Þjóðmál - 01.09.2013, Blaðsíða 7

6 Þjóðmál haust 2013
ÁSkálholtshátíð 21 . júlí sl ., sem hald in var í tilefni af 50 ára afmæli Skálholts­
kirkju, flutti Gunnar Eyjólfsson leikari há­
tíðar ljóð sem Matthías Johannessen orti í
tilefni af vígslu Skálholtsdómkirkju fyrir 50
árum . Gunnar flutti ljóðið í þeim búningi
sem Matthías bjó því í nóvember 1982 og
birtist í Lesbók Morgunblaðsins 27 . ágúst
1983 . Í Lesbókinni stóð:
Fyrir vígslu Skálholtskirkju fór höfundur
kvæðisins í Skálholt með Herði Bjarnasyni,
arkitekt . Upp úr því orti hann frumgerð Skál­
holtskvæðisins, sem flutt var í veizlu þá verandi
kirkjumálaráðherra Bjarna Bene diktssonar og
Sigríðar Björnsdóttur, að ósk þeirra . Kvæðið
var síðan birt í Lesbók .
Nú hefur höfundur breytt kvæðinu, sleppt
sumu en ort annað upp, og var það svo breytt
flutt í Skálholtskirkju að tilhlutan biskups,
herra Péturs Sigurgeirssonar, á tuttugu ára
afmælis hátíð kirkjunnar . Þessi endanlega gerð
kvæðisins er birt hér, eins og höfundur hefur
gengið frá henni og hún var flutt í Skál holts­
kirkju 24 . júlí sl . [1983] .
Ljóðið „Í Skálholtskirkju“ birtist í upp haf­
legri gerð í Lesbók Morgunblaðsins hinn 21 .
júlí 1963 . Það var síðan gefið út sérprentað í
40 eintökum . Á nýársdag 1983 gaf Matthías
mér eitt þessara 40 eintaka og hafði hann þá
fært inn í það með eigin hendi breytingarn­
ar sem hann lauk við að gera í nóvember
1982 . Á titilblað skrifaði Matthías:
Nýársdag ´83
Þetta ljóð var fyrst lesið fyrir Bjarna, Sigríði og
Hönnu [konu Matthíasar] í júlí ´63 á svölun­
um á ráðherrabústaðnum á Þingvöllum . Síðar
flutt yfir gestum á Skálholtshátíðinni í hófi
í Sjálf stæðishúsinu — að frumkvæði Bjarna
sem þá var dóms­ og kirkjumálaráðherra
— svo breytt ný árs gjöf til Rutar og Björns
Bjarna sonar, með vinarkveðju, Matthías .
Að ég ætti þessa dýrmætu vinargjöf rifj að­
ist upp fyrir mér á sérkennilegan hátt í til­
efni af 50 ára afmæli Skálholtsdómkirkju .
Séra Kristján Valur Ingólfsson vígslubiskup
hafði beðið Gunnar vin minn Eyjólfsson að
flytja ljóðið sunnudag inn 21 . júlí 2013 .
Síðdegis mánudaginn 8 . júlí hringdi
Gunn ar í mig og sagðist hafa reynt að ná
í Matthías en ekki tekist, hann þyrfti að fá
endan lega útgáfu af ljóðinu sem hann ætti
að flytja, hvort ég gæti aðstoðað sig við að
ná í Matthías eða hvort ég gæti útvegað sér
endanlega gerð ljóðsins . Beiðnin kom flatt
upp á mig og sagðist ég ekki vita hvað ég
gæti gert, ekki væri alltaf auðvelt að ná í
Matthías .
Þá var eins og rödd hvíslaði að mér og þar
sem ég sat í gömlu skrifstofu föður míns
rétti ég hendina aftur fyrir mig og dró út
sér prentið góða, nýársgjöfina frá því fyrir
30 árum, en inn í litla heftið hafði ég lagt
sam an brotna úrklippu úr Lesbókinni frá 27 .
ágúst 1983 . Ég sagði Gunnari í símann að
eftir 10 mínútur yrði ég hjá honum með
ljóðið .
Gunnar (87 ára) flutti ljóðið glæsilega á
Skálholtshátíðinni . Hefur það nú verið flutt
þrisvar sinnum til heiðurs dómkirkj unni
fögru .
Árið 1963, þegar Matthías orti ljóðið
og las það á svölum ráðherrabústaðarins á
Þingvöllum, var hann 33 ára .
Björn Bjarnason
Í minningu ljóðs