Morgunblaðið - 11.07.2008, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. JÚLÍ 2008 29
✝ Margrét Odds-dóttir fæddist á
Hömrum í Hauka-
dal 26. apríl 1906.
Hún lést á Sjúkra-
húsi Akraness 30.
júní síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Marta María
Hannesdóttir, ljós-
móðir og Oddur
Arngrímsson,
bóndi og garð-
yrkjumaður á
Hömrum. Margrét
átti tvö systkini;
Ólafíu sem var þremur árum
eldri og Valdimar sem var ári
yngri og dó í bernsku. Móðir
Margrétar lést þegar Margrét
var rúmlega ársgömul og fór
hún þá í fóstur hjá föðurbróður
sínum Jónasi Arngímssyni og
konu hans Guðbjörgu Ólafs-
dóttur, en þau bjuggu á Smyrl-
hóli í Haukadal.
Eiginmaður Margrétar var
Þorsteinn Jónasson, bóndi og
hreppsstjóri, f. 9. maí 1896, d. 2.
maí 1986. Dóttir Margrétar og
Jóns Brynjólfssonar var Bryn-
hildur, f. 22. sept. 1930, d. 20.
feb. 1958. Börn Margrétar og
Þorsteins eru: 1) Húnbogi, f. 11.
okt 1934. Maki Erla Ingadóttir,
f. 19. feb. 1929. Börn Húnboga
og fyrri konu hans Jónu Vilborg-
ar Jónsdóttur, f. 5. ágúst 1942, d.
30. sept. 2002 eru; a) Þorsteinn,
f. 24. sept. 1960. Maki Siv Frið-
leifsdóttir, f. 10. ágúst 1962. Þau
eiga tvo syni. b) Védís, f. 3. des
1961. Maki Snorri Bergmann, f.
14. júlí 1961. Þau eiga tvö börn.
Dætur Erlu eru a) Brynja Sig-
urðardóttir, f. 21. feb. 1958, d. 5.
in eru fjögur. c) Svanberg, f. 14.
nóv. 1962. Maki Þóra Skúladótt-
ir, f. 30. okt. 1953. Svanberg á
einn son. d) Reynir, f. 12. feb.
1964. Maki Bjarnheiður Jóhanns-
dóttir. Reynir á fjóra syni. e)
Þorsteinn, f. 7. mars 1968. Maki
Theódóra Skúladóttir, f. 8. júlí
1970. Þau eiga tvö börn.
Margrét ólst upp hjá fósturfor-
eldrum sínum á Smyrlhóli í
Haukadal. Skólagangan var far-
skóli að þeirrar tíðar hætti en
hún byrjaði snemma að vinna öll
algeng sveitastörf. Margrét var
á Smyrlhóli til tvítugsaldurs, en
fór þá í vist í Reykjavík eins og
það var þá kallað. Síðan vann
hún um tíma á Jörva í Haukadal
hjá hjónunum Guðbrandi og
Ingibjörgu.
Margrét og Þorsteinn hófu bú-
skap á Oddsstöðum í Miðdölum
1934, en fluttust að Jörva í
Haukadal 1941 og bjuggu þar
allan sinn búskap upp frá því.
Mikill dugnaður og kappsemi
einkenndu Margréti alla tíð og
kom það sér vel við heimilishald-
ið á Jörva. Jörvi var þingstaður
og þar voru nánast allir fundir
sveitarinnar haldnir. Bókasafn
sveitarinnar var þar til húsa.
Mikill gestagangur fylgdi þessu
og ýmsum störfum húsbóndans í
þágu sveitar og sýslu. Mörg
kaupstaðarbörn dvöldu á sumr-
um hjá hjónunum á Jörva og
bundu við þau langvarandi vin-
skap. Margrét og Þorsteinn
hættu búskap um 1985 og fluttu
þá í Dvalarheimilið Silfurtún í
Búðardal. Margrét dvaldi þó
áfram á Jörva yfir sumartímann
alveg fram á seinustu ár þegar
heilsan fór að gefa sig. Margrét
var heiðursborgari Dalabyggðar
Útför Margrétar verður gerð
frá Stóra-Vatnshornskirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
jan. 2006. Börn
Brynju eru tvö og
barnabarn eitt. b)
Guðný Björk Hauks-
dóttir. Hún á einn
son. 2) Álfheiður, f.
