, til að leyfa honum að taka á
móti jólasveinunum úr húsmæðra-
skólanum, þegar þeir voru að fara
um staðinn til þess að bjóða bömun-
um á „Lindarballið", eins og bömin
kölluðu jólaskemmtunina í hús-
mæðraskólanum.
Sigríður Erla Eiríksdóttir var
ekki nema átta eða níu ára þegar
hún gerðist nemandi á vomám-
skeiði, sem haldið var fyrir ungar
telpur í Hússtjómarskóla Suður-
lands. Nemendumir áttu að vísu
að vera á aldrinum tólf til fjórtán
ára, eða eldri, en nokkmm telpum
sem vom yngri var gefín undan-
þága, af því þær gátu búið heima
hjá sér á Laugarvatni, og var
Sigríður Erla ein af þeim. Þetta
vomámskeið var mjög fjölbreytilegt
og nemendumir áhugasamir.
Tíminn sem námskeiðið stóð yfír
var ein af skemmtilegustu stundum,
sem ég hef fengist við kennslu.
Þegar ofangreint námskeið var
haldið var Sigríður Erla svo ung
að hún hafði ekki gert sér grein
fyrir því, hvemig vatn liti út, þegar
það syði. Hún átti að hita kaffí, til
þess að hressa kennarana. Þegar
fór að ijúka úr vatninu kom hún
með vatn á puttanum til kennarans
og spurði hvort það syði. Auðvitað
vakti þetta hlátur og kátínu, eins
og allt námskeiðið einkenndist af
og átti Sigríður Erla sinn stóra
þátt í því. Sjálfstætt bjó hún til og
bakaði afmæliskringlu, fyrir af-
mælisgilli sem haldið var. Hugfang-
in horfði hún á kringluna næstum
fylla ofninn, bakast og verða brúna.
Það var glaður nemandi sem kall-
aði á kennarann sinn og sýndi
honum árangur verka sinna. Hún
hafði aldrei áður bakað köku. Á
þeirri stundu held ég að unga stúlk-
an hafí ákveðið að verða hússtjóm-
arkennari, sem hún_ svo síðar lét
verða að veraleika. Á námskeiðinu
kynntist Sigríður Erla ungri stúlku
sem ætlaði líka að verða hússtjóm-
arkennari. Þær vora með háa
drauma í þeim efnum og ætluðu
sér ekki minna en reisa húsmæðra-
skóla út i Surtsey, til þess að slá
út húsmæðraskólann á Laugar-
vatni. Þangað kæmust engir strák-
ar, að minnstakosti, héldu þær.
Sigríður Erla Eiríksdóttir lauk
prófí frá Héraðsskólanum að Laug-
arvatni með fádæma yfírlætisleysi,
sem hún var kunn fyrir meðal skóla-
Hótel Saga Simi 12013
Blóm og
skreytingar
við öll tœkifœri
félaga sinna. Eftir það fór hún á
Samvinnuskólann að Bifröst og
lauk þaðan verslunarprófí. Eftir
prófíð buðust henni ýmsar stöður
við verslunarstörf, en hún hafíiaði
öllu slíku. Hún var ákveðin, ásamt
vinkonu sinni, að fara á Hússtjóm-
arkennaraskóla íslands og gerast
hússtjómarkennari, eins og hún
hafði fyrir löngu ætlað sér, sem hún
og líka gerði.
Sigríður Erla var dóttir Ásu
Teitsdóttur frá Eyvindartungu í
Laugardal og Eiríks Eyvindssonar,
framkvæmdastjóra, frá Útey í sömu
sveit. Eiríkur og Ása reistu sér hús
á Laugarvatni og þar ólst Sigríður
Erla upp, eins og fyrr er getið,
ásamt tveimur bræðram sínum,
Teiti og Eyvindi.
Eftir skólanám sitt giftist hún
Hlöðveri Emi Ólasyni tæknifræð-
ingi og bjuggu þau í einbýlishúsi á
Logafold 160, í nýja hverfínu í Graf-
arvogi. Þau eignuðust saman tvo
drengi, Óla Öm og Eirík Kristin.
Sigríður Erla kenndi í Foldaskóla
meðan kraftar hennar leyfðu. Eig-
inmaður hennar og móðir hennar
hafa af miklum fómarvilja og kær-
leika stutt hana og drengina hennar
ungu í hinum þjáningarmiklu veik-
indum hennar. Með hetjulund tók
Sigríður Erla sínum veikindum,
þótt hún vissi að hveiju stefndi.
Hún var hin sterka kona sem hugg-
aði aðra og kvaddi lífíð með ró í
sátt við alla.
Megi guðs náð styrkja eiginmann
hennar, drengina hennar svo og
alla aðra ástvini hennar og vini.
Með alúðarfyllstu hluttekningu,
Jensína Halldórsdóttir.
Blóma- og
w skreytingaþjónusta
^ hvert sem tilefnid er.
GLÆSIBLÓMIÐ
GLÆSIBÆ,
Állheimum 74. sími 84200