Tíminn - 10.07.1945, Blaðsíða 2

2
51. blað
TÍMIM, þriðjinlaginn 10. júlí 1945
Á víðavangi
lokið. Núverandi stjórn hefir
eitthvað haldið þeirri vinnu á-
fram og árangurinn er svo
sá, að byggingarleyfi fæst fyrir
sex togurum, en kommúnistar
hafa talað um, að við þyrftum
að fá a. m. k. 50 togara þar.
Samt tala þeir um þetta ófull-
nægjandi leyfi eins og stórkost-
legan sigur og má vissulega um
það segja, að litlu verður Vögg-
ur feginn.
Fimmmeninngarnir.
Mbl. lætur talsverðum sigur-
látum yfir þvi, að Ingólfur á
Hellu er nú genginn á hönd
„kollsteypuforustunni" í Sjálf-
stæðisflokknum og styður því
orðið stjórn Ólafs og Brynjólfs
eftir beztu getu. Telur Mbl. þetta
sönnun þess, að allir ,fimm-
menningarnir“ séu farnir sömu
leið. Mbl. sést yfir þá staðreynd,
að í landsfundarræðu sinni
flokkaði Ólafur „fimmmenning
ana“ í tvennt, taldi annan hluta
þeirra góðan við stjórnina, en
hinn ekki. Á landsfundinum
voru líka mættir Ingólfur á
Hellu og Þorsteinn Þorsteinsson,
en Gísli Sveinsson, Jón á Reyni-
stað og Pétur Ottesen komu þar
ekki. Bendir öll framkoma
þeirra þremenninga til, að það
standi óhaggað, er Pétur sagði
seint á þingi í vetur, að það, sem
hefði gerzt síðan stjórnin kom
til valda, hefði frekar styrkt þá
í upphaflegum ásetningi þeirra
en það gagnstæða. Hins vegar
mátti ailtaf búast við því, að
Ingólfi entist ekki festa og stöð-
uglyndi til að fylgja lengi sömu
stefnunni, því að það hefði verið
í ósamræmi við fortíð mannsins.
Hann hefir gert svo margar
„kollsteypur", að engum kom á
óvart, þótt hann bætti nýrri við.
i
Ofsatrú blindar skynsemina.
Þjóðviljinn hefir nýlega feng-
ið breiðfirzkan bónda, sem ný-
lega hefir tekið hina kommún-
istísku trú, til að skrifa
skammagrein um Jón ívarsson,
forstjóra Áburðareinkasölunnar,
fyrir að hafa ekki útvegað næg-
an tilbúinn áburð til landsins.
(Framhald á 7. síðu)
ERLENT YFIRLIT
Tíllögur Wevells um nýja
stjórn á Indlandi
Um miðjan seinasta mánuð
bar varakonungur Breta í Ind-
landi, Wavell hershöfðingi, fram
nýjar tillögur um lausn stjórnar
deilunnar í Indlandi, og voru
þær studdar af brezku stjórn-
inin. Fyrsti árangurinn af
þessum tillögum er sá, að hafin
er ráðstefna indverskra stjórn-
málamanna í Simla í Indlandi,
þar sem frekari ákvarðanir
verða teknar um þær.
Tillögur Wavells fjalla ekki
um neina breytingu á stjórn-
skipun Indlands frá því, sem nú
er. Samkvæmt gildandi stjórn-
skipunarlögum, sem eru frá
1935, hefir Indland sérstaka
stjórn, sem getur ráðið flestu í
landinu, án íhlutunar frá Bret-
um. í framkvæmdinni hefir
þetta orðið þannig, að Bretar
hafa valið ráðherrana í stjórn-
ina og margir þeirra hafa verið
brezkir. Tilboð Wavells er, að
Indverjar skuiu sjálfir tilnefna
menn í ráðherrasætin og þau
skuli eingöngu skipuð Indverj-
um, að því þó tilskildu, að
brezki yfirhershöfðinginn í Ind-
landi skuli vera hermálaráð-
herra þar til styrjöldinni við
Japan lýkur. Jafnframt skuli svo
undirbúin ný stjórnarskrá, sem
veiti Indverjum fullt sjálfstæði.
Til þess að sýna sáttavilja Breta,
lét Wavell sleppa lausum öllum
pólitískum föngum um leið og
tillögurnar voru bornar fram.
Margt bendir til þess, að Ind-
verjar muni fallast á þessar till.
Stærsti stjórnmálaflokkurinn,
Kongropsflokkurinn, sem Gand-
hi og Nehru veita forustu, hefir
hingað til ekki viljað viður-
kenna stjórnarskrána frá 1935
á neinn hátt og helzt engu öðru
viljað sinna en fullum aðskiln-
aði milli Indlands og Bretlands.
Hins vegar hefir afstaða hans að
undanförnu stöðugt hneigzt í
þá átt að leysa deiluna við
Breta með samkomulagi ofe hann
virðist nú fyrir sitt leyti hafa
fallist á tillögur Wavells, sem
bráðabirgðalausn. Hefir flokkur-
inn þegar tilnefnt allmarga
menn, sem varakonunginum er
heimilt að velja úr í ráðherra-
embættin, og munu þeir, sem
valdir verða, njóta stuðnings
flokksins. Nehru er meðal þess-
ara manna.
Það, sem margir óttast, að
geti orðið tillögum Wavells
verstur þrándur í götu, er ó-
samkomulag Indverja sjálfra, þ.
e. að stjórnmálaflokkarnir komi
sér ekki saman um tilnefningu
ráðherranna og skiptingu emb-
ættanna milli þeirra. Milli Kon-
gressflokksins og flokks Mú-
hameðstrúarmanna, sem er
annar stærsti flokkur landsins,
hefir jafnan verið mjög grunnt
á því góða. Takmark Múhameðs-
trúarmanna er, að Indland verði
tvö ríki, þ. e., að norðurhluti
landsins, þar sem Múhameðs-
trúarmenn eru í miklum meira-
hluta, verði sérstakt ríki. Gegn
þessu berst Kongressflokkurinn
harðlega. Hefir enn ekki borizt
endanlegt svar frá flokki Mú-
hameðstrúarmanna um það,
hvort hann muni fallast á til-
lögur Wavells.
Bretar hafa jaínan haft það
helzt til afsökunar fyrir afskipt-
um sínum af málefnum Ind-
verja, að þeir væru ekki undir
það búnir að fara með eigin
stjórn, en markmið sitt væri að
búa þá undir það og afhenda
þeim síðan stjórnina. Við vilj-
um láta þróunina í Indlandi
verða eins og í Ástralíu og Kan-
ada, segja Bretar, en þessi lönd,
sem nú eru sjálfstæð, voru upp-
haflega brezkar nýlendur. Hvað
sem um stjórn Breta í Indlandi
kann aö verða sagt, verðúr því
ekki neitað, að menning og at-
vinnulíf Indverja hefir mjög
eflzt undir stjórn Breta, þótt
margt eigi þar enn langt í land.
Tillögur Wavells, ásamt mörgu
fleiru, virðast líka sanna það, að
Bretar munu standa við það lof-
orð að veita Indverjum sjálf-
stjórn og sjálfstæði, eins og þeir
gerðu í Ástralíu, Kanada og
Suður-Afríku á sínum tíma.
Þriðjudatfur 10. jjúlí
„Nýskopunín“
S" \
Stjórnarliðið er í kröggum.
Fundirnir sýndu því glögglega,
að „nýsköpunarstagl“ þess
blekkir fólk minna en áður. Það
vill sjá einhverjar efndir á
hinum glæstu loforðum stjórn-
arinnar, en á þær getur stjórn-
arliðið ekki bent. Stjórnarblöð-
in reyna því að forðast beinar
umræður um málið, en leitast
við þeim mun meira að hártoga
málflutning stjórnarandstæð-
inga. Þannig er þeim nú mjög
tíðrætt um, að Hermann Jónas-
son hafi sagt á einum fundin-
um, að það væri ekki mikil „ný-
sköpun", þótt um 90 vélbátar
bættust í flotann fyrir síldar-
vertíðina 1947, en Skúli Guð-
mundssqn hafi spurt á öðrum
fundi, hvernig ætti að manna öll
þessi skip. Telja *blöðin þetta
hina herfilegustu mótsögn.