5. mars 1936. Maki
Baldur Friðfinns-
son, f. 5. des. 1930.
Börn þeirra eru; a)
Bára, f. 10. sept.
1957. Maki Stefán
Baldursson, f. 21.
sept. 1955. Börn
Báru eru þrjú og
barnabörn þrjú. b)
Brynhildur, f. 28. sept. 1958.
Maki Tryggvi Þór Ólafsson, f.
11. feb. 1958. Börn Brynhildar
eru þrjú og barnabarn eitt. c)
Birgir, f. 2. nóv. 1959. Maki
Gunnhildur Pétursdóttir, f. 14.
okt. 1966. d) Ásdís, f. 26. sept.
1961. Maki Gunnar Magnússon,
f. 27. sept. 1963. Börn Ásdísar
eru þrjú og barnabarn eitt. e)
Smári, f. 7. nóv. 1962. Maki Anna
Sigurlín Einarsdóttir, f. 6. maí
1964. Börn þeirra eru þrjú. f)
Elín, f. 21. sept. 1965. Maki Mar-
geir Reynisson, f. 1. jan. 1967.
Börn Elínar eru þrjú og barna-
barn eitt. g) Erla, f. 17. júni
1967. Maki Þórarinn Stefánsson.
Börn Erlu eru þrjú. 3) Marta, f.
30. júní 1937. Maki Guðbrandur
Þórðarson, f. 24. okt. 1933. Börn
þeirra eru; a) Margrét, f. 9. mars
1957. Maki Stefán Bjarnason, f.
11. júní 1955. Þeirra börn eru
þrjú og barnabörn tvö. b) Þor-
björg, f. 5. nóv. 1959. Maki Þórð-
ur Pálsson, f. 16. júlí 1958.
Þeirra börn eru fimm. Þar af er
eitt látið, Guðbrandur, f. 6. nóv.
1987, d. 2. maí 1990. Barnabörn-
Strax við fyrstu kynni mín af Mar-
gréti Oddsdóttur vissi ég að við yrð-
um vinkonur. Það var fyrir um 24 ár-
um síðan en þá tóku hún og
Þorsteinn heitinn á móti mér og son-
arsyni sínum á bænum sínum í sveit-
inni þar sem henni leið alltaf best, á
Jörva í Haukadal. Hún var létt í fasi,
kvik í hreyfingum og galdraði fram
hverja kökusortina á fætur annarri.
Hár hennar var sítt, fléttað í langa
fléttu sem hún vöðlaði upp í hnút á
hvirflinum. Ég man að hún, þá kom-
in upp undir áttrætt, stóð uppi á völt-
um kolli í eldhúsinu til að teygja sig í
eitthvað með kaffinu. Mér, sjúkra-
þjálfaranemanum, þótti þetta nokk-
uð hættuspil. En viti menn í stað
þess að stíga varlega til jarðar þá
hoppaði mín léttilega niður á gólfið
af kollinum. Ekta Margrét, ekki að
tvínóna við hlutina, hoppaði um eins
og unglamb þrátt fyrir háan aldur
þá. Margréti þótti gaman að rekja
ættir og segja frá lífinu í gamla daga,
enda bjó hún yfir hafsjó fróðleiks og
hafði góða frásagnargáfu. Athyglis-
vert var að hlusta á hana segja frá
hvort sem var góðum atburðum eins
og ríkulegum slætti og uppskeru eða
þungri lífsreynslu eins og þegar hún
missti elstu dóttur sína eða systir
hennar ákvað að flytja úr landi við
erfiðar aðstæður.
