Tíminn - 13.03.1945, Blaðsíða 3

20. blaf*
TÍMINiy, þriSjMdaginn 13. marz 1945
3
HALLDÓR KRIST J ANSSONi
Pétur Gautur og ríkísstjórnin
Árið 1944 var eitt af snilldar-
verkum norrænna bókmennta
— Pétur Gautur — sýnt í fyrsta
sinn á íslenzku leiksviði. Þar
fengu íslendingar að sjá þessa
heimsfrægu ádeilu Ibsens. Þar
var sýndur ófyrirleitinn ævin-
týramaður, stefnulaus og sann-
færingarlaus loddari, sem var
þó nægilega gáfaður til þess að
geta jafnan með einhverjum
sýndarrökum skrumað og grobb-
að af sér og verkum sínum.
Pétur Gautur var mikill loft-
kastalamaður og lét sig dreyma
stóra drauma um ýmiskonar ný-
sköpun. Hann var óþreytandi að
tala um afrek sín, þau, sem
hann þóttist hafa unnið, og þau,
sem hann lézt eiga eftir að
vinna. En þegar á hólminn kom
og þörf var á manndómslegum
átökum, vék Pétur Gautur sér
undan, og því varð aldrei neitt
úr framkvæmdum hans og
aldrei neinar efndir á stóru orð-
unum. Vegna þessa vesaldóms
mannsins, að hreystin stóð ekki
dýpra en í kokinu, naut hann
ekki trausts og álits til lengdar
og með því að hann var þar að
auki ófyrirleitinn í brellum sín-
um, lögðu margir á hann óþokka
og enda fyrirlitningu. Því
hrökklaðist þessi auðnuleysingi
burt úr mannlegu samfélagi og
lét fyrirberast í fjallakofa
nokkrum. Stúlka nokkur yfirgaf
frændur sína og vini í byggð-
inni og leitaði uppi þetta afhrak
mannfélagsins, hiiin útskúfaða
óhappamann, til að bera birtu
og yl inn í líf hans. Pétur Gaut-
ur tók stúlku sinni fagnandi
og var eins og jafnan fljótur til
með stóru orðin og loftkastal-
ana. Hann ætlaði að bera hana
á höndum sér. Fyrst ætlaði
hann að ná 1 eldivið til að
tendra bál og sagði:
„Hátt skal það lýsa og
heitt skal það brenna,
hörku né frosts skaltu
aldrei kenna“.
En fylgjur . fortíðarinnar
sóttu að Pétri Gaut og hann
beygði hjá eins og honum var
lagið og flýði burtu frá kofan-
um og' stúlkunni og kom aldrei
með eldsneytið, sem átti að lýsa
og brenna.
Þegar Pétur Gautur sat við
banabeð móður sinnar, vildi
gamla konan tala um viðhorf
hans til samtíðarinnar, fram-
tíðarvonir og vandamál líðandi
dags. En Pétur Gautur vildi
ekki hugsa neitt slíkt og vísaði
því öllu á bug og sagði:
„Nú skulum við skrafa
til skemmtunar hvað sem er,
en harmatöl á ekki að hafa
né hugraun, sem svíður og sker“.
Síðan masaði hann um ævin-
týraleg ferðalög, þar sem alls
konar stórmenni sýndu honum
lotningu og hann var metinn
mest allra.
Til Soría Moría slotsins
var sleðanum beitt upp á kraft.
Og í Soría Moría er setið
að sumbli með kóngi og prins.
Þannig var Pétur Gautur.
Stórhuga loftkastalasmiður, sem
vék sér undan manndómslegum
átökum og sefjaði sig með lífs-
lygi og sjálfsblekkingu. Þess
vegna brást þessi vesali auðnu-
leysingi öllum, sem treystu hon-
um.
Þessi sjónleikur var sýndur á
íslandi á öndverðu síðasta ári.
En á efstu vikum ársins fór
fram á leiksviði íslenzkra
stjórnmála annar átakanlegur
leikur, sem minnir mjög á Pétur
Gaut. Það er myndun ríkis-
stjórnar ÓlafsThors og stjórnar-
ferill þess ráðuneytis. Engu er
líkara en ríkisstjórnin hafi
beinlínis tekið Pétur Gaut sér til
fyrirmyndar. Svo mikill er
skyldleikinn.
Ríkisstjórn Ólafs Thors byrj-
aði feril sinn með miklum lof-
orðum og fyrirheitum, sem voru
vendilega auglýst. Þeim var þrá-
sinnis útvarpað og auk þess birt
í mörgum blöðum. Þjóðinni er
skylt að muna þessi loforð og
fylgjast með efndum þeirra.
Lágtekj umönnum var heitið
því, að á þá yrðu ekki lagðar
neinar nýjar byrðar. Skattarnir
yrðu lagðir á breiðu bökin.
Efndir þessa loforðs má m. a.
sjá í veltuskattsfrumvarpinu
illræmda.
Það ætti enginn að heimska
sig á því að halda því fram, að
veltuskatturinn komi ekki við
alþýðu manna. Hann verður að
miklu leyti almennur neyzlu-
skattur. Gert er ráð fyrir því, að
kaupfélög landsins og heild-
sala þeirra greiði tvær miljónir
króna í veltuskatt. Það þýðir að
kaupfélagsmennirnir búa við ó-
hægari verzlun og meiri dýrtíð,
sem þessu nemur. Heilsulausir
og tekjulágir fjölskyldumenn
eru þannig látnir greiða marg-
faldan veltuskatt á við ein-
hleypa hátekjumenn. Ríkis-
stjórninni mælist þá vist að
fjölskyldumenn hafi breiðust
bök og því breiðari, sem fjöl-
skyldan er stærri.
Á verzlanir og fyrirtæki ein-
staklinga á veltuskatturinn að
leggjast í öfugu hlutfalli við
verðleika. Hann verður því
þyngri, sem fyrirtækin eru
heiðarlegri og þjóðhollari. Það
er því átakanlega grunnfær mis-
skilningur hjá fjármálaráð-
herranum, að þetta óskepi full-
nægi þeirri stefnu Framsóknar-
manna að leggja þyngsta skatta
á stórgróðann. Stjórnarblaðið
ísafold hefir það eftir einum
þingmanni stjórnarflokkanna,
Haraldi Guðmundssyni, að
naumast verði hjá þVí komizt
að veltuskatturinn lendi á vör-
unum og þá vitanlega á neyt-
endunum, án hliðsjónar af
efnahag.
Hörku né frosts skaltu aldrei
k'enna, sagði Pétur Gautur.
Auk veltuskattsins finna lág-
tekjumenn margvíslega til auk-
innar gjaldabyrði vegna vax-
andi dýrtíðar og mun það bæði
koma fram í gjöldum til einka-
þarfa og opinberum gjöldum,
þegar allur opinber rekstur verð-
ur fjárfrekari, en jafnframt rýr-
ir ríkisvaldið tekjustofna ýmsra
bæjar- og sveitarfélaga. En það
þarf mikinn trúarhæfileika til
að trúa því, að þessi ríkisstjórn
reyni nokkuð til að minnka
stórgróða ófyrirleitnustu fjár-
plógsmanna við verzlun, þegar
heildsalahneykslin vitna svo
berlega gegn henni, sem nú
hefir sýnt sig. Falsarar og fjár-
dráttarmenn eru látnir fara með
umboð þjóðfélagsins „undir
smásjá framandi ríkja“ líkt og
kjörorð ríkisstjórnarinnar væru
þessi: „Þú, illi og ótrúi þjónn.
Yfir miklu varstu ótrúr. Yfir
meira mun ég setja þig“.
Hátt skal það lýsa og heitt
skal það brenna. —
Hlutasjómönnum var lofað því,
að þeirra hagur skyldi ekki
versna. Þeir mega nú sjá hylla
undir efndirnar, þegar allt fer
saman, að útflutningsverðmæti
framleiðslu þeirra minnkar,
kaupgjald hækkar víða og allar
brennsluolíur eru látnar stór-
hækka í verði.
Ríkisstjórnin ætlaði að koma
mörgu þörfu í verk. Hún ætlaði
að stjórna mikilli nýbyggingu
og nýsköpun. Nýtízkuskip og
nýtízku verksmiðjur áttu að
koma í stað þess úrelta, sem
við höfum. Pétur Gautur talaði
líka um að byggja veglega höll,
sem slæi ljóma í augu vegfar-
enda í stað kofans, þar sem
tuskum var troðið í gáttir og
glugga. Enginn er ámælisverð-
ur af því að hugsa stórt og ætla
mikið, hvorki Pétur Gautur né
Ólafur Thors. Það er satt, að ís-
lendinga vantar mikið af nýjum
atvinnutækjum. Þau verða að
koma, því að þau eru lifsnauð-
syn. Þar er annaðhvort að duga
eða drepast. En loftkastalar
hafa ekki hagnýta þýðingu,
hvorki hjá Pétri né Ólafi.
