Tíminn - 24.08.1945, Blaðsíða 6

)
6
75 ára:
Ólafur Ingvar Sveinsson
bóndi á Grund í Vesturhópi.
Ólafur Ingvar Sveinsson bóndi
á Grund í Vesturhópi, varö 75
ára þann 16. þ. m. Hann er
fæddur á Breiðabólstað í Vest-
urhópi árið 1870. Foreldrar hans
voru Sveinn Jónsson og kona
hans, Sigríður Björnsdóttir, og
ólst hann upp með þeim, fyrst
í Bjarghúsum og Urðarbaki, en
síðar1 á Grund, þar sem hann
tók við búi að föður sínum látn-
um vorið 1907. Hefir hann því
búið á Grund hart «*iær fjóra
tugi ára.
Ingvar á Grund, en svo er
hann jafnan nefndur af sveit-
ungum sínum, ólst upp við mikla
fátækt, og má því með réttu
segja, að ytri aðstæður hafi
ekki gert honum veginn greið-
farinn. Þrátt fyrir það aflaði
hann sér í æsku meiri mennt-
unar en þá var algengt og lauk
námi við Flensborgarskóla í
Hafnarfirði. Var hann þar í
fremstu röð meðal nemenda. —
Stundaði hann síðaij .barna-
kennslu í nokkur ár, og munu
allir, sem notið hafa leiðsagnar
hans í þeim efnum, minnast
með virðingu og þakklæti þeirr-
ar alúðar, er hann lagði í það
starf.
Eftir að Ingvar gerðist bóndi
á Grund, hefir hann flest árin
verið störfum hlaðinn fyrir
sveit sína. í hreppsnefnd Þver-
árhrepps hefir hann verið í
þrjátíu ár og oddviti hrepps-
nefndarinnar í öll þessi ár, að
einu undanteknu. Auk þessa
hefir hann löngum gegnt störf-
um í veganefnd og skattanefnd
ásamt fjölmörgum öðrum trún-
aðarstörfum, sem hér verða ekki
rakin.
Ingvar hefir ætíð staðið fram-
arlega í flokki samvinnumanna
í Vestur-Húnavatnssýslu og innt
mikið starf af hendi fyrir K.
V. H. Hefir hann m. a. verið
endurskoðandi reikninga fé-
lagsins á þriðja tug ára og gegn-
ir því starfi enn.
Þótt hér hafi aðeins verið
stiklað á stóru, má þó ljóst
verða, að Ingvar á Grund hefir
haft ærin verkefni utan eigin
heimilis. Þrátt fyrir' þessa erfiðu
aðstöðu til búsýslu, hefir honum
þó tekizt að bæta jörð sína stór-
' ■ 1 V v.-.M..-;. ...... ..........
Ólafur Ingvar Sveinsson.
lega á marga lund, bæði að
ræktun og húsakosti. Hann hef-
ir aldrei búið stóru búi, en
snyrtilegu og afurðagóðu.
Kona Ingvars, Ingibjörg Sig-
urbjörnsdóttir, er hin mesta
myndarkona og eiga þau hjón
tvær dætur uppkomnar: Ragn-
heiði og Ingibjörgu.
Ingvar á Grund er gáfaður
maður, yfirlætislaus með af-
brigðum, hjartahlýr og hinn
bezti drengur. Og það er áreið-
anlega ekki ofmælt, þótt fullyrt
sé, að hann hafi ætíð reynst
flestum möpnum trúrri og traust
ari í meðferð hinna mörgu við-
fangsefna, sem honum hafa
verið falin til forsjár, hvort sem
þau hafa verið stór eða smá.
Sveitungar hans og aðrir sam-
ferðamenn, nær og fjær, senda
1 honum hlýjar kveðjur og þakkir
1 fyrir liðin ár og árna honum
allra heilla á þeim æviárum,
sem ófarin eru.
G. T.
Dáiiarmiimiiig:
agnús Hallsson
foóitdi í Holtiun í Hornafirði.
I Austur-Skaftafellssýslu voru
byggðahverfi eitt eða fleiri í
hverri sveit. Stórjarðir hlutaðar
sundur milli búenda, er hver
hafði sinn bæ, sína túnskák,
sinn engjateig, en aðrar lands-
nytjar sameiginlegar, svo sem
beitiland, veiðivötn og fleira. í
Mýrahreppi voru Holtar stærsta
byggðahverfið — sex býl. Þar
var Magnús fæddur 24. septem-
ber 1873.
