Litli Bergþór - 01.06.2013, Blaðsíða 6

6 Litli-Bergþór
Nú þegar 100 ára saga Ungmennafélags Biskups-
tungna er komin á prent datt mér í hug að setja
eftirfarandi hugleiðingar á blað og senda þær til
kunningja míns, Litla-Bergþórs.
Þegar Helgi Kjartansson kom að máli við mig í
fyrravetur og spurði hvort ég væri til í að skrifa sögu
Ungmennafélags Biskupstungna var það auðsótt
mál. Helgi var eitt sinn starfsmaður minn þegar hann
var framkvæmdastjóri Glímusambandsins en ég
formaður. Ég myndi skrifa upp á gott meðmælabréf
handa honum hvenær sem væri en ég held að hann
þurfi ekki á því að halda, hann mælir með sér sjálfur.
Ekki skemmdi fyrir þetta ágæta fólk í ritnefndinni.
Gamlir formenn í löngum röðum, Sveinn, Gunnar,
Maggý, Jens Pétur og Svava, formaður kvenfélagsins.
Allt saman öndvegisfólk og alltaf tilbúið til aðstoðar.
Við vorum nú hógvær í byrjun og það var talað um
svona 100 blaðsíðna bók. Maður hlær að þeirri
hugmynd núna. Ég hélt reyndar að ég þekkti dálítið
Saga söguritara
Eftir Jón M. Ívarsson
Höfundur bókarinnar við dyr fangaklefans í Aratungu.
til sögu Umf. Biskupstungna, frá því ég vann við
sögu HSK, en það kom fljótt í ljós að sagan var svo
efnismikil að 200 blaðsíður í stóru broti væru nær
lagi. Svo endaði þetta í 300 blaðsíðna bók með öllum
skýrslum og skrám sem fylgja góðu sagnfræðiriti. Og
má þó ekki minna vera til að koma þessari miklu sögu
til skila að einhverju leyti.
Svo fór maður að skrifa og ég sá fljótlega að best
væri að skipta textanum í fjögur tímabil. Fyrsti kaflinn
fylgdi fyrsta formanninum, Þorsteini Þórarinssyni
á Drumboddsstöðum allt þar til hann féll frá árið
1933. Þorsteinn var formaður mestallan þann tíma
og lagði líf og sál í að starfa fyrir ungmennafélagið
eins og margir hinna elstu félagsmanna sem voru með
afbrigðum hugsjónaríkt fólk. Sá sem skoðar til dæmis
gömlu bréfabókina frá 1926-1933 og lítur yfir öll
bréfin sem Þorsteinn afritaði eigin hendi, skynjar að
hugsjónir hans komu frá hjartanu.
Sigurður á Vatnsleysu talaði ekki af sér
Í þessum fyrsta hluta var ekki um annað
að ræða en skrifaðar heimildir. Það setur
manni nokkrar skorður en hefur þó einn
kost; Það getur enginn rengt það sem
maður skrifar, því það er enginn annar til
frásagnar. Svo þegar fór að nálgast miðja
síðustu öld fór ég að hafa samband við
elstu félagana og yfirheyra þá um sitthvað
úr starfinu. Fyrsta heimsótti ég þá Sigurð
á Heiði, Sigurjón frá Vegatungu og Björn
í Úthlíð. Þeir höfðu frá mörgu að segja
og margt af því rataði náttúrlega á spjöld
sögunnar. Það var feiknarlega gaman
að tala við þessa menn, ekki síst Björn
í Úthlíð sem var nú ekki að draga úr
hlutunum þegar hann var að segja frá.
Svo voru líka þarna menn sem voru
hógværðin sjálf og könnuðust ekki við að
hafa gert neitt sem til frásagnar væri. Sem
var náttúrlega hverju orði ósannara. Ég
fór til dæmis að Vatnsleysu og hugði gott
til að yfirheyra Sigurð bónda Erlendsson.
Hann var að dunda sér í fjósinu og tók mér
vel en þegar ég gekk á hann fór hann allt
í einu að þjást af alvarlegu minnisleysi og
hafði ekki frá nokkrum sköpuðum hlut að
segja. Alveg sama þótt ég hótaði að ljúga
einhverju upp á hann. Sigurður lét ekki
haggast og ég fór bónleiður til búðar.
Rösk ritnefnd
Þetta kom ekki að sök því ritnefndarfólkið,
Gunnar, Sveinn, Maggý og Helgi voru
engan veginn málhölt og við þau átti ég
ítarleg viðtöl. Ekki nóg með það heldur