Tíminn hefir ekki hirt um að
grennslast eftir því, hvort þessi
ummæli eru rétt eftir höfð, enda
standast hvorttveggju prýðilega
og bregða sameiginlega skýru
ljósi yfir „nýsköpunina".
Eigi íslenzkur sjávarútvegur
að verða samkeppnisfær, þarf
stórfelld endurnýjun hans og
aukning að eiga'sér stað. Ef vel
ætti að vera þyrfti að kaupa 50
nýja togara, endurnýja mikið
af vélbátaflotanum og auka
hann stórlega, kaupa allmörg
fiskflutningaskip, fjölga varð-
skipunum að mun, byggja
nokkrar síldarverksmiðjur, lýs-
isherzlustöð, niðursuðuverk-
smiðju o. fl. Hinir umræddu 90
vélbátar eru því lítill hluti þessa
verkefnis, og því má svo bæta
við, áð sú aukning verður ekki
að tilhlutun ríkisstjórnarinnar.
Vilhjálmur Þór hafði forgöngu
um kaup Svíþjóðarbátanna, og
verði nokkuð úr verulegri vél-
bátasmíði innanlands, verður
það því að þakka, að til var fé
í Framkvæmdasj óði til að
styrkja þá framkvæmd, en sá
sjóður var stofnaður að tilhlut-
un Framsóknarmanna.
Þótt þessi aukning vélbáta-
flotans sé þannig aðeins lítill
þáttur af nauðsynlegri „nýsköp-
un“ sjávarútvegsins, mun samt
veitast erfitt að manna skipa-
stólinn, þegar þar að kemur, ef
fólksflóttinn frá sjávarútvegin-
um heldur áfram með sama
hætti og seinustu mijssirin.
Vegna hinnar sívaxandi dýrtíð-
ar, bera sjómenn nú oftast orðið
minna úr býtum en landverka-
'menn, auk þess, sem vinna
þeirra er bæði erfiðari og hættu-
legri. Það er því eðlilegt, að
menn vilji heldút vera í land-
vinnu en á sjónum.
Þannig er þá myndin af „ný-
sköpun“ stjórnarinnar á sviði
sjávarútvegsins. „Nýsköpun",
sem er árangur af starfi stjórn-
arinnar, er engin. En fólkið flýr'
sjávarút/r*ginn, því að dýrtíðin
hefir gert kjörin þar lakari en
víðast annars staðar. Og fjár-
magnið flýr sjávarútveginn, því
að vegna dýrtíðar og vaxandi
kostnaðar þykir álitlegra að
leggja fé í annan rekstur, sem
ekki er eins háður útflutningi,
t. d. verzlunarbrask- og iðnfúsk.
Formaður Nýbyggingarráð." er
glöggt dæmi um þetta, því að
hann hefir talið hyggilegra að
leggja fé í heildverzlun, prent-
smiðju og bókaútgáfu en í sjáv-
arútveg.
Þetta er myndin af „nýsköp-
un“ stjórnarinnar og þeim
fjölgar óðum, sem sjá hana, eins
og hún er. Því hraðar, sem slík-
um mönnum fjölgar, því fyrr
munu líka skapast traust sam-
tök umbótamanna, sem vinna að
því að fjármálalífið verði heil-
brigt og stríðsgróðinn verði því
notaður til að skapa stórfeldar
umbætur og velmegun í landinu.
Síldarverðíð
Framsóknarmenn hafa jafn-
an haldið því fram, að það væri
heilbrigðasta og réttlátasta
fyrirkomulagið á rekstri síldar-
verksmiðja ríkisins, að þær
tækju síldina til vinnslu og
borguðu eigendum það verð, sem
Samanburður, sem Mbl. ætti
að halda áfram.
Oft hefir Mbl. mistekizt,
þegar það hefir verið að afsaka
samstarf Ólafs Thors og kom-
múnista, en þó aldrei meira en
þegar það fór að bera það sam-
an við stjórnirnar í Noregi og
Danmörku. Með þeim saman-
burði leiddi Mbl. vel í ljós höf-
uðglöp þeirra Ólafs Thors og
annarra forkólfa Sjálfstæðis-
flokksins, er tóku með honum
„kollsteypuna“.
í Noregi og Danmörku er það
eitt grundvallaratriði stjórnar-
samstarfsins að vinna gegn
dýrtíð og verðbólgu og koma
kaupgjaldi og verðlagi aftur í
svipað horf og var fyrir styrj-
öldina. Þar er m. ö. o. starfað á
nákvæmlega sama grundvelli og
Framsóknarflokkurinn lagði til
í tólfmanna-nefndinni á síð-
astl. hausti, að yrði grundvöllur
að samstarfi stjórnmálaflokk-
anna hér. Kommúnistar i Nor-
egi og Svíþjóð urðu að ganga
að þessum skilyrðum lýðræðis-
flokkanna, ella að vera utan
stjórnarinnar.
Samvinna Ólafs Thors og
kommúnista, er hins vegar á allt
öðrum grundvelli. Hér er unnið
að því að auka dýrtíðina og
verðbólguna. Plér ræður sú
stefna kommúnista, sem vill
skapa fjármálaöngþveiti, svo að
betri jarðvegur skapist fyrir
byltingarstefnuna. Hér fengu
kommúnistar að setja skilyrðin,
því að Ólafur taldi sig ekki geta
fullnægt persónulegum metnaði
né fengið viss hlunnindi fyrir
stríðsgróðafólkið með öðru
móti. Þess vegna sveik hann öll
fyrri ummæli og yfirlýsingar í
dýrtíðarniálunum og tók ,koll-
steypu“, eins og Gísli Sveins-
son hefir orðað það. í Noregi og
Danmörku áttu lýðræðisflokk-
arnir engan slíkan „kollsteypu-
foringja“ og þess vegna er
stjórnarstefnan svo gerólík þar
og hér.
Vonandi heldur Mbl. áfram að
bera saman stjórnarsamvinnuna
hér annars vegar og stjórnirnar
í Noregi og Danmörku hins vég-
ar. Það sýnir svo vel þann reg-
inmun, sem er á starfsháttum
ábyrgra stjórnmálamanna og
„kollsteypuforingjans“ í Sjálf-
stæðisflokknum.
fengist fyrir hana, að frádregn-
um vinnslukostnaði. Með þess-
um hætti er útvegsmönnum og
sjómönnum tryggt fullkomlega
það, sem þeim ber, og verksmiðj-
urnar ekki gerðar að áhættu-
rekstri, sem ýmist getur tapað
stórfé eða dregið sér óeðlilega
mikinn hagnað á kostnað sjó-
manna og útvegsmanna.
Andstæðingar Framsóknar-
flokksins hafa yfirleitt ekki vilj-
að fallast á þessa stefnu, held-
ur beitt sér fyrir þeirri tilhög-
un, að verksmiðj urnar keyptu
síldina föstu verði. Kommúnist-
ar hafa þar sérstaklega gengið
fram fyrir skjöldu og haldið því
fram, að stefna Framsóknar-
flokksins í þessum málum lýsti
fjandskap við útvegsmenn og
sjómenn,
Hvað segir svo reynslan um
þennan áburð kommúnista?
í bréfi, sem atvinnumálaráð-
herra kommúnista skrifaði
stjórn verksmiðjanna nýlega,
þar sem hann er að rökstyðja
tillögu sína um hækkun síldar-
verðsins, nefnir hann það máli
sínu helzt til rökstuðnings, að
undanfarin ár hafi fasta verðið,
sem verksmiðjurnar greiddu fyr-
ir síldina, yfirleitt verið lægra
en raunverulega verðið varð,
en- það hefðu útvegsmenn og
sjómenn almennt fengið, ef
stefnu Framsóknarflokksins
hefði verið fylgt. Þannig varð
raunverulega verðið 72 aurum
hærra fyrir málið en fasta verð-
ið 1940, kr. 2.51 hærra árið 1942
og kr. 2.75 hærra árið 1942. Hins
vegar varð fasta verðið 48 aur-
um hærra árið 1941 og 9 aurum
hærra árið 1943. Sé þannig tek-
ið fimm ára meðaltal, hefir það
fyrirkomulag, sem Framsóknar-
menn hafa beitt sér fyrir, reynzt
miklu hagkvæmara útvegs-
Eru þeir féndur
verkalýðsins?