Margrét var lífsglöð, skemmtileg,
ræðin, athugul og vel af Guði gerð á
allan hátt. Hún náði líka háum aldri,
varð 102 ára og hefur um skeið verið
elsti íbúi Dalabyggðar. Þótti henni
afar vænt um að á 100 ára afmæli
hennar var hún heiðruð af samborg-
urum sínum og gerð að heiðursborg-
ara Dalabyggðar.
Við fjölskyldan höfum átt margar
góðar stundir í sveitinni hjá Mar-
gréti á Jörva og síðar í Silfurtúni þar
sem hún bjó í ellinni. Oft höfum við
Þorsteinn, Húnbogi og Hákon hitt
Margréti í berja-, rabarbara- eða
veiðiferðum. Fyrir þær stundir vilj-
um við þakka. Hennar hlýja viðmót
og væntumþykja verður okkur efst í
huga þegar við hugsum til hennar í
framtíðinni. Við munum minnast
hennar af virðingu og þakklæti.
Húnboga, Álfheiði, Mörtu og öllum
ástvinum Margrétar sendum við
okkar dýpstu samúðarkveðjur. Megi
Guð blessa minningu Margrétar.
Siv, Þorsteinn, Húnbogi
og Hákon.
Amma kvaddi þennan heim eftir
stutta sjúkrahúsdvöl, 102 ára gömul.
Þrátt fyrir háan aldur upplifði hún
sig aldrei gamla í bókstaflegri merk-
ingu þess orðs. Alveg fram undir það
síðasta fannst henni fullkomlega
eðlilegt að leita læknisfræðilegra
ráða við þeim kvillum sem á hana
herjuðu. Uppgjöf var ekki til í henn-
ar orðaforða. Hún var einhver
lífsglaðasta manneskja sem ég hef
kynnst um mína daga og hélt sig
ætíð sólarmegin í lífinu.
Amma og afi bjuggu lengst af á
hinum sögufræga stað, Jörfa í
Haukadal. Þar festi hún rætur og
tók miklu ástfóstri við sveitina sína
og í mörg ár eftir að hún flutti í Búð-
ardal og afi var fallinn frá dvaldi hún
ein yfir sumartímann á Jörfa. Amma
og afi voru afar ólík að eðlisfari en
samhent í lífi og starfi. Afi var bók-
hneigður rólyndismaður með góða
kímnigáfu. Amma var dugnaðar-
forkur sem var sífellt á ferð og flugi
og fátt var henni óviðkomandi.
Félagslynd, gestrisin, glaðlynd,
glettin og gefandi. Hreinskilin, hisp-
urslaus og hnyttin í tilsvörum.
Klæddist sterkum litum og rautt var
í uppáhaldi.
Heimilið á Jörfa var alla tíð með
eindæmum gestkvæmt. Trúnaðar-
störf afa í þágu sveitarinnar áttu
sinn þátt í því en hann gegndi m.a.
stöðu hreppstjóra um langt skeið og
þar var einnig lestrarfélag hreppsins
lengi til húsa. Heimilishaldið hvíldi
þá alfarið á herðum ömmu sem
þurfti að vinna mörg verk við frum-
stæðar aðstæður. Mér fannst það
ævintýri líkast að koma að Jörfa að
vetrarlagi þegar ég var barn, en
lengi vel var heimilið án rafmagns.
Amma kom ávallt til dyra og kyssti
allan barnahópinn hægri, vinstri.
Strauk okkur um vanga og mældi
okkur út. Við tylltum okkur niður í
eldhúsinu. Kettirnir lágu í makind-
um sínum og möluðu. Amma flögraði
um eins og fiðrildi. Lagaði súkkulaði
og kaffi á suðandi Sólóvél. Tilkynnti
okkur af íslenskri hógværð að hún
ætti ekkert til með kaffinu, en und-
arlegt nokk komu kökurnar á borðið
hver á fætur annarri, með grænu
kremi og bleiku með ævintýralegu
skrauti. Drekkhlaðið borð af kræs-
ingum. Rjúkandi súkkulaði í rósótt-
um postulínsbollum sem klaufalegar
barnshendur áttu fullt í fangi með að
handfjatla. Smám saman rökkvaði í
litla húsinu við fótskör Jörfahnúks
og þá var kveikt á kertum og olíu-
lömpum. Andrúmsloftið varð kyngi-
magnað. Við vorum kvödd eins og
okkur var heilsað og amma fylgdi
okkur úr hlaði hvernig sem viðraði
og veifaði.
Í dag kveðjum við þessa mætu
konu hinstu kveðju, rík af góðum
minningum.
Bára.
Það er margt sem kemur upp í
hugann þegar horft er til baka þau
tæplega 50 ár sem ég man eftir
ömmu á Jörva. Ég var hjá ömmu og
afa í sveit frá sex til sextán ára. Ég
var einnig stödd hjá þeim á þorran-
um 1962 en þá var haldið þorrablót á
Jörva, dansað fram á nótt og spilað
undir á harmónikku. Þetta var sann-
kölluð Jörvagleði. Þá var vélvæðing-
in í landbúnaði að hefja innreið sína
og mjólkursala að byrja. Kýrnar
voru oftast fimm eða sex og voru
þær í miklum metum hjá þeim hjón-
um. Það voru margar góðar stundir
sem við áttum saman í fjósinu að
mjólka kýrnar.
Margrét var mikil athafnakona;
hún fór snemma á fætur og var oft
búin að baka flatkökur, góðan stafla
af pönnukökum eða kleinum þegar
við hin fórum á fætur. Hún vildi allt-
af eiga nóg með kaffinu enda var
mjög gestkvæmt hjá henni á sumrin.
Þegar gesti bar að garði þá var tekið
vel á móti þeim og þau verk sem átti
að vinna voru látin bíða betri tíma.
Amma var mikil hannyrðakona og
fannst alltaf gaman að læra eitthvað
nýtt að hekla eða gimba. Hún var
alltaf með eitthvað á prjónunum og
eru það óteljandi sokkar og vettling-
ar sem hún hefur prjónað um ævina.
Við fjölskyldan höfum til dæmis
varla notað annað en það sem hún
vann. Þó að amma væri komin yfir
nírætt sendi hún jólagjafir til allra í
fjölskyldunni og ávallt eitthvað sem
hún hafði unnið sjálf. Hún var mjög
minnug á afmælisdaga og alveg þar
til hún varð 100 ára hringdi hún allt-
af í mig á afmælisdaginn minn. Svo
kom hún mér líka á óvart þegar
yngri sonur minn varð þriggja ára
vorið 2005 og hún mundi eftir afmæl-
inu hans.
Amma var mikil félagsvera og leið
best innan um fullt af fólki. Jörvi var
þingstaður og þar voru haldin mann-
talsþing og kosningar. Hún hlakkaði
alltaf til þegar kosningar voru því þá
komu allir í sveitinni að Jörva til að
kjósa og vildi hún að allir fengju kaffi
og með því og var hún ekki ánægð ef
fólk fór án þess að þiggja veitingar.
Göngur og réttir voru uppáhaldstími
hjá ömmu því þá komu gjarnan
margir gestir og þá þurfti að eiga
nóg bakkelsi og mat sem fljótlegt var
að bera fram handa svöngu fólki.
Rafmagn kom ekki að Jörva fyrr
en 1972 og var það mikil bylting að fá
ísskáp, sjálfvirka þvottavél og frysti-
kistu. Þvottadagar fyrir þann tíma
voru langir og strangir og þurfti að
bera þvottinn upp í gil til að skola
hann og var hann mjög þungur í
bakaleiðinni.
