Tíminn - 31.07.1945, Síða 6

J ÖIIN V I»rig|udaglim 31. j«lí 1945
57. blað
6
SEXTUGUR:
Jóhannes Ölafsson
bóndi frá Svínhóli
SahéfuK Jem kafit ta^Áttidat
Við höfnm fengið 220 volta jafn-
stranmsmótora frá ,/t—5 hestöfl.
Látið raforkuna skilja mjólkina, strokka smjörið,
spinna og létta á annan hátt undir með búskapnum.
Sendum gegn póstkröfu um allt land.
Rafvirkinn
SkólavörtJustíg 22 — Reykjavík — Sími 5387
<jö n ^ ö r
tií Tjort uríctndu
Aðalfundur Sambands íslenzkra karlakóra var haldinn í Fé-
lagsheimili verzlunarmanna, föstudaginn 29. júní s. 1. Fundar-
stjóri var Björn E. Árnason, endurskoðandi.
Hinn 11. júlí síöastl. varð Jó-
hannes Ólafsson, bóndi og kenn-
ari frá Svínhóli 60 ára. Foreldr-
ar hans voru Ólafur Jóhannes-
son og Guðbjörg Þorvarðardótt-
ir, er lengi bjuggu rausnarbúi
að Stóra-Skógi í Dölum. — Jó-
hannes fór ungur í alþýðuskóla
Sigurðar Þórólfssonar i Búðar-
dal og hóf siðan barnakennslu
heima í sveit sinni.
Rösklega tvítugur kvæntist
hann Halldóru Helgadóttur, á-
gætri konu, og fluttu þau nokkru
síðar að Hafþórsstöðum í Norð-
urárdal og bjuggu þar í 14 ár.
Alltaf mun Jóhannes hafa
þráð Dalina og 1923 kaupir hann
jörðina Svínhól í Miðdölum og
bjó þar síðan til vorsins 1944, að
hann hætti búskap og flytur á
bernskuheimili sitt. að Stóra-
skógi til dóttur sinnar, er þar
býr. Þau hjón eiga 8 efnileg
börn, 4 syni og 4 dætur, sem öll
eru uppkomin. Jafnframt bú-
skapnum hefir hann stundað
barnakennslu á vetrum því nær
óslitið um 40 ára skeið, og hvort
tveggja með prýði, en að sjálf-
sögðu má ekki síður þakka hús-
freyjunni, hve vel hefir tekizt.
Heimili þeirra hjóna hefir ver-
ið með ágætum og til fyrirmynd-
ar, enda munu Svínhólssystkin-
in lengi halda minningu þess
á lofti, hvar sem leiðir þeirra
liggja, með prúðmannlegri fram
komu og fastmótuðum, heil-
brigðum lífsskoðunum.
Ég, sem þetta rita, kynntist
ekki Jóhannesi fyrr en hann var
tuttugu og tveggja ára, að vlsu
hafði ég séð hánn nokkrum
sinnum og barnshugur minn
í tilefni af viðtali, sem birtist
í Morgunblaðinu eftir danska
blaðinu Politiken, þar sem fær-
eyskir stjórnmálamenn láta orð
falla um sambandsslit íslands
og Danmerkur, mun ég til að
afsanna ummæli þeirra segja
hér frá því, sem fram fór í Tórs-
havn 17. júní i fyrra.
Þann dag var fjöldi Færeyinga
samankominn fyrir utan Lög-
þingshúsið, til þess að minnast
bræðraþjóðarinnar og senda
henni kveðju sina á þeim degi,
er hún í fyrsta sinn var sjálfri
sér ráðandi í eigin landi. Þeir
ræðumennirnir fjórir, Jóannes
Patursson, lögþingsmaður og
formaður Fólkaflokksins, Thor-.
stein Petersen, forseti Lögþings-
ins, Rikard Long lögþingsmaður
og Andrias Ziska, formaður
S j álfstj órnar-sósí alistaf lokksins,
sendu íslandi kveðjur með eggj-
andi orðum. Fyrir fundinn orktu
þeir Jóannés Patursson og Hans
Andrias Djurhuus kveðjuljóð til
íslands og söng „Tórshavnar
sangkór“ kvæðin á þessum
fundi.
veitt athygli glaðlegri og frjáls-
legri framkomu hans, en vet-
urinn 1907—1908 fór ég fyrst í
barnaskóla, þá á 10. ári, og var
hann kennari minn. Ég hafði
aldrei verið nótt að-heiman, og
var kvíðandi og óframfærinn,
en hve fljótt tókst að yfirstíga
þá byrjunarörðugleika átti ég
að þakka hvað hann var mér
góður og elskulegur.
Ég man vel, þegar hann klapp-
aði á kollinn á mér og þakkaði
mér fyrir góða frammistöðu,
hvað mér hitnaði þá um hjarta-
rætur og mér fannst ég verða
meiri maður.
Sérstaklega minnist ég þess,
hve honum var létt um að skýra
fyrir börnum gildi og sannindi
kristindómsins, og í því sam-
bandi að glæða tilfinningar
þeirra fyrir því göfuga og góða
í mannlífinu. íslenzkukennari er
hann og góður, enda prýðilega
ritfær, og hefir skrifað margt
blaðagreina um ýmis opinber
mál.
Ég er sannfærður um, að þau
mörgu frækorn, er hann hefir
sáð í hugi ungmenna á liðnum
árum og borið hafa ávöxt til
meiri þroska, munu lýsa honum
sem kyndlar er ævideginum
hallar, og umvefja hann hlýjum
straumum.
Jóhannes Ólafsson er drengur
góður, og áhugasamur um fram-
faramál. Vinir hans fjær og nær
senda honum hlýjar kveðjur á
þessum tímamótum og óska
honum, konu hans og börnum
allra heilla.
Að loknum ræðuhöldunum las
Jóannes Patursson upp kveðju
til íslands, sem fundarmenn
samþykktu í einu hljóði að
senda. Lögþing Færeyja hafði
fyrr um daginn sent sína kveðju
og las Thorstein Petersen, lög-
þingsforseti, hana upp á fund-
inum.
Samkomunni lauk með því að
færeyski þjóðsöngurinn var sung
inn, en síðan fór hver til síns
heima með hugleiðingum um
það, að ekki væru Færeyingar
eins vel á veg komnir í sinni
sjálfstæðisbaráttu og íslending-
ar.
Til að gleðja íslendinga, en
kannske hryggja færeyska
stjórnmálamenn, sem látast
ekki vera svo litlir íslandsvinir,
mun ég síðar segja nánar frá
þessum fundi, svo að það, sem
þar fór fram, megi verða hverj-
um manni augljóst og hver og*
einn geti þar af dregið sínar
ályktanir.
Formaður sambandsins, Ágúst
Bjarnason, gaf skýrslu um störf
þess á liðnu starfsári. Höfðu 4
söngkennarar starfað meira og
minna á vegum sambandsins,
en þó hefir hvergi nærri verið
hægt að veita eins mikla söng-
kennslu og æskilegt hefði ver-
ið. Var það einróma álit fund-
armanna, að þá fyrst yrði söng-
kennslumálinu komið í viðun-
anlegt horf, er sambandið hefði
2 fastráðna söngkennara, sem
störfuðu allt árið. Var fram-
kvæmdaráði falið að réyna ýms-
ar leiðir til úrbóta og einnig var
skorað á Tónlistarfélagið að
ráða söngkennara að Tónlistar-
skólanum hið allra fyrsta.
Á fundinum var samþykkt
svohljóðandi tillaga frá söng-
málaráði:
„Aðalfundur Sambands ís-
lenzkra karlakóra, haldinn 29.
júní 1945, samþykkir að sam-
bandið gangist fyrir söngför ca.
40 manna úrvalskarlakórs til
Norðurlanda á komandi vori, eða
síðar, þegar ástæður leyfa.
Skulu aðalmenn framkvæmda-
ráðs og áöngmálaráðs annast
framkvæmdir sameiginlega á
þann hátt, sem ráðin koma sér
saman um. Heimilar fundurinn
framkvæmdaráði sambandsins
að verja til fararinnar allt að
10.000,00 kr. úr sjóði þess, auk
þess, sem ráðin fari þær aðrar
fjársöfnunarleiðir, sem færar
þykja, til að standast straum
af kostnaði fararinnar."
Hverí stefnir í dýr-
tíðarmálunum? ^
(Framhald af 3. síðu) >
en lagt í tiltölulega / litlar
framkvæmdir, nema nauðsyn-
legt viðhald. Nokkrum sjóð-
um hefir verið safnað, sem þeir
hugsa sér að nota til aukinnar
ræktunar, bæta húsakynnin,
auka vélakaup og annars þess,
sem til framfara horfir í bú-
skapnum. Þetta er virðingar-
verð og þjóðholl stefna. Sáhnar
hún enn þann manndóm og
hyggindi íslenzkra bænda, sem
svo lengi hefir einkennt þá
stétt.
Er réttmætt að svipta bænd-
ur fimmta eða tíunda hluta
þessara eigna sinna? Er rétt-
mætt að hegna þeim fyrir það
að gæta vel fengins fjár og gera
áætlun um skynsamlega með-
ferð þess? Það þarf einkenni-
legan hugsunarhátt til að svara
þessu játandi. En slíkt er áform
þeirra manna, sem ætla sér að
gera gengislækkun að næsta
undanhaldssporinu í dýrtíðar-
málunum.
Hér er mál, sem þjóðin þarf
að íhuga vandlega. Frelsi henn-
ar og framtíðarmöguleikar all-
ir byggjast á því, að skapaður
verði heilbrigður fjárhagslegur
grundvöllur, að bætt verði fyrir
Var mikill áhugi fyrir því, að
úr för þessari gæti orðið og mun
sambandið leita fjárstuðnirigs
ríkisins, bæjarfélaga og einstak-
linga, til þess að það verði fært.
Einnig kom fram á fundinum
áskorun til allra sambandskóra,
að þeir héldu eina söngskemmt-
un til ágóða fyrir utanfararsjóð.
Loks er svo ætlazt til, að S. í. K.
verji fé til fararinnar úr sjóði
sínum og söngmenn þeir, sem
förina fara, borgi eitthvað úr
eigin vasa.
Áformað er að syngja a. m. k.
í höfuðborgum allra Norður-
landa og er förin hugsuð sem
vottur um bróðurþel íslendinga
til frændþjóðanna.
Þegar Danmörk og Noregur
urðu aftur frjáls, sendi sam-
bandið landssamböndum þeirra
samfagnaðarskeyti og hafa bor-
izt þakkir sambandanna.
í framkvæmdaráð sambands-
ins voru kosnir:
Ágúst Bjarnason, formaður,
endurkosinn, síra Garðar Þor-
steinsson ritari og Árni Bene-
diktsson gjaldkeri. Meðstjórn-
endur: Guðmundur Gissurarson,
Hafnarfirði, sr. Páll Sigurðsson,
Bolungarvík, Þormóður Eyjólfs-
son, Siglufirði og Jón Vigfússon,
Seyðisfirði.,
í söngmálaráð:
Jón Halldórsson formaður,
Ingimundur Árnason og Sigurð-
ur Þórðarson.
misstigin spor síðustu ára og
sú leið ein valin, sem er sam-
boðin þjóð, er vill sækja á bratt-
ann, en ekki láta hrekjast und-
an erfiðleikunum. Um þá kröfu
ættu allir þjóðhollir menn að
sameinast.
-------------,--------------
Færeyskir stjórn
málamenn ræða
við Dani
Thorstein Petersen banka-
stjóri, forseti lögþingsins fær-
eyska,, er kominn heim til Fær-
eyja úr för til Kaupmannahafn-
ar. Átti hann þar viðræður við
dönsku stjórnina. Forustumenn
hinna stjórnmálaflokkanna
munu nú vera í Kaupmanna-
höfn í sömu erindagerðum. Eru
það Samuelsen, fyrir hönd
Sambandsflokksfhs, P. Dam rit-
stjóri, fyrir jafnaðarmenn og L.
Zachariasson verkfræðingur,
fyrir flokksbrot sitt.
Ákveðið hefir verið, að lög-
þingið komi saman 30. júlí, og
verða þá sennilega aðeins
haldnir fáir, lokaðir þingfundir.
Þykir líklegt, að þar verði sam-
þykkt, að nýjar kosningar skuli
fram fara innan skamms og á
þá hið nýkjörna lögþing að taka
afstöðu til væntanlegra samn-
inga við Dani um réttarstoðu
Færeyja og önnur dansk fær-
eysk mál, er ráða þarf til lykta.
Sámal Davidsen.
— ———---------—
Dáðir voru
drýgðar
Saga Nólseyjar-Páls og fleiri afreksmanna, segir frá
margvíslegum mannraunum, ævintýrum, svaðilförum og
hetjudáðum. Sögurnar gerast á hinum ólíkustu stöðum
og umhverfi, alit frá hjarnbreiðunum á nyrztu slóðum
jarðarinnar til fjallavatnanna í Sviss, háfjallanna í Tí-
bet og sólheitra stranda Arabíu.
Allir, sem unna stórfenglegum hetjusögmn ,og ævin-
týrum, lesa „Dáðir voru drýgðar“.
Kaupið bókina hjá næsta bóksala, eða pantið hana beint
frá útgefanda.
Bókaútgáfan Fram
I indar<£ötu 9 A — Keykjavík — Síani 9393
9 w w w w w w w y *jrr w w w w w w w
4ÚTBREIÐIÐ tinani4
y y qy ~^jpi—igj)—'V' 1> tyy
Flosi Jónsson.
Færeyingar og sambandsslitin
Sambtmd ísl, samvlnnMfélnfm.
SAMVINNUMENN!
Þegar eldsvoða ber að höndum, brenna nálega
í hvert sinn óvátryggðir innanstokksmunir.
Frestið ekki að vátryggja innbú yðar.
Skinna verksmí ðj an
Iðunn
framleiðir
StJTUÐ SKIM OG UEÐUR
ennfremur
hlna landskunnu
I ðnnnarskó
Reykjavík. Sími 1249. Símnefni: Sláturfélag.
Reykhús. — Frysihús.
Mðursuðuverksmiðja. — Bjúgnagerð.
Framleiðir og selur í heildsölu og smásölu: Niður-
soðið kjöt og fiskmeti, fjölbreytt úrval. Bjúgu og alls
konar áskurð á brauð, mest og bezt úrval á landinu.
Hangikjöt, ávallt nýreykt, viðurkennt fyrir gæði.
Frosið köt alls konar, fryst og geymt í vélfrystihúsi
eftir fyllstu nútímakröfum.
Verðskrár sendar eftir óskum, og pantanir afgrefddar
um allt land.
Stórdiók um líf 0« starf og samtíð listamannsins mikla
Leonardo da Vinci
eftir rússneska stórskáldið Dmitri Mereskowski, í þýðingu
Björgúlfs læknis Ólafssonar
er komin í bókaverzlanir
Leonardo da Vinci var furðulegur maður. Hvar sem hanri er nefndur 1í bókufh, er
eim og menn skorti orð til þess að lýsa atgerfi hans og yfirburðum. / ,JEncyciopadia
Brxtanmca" (1911) er sagt, uð sagan nefni engan mann, sem sé hans jafningt <i sviði
vismda og lista og óhugsandi sé, að nokkur maður hefði enzl itl ad afkasia hundtadasto'
partt nf öllií þin, sejn hann fékkst við.
Leonardo da Vtnci var óviðjafnanlegur mdlari. En hann var lika uppfinningnmaðnr
d við Edison, eðlisfraðingur, starrdfraðingur, stjörnujraðingur og hervélafrœðingur.
Hann fékkst við rannsóknir i Ijósfraðt, liffrrrafraði og stfómfraði, andlitsfall manna og
fellingar i klaðum athugaði hann vandlega.
Söngmaður var Leonardo, góður og iék sjdlfur d hljóðfari Enn fremur ritaðí hann
kynstrin öll af dagbókum, en -
list hans hefir gefið honum orðstír, sem aldrei deyr.
Þesst bók um Leonardo da Vinci er saga um marmtnn, er fjölhafastur og afkusta-
méstur er talinn allra manna, er sögur fara af. og etnn af mestu listamönnum veraldgr.
, *
I bókinm eru um 30 myndir af listaverkum.
H.F. LEIFTUR, Reykjavík.
Raftæk j a vínnustof an Selfossi
frainkvæmir allskonar rafvirkjastörf.
c
/