Stjórnarliðar hafa margt rætt
um áburðarverksmiðju undan-
farið og þó jafnan talið vafa-
samt að slíkur rekstur ætti sér
tilverurétt hér á landi. Það kann
að vera, að við séum ekki sam-
keppnisfærir við aðrar þjóðir í
! því að vinna áburð til notkunar
innanlands úr andrúmsloftinu
‘ með vatnsorku og ' sáralitlum
mannafla. En séum við það
1 ekki, mun margur þurfa að
spyrja hvar við séum sam-
keppnisfærir. Varla í því aö
sækja fiskinn í sjóinn, flytja
hann í land til vinnslu þar, og
síðan á erlendan markað. Séu
það réttmæt rök, sem stjórnar-
liðar bera fram í áburðarverk-
smiðjumálinu, leggjast þau rök
með fullum þunga gegn öllu
þeirra nýsköpunartali og sanna,
að það er bara hugarórar og
sjálfsblekking, eins og Soría
Moría slotið hjá Pétri Gaut.
Vilji íslendingar lifa frjálsir í
landi sínu, verða þeir að reynast
menn til _að nota það og m. a.
á þann hátt að framleiða sjálf-
ir til eigin þarfa úr innlendum
hráeinum. Sjálfstæði landsins
liggur við, að þeir beri gæfu til
þessa. Séum við of dýrir menn
til að byggja og reka slíkar
verksmiðjur og vinnslustöðvar,
erum við of dýrir menn til að
lifa í þessum heimi. Þá er allt
nýsköpunartalið gaspur út í blá-
inn, því að grundvöllinn vantar
til að bera það uppi.
Þegar um það er^ð ræða að
taka manndómslega á vanda-
málum líðandi stundar, verður
lítið úr ríkisstjórninni. Þegar
hún mætir þeim vanda að hafa
lag á fjárreiðum ríkisins og
reka ríkissjóðinn hallalaust í
því árferði, sem nú er, segir hún
eins og Pétur Gautur:
„Hér beygjum við hjá“.
Það stendur hún.við, og svo
skrafar fjármálaráðherrann um
öngþveitið og vandræðin, sem
nú sé stefnt út í, og Morgun-
blaðið segir, að stjórnin muni
fá vitrun og finna ráð sem dugi
„þegar kallið komi“. En er
mönnum ekki vorkunn, þótt þeir
séu lítiltrúaðir á leynivopn Ól-
afs Thors eins og Þjóðverjanna?
Þegar stjórnin mætir þeim
vanda að halda dýrtíðiíini í
skefjum, færa hana niður og
koma þann veg fjármálalifi
þjóðarinnar og atvinnulífi á
traustan og heilbrigðan grund-
' völl, sem gæti borið uppi þá ný-
jsköpun, sém margt hefir verið
’talað um, þá segir ríkisstjórnin:
j „Hér beygjum við hjá“.
Þar með eru allar hallir henn-
'ar brotnar niður að grunni.
Vera má, að einhver kunni að
segja, að dýrtíðin hafi lítið auk-
izt síðan stjórnin var mynduð
og bendi í því sambandi á vísi-
töluna. En skyldu þeir halda
það, að þær kauphækkanir, sem
orðið hafa síðan í haust, auki
ekki framleiðslukostnað í land-
inu? Mun ekki sá kostnaðar-
auki koma fram í hækkuðu af-
[ urðaverði? Hlýtur ekki öll véla-
vinna að verða dýrari þegar
brennsluefnið stórhækkar í
I verði? Er nokkur skynsamleg á-
j stæða til þess að halda, að bíla-
taxtar haldist óbreyttir? Getur
hjá því farið, að hærri bíla-
i taxtar auki dýrtíðina í landinu
og hækki m. a. verð á landbún-
i aðarvörum? Mér virðist, að hug-
| leiðingar um þetta sýni að
nokkru hversu ríkisstjórnin
jræður við dýrtíðina.
