Tíminn - 09.02.1945, Blaðsíða 7

21. bla®
/
7
TÍMIM, föstudaginn 9. febr. 1945
Að gefnii tllefni
Eítir Gnnnar Þórðarson, Grænumýrartungu
Með því að nokkur blaðaskrif
hafa nú. um hríð átt sér stað,
út af lækningatilraunum við
mæöiveiki, er hr. Sigurjón Pét-
ursson á Álafossi hefir haft
með höndum, þá þykir mér rétt,
úr því sem málum er komið, að
* gera nokkra grein fyrir viðhorfi
sauðfjársjúkdómanefndar til
þess, þótt heppilegra hefði ver-
ið að rannsaka árangur lækn-
ingatilraunanna nánar i kyr-
þey, en ræða það opinberlega á
þann hátt, sem gert hefir verið.
Síðastliðinn vetur bauð Sig-
urjón nefndinni að Álafossi til
að s'já nokkrar kindur, er hann
hafði þá til lækningatilrauna.
Fór meirihluti nefndarinnar á-
samt framkvæmdastjóra sínum
þangað til að sjá árangur til-
raunanna. Voru allir, sem við-
staddir voru í bæði skiptin,
sammála um, að um allmikil
batamerki virtist vera að ræða.
Ennfremur hefir Sigurjón
lagt fram vottorð frá tveim
dýralæknum, auk umsagna
nokkurra bænda, er hníga í
sömu átt. Hins vegar var nefnd-
inni kunnugt um, að þeir menn,
sem fengizt hafa við vísinda-
legar tilraunir í þessum efnum,
höfðu færzt undan að fylgjast
með umræddum tilraunum.
Nefndinni þótti þó ekki koma
til mála að láta allar aðgerðir
í þessu efni niður falla að svo
komnu, né heldur æskilegt að
farið yrði að svo stöddu að bjóða
út meðalið til sölu, sem tryggi-
legt varnarlyf. Var það þvi ein-
róma samþykkt nefndarmanna
að verja nokkurri fjárhæð "til
þess að greinagóðum bæn.dum,
sem þess óskuðu sérstaklega,
yrði gefinn kostur á lyfinu ó-
keypis, gegn því að þeir skiluðu
skýrslum um árangur þess, í
vor og á næjpta hausti.
Ennfremur gerði nefndin sér-
staka tilraun til að fá vísinda-
lega rannsókn á áhrifum lyfs-
ins, með því að óska eftir að
próf. Níels Dungal tæki að sér
að fylgjast með lækningatil-
raununum á Álafossi. Því miður
neitaði prófessorinn að taka
þetta að sér, aðallega með þeim
forsendum, að „það mætti æra
óstöðugan að ætla sér að fylgj-
ast með öllum þeim skottu-
lækningatilraunum, sem ýmsir
menn hafa verið að fást við í
sambandi við mæðiveikina, án
þess að hafa haft annað en hjá-
trú og vanþekkingu til brunns
að bera“, eins og hann orðar það
í bréfi sínu.
Nefndin hafði ástæðu til að
ætla, að dr. Björn Sigurðsson
liti svipuðum augum á málið og
prófessorinn. En þar sem Guðm.
læknir Gíslason, sem er aðal-
starfsmaður nefndarinnar á
þessu sviði, hefir með höndum
tilraunir með annað lækninga-
lyf, sem hann og fleiri gera sér
nokkrar vonir um að verði að
notum, þótti nefndinni ekki
fært að leggja að honum með
umrætt verkefni.
Ég hygg, að menn sjái af
framanrituðu, að nefndin hefir
ekki neina ástæðu til að afsaka
gerðir sínar í þessu máli. Það er
aftur á móti nokkuð undarlegt,
hvað hinir sérfróðu menn eru
vissir um gagnsleysi lyfsins. Og
út a*f því er full ástæða til að
minna á, að naumast er vísinda-
legt að kasta frá sér neinum
spursmálum, sem viðfangsefnin
varða, án rannsóknar. Og enn-
fremur, að sérfræðingum getur
skeikað. Má þar nefna sem
dæmi, að þeir ætluðu fyrst að
mæðiveikin væri ormaveiki, og
þó einkum hitt, að höfuðástæg-
an til þess að Karakúlfénu var
dreift um landið án nokkurrar
varfærni, stafaði aðallega af
því,að menn höfðu oftrú á heil-
brigðisvottorðum hinna þýzku
fræðimanna.
Þá er ekki síður torskilið, hvað
sum blöðin hafa farið háðsleg-
um orðum um tilraunir Sigur-
jóns, óg jafnvel ekki látið vott-
orða dýralækna að neinu getið,
og með því virzt vilja vekja tor-
tryggni manna umfram það,
sem efni standa til, sem er litlu
betra en oftrú.
Að lokurp verður ekki komizt
hjá að andmæla þeim ummæl-
um, er dr. Björn Sigurðsson
kastar fram í blaðagrein nýlega,
þar sem hann segir: „Yfirvöld-
in kaupa matarsalt í tonnatali
til lækninga Samkv. tilmælum
framliðinna — kamfúru í
herðakambinn, steinolíu ofan í
lungun og svo Áli Sigurjóns,
heilt vopnabúr, sem ekki má
glatast úr minningunni“. Verð-
ur þetta vart af almenningi
skilið á annan hátt en að
sauðfjársjúkdómanefnd, með
samþykki fyrv. landbúnaðar-
ráðherra, hafi ausið út fé til
þessara hluta. En slíkt er til-
hæfulaust, því „yfirvöldin“ háfa
enn sem komið er engu eytt til
lækningatilrauna þeirra, er
doktorinn talar hér um, nema
ef telja skal kr. 102,00 fyrir
salt, er Guðm. læknir Gíslason
notaði á sínum tíma í sambandi
við lækningatilraunir. Kemur
það úr hörðustu átt, ef aðstoð-
armenn nefndarinnar, í barátt-
unni við fjárpláguna, ala á tor-
tryggni manna gagnvart
nefndinni að jafn tilefnis-
lausu.
Gunnar Þórðarson.
Virkjian Dynjanda
(Framhald af 1. síðu)
'ert verð} en þó ekki verið hægt
að halda starfrækslu hennar
gangandi. Það má því segja, að
framkvæmdir Gísla Jónssonar
hafa ekki orðið mikil lyftistöng
fyrir Bíldudal, eins og fólk gerði
sér þó vonir um, þegar verið var
að reisa fyrritækin á staðnum.
— Er mikiff félagslíf í þorp-
inu?
— Nú er nokkuð stórt sam-
komuhús í 'smíðum og stánda
nokkrir áhugasamir menn að
byggingu þess. Þörfin fyrir slíkt
hús er mjög mikil, því að hús-
leysi hefir háð mjög öllu fé-
lags- og skemmtanalífi þorps-
búa . í þorpinu er þó starfandi
verkalýðsfélag, kvenfélag og í-
þróttafélag, en ungmennafélag
hefir ekki verið starfandi síðan
1936. Nýlega hefir verið stofnað
bíó, en það vantar betra hús-
næði.
— Er öflugrt kaupfélag á
Bíldudal?
— Jú, kaupfélagið er vinsælt
og mikið skipt við það. Það sel-
ur og kaupir afurðir úr nær-
liggjandi sveitum. Vöxtur þess
hefir verið mjög ör seinustu árin
og á seinasta ári var samvinnu-
félagið á Bakka sameinað því qg
ganga bæði félögin nú undir
sama nafni: „Kaupfélag Arn-
firðinga“.
Áhugi fyrir samvinnu er mjög
almennur og hafa margir trú á
því, að samvinnuútgerð geti
orðið lyftistöng fyrir þorpið,
fært því á ný frægð horfinna
daga og gert það að miklum út-
vegsbæ að nýju, því skilyrðin eru
góð við hin auðugu fiskimið.
— Hver eru helztu áhugamál
þorpstaáa?
— Stærstu áhugamál okkar
eru að auka sjávarútveginn og
auka ræktun landsins til stórra
muna. Þá er það síðast, en ekki
sízt, rafmagnsmálin. Virkjun
fossins Dynjanda, sem er hand-
an fjarðarins, hefir lengi verið
mikið áhugamál þorpsbúa og
flestra annara Vestfirðinga. Við
það myndu skapast marghátt-
uð skilyrði fyrir iðnað, m. a. í
sambandi við sjávarútveginn,
auk allra þeirra lífsþæginda,
sem rafmagnið veitir ibúunum.
í stuttu máli sagt, þessi þrjú
.stórmál, aukin útgerð, ræktun
og rafmagnið, verða aðalúr-
lausnarefnin í náinni framtíð.
Á Bíldudal getur risið upp
fjölskrúðugt atvinnulíf, ef
máttur fólksins til samtakanna
er nógu sterkur, Það er trú mín,
að samvinnuskipulagið sé fram^
tíðarlausn út úr öngþveiti í at-
vinnulífinu.
Erlent yfirllt.
tí
(FramhalcL af 2. síðu)
arar framkomu þeirra, sem
margar smáþjóðirnar treysta
Bandaríkjunum bezt til að gæta
réttar þeirra í þeim friðarsamn-
ingum stórveldanna, sem nú
eru fyrir höndum.
Kátir voru karlar
Leifi langi spilur
,,poker“
Frú Vamban situr um færi til að flengja strákana.
Vilmundur viffutan: Hvað er þetta, bjáninn þinn! Sérðu ekki, að
við erum að spila poker! ,
Vamban: Og auk þess geturðu ekki fengið að vera níeð í spilinu,
svona skítblautur. Sæll, góði.
Viimundur víðutan: Alltaf lagast það! Nú er ég með tóma hunda
á hendinni.
Vamban: Hana, þar tekur hann á rás, sá langi!
Leifi langi: Hæ, hæ ....
A víðavangi
(Framhald af 2. síðu)
arinnar síðastl. haust, reis Ól-
afur Thors upp að nýju, og gerði
,nýtt bandalag við kommúnista
um að halda áfram hækkun
dýrtíðarinnar, þar sem frá var
horfið af þessum aðilum 1942.
Sést það vel, að ekki álítur Mbl.
hlut Ólafs góðan, þar sem það
ástundar daglega þá sögufölsun,
að eigna fyrrv. stjórn þessi verk
Ólafs Thors og kommúnista.
Hvenær galar haninn
í annaff sinn?
Sumir eru farnir að kalla
fjármálaráðherrann okkar
„Skatta-Pétur“. Hann er nú bú-
inn að leggja fram fjögur
skattafrumvörp í þinginu, en
hefir auk þess hækkað öU síma-
gjöld um þriðjung. Viröist ráð-
herra þessi nú vera vel á veg
kominn með að hækka alla
skatta, sem til voru, nema stríðs-
gróðaskattinn (eignaaukaskatt
á stríðsgróða hefir hann líka
jarðsungið). Auk allra hinna
nýju skatta eða skattaviðauka
(um helmingur þeirra er nýr
verðtollur) ætlar hann að eyða
á þessu ári tíu milljónum, sem
fyrrverandi stjórn skildi honum
*eftir í sjóði. En ekki nóg með
það. Nú býst hann við að þurfa
að taka eyðslulán síðari hluta
ársins, af þvi að þrátt fyrir alla
nýju skattana muni verða tekju-
halli á fjárlögunum. Þeim, sem
áður hafa kynnst spjalli P. M.
um þessi mál, kæmi ekki á óvart,
þó að hann færi nú að heyra
hanann gala í annað, sinn eins
og nafni hans í guðspjallinu.
Jörð til sölu
i *
Jörðin Fellaxlarkot í Skllmamiahreppi er til sölu, og laus til
ábúðar í vor.
Véltækt 200 hesta tún. Góð ræktunarskilyrði. Jörðin er í þjóð-
braut, og aðstaða þvi mjög góð til mjólkursölu. Lax og silungs-
veiði. Sími.
Tilboð sendist undindtuðum skiptaráðanda eða Þorvaldi Þór-
arinssyni, lögfræðingi, Reykjavík, fyrir 1. marz n. k., og gefum
við allar frekari upplýsingar.
Skrifstofu Mýra- og BorgarfjarCarsýslu, Borgarnesi 7. febr. 1945.
Jón Steingrímsson.
Bújörð við þjöðbraut og síma
Hallstún 1 Holtahneppi er til kaups og ábúðar á komandi vori.
Semja ber við ábúanda.nn
Hallgrím Eyjólfsson.
Næsta símstöð Marteinstunga.
JVÝ BÚK.v
FYRSTU ÁRIN
Maudbók um barnauppeldi og sálræna
meðferð unglinga.
Þessi bók, sem er eftir einn kunnasta sálfræðing Bandajíkj-
anna, JOHN B. WATSON, prófessor, hefir nú verið þýdd á ís-
lenzku af dr. Símoni Jóh. Ágústssyni.
Dr. Símon ritar formála fyrir bókinni og segir þar meðal
annars:
„Bókin varpar nýju ljósi á sálarlíf barna og veitir mörg ágæt
ráff um uppeldi þeirra. Kaflarnir um hræðslu barna og reiði
eru t. d. stórmerkilegir og hafa orðið almenningi til mikils
gagns og skilningsauka. Watson ritar ljóst og alþýðlega. Hann
er hvorki myrkur í máli né hræddur við að halda skoðunum
sínum fram. Hefir hann því í einu aflað sér margra aðdáenda
og orðið mörgum hneykslunarhella. Má gera ráð fyrir, að bókin
veki athygli hér sem annars staðar og verði mikið lesin“.
Þessi bók kom fyrir nokkurm árum út í Noregi í hinum kunna
bókaflokki „Kultur og Natur“, útgáju, sem margir kunnustu
vísindamenn Norðmanna stóðu að, og mörgum hér á landi er
að góðu kunn. Ritaði prófessor Birger Bergersen formála fyrir
þeirri útgáfu og segir þar m. a.: Prófessor Watson hefir getið
sér ævarandi orffstír sem sálarfræffingur, og er sú bók, er hér
birtist, ein hin kunnasta af bókum hans. Vakti hún hina mestu
athygli, þegar hýn kom út í Ameríku fyrir 4 árum.
Vonandi verður sú raunin á, hér sem í Ameríku,
að fjöldi óreyndra foreldra muni telja sig í hinni
mestu þakkarokuld við Watson fyrir hinar skyn-
' samlegu leiffbeiningar, er hann gefur þeim um
veigamesta og erfiðasta starfið, sem fyrir þeim
liggur á lífsleiðinni“.
Bókin er hátt á annað hundrað blaðsíður að stærð, með
mörgum myndum til skýringar.
Fæst hjá bóksölum.
Happdrættt
Hásköla íslands
Miðat' þeir, sem seldir voru í iimboóinu. ,
Klapparstíg 14, verða til sölu í
þessum umboðum:
Umboffi frú Marenar Pétursdóttur, Laugaveg 66:
1751—75, 2176—200, 2426—50, 2801—25, 3051—75, 3201—25,
3251—75, 3626—50, 3826—50, 4051—75, 4326—50, 4701—25, 6526—
50, 6926—50, 7176—200, 7826—50, 8151—75, 10238—42, 12201—25,
14676—700, 15061—65, 15166—70, 15191—95, 20432, 22726—50.
Umboffi Einars Eyjólfssonar, Týsgötu 1:
11501—25, 11876—900, 12001—25, 12676—700, 13176—k)0, 13551
—75, 14026—50. V
Umboffinu í Varffarhúsinu:
262—65, 5371—75, 8501—25, 9026—50, 9676—700, 10486—90,
10496—500, 16501—25, 16626—50, 17076—100, 17701—25, 18201—25,
18351—75, 18801—25, 19001—25, 19501—25, 20441—45, 21576—600,
21951—75, 22476—500, 23001—25, 23901—25, 24251—75, 24526—50,
24951—75.
Tilkynníng
Viðskiptaráðið hefir ákveðið eftirfarandi hámarksverð á
akstri 5—6 manna fólksbifreiða:
í innanbæjarakstri í „Reykjavik" má gjaldið vera 35
aurar fyrir hverja mínútu frá því bifreiðin kemur á þann
stað, sem um hefir verið beðið, og þar til leigjandi hennar
fer úr henni, auk fastagjalds, að upphæð kr. 3.00, sem bif-
reiðarstjórinn hefir fyrir að aka frá stöð sinni og til hennar
aftur. í næturakstri (frá kl. 19 til kl. 7) og helgidagsakstri
má mínútugjaldið vera 45 aurar, en fastagjaldið þó ekki
hærra en 3.00 kr.
Innanbæjarakstur telst það, þegar ekið er innan’eftir-
greindra takmarka: Á Laugarnesvegi við Fúlalæk, á Suð-
urlandsbraut og Reykjanesbraut við Kringlumýrarveg og á
Seltjarnarnesi við Kolbeinsstaði.
Þegar 5—6 manna bifreið er leigð til lengri ferða, má
leigan ekki vera hærri en 90 aurar fyrir hvern ekinn kíló-
meter frá ofangreindum bæjarmörkum. í nætur- og helgi-
dagaakstri má gjaldið þó vera kr. 1.10 fyrir hvern kílómeter.
Sé sérstaklega beðið um 7 manna bifreið má taka 25%
hærra gjald en að ofan segir.
Ákvæði tilkynningar þessarar ganga í gildi frá og með
8. febrúar 1945.
Reykjavílt, 6. febrúar 1945.
VERBLAGSSTJÓRIIVA.