Foreldrar hans voru Hallur
Jónsson prests á Kálfsfellsstað,
Þorsteinsson, og Ingibjörg
Magnúsdóttir. Þau áttu ekki
sameiginlegt heimili og var
barnið á hálfgerðum hrakningi
til þriggja ára aldurs. En eftir
það var Magnús í vist með móð-
ur sinni í Viðborðsseli — góðu
heimili — til fermingaraldurs.
Síðar vinnúmaður í Holtum og
víðar í Hornafirði.
Þrítugur að aldri giftist hann
Guðrúnu Benediktsdóttur bónda
í Einholti, er reyndist honum
góður lífsförunautur í blíöu og
stríðu. Hófu þau búskap á þrem
hundruðum í Holtum vorið 1904
og bjuggu þar full fjörutíu ár.
Eignuðust þau tvö börn — dreng
sem dó í æsku og dóttur, Álf-
heiði, sem nú er gift Gísla Ara-
syni frá Borg. Á síðaítliðnu vori
fluttu þau Magnús og Guðrún
frá Holtum til Hafnar í Horna-
firði, með tengdasyni sínum og
dóttur. Hafði þá Magnús kennt
lasleika nokkurs, er hann færði
í tal við f$lk sitt, en ekki var
það vani nans að kvarta, þótt
á móti blési. Fór hér eins og
fyrir Kveldúlfi forðum við bú-
staðaskiptin, að ekki tók Magnús
fleiri sóttir. Hann andaðist 6.
júní þessa árs, án þess að mæla
æðruorð eða efast um frið og
fullsælu annars heims.
Magnús var alla ævi fátækur
maður, en heimilið hans og góð
sambúð við nágrannana nægði
honum til að varðveita léttlynd-
ið og trúna á batnandi hag
lands og þjóðar. Hann gladdist
með þeim ungu og fylgdi mál-
um þeirra til þroska og fram-
taks af alhug. Sveitungar hans
völdu hann í skólanefnd og
hann vann með þeim að bygg-
ingu nýs skólahúss heima í
Holtum. Öllum félagshreyfing-
um, er horfðu til þjóðlegra um-
bóta, unni hann, og enginn
vændi hann um hlédrægni eða
óheilindi á því sviði, fremur en
í baráttunni fyrir hinu daglega
brauði. Magnús átti um mörg ár
sæti í stjórn Menningarfélags
Austur-Skaftfellinga og vann
því mikið gagn, þótt ekki héldi
hann langar ræður eða léti mik-
ið á sér bera. Samstarfsmenn
hans í málefnum sveitar og
sýslu minnast áhugans með hlý-
hug og þakklæti. Þeir minnast
■fátæka einyrkjabóndans, sem
tók í hverju máli þá afstöðu,
er leiða mætti íslenzku þjóðina
til aukins þroska og félagslegr-
ar velmegunar.
S. J., Stafafelli.
FYLGIST MEÐ
Allir, sem fylgjast vilja með
almennum málum, verða að lesa
TÍMANN.
ÍTtvegið sem flestir ykkar einn
áskrifanda að Tímanum og lát-
ið afgreiðsluna vita um það sem
fyrst.
Þið, sem í dreifbýlinu búið,
hvort heldur er við sjó eða í
sveit! Minnist þess, að Tíminn
er ykkar málgagn og málsvari.
Sýnið kunningjum ykkar blaðið
og grennslizt eftir því, hvort þeir
vilja ekki gerast fastir áskrif-
endur.
Utanáskrift: Tíminn, Lindar-
götu 9A, Reykjavík.
TÓII>\. föstnclagiim 24. ágúst 1945
Samþykktir
frá 4. ársfundi presta
Fjórði ársfundur presta,
kennara og annarra áhuga-
manna var haldinn að Hólum
í Hjaltadal laugardaginn 11. á-
gúst s. 1., og voru þar mættir 10
prestar, 14 kennarar, auk nokk-
urra annarra leikmanna.
Mót þetta hafði verið undir-
búið af skagfirzkum prestum
og kennurum, en form. undir-
búningsnefndar var séra Björn
Björnsson á Vatnsleysu. Fundar-
stjóri var kosinn Snorri Sigfús-
son og fundarritari Hannes J.
Magnússon.
Séra Óskar J. Þorláksson
Siglufirði flutti framsöguerindi,
er hann nefndi: Kirkjan og
framtíðin, og Snorri Sigfússon
annað erindi um skólamál. Auk
þess flutti H&nnes J. Magnús-
son erindi, er hann nefndi:
Andinn og efnið. Miklar um-
ræöur urðu um erindin.
Ákveðið var að halda næsta
fund í Suður-Þingeyjarsýslu, og
voru þessir menn kosnir í und-
irbúningsnefnd: Séra Fr. Frið-
riksson Húsavík, séra Þ. Þormar,
Laufási, séra Sig. -Guðmundsson,
Gtenjaðarstað, Sig. Gunnarsson
skólastjóri, Húsavík og Þórgnýr
Guðmundsson, kennari frá
Sandi. Allir fundarmenn gistu
á Hólum 2—3 nætur og hafði
Jón Þ. Björnsson, skólastjóri,
undirbúið móttöku þeirra. Úr
Reykjavik kom á fundinn Pétur
Sigurðsson, erindreki, og flutti
hvatningarerindi í fundarlok.
Kveðjur bárust fundinum frá
biskupinum yfir íslandi, Ásm.
Gúðmundssyni prófessor og séra
Páli Þorleifssyni að Skinnastað.
Samþykktar voru eftirfarandi
ályktanir:
1. Fundur presta og kennara
norðanlands, haldinn á Hólum í
Hjaltadal 11. ág. 1945, telur
þjóðarnauðsyn að efla kristilegt
starf og menningu þjóðarinnar
og telur að framtíðargæfa þjóð-
ar og einstaklinga sé bundin við
öfldgan þroska í trú og siðgæði.
Þá telur fundurinn, að auka
beri fjölbreytni í starfi kirkj-
unnar á komandi árum, eink-
um með auknu kristilegu starfi
meðal æskulýðsins, víðtækara
útbr^iþslustarfi og meiri af-
skiptum af líknar- og menning-
armálum. Ennfremur vill fund-
urinn leggja ríka áherzlu á
aukna samvinnu milli presta og
kennara í kristindóms- og upp-
eldismálum. (Flm. séra Óskar J.
Þorláksscn).
2. Fundur presta og kennara
Meistari í heimi
listarinnar
(Framhald a) 3. síðu)
stadt, ásamt Rudolf Serkin, sem
þá var orðinn tengdasonur hans,
en árið 1927 fluttust þeir til
Basel. Öusch varð svissneskur
ríkisborgari, en hélt þó áfram
að fara um Þýzkaland og halda
þar hljómleika, unz hann árið
1933 hætti því með öllu, alveg
eins og bræður hans gerðu á
sama tíma, enda þótt frá hærri
stöðum í þriðja ríkinu hafi ver-
ið lagt mjög fast að honum að
fá hann til samstarfs. , ♦
Undanfarin ár hefjr Adolf
Busch átt heima í New York og
þaðan hefir Tónlistarfélagið nú
boðið honum hingað, og á það
þakkir skildar fyrir það. En þó
virðist það vera duttlungar ör-
laganna, sem hafa stjórnað því,
að einmitt sá maðurinn kemur
hingað frá Vesturheimi, sem öll-
um öðrum fremur er sannur
fulltrúi þeirrar listar, sem mót-
azt hefir af föstum erfðavenj-
um á meginlandinu. (Ef til vill
er sá andi, sem mótað hefir þær,
nú slokknaður?) Eða hefir sú
dulda hönd verið að verki bak
við útflutning mestu andans
manna meginlandsins, að hún
hefir þannig viljað útbreiða
staðbundna menningu um jarð-
arhnöttinn, líkt og eitt einstakt
sáðkorn getur fæst rætur í nýj-
um jarðvegi í framandi löndum,
svo að irfikill gróður spretti upp
af því og samlagi sig hinu nýja
umhverfi. Við skulum einnig hér
gleðjast yfir þessu sáðkorni og
opna hjörtu okkar til að veita
því móttöku, svo að þau verði
sá jarðvegur, þar sem það getur
vaxið í og dafnað.
norðanlands, haldinn að Hólum
í Hjaltadal 11. ágúst 1945, lítur
svo á, að það eigi jafnan að vera
höfuð verkefni hