Tíminn - 05.12.1944, Blaðsíða 4

I
436
TÍMIiyJV, þriðjudagiim 5. des. 1944
102. blað
XJr mínum bæjardyrum
Eflir Karl í Koii
íhuldsmenn.
Yfirleitt eru auSveldssinnar í
hverju landi kallaðir hægri
menn eða íhaldsmenn. Jón Þor-
láksson kom því til vegar, að
flokkur sá, er alltaf hefir dýrk-
að mest einkaauðmagnið hér á
landi, kallaði sig íhajdsflokk.
Og gekk flokkurinn undir því
nafni í allmörg ár. Oft gengur
hann ennþá undir þessu gamla
nafni sínu manna á meðal.
En fjölda „Sjálfstæðismanna"
þykir skömm að þessu gamla
nafni sínu, sem þeirra mesti
maður gaf flokki þeirra — óg
vilja fyrir hvern mun þvo það
af sér. Margir telja, að ein á-
stæðan til þess að Ólafur Thors
fer í faðminn • á kommúnistum
og tekur öllum öðrum fram í
„nýsköpunar“-spjalli, sé sú, að
hann vilji losna við sitt gamla
'íhaldsnafn. En þótt „Sjájlf-
stæðismenn" væru búnir að
gera íhaldsnafnið óvinsælt hjá
þjóðinni, þá eru þó óneitanl'ega
ýms verðmæti til, sem vert er
að halda í — bæði andleg og
efnaleg.
Mér finnst að ætti að endur-
skoða íhaldsnafnið nú á þessum
upplausnartímum og aðgreina,
hvort haldið' er í gömul og góð
verðmæti eða einkum í ósómann
einan og yfirganginn eins og
mörgum hefir fundizt að lakári
hluti forustumanna „Sjálfstæð-
isflokksins" hafi einkum gert.
Kommúnistar.
t
Fyrst prédikuðu kommúnistar
hér á landi byltingu. Þá varð
þeim lítið ágengt. Síðan prédik-
uðu þeir samfylkingu, einkum
við Alþýðuflokkinn; þá tókst
þeim að mylja mikið utan úr
Alþýðuflokknum og stórskaða
hann. Næst boðuðu þeir almenn^-
ar'umbætur og þóttust vera rót-
tækastir umbótamenn allra í
landinu. Við þetta óx þeim mest
fylgi — og það talsvert frá öll-
úm flokkum, að ég hygg. Þá
buðu þeir samfylkingu allra
„vinstri" manna 1 landinu. Þar
á meðal leituðu þeir hófanna
hvað væri hægt að komá-k með
Framsóknarmenn. Jú, flestupi
Framsóknarmönnum fannst
sjájfsagt að( tala við þá og vita
hvað þeir hefðu að bjóða. Þegar
Framsóknarmenn • voru ófáan-
legir að fara yfir á „plön“ kom-
múnista var viðræðunum lokið.
En við samræðúrnar hefir vel
komið í ljós, að kommúnistar
eru ekki umbótaflokkur á svip-
uðum þjóðfélagsgrundvelli og
nú er. Og upp úr viðræðum við
þá hefir hafzt enn betur, að þeir
eru ennþá undir niðri bylting-
ar- og ævintýramenn, sem svíf-
ast einskis elns og bezt sézt nú
á ævintýrapólitík þeirra í faðm-
inum á Ólafi Thors.
Shornir úr snörunni.
Þegar bændurnir á Búnaðar-
þinginu í haust féllu frá 9,4%
hækkuninni á afurðum sínum.
þá voru þeir að rétta hönd sína
á móti annarra stétta möv»num
um að hækka núekki lengur sín-
ar vörur. En hverju svara kom-
| Fýrst eiga að minnka eignir
! I þeirra, sem grætt hafa stórfé
óverðskuldað, vegna styrjaldar-
innar. Svo á allt kaup og afurðir
að lækka. En áríðandi er aðeins,
að hlutföllin haldist þannig, að
þeir sem vinna vel og eru ráð-
deildarsamir beri bezt’úr býtum.