Amma var mikil áhugamanneskja
um blóm og voru allir gluggar fullir
af blómum. Kálgarðarnir voru henni
ávallt hugleiknir og ræktaði hún fullt
af kartöflum, rófum og gulrótum á
Jörva. Hún hafði yndi af því að fara í
berjamó og sagði oft sögur af því hve
gaman hefði verið að fara á grasa-
fjall þegar hún var að alast upp á
Smyrlhóli. Amma var mjög frænd-
rækin og var sannfærð um það að
fólk sem væri skylt henni væri mun
betra en aðrir. Haukadalurinn var
hennar uppáhaldsstaður og var það
oft erfitt seinustu árin að ekki var
hægt að fara eins oft með hana fram
að Jörva eins og hún hefði viljað. Ég
kveð með þakklæti og virðingu Mar-
gréti, ömmu á Jörva.
Margrét Guðbrandsdóttir.
Margrét Oddsdóttir – heiðurs-
borgari Dalabyggðar – er fallin frá
rúmlega 102 ára.
Hún var sérstök heiðurskona, glöð
og hress allar stundir og hélt sinni
reisn til æviloka.
Ég hygg að hún hafi engan óvild-
armann átt alla sína löngu ævi.
Ég kynntist henni fyrst fyrir tæp-
um 70 árum, og kom þó nokkrum
sinnum á heimili þeirra hjóna og var
alltaf vel tekið. Maður hennar Þor-
steinn Jónasson er lengi var hrepp-
stjóri í Haukadal, var greindur mað-
ur og fróður um marga hluti, kunni
frá mörgu að segja og sagði vel frá.
Það var þá nokkur skóli að heim-
sækja þau hjón, hlusta á frásögn
hans á góðu íslensku máli og finna
svo vinsemd og alúð þeirra beggja.
Heimili þeirra þá var að Oddsstöðum
í Miðdölum. Baðstofan var lítið hús,
en hún var alltaf hrein og vel um-
gengin rétt eins og á hátíðardegi
væri. Alltaf voru börnin vel klædd og
prúð. Það var einhver hugþekkur
blær yfir heimilinu. Sjálf var Mar-
grét svo heil í sinni gleði að aldrei
bar skugga á. Og alltaf síðan er fund-
um okkar bar saman var viðmót
hennar eins. Hún hélt sínu útliti vel
og var í raun alltaf sem ung kona,
brosmild og vinsamleg og stundum
gamansöm.
Það var síðastliðið vor að hrósyrði
var haft um hana svo hún heyrði.
,,Það er ekki öll lygi eins,“ sagði hún
þá, og úr varð gleði viðstaddra. Hún
var sú kona sem samtíðarmenn
hennar gátu lært af framkomu henn-
ar og lífsmáta. Hún var á margan
hátt til fyrirmyndar, hún mun lengi
lifa í minningu margra sem kynntust
henni – og sú mynd er björt og skýr.
Blessuð sé minning Margrétar
Oddsdóttur.
Með samúðarkveðju til allra henn-
ar nánustu vandamanna.
Hjörtur Einarsson.
Margrét Oddsdóttir
✝
Elskuleg móðir okkar,
BRYNHILDUR JÓNSDÓTTIR
garðyrkjukona,
verður jarðsungin frá Hveragerðiskirkju
laugardaginn 12. júlí kl. 14.00.
Björk Snorradóttir,
Steingrímur E. Snorrason,
Snorri P. Snorrason,
Kristján Snorrason.
✝
Innilegar þakkir til allra sem sýndu okkur samúð og
hlýhug við andlát og útför ástkærrar systur minnar
og frænku okkar,
HÖNNU ÓLAFAR GUÐMUNDSDÓTTUR,
Gullsmára 9,
Kópavogi.
Kristín Guðmundsdóttir
og systkinabörn.
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
BERGSTEINN GIZURARSON,
lést miðvikudaginn 9. júlí.
Útför verður auglýst síðar.
Marta Bergman,
Gizur Bergsteinsson, Bylgja Kærnested
og barnabörn.
MOSAIK Hamarshöfða 4 - 110 Reykjavík
sími 587 1960 - www.mosaik.is
Legsteinar og fylgihlutir
Vönduð vinna og frágangur
Yfir 40 ára reynsla
Sendum myndalista