Þeir menn, sem lesa ekki önn-
ur blöð en Þjóðviljann og Morg-
unblaðið, gætu vel ályktað, að
hinar nýju stjórnir í Noregi og
Danmörku, væru fjandsamlegar
verkalýðnum. Þeir gætu líka á-
lyktað það sama um stjórnina í
Svíþjóð, , stjórnina í Ástralíu,
stjórnina í Nýja Sjálandi og
foringja Labourflokksins I Bret-
landi. Allir þessir aðilar berjast
nefnilega fyrir þeirri stefnu,
sem þessi blöð nota Framsókn-
arflokknum mest til ófræg-
ingar meðal verkamanna, að
halda dýrtíðinni og verðbólg-
unni í skefjum, með því að hafa
nauðsynlegan hemil á kaup-
gjaldi og verðlagi.
Fari þessir menn svo að at-
huga þetta nánar, komast þeir
að þeirri kynlegu niðurstöðu, að
verkalýðsflokkarnir hafa for-
ustu í þeim stjórnum, sem hér
hafa verið nefndar, og forkólf-
ar Labourflokksins í Bretlandi
eru engir aðrir en þeir Attlee,
Morrison og Bevin, sem njóta
traustasts fylgis meðal verka-
manna þar í landi.
Væri því nokkur snefill af
sannleika í áróðri Þjóðviljans
og Mbl. um' fjandskap Fram-
sóknarflokksins í garð verka-
lýðsins, væru alir verkamanna-
foringjar þessara landa merktir
sama markinu. Ættl þetta á-
| reiðanlega að geta orðið mörg-
um til leiðbeiningar um, að þessi
rógur Þjóðviljans og Mbl. er ekki
aðeins fullkomlega tilefnislaus,
heldur einnig það, að baráttan
gegn dýrtíðinni er ekki sízt
hagsmunamál verkalýðsins og
grundvöllur allrar verulegrar
„nýsköpunar11 og varanlegrar
velmegunar. Þess vegna er bar-
áttan gegn dýrtíðinni eitt höf-
uðmál allra verklýðsleiðtoga,
sem starfa á lýðræðisgrundvelli
og stefna þess vegna ekki að því
að skapa fjármálaöngþveiti©og
hrun þj óðskipulagsins.
6 af 50.
Stjórnarblöðin þykjast hafa
himin höndum tekið, því að sú
fregn hefir komið frá Bretlandi,
að íslendingar gætu fengið
byggingarleyfi fyrir sex togurum
þar. Hafði fyrv. stjórn hafið
rækilegan undirbúning að þvi,
að Bretar seldu okkur togara og
fleiri skip og fengið vilyrði fyrir
því strax og styrjöldinni væri
mönnu^r og sjómönnum en það
fyrirkomulag, sem andstæðingar
Framsóknarmanna hafa beitt
sér fyrir.
Þannig hefir reynzlan full-
komlega kveðið niður þann róg
komxpúnista, að umrædd stefna
Framsóknarflokksins sé útvegs-
mönnum og sjómönnum fjand-
samleg. Alveg sérstaklega hefir
þetta orðið glöggt á síðastl. ári,
þegar fasta verðið var ákveðið
með þátttöku og fullu samþykki
kommúnista. Þá réðust kom-
múnistar með miklu offorsi á
stefnu Framsóknarmanna, en
niðurstaðan varð hins vegar sú,
að raunverulega verðið varð kr.
2.75 hærra en fasta verðið og
því mikill óhagur fyrir útvegs-1-
menn og sjómenn að stefnu
Framsóknarmanna var ekki
fylgt á síðastl. ári.
Meðal útvegsmanna og sjó-
manna hefir líka sá skilningur
farið sívaxandi, að það væri
heilbrigðast og hagkvæmast, að
verksmiðjurnar keyptu ekki síld-
ina föstu verði,' heldur greiddu
eigendunum það verð, sem fyrir
hana fengist, að frádregnum
vinnslukostnaði. þeim útvegs-
mönnum hefir farið sífjölgandi,
sem hafa hagnýtt ^etta fyrir-
komulag og hafa þeir aldrei ver-
ið eins margir og i fyrra. Þessi
þróun heldur vonandi áfram, og
sá tími ætti því ekki að vera
langt framundan, að verfcsæiðj-
urnar yrðu alveg reknar á þess-
um grundvelli. Jafnframt því og
þeirri tilhögun væri endanlega
komið væri eðlilegt að út-
vegsmönnum og sjómönnum
yrði veitt hæfileg hlutdeild í
stjórn verksmiðjanna, svo að
þeir gætu haft áhrif á, að r'ekst-
urinn væri sem hagkvæmastur
og vinnslukostnaðurinn sem
mínnstur.
Þjóðviljinn hefir undanfarið birt
margar níðgreinar um Svía og virðist
það vera „línan“ hjá kommúnista-
blöðunum um þessar mundir að níða
Svía sem mest. Alþýðublaðið birtir um
þetta forustugrein 6. þ. m. Þar segir:
„Þjóðviljinn hefir upp á síðkastið
varið töluverðu af rúmi sínu undir
kommúnistískar rógsögur um Sví-
þjóö. Einn daginn hefir verið sagt,
að „sænska stjórnin sætti harðri
gagnrýni fyrir afhendingu Norð-
manna til þýzkra nazista;“ og ann-
an, að „sænska stjórnin sé að fara
frá vegna óvinsælda." Og fyrsta
skiptið var þessi þvættingur hafður
eftir norska kommúnistablaðinu
„Friheten," þ. e. norska Þjóðviljan-
um, en því bætt við að hann sé
„$taðfestur“ af sænska kommún-
istablaðinu „Ny dag,“ þ. e. sænska
/Þjóðviljanum; en næsta skipti var
hann hafður eftir „Ny dag“ og var
þá „staðfestur" af „Frihete»!“ Má
mikið vera, ef bæði þessi sómablöð
eru ekki einnig búin að flytja þessar
sögur „staðfestar" af Þjóðviljanum
hér norður á íslandi!
Það er nú að vísu ekki í fyrsta
sinn, sem sænskir, norskir og ís-
lenzkir kommúnistar hefja sam-
stilltan rógsöijg um Svíþjóð. En dá-
lítið kynlega mun hugsandi mönn-
um koma það fyrir sjónir, að norsk-
ir kommúnistar hafi ekki annað
sómasamlegra og gagnlegra með
blað sitt að gera, eftir að þeir eru
losnaðir undan prísund þýzka naz-
ismans og hafa aftur fengið frelsi
til að gefa það út, en að fara með
róg og svívirðingar um Svíþjóð, —
það land, sem bróðurlegar og
drengilegar hefir reynt að hjálpa
Noregi í nauðum hans á ófriðar-
og hernámsárunum, en nokkurt
annað.. Og það má mikið vera, ef
norskir kommúnistar slá sér upp
hjá þjóð sinni með slíkri framkomu
nú, að strfeiftu loknu.“
Alþýðublaðið snýr sér síðan að því
að benda á staðreyndirnar í þessu máli.
Það segir:
„Brezka stórblaðið „Manchester
Guardian" flutti nýlega nokkrar
tölur, sem gefa töluvert aðra hug-
mynd um framkomu Svía við
bræðraþjóðina vestan Kjalarins í
hinu nýafstaðna stríði, en hinar
kommúnistisku rógsögur Þjóðvilj-
ans og „Frihetens". 50.000 Norð-
menn fundu hæli í Svíþjóð á ófrið-
arárunum, á flótta undan ofsókn-
um nazista, og 50.000 smálestir af
matvælum og 750 smálestir af fatn-
aði voru sendar frá Svíþjóð til
Noregs. Talið - er, að undir striðs-
lokin hafi um 280.000 Norömenn
heima í Noregi verið á framfæri
sænsku Noregshjálparinnar, fæddir
og klæddir af henni.