I Pétur Gautur átti það til að
; heitast við menn og var þá sem
F1 ateyjar bók
annað bliidi
Annað bindi Flateyjarbókar
er komið út, nokkuð á sjötta
hundrað blaðsíður, og eru í
því þættir ýmsir, sem fylgja
Ólafs sögu Tryggvasonar, sem
er meginefni fyrsta bindisins, og
Ólafs saga helga, sem fyllir nær
þetta bindi, og gengur niðurlag
hennar yfir í þriðja bindið.
Formála skrifar Sigurður
Nordal prófessor, eins oj? að
fyrsta bindinu. Rekur hann upp-
runa sagnanna og samsetningu,
en í þeim eru margvíslegir íauk-
ar, sem viðað hefir verið að úr
ýmsum áttum. Um lestur Flat-
eyjarbókar gefur Sigurður Nor-
dal meðal annars þessar ráð-
leggingar:
„í samanburði við samsetn-
jafnan stór í loforðum. Ríkis-
stjórnin hefir líka svip af hon-
um 1 þessu. Átvinnumálaráð-
herrann hefir fyrir hennar hönd
heitast við bændur landsins og
sagt þeim, að það sé þeim sjálf-
um að kenna, ef framfarir og
hagsbætur hins nýja tíma, sem
koma skal, nái ekki til þeirra,
; því að það verði þá refsing þeirra
fyrir það, að fylgja Framsókn-
| arflokknum að málum. Ég held
að svona heitingar séu nýsköp-
un í stjórnmálalífi okkar. Vera
má þó, að einhver angurgapi,
| sem _ lítt hefir verið settur til
! ábyrgðar og trúnaðar, hafi
sleppt öðru eins út úr sér, en
þá hefir það fallið dautt og ó-
merkt og enginn tekið mark á
því í'opi. Hitt mun vera víst, að
engin íslenzk ríkisstjórn hefir
fyrr látið segla það á sína á-
byrgð, að þegnum landsins yrði
mismunað eftir stjórnmálaskoð-
unum, þannig, að ef einhver
stétt væri almennt í stjórnar-
andstöðu, yrði hún sett í svelti
og framfarir í verklegri menn-
ingu ekki látnar ná til hennar.
„Sem beljandi rok skal ég
á ykkur þjóta.
Öll þessi sveit skal
mér falla tll fóta“,
sagði Pétur Gautur.
(Framhald á 6. síðu)
ingu Ólafs sagnanna 1 Flateyjar-
bók var óbrotið og auðvelt að
rita sögurnar, sem koma þar
næst á eftir. Og sama máli gegn-
ir um að lesa þær. Við þvhmá
búast, að mönnum finnist mun
auðveldara að átta sig á sög-
unum í III. bindi, því að þær
eru skráðar í sömu mynd og
þær eru samdar, heilsteyptar
og íaukalausar. En eigi að síður
eru Ólafs sögurnar „með öllum
sínum þáttum“ ekki aðeins fyr-
irferðarmestar i bókinni, heldur
setja þær á hana þann svíp og
auðkenni, sem greina hana mest
frá öðrum handritum.
Ólafs sögurnar i Flateyjarbók
má lesa með ýmislegum hætti.
Þær má lesa í belg og byðu, taka
efnið eins og það kemur fyrir,
grípa niður í þær hér og þar
eða vinza úr einstakar sögur og
þætti eftir efnisyfirlitinu — og
hafa upp úr því mikinn fróðleik
og ærna skemmtun. Þetta er
miklu betra en að hneykslast
á því, að þær séu verr saman
settar en góðar sögur séu eða
eigi að vera, án þess að gera
sér ljóst, hvernig Jón prestur
vildi hafa þessar sögur og hvers
vegna honum líkaði að hafa þær
svo. En lærdómsríkast er að
reyna að setja sig í spor hans,
kynna sér smekk hans og til-
gang. Með því móti verður lest-
ur Ólafs sagnanna fróðlegur með
enn öðru móti. Þar er tækifæri
til þess að æfa sig í því að greina
sundur efni ýmislegs eðlis og
með ýmiss konar frásagnar-
hætti og stíl. Og jafnframt get-
ur lesandinn fengið merkilega
yfirsýn um þrjú tímabil í sögu
íslenzku þjóðarinnar og bók-
mennta hennar, því að Ólafs
sögurnar í Flateyjarbók eru
heim/ídir um þau öll í senn.“
Nokkrar myndir eru í bókinni.
Eru sumar þeirra af síðum úr
skinnhandritinu, en tvær af
frægum sögustöðum, Hafurs-
firði og Stiklarstöðum, þar sem
hinar miklu orrustur voru háðar.
Bókin er vel úr garði gerð að
hinum ytra búningi, svo sem
fyrsta bindið. Hún er prentuð í
Prentverki Akraness.
WiIIiam L. White:
Líiið í Rússlandi
Þekktur amerískur ritstjóri og rithöfundur, William L.
White, sem dvalið hefir i Rússlandi um skeið, nú á stríðs-
árunum, hefir skrifað bók um Rússland og ástandið þar.
Nefnist hún „Report on the Russians". Hér birtist útdrátt-
ur úr einum kafla bókarinnar, þar sem hann lýsir eftir-
liti því, sem útlendu fréttamennirnir eru háðir, stýrk og
veikleika rauða hersins, matvælaskömmtuninni og hinum
svokallaða „frjálsa“ markaði.
Ritskoðun og
pólitískt eftirlit.
Hvergi í hinum siðmenntaða
heimi er beitt öðru eins póli-
tísku eftirliti sem í Rússlandi.
Fyrstu kynni mín af ritskoðun-
inni voru afskipti embættis-
mannanna af fréttaskeyti, er ég
ætlaði að senda frá Leningrad
og í var þessi setning:
„Finnar verja Viipuri, sem
fyrir 1939 var önnur stærsta
borg Finnlands, af miklu harð-
fengi.“
Hin undirstrikaða tilvísunar-
setning var tekin út úr skeytinu.
Þó fólst ekki í henni neitt það,
sem hernaðarlega þýðingu gat
haft — ekkert nema það, sem
stóð í landafræði hvers einasta
barns.
Útlendu blaðamennirnir sögðu
mér, hvernig á þessu fyfirbæri
stæði. Þegar Ráðstjórnarríkin
hafa gert kröfu til einhvers
lands eða landsvæðis, má sú ó-
hagganlega staðreynd, að þetta
svæði hafi áður verið eign ann-
arar þjóðar, ekki koma fram.
Þannig var til dæmis um Eystra-
saltsríkin, Eistland, Lithauen og
Lettland, sem nú hafa verið inn-
limuð í Ráðstjórnarríkin. Eng-
um manni helzt uppi að minn-
ast á það á nokkurn hátt í skeyti
eða skrifi, að þau hafi nokkurn
tíma verið sjálfstæð riki.
Það er ekki heldur hægt að
rökræða þetta við ritskoðunar-
mennina né færa fram neinar
skýringar, og þeir fást ekki held-
ur til þess að leggja fram nein
rök fyrir því, hvers vegna bann
hefir verið lagt við einu og öðru.
Þeir segja alltaf:
„Við getum ekki rætt þetta við
yður. Þessu hefir þegar verið
ráðið til lykta.“
Ritskoðunin leyfir auðvitað
aldrei, að sagt sé neitt, sem gæti
gefið umheiminum miður æski-
lega mynd af ástandinu í Rúss-
landi. Það er ekki leyfilegt að
segja, hve borgarar landsins fá
mikinn brauð- og kjötskammt á
hverjum mánuði, og það er ekki
heldur leyft að skýra frá því, að
forréttindastéttir landsins fái
ríflegri skammt en aðrir. Og það
er þaðan af síður leyfilegt að
segja frá því, að nauðsynjar
þær, sem seldar eru á „frjálsum"
markaði, hafa stigið í svo gífur-
legt verð, að allt, sem heyrzt hef-
ir um óleyfilega sölu í öðrum
löndum, er hégómi hjá því.
Sömuleiðis leyná yfirvöldin
því vandlega, hversu mörg
hundruð þúsund íbúa Lenin-
grad-borgar sultu í hel meðan á
umsátrinu stóð. Afleiðingin af
þessu er sú, að umheimurinn
veit harla lítið um bær fórnir,
sem rússnesk alþýða hefir orðið
að færa.
Oft kemur það fyrir, að und-
irtylla í ritskoðunarskrifstofun-
um strikar út heilar málsgrein-
ar í fréttaskeytum reyndra
blaðamanna, og lýsa svo yfir
því, ef yfir þessu er kært, að
þeim hafi fundizt þessi máls-
grein „þýðingarlaus" eða „ein-
kis verð“.
Vitaskuld myndi erlendum
blaðamönnum ekki þykja það
álasvert, þótt rússneskur al-
menningur eigi við þröngan
kost að búa nú í stríðinu. En
þeir eru látnir sæta svipaðri
méðferð og njósnarar, lokaðir
inni í stóru gistihúsi, þar sem
þeir fá aðeins að tala hver við
annan og fámennan hóp rúss-
neskra embættismanna, en al-
gerlega meinað að hafa nokkur
kynni af fólkinu og skoðunum
þess. Þeir fá ekki heldur að lesa
nema sérstök rússnesk blöð og
dagleg störf þeirra eru háð
ströngu eftirliti pólitískra er-
indreka, sem stundum eru ekki
nema miðlungsmenn.
Þótt blaðamennírnir fái aldrei
að koma á vigstöðvarnar, eru
þeir stundum fluttir í hópum í
borgir, sem nýbúið er að vinna
úr höndum óvinanna eða í
bækistöðvar foríngjanna aftan
við bardagasvæðin. Þá er jafn-
an í fylgd með þeim sérstakur
eftirlitsmaður, sem meðal ann-
ars á að staðfesta allt, sem þeir
hafa að segja að ferðinni lok-
inni. Ef eitthvað, sem við ber í
ferðinni, hefir farið fram hjá
þessum eftirlitsmanni, leyfist
þeim ekki að skýra frá þvl. Þá
gerðist það ekki. Jafnvel í hin-
um hversdagslegustu Moskvu-
skeytum er allt, sem ekki hefir
áður birzt í blöðunum þar,
venjulega strikað út. Frétta-
maður, sjsm hefir varið mörgum
vikum til þess að viða að sér
heimildum og efni í grein, get-
ur átt von á því að verða aftur-
reka með allt saman, ef eitt-
hvað áþekkt hefir ekki þegar
birzt i Pravda. Öll sjálfstæð
vinna ’blaðamannanna er skoðuð
sem njósnarstarfsemi.
Rauði herinn — styrkur
hans og veikleiki.
Menn hafa oft látið í ljós
undrun sína yfir því, að rauði
herinn skyldi reynast þess
megnugur að standast árásir
Þjóðverja og telja frammistöðu
hans ganga kraftaverki næst.
Rauði herinn er öflugur.
Rússar eru góðir hermenn. Þeir
eru vei þjálfaðir, búnir ágætum
skotvopnum og gnægð þunga-
hergagna, sem þeir beita af mik-
illi leikni. Yfirherstjórnin er
dugandi. En lítum nú á hag-
fræðilegar staðreyndir.
Hermenn verða að vera ungir,
og herstyrkur hverrar þjóðar
miðast miklu frekar við fjölda
karlmanna um og yfir tvítugt
heldur en heildar-fólksfjöldann.
Vegna mikillar fólksmergðar og
mikillar frjósemdar hins slav-
neska kynstofns eru Ráðstjórn-
arríkin vel á vegi stödd i þessu
tilliti. Á hverju ári ná tvær
miljónir rússneskra drengja
átján ára aldri, en aðeins
fimm hundruð þúsund í Þýzka-
landi. Það eru fjórir á móti
einum.
Ef aðeins er litið á fjölda
vopnfærra manna, sætir það því
mestri furðu, að nokkur þýzkur
hermaður skyldi nokkru slnni
stíga fæti sínum á rússneska
grund. Samt sem áður tókst
þeim að ryðjast alla leið að út-
borgum Moskvu og Leningrad
og brjótast austur í Kákasus,
fimmtán hundruð mllur frá
Berlín. Og það tókst þeim ekki
einasta af því, hve Rússar stóðu
þeim að baki um tækni og hví-
líkt ólag var á iðnaðínum, held-
ur einnig vegna þess, að Rússa
skorti reynda liðsforingja. Flug-
herinn var til dæmis ekki sam-
bærilegur við þann þýzka, og var
stórt skarð höggvið í hann
fyrstu vikur viðureignarinnar.
Flugmennirnir rússnesku voru
í hópi beztu flugmanna heims-
ins, en Rússum hafði ekki tekizt
að smíða góðar flugvélar. Smíði