Það er áríðandi að verkamenn
anna? Þeir slá á útrétta hönd
þeirra og æsa fjölda hæstlaun-
múnistar þessu sáttaboði bænd- vig sjóinn hafi góð laun, bæði
til þess að geta lifað góðrj lífi
og keypt landbúnaðarvörurf
uðu iðnverkamannanna út í sjávarafla og iðnað háu verði,|
Það" er ekki síður áríðandi
að sveitamennirnir hafi vel
fyrir vinnu sína, svo að þeir geti
lifað góðu lífi í sveitunum og
verkfall. Um eitt skeið lá við að
kommúnistar tepptu m. a. alla
mjólkurflutninga til Reykjavík-
ur, svo að jafnt börn og sjúkl-
ingar sem aðrir fengju ekki haldiðáfram hinu merka þjóð-
mjólkurdropa. En ^áður en því nytjastarfi sínu: að byggja og
vérkfalli væri skellt yfir,. urðu rækta landið.Það er nauðsynlegt
kommar varir við svo mikla and-
stöðu í bænum, að þeir gugn-
uðu og aflýstu f verkfallinu á
síðrrtu stundu.
Yfirleitt munu hin heimsku-
legu verkföll kommúnista hafa
að sjómennirnir hafi vel upp úr
sínu oft erfiða og hættulega
starfi og iðnaðarmaðurinn hafi
vel fyrir að framleiða nauðsyn-
legan iðnað fyrir þjóðina.
Það er áríðandi '— það er
verið orðin svo óvinsæl, að þeir þjóðarnauðsyn að finna réttlát
urðu sárfegnir, þegar Ólafur og heppileg hlutföll þarna á
Thors kom sem engill af himn- j milli og lækka svo allt, svo að
um og skar þá úr þeirra eigin
snöru, sem óðfluga var að herð-
ast að hálsi þeirra.
Atta stunda vinna.
Verkalýðsfélög hafa lengi
haft á stefnuskrá sinni að <
við verðum. samkeppnisfærir við
aðrar þjóðir, þegar allt færist
aftur í eðlilegt horf meðal þeirra.
Á því, hvernig þetta tekst, veltur
hvort hér verður hægt að reka
nokkra atvinnu í framtíðinni og
um leið hvort íslendingar
koma sem víðast á átta stunda
vinnudegi. Stundum getur^, þetta
verið ágætt, sé unnið vel 'þessar
8 stundir. En það er mesta fá-
sipna að vera að berjast fyrir 8-
stunda vinnudegi við ýmsa
vinnu, sem verður að koma af
á stuttum, ákveðnum tíma, t.
,d. heyskap á sumrin, fiskveið-
ar á vertíðum, vegavinnu á
fjÉlvegum, a. m. k., o. fl. Réttast
væri líka yfirleitt að borga fyrir
það, sem unnið er, en ekki tíma-
fjöldann, sem hangið er við
vinnuna. Þar er fordæmi Rússa
gott. En það geta ekki kom-
múnistar hér haft dáð í sér til
að taka eftir þeim.
_ Þótt 8-stunda vinnan geti ver-
ið góð, t. d. í verksmiðiuvinnu
o. f 1., þá skapast um leið vandi
að verja til einhvers gagns hin-
um langa frítíma.
Væri þar jákvætt verkefni fyr-
ir verkalýðsfélögin að glíma við
og ólíkt nauðsynlegra, heldur
en það niðurrhs og sundrupgar-
starf, sem ymsir forsprakkar
verkalýðsins reka — þótt þeir
þykist gera það í nafni „eining-
arinnar“.
Allt laehhi.
Flestir viðurkenna að dýrtíðin
sé hættuleg framtíðarafkomu
þjóðarinnar. En helzt vill*eng-
inn láta lækka hjá sjálfum sér,
hvorki laun né eignir. Og trúin
á krónufjöldann er máttug. En
krónufjöldinn er blekking. Verð-
gildi þeirra skiptir mestu.
hafa viðunandi afkomu.
'Tvter stefnur.