Þessar tölur „Manchester Guardi-
ans“ sem byggðar eru á opinber-
um upplýsingum í Svíþjóð eftir að
vopnaviðskipti hættu á meginlandi
Evrópu, eru nú ekki beinlínis neitt
þesslegar, að Svíar hafi verið neinir
böðlar norsku þjóðarinnar í stríði
hennaí við þýzka nazismann, eins
og hið norska og hið ísfénzka kom-
múnistablað vilja vera láta. Enda
bera forustumenn Norðmanna Sví-
um allt annað orð og yfirleitt fer
hróður Svía nú óðfluga vaxandi um
allan heim fyrir hyggilega afstöðu
sína í styrjöldinni og drengilega að-
stoð við bræðraþjóðirnar allt i
kring.“
Alþýðublaðið víkur þessu næst að
því, hver sé þáttur kommúnista sjálfra
í baráttunni gegn nazismanum. Það
segir:
„Hins vegar hafa norskir kom-
múnistar ekki svo hreinan skjöld í
hinu hýafstaðna stríði við þýzka
nazismann, þótt þeir hafi að sjálf-
sögðu reynt að reka af sér slyðru-
orðið e'ftir að ráðizt var einnig ,á
Rússland, að þeim farizt að brígzla
öðrum um þjónkun við nazismann.
Þeir brugðust þjóð sinni algerlega,
þegar Þjóðverjar réðust inn í Nor-
eg og vógu aftan að henni og lög-
legum stjórnarvöldum hennar í
varn,arbaráttunni. Rit, sem norska
Alþýðusambandið gaf út árið 1942
um innrásina í Noreg og hernám
landsins, segir meðal annars þann-
ig frá framkomu kommúnista inn-
rásarárið:
„Meðan Þjóðverjar voru. að
þrengja meir og meir að verkalýðs-
hreyfingunni, réðust kommúnistar,
svikarar og nokkur flón úr samtök-
unum að baki henni. Kommúnistar
höfðu frá upphafi tekið afstöðu á
móti stjórn landsins og konungin-
um, þegar ákveðið var að verjast
innrás Þjóðverja. Þeir héldu nú
áfram að vera „hlutlausir" — eins
og Rússar voru þá einnig. Síðan
beittu kommúnistar sér af alefli
fyrir því, að bæði konungurinn og
stjórnin væri sett af. Arvid Han-
sen skrifaði þá langar greinar undir
fyrirsögninni: „Noregur þarf engan
konung!" En nýja stjórn átti landið
að fá. Og það átti að vera „alþýðu-^
stjórn“, úr samtakaröðum hins
vinnandi fólks sjálfs, eins og það
var orðað svo fallega .... Höfuð-
óvinurinn var ekki Hitler, heldur
hið brezka auðveldi, og hið brezka -
heimsveldi. Flugblöðum var útbýtt
á vinnrfttöðvunum í Osló, þar semy
sagt var að kjörorð Liebknechts **
væri enn í gildi: „Óvinurinn er 1
landinu sjálfu.“ Og övinurinn —
það voru ekki ÞjóðVerjar, heldur
borgarastétt Noregs."
Þannig er framkomu norskra
kommúnista innrásarárið lýst í riti
norska Alþýðusambandsins frá
1942“
Þá segir Alþýðublaðið að lokum:
„Flokkur, sem slíka sögu á að
baki sér í baráttu norsku þjóðar-
innar við þýzka nazismann, er ekki
líklegur til þess, að slá sér neitt upp
með rógsögum um hina sænsku
bræðraþjóð Norðmanna, sem allir
vita að reynzt héfir þeim allt öðru
vísi og drengilegar á neyðarárun-
um.
Og íslenzkir kmomúnistar munu
áreiðanlega engan sóma hafa af því
meöal okkar að lepja upp slíkar
rógssögur í blaði sínu.“
.Vissulega mun það sannmæli hjá
Alþýðublaðinu.