Fyrir 53 árum' hratt Tryggvi
Gunnarsson fram brúarbygg-
ingu yfir Ölfusá með fórnfýsi og
sérstökum dugnaði. M. a. fram-
kvæmdi hann stórfelldar um-
bætur, er hann sá að voru nauð-
synlegar, fyrir fé úr eigin vasa.
Þá var öldin sú hjá beztu son-
um landsins, að koma nauð-
synjaverkum áfram, þótt það
kostaði fórnir.
Á s. 1. hausti féll Ölfusárbrúin
niður eins og kunnugt er og olli
stórtjóni og óþægindum, sem
alltaf varð meira og meira, tæk-
ist ekki að ná brúnni upp aftur.
Járnsmiðir í Reykjavík áttu þá
í verkfallsdeilu við vélsmiðjurn-
ar þar á staðnum. Og hvað skeð-
ur? Stjórn járniðnaðarmanna
neitaf að 4—5 menn fari austur
til þess að bjarga brúnni, þegar
mest reið á. Reyndar tókst að ná
brúnni upp, þrátt fyrir þetta. En
andi Tryggva Gunnarssonar
virtist ekki svífa yfir verkalýðs-
samtökunum í þetta sinn.
Gæfa verkalýðsins og alþjóðar
getur farið eftir því, hvort í
framtíðinni ræður stefna járn-
smiðanna, er minnir á herkon-
unga, er svíða jörðina, þar sem
þeir fara yfir, svo að varla vex
þar strá framar, eða andi þing-
eyska trésmiðsins, sem hikaði
ekki við að fórna eigin fjármun-
um til þess að brúa ólgandi jök-
ulfljótið, er féll fram byggða á
milli.
Samfærsla
byggdarínoar
Allt frá því að sósíalistar tóku
að starfa sem flokkur hér á
landi, hafa þeir ymprað á því
við og'við, að markmið þeirra
væri það að færa saman byggð-
ina. Það hefir þó að jafnaði ver-
ið óljóst, hvað gagnger sú breyt-
ing ætti að verða eða hve mikil
áhrif og afskipti ríkisvaldsins
verði af málinuk Upp á síðkastið
hefir verið hert mjög áróðri í
þessu efni, svo að nú er varla
fengizt svo við afgreiðslu mála
á Alþingi, sem ná til sveitanna,
að sósíalistar leggi ekki höfuð-
herzlu á þetta markmið. '
Það er í frásögur fært, að
Rómverji nokkur hafi endað all-
ar ræður sínar með þessum orð-
um: Svo legg ég til, að Karþagó
sé lögð í eyði. Sósíalistaflokkn-
um er svipað farið. Kjörorð hans
er nú þetta: Það á að færa
byggðina saman.
! Orð sósíalistanna sjálfra skýra
bezt, hvað fyrir þeim vakir.
Tíminn mun því birta, nú og síð-
ar, fáein sýnishorn af málflutn-
ingi þeirra í sambandi við nokk-
ur stórmál.
Einar Olgeirsson segir í þing-
ræðu 12. marz 1943 m. a.:
„Byggðin þarf að flytjast til
með það fyrir augum, hvar auð-
veldast sé að reka búskap..
Rafvirkjun í sveitum verður
tiltölulega auðveld í þéttbýli.
Það atrÆi, sem fyrir liggur, er,
hvort við eigum, áður en horfið
er til þessarar pólitíkur, að vera
búnir að láta leggja vegi til
bændanna, sem ef til vill koma
til með að liggja um auðnir,
síma, rafmagrt, byggja hús o. fl.
og íþyngja ísl. landbúnaði
og eyða peningum að meira eða
minna leyti t'il ónýtis, sem kæmu
að stórkostlegu gagni, ef þeim
væri varið öðritvísi. ....
Það eitt er eðlilegt, að byrjað
sé á framkvæmdum á stöðum
þar sem þær borga sig bezt og
þar sem hvað rafmagnið snertir
skapast mestir möguleikar til að
framleiðá rafprku ódýrara og
ódýrara.“
,Þarna er glöggt dregið fram
viðhorf Sþsíalistaflokksins til
sveitanna. Hann vill blátt áfram
hamla því, að lagðir séu vegir,
símar, rafmagn, byggðar brýr,
reist hús o. fl. víða í sveitum, því
að þar eiga að verða „aut5nir“,
eftir að „horfið er til þeirrar
pólitíkur“, sem flokkurinn rekur.
Þetta skýrir jafnframt betur en
flest annað, hvers íbúar sveit-
anna megi vænta af þeim flokki
og hve þingmenn flokksins muni
líklegir til skeleggrar baráttu
eða mikilla átaka í framfara-
málum hinna strjálbýlli sveita.
Það er hið gamla kjörorð
Rómverjans, sem Einar Ol-
geirsson tekur sér hér í munn
fyrir hönd Sósíalistaflokksins,
aðeins ofurlítið breytt í sam-
ræmi við viðhorf og hentisemi
íslenzkra kommúnista. Sveitirn-
ár éru sú Karþagóborg, er þeir
vilja eyða.
JOLAGJAFIRNAR OG
NEYÐ NORÐMANNA
Ógnarfréttir styrjaldarinnar,
sem bepast oss til eyrna oft á
dag, múnu sannárlega orka mjög
á hugsanirnar. Þó iðunu frétt-
irnar frá Norður-Noregi nú síð-
ustu vikurnar hafa vakið meiri
viðbjóð og dýpri har'm í brjóst-
um allra hugsandi manna, en
nokkrar aðrar stríðsfregnir, síð-
an þessi hryllilega styrjöld hófst.
Mun þar pokkru valda, að oss
rennur blóðið til skyldunnar,
enda aðfarir allar, þeirra, er
sökum ráða, heimsmet í mann-
vonzku, grimmd og fyrirlitningu
á mannslífum og menningar-
verðmætum.
Ég verð að játa það hrein-
skilnislega, að þegar ég las ógn-
arfréttirnar af flóttafólkinu í
Norður-Noregi, og ekki sízt eftir
lestur greina S. A. Friids blaða-
fulltrúa, sem birtust í Morgun-
blaðinu 28. dg 29. þ. m., fylltist
hugur minn ósegjanlegu þakk-
læti fyrir það ómetanlega öryg^i,
sem þjóð vor á við að búa, þrátt
fyrir allt. —
Vér megum saijtnarlega vera
þess minnug, er vér göngum til
hvílu að kvöldi dags, hvílíkur
ógnarmunur er á lífi voru og líð-
an og Norðmanna nú fyrir jól-
in. Vér íslendingar getum nú
flestir veitt osq, sjálfum og ást-
vinum vorum öll nauðsynleg
þægindi, og vel það.
Frá Norður-Noregi fréttum
vér um brennandi bæi og þorp,
flýjandi konur og menn, með
börn sín í heljargreipum sultar,
kulda og sjúkdóma, — örvasa
gamalmenni rifin út á klakann,
og jólin fara í^iönd. — En get-
um vér ekki á einhvern hátt orð-
ið þessu saklausa, ógæfusama
fólki.að liði, enda þótt sú hjálp
kæmi ekki að beinum notum á
þessum jólum?
Við nánari athugun er ljóst,
að málið er hvergi nærri auð-
velt. Állinn, sem skilur, er bæði
breiður og djúpur, og margt til
hindrana, þó að allur væri vilj-
inn góður. Það er t. d. ókleift
að koma hingað flóttabörrium,
sem full vissa væri þó fyrir, að
eiga mundu hér góða aðkomu.
En fjárhæðum, fötum og mat-
vörum er hins vegar talið vera
kleift að koma'til hlutaðeigandi
aðila, að vísu með all-löngum
fyrirvara.
Ég er þess fullviss, að allur
þorri landsmanna mun hafa
orðið var svipaðra tilfinninga og
lýst var hér að framan, í sam-
bandi við eyðingu Norður-Nor-
egs og hörmungárnar ^þar. Og
því ætla ég að hætta á að lýsa
hér með nokkrum orðum .eftir-
farandi hugmynd:
Jólin eru senn komin. Kaup á
jólagjöfum verða gerð næstu
dagana fram að jólum. Margir
hafa nú meira úr að spila en
nokkuru sinni áður. Fjármagn,
sem varið verður til jólagjafa,
mun því, að líkindum, verða með
mesta móti.
! Það er tillaga mín, að menn,
í þetta sinn, verji allríflegum
hluta af fé því, sem þeir annars
ætla til jólagjafa, til styrktar
nauðstöddum Norðmönnum.
Hugsa mætti sér, að hjón
kæmu sér saman um að gefa
hvort öðru ekki jólag»jöf að þessu
sinni, en gæfu í þess stað sam-
svarandi uþphæð í væntanlegan
sjóð.
l Og athugandi væri fyrir for-
eldra, hvort eigi væri skynsam-
legt að draga ögn úr gjafaflóð-
inu til barna sinna, sem vissU-
lega gengur of víða út í öfgar.
| Börnunum má, eigi síður en
fullorðnum, vera það Ijóst, að
vellíðan vor nú mun vera ein-
stæð í veröldinni. Og þess væri
óskandi, að þau börn væru mörg,
sem heldur vildu gleðja bágstatt
barn en búast við, eða jafnvel
gera kröfu til mikilla gjafa.
| En almennt mætti t. d. hugsa
sér þetta . framkvæmt þannig:
Sérstök jólakort verði gefin út.
Á kortunum væru jóla- og ný-
ársóskir til viðtakanda, en jafn-
framt y-firlýsing um það, að
sendandi hefði, í tilefni af komu
jólanna, gefig á nafn viðtak-
anda tilgreinda upphæð til
nauðstaddra Norðmanna. Hugs-
anlegt væri, að fá mætti bóka-
verzlanir, póstafgreiðslur og af-
greiðslur blaða til að annast söly
á kortum þessum. — Innkomið
fé rynni til nauðstaddra manna
í Norður-Noregi.
Ég veit, að níáli þessu mun
verða vel tekið.
Ég þykist þess fullviss, að slík
gjafakort sem þessi mundu, eins
og nú stendur á, vekja sannari
jólagleði en dýr, persónuleg gjöf.
Allt er undir því komið, að nú
sé brugðið skjótt við, hafizt
handa, og málið tekið föstum og
drengilegum tökum,-
1. des. 1944.
fsak Jónsson.
„Suður um hol“
Fyrir nokkrum árum gaf Sig-
urgeir Einarsson heildsali út
bókina „Norður "tim höf“, og
var henni vel tekið. Nú hefir
hann gefið út bók um Suður-
höfin og lönd þau, er að þeim
liggja. Er þetta miklu merki-
legra efni, því hingað til hefir
nálega ekkert verið skrifað á
íslenzku um rannsóknir manna
um Suðurhöf og hið mikla meg-
inland, Antarctica, umhverfis
Suðurheimskautið. Höfundur
nefnir það ísálfuna, og er það
nafn heppilegt. Höfundué rek-
§ir fyrst ýtarlega- frásagnirnar
um rannsóknarferðir til Suður-
hafa frá elztu taum til vorra
daga. Er þar mikill fróðleikur
saman kominn, ekki aðeins um
ferðirnar sjálfar, heldur einnig
um landslag og staðhætti þar
syðra. H. H.
----:--------------1-----------
sögunnar sú nýja aðferð, sem
var öruggari en klóróform- og
etersvæfingar.
Þær aðferðir voru langt frá
því að vera fullkomnar, þótt þær
firrtu mikinn fjölda fólks þeim
kvölum, sem eru samfara skurð-
aðgerðum á vakandi fólki og
ódeyfðu. Margir sjúklingar dóu
í svæfingu eða af völdum þeirra.
En fleiri voru þó þeir, sem lækn-
ar treystust ekki til að fram-
kvæma nauðsynlegar. skurðað-
gerðir á, sökum þess, að þeir
sáu fram á, að hlutaðeigendur
myndu ekki þola svæfinguna.
Fyrir fimmtán árum byrjaði
þessi aðstaða að breytast. Fjór-
um árum siðar kom enn til sög-
* unnar umbót, sem hafði stór-
kostlegar breytingar í för með
sér. Sú aðferð var í senn þægi-
legri fyrir sjúklinginn og miklu
hættuminni en fyrri aðferðir.
Jafnhliða þessari nýju aðferð,
að dæla deyfilyfinu í æðar eða
endaþarm sjúklingsins, hófu
vísindamennirnir tilraunir með
súrefnisgjöf. Súrefnið hefir auð-
vitað gagnstæð áhrif við svæf-
ingu og deyfingu. Það örvar
líkamann í stað þess að deyfa
hann. En súrefnið er mannin-
um lífsnauðsyn, og þegar sjúkl-
ingi er gefið það sérstaklega
jafnhliða deyfingu eða svæf-
ingu, starfa hjartað og önnur
líffæri miklu betur. Á þessu
sviði hófu nú efnafræðingar,
lyffræðiágar, verkfræðingar og
fleiri vísindamenn samstarf með
læknunum og líffærafræðingun-
um, samstarf um það mikilvæga
verkefni að finna ráð til þess að
koma í veg fýrir sársauka með
auknu öryggi.
Næsta uppgötvun var knúin
fram af fjárhagslegum ástæð-
um. Súrefnið kostaði fé, • og
deyfilyfið var dýrt. Hin gamla
aðferð að láta sjúklinginn anda
að sér deyfilyfinu eða taka það
inn á annan einfaldan hátt var
ekki lengur talin notandi. ,Þess
vegna varð að búa til sérstök
tæki til þess að nota til þessara
hluta. Með þeim var hægt að
ákveða nákvæmlega, hve mikið
af hvoru efninu um sig sjúkling-
urinn var látinn taka til sín.
Hundraðstala þeirra, sem létu
lífið í uppskurðarstofnunum
lækkaði þegar í stað.
En þetta var aðeins upphaf
annars meira. Næsta skrefið var
að búa til tæki, sem svó til and-
aði fyrir sjúklinginn. Fyrst sá
það honum fyrir hinum tilætl-
aða skammti af deyfilyfinu ög
súrefní gegnum grímu, sem féll
þétt að nefi og munni. Þegar
sjúklingurinn andaði frá sér, tók
tækið við loftinu, blandaði það
að nýju af hinni mestu ná-
kvæmni og dældi því síðan aft-
ur að vitum sjúklingsins.
Á þennan hátt er komizt hjá
óþarfri eyðslu á hinum dýrmætu
efnum, þannig að sjúklingarnir
njóta enn meira öryggis en áð-
ur. Jafnframt var meira að segja
einnig séð fyrir því, að loftið,
sem dælt var að vitum sjúkl-
ingsins, væri hæfilega hlýtt. og
var það mjög þýðingarmikið,
þegar um langdrægar læknisað-
gerðir var að ræða.
Þessi nýju lyf og þessi nýju
tæki og aðferðir 'gerðu kleift að
framkvæma aðgerðir, sem taka
langan tíma — margar
þlukkustundir. Gömlu deyf-
ingaraðferðirnar voru alltof
hættulegar til þess, að hægt
væri að framkvæma langdræg-
ar skurðaðgerðir. í heimsstyrj-
öldinni f^rri létu margar þús-
undir hermanna lífið eða urðu
örkumlamenn alla ævi af því,
að læknunum var ókleift að
gefa sér nægan tíma til þess að
gera að sárum þeirra. Það var
ekki þekkt nein örugg aðferð til
þess að halda þeim meðvitund-
arlausum einsjengi og nauðsyn
krafði. Á þeim árum varð að
leýsa skurðaðgerðirnar af hendi
á tilteknum mínútufjölda. En
síðan hinar nýju öndunar- og
tempritæki komu er unnt að
halda áfram skurðaðgerð 1 flmm
eða sex og jafnvel allt upp í átta
klukkustyndir samfleytt, ef
nauðsyn ber til.
Herlæknarnir i þessari styrj-
öld hafa sannfærzt um það,
hversu mikilvæg þessi framför
er. Þeir sjá líka, hve mikilvægt
þetta verður. fyrir sjúkíinga al-
mennt að stríðinu loknu. Skurð-
aðgerðir, sem læknar hafa hing-
að. til alls ekki vogað sér að
reyna að framkvæma, eru nú al-
gengar í hermannaspítölunum.
Það er hægt að starfa tímunum
saman að hinum nauðsynlegu
aðgerðum, án þess að stofna
manninum í hættu eða valda
honum sársauka. Á þennan hátt
er svo til hægt að endurskapa
sundurtættan handlegg. fót eða
mjöðm. En þó er þessu ekki beitt
enn jafn mikið og síðar, mun
verða unnt að gera.
Þannig hefir bylting átt sér
stað á sviði handlækninga. Og
það er öllum vitanlegt, hvert
það er að rekja. Það eru hinar
nýju deyfiaðferðir, sem hafa
gert hana kleifa.
Það mun oftast vera svo, að
sjúklingar, bæði hermenn og
aðrir, eru hræddir við að leggj-
ast í deyfitækin. En ótti eykur
blóðþrýstinginn, og getur það
reynzt hættulegt. Þess vegna er
fólki fyrst gefíð inn lítill
skammtur að lyfi nokkru, sem
nefnt er „avertín“.
Lyf þetta hefir þau áhrif, að
fólk verður syfjað, og dregur úr
ótta og sársauka.' Sjúklingar
verða þess' lítið varir, er þeir eru
teknir úr rúmi sínu c^; öndun-
artækið borið að vitum' þeirra.
Menn eru í eins konar vímu, sem
lyfið veldur, og líður notalega, í
stað þess að óttast aðgerðina.
„Pentothal" er lyf, sem dælt
er í æðar sjúklinganna. Það
verkar fljótt og örugglega. Eftir
aðgerðina eru sjúklingar hress-
ir og finna ekki til neinnar van-
líðunar af völdum þess. Þetta lyf
svæfir menn ekki fullkomlega.
Þeir eru milli svefns og vöku.
Gefi tannlæknir sjúklingi slíkt
lyf til dæmis, finnur hann ekki
neinn sársauka, en heyrir, hvað
hann segir og getur' hlýðnazt
fyrirmælum hans Hann getur
líka svarað spurningum, ef
nauðsyn ber til þess.
Þá hefir náðst undraverður
árangur með hinum nýju lyfjum
og aðferðum við barnsfæðingar.
Þegar fæðingarhríðirnar hefjast
er móðirin deyfð. Henni líður
eftir það þæ^ilega, og hún kenn-
ir ekki einu sinni neins sársauka
meðan sjálf fæðingin stendur
yfir. Þó getur hún svarað spurn-
ingum læknisins og hreyfimátt^
úr vöðvanna er ólamaður.
Frægur skurðlæknir í ráð-
stjórnarríkjunum.Vishnevsky að
nafni, hefir gert uppskátt um
nýja aðferð við skurðaðgerðir.
Hann dælir nýju lyfi í líkamann
með mjög nákvæmum aðferð-
um, og þá hverfur öll tilkenn-
ing vissra líkamshluta. Þegar
læknar í rauða hernum nota
þetta lyf og þær aðferðir, sem
því tilheyra. eru sjúklingarnir
nær alltaf með fullri og ódeyfðri
meðvitund.
Á uppgötvun Vishnevskys
stórmikinn þátt í því, hve hlut-
fallslega marga. sem særst hafa
á austurvígstððvunum, hefir
tekizt að græða fullkomlega. Lyf
hans læknar jafnframt tauga-
áfall og forðar mönnum frá
þjáningum í marga daga eftir.
að aðgerðin fer fram, ef þess
þarf með.
En ekki bvggiast allar hinar
nýju deyfiaðferðir á efnum eða
lyfjum. Læknar í Bandaríkja-
hernum eru komnir á rekspöl
með að nota íspoka á mjög ein-
faldan hátt til þess að draga úr
sársauka. Þessir pokar eða látn-
ir liggia við hörund mannsins í
tvær klukkustundir. Við það
dofndr bletturinn, sem þeir
liggja á, svo að unnt er að
framkvæma minniháttar að-
gerðir, án- þess að maðurinn
kenni teljandi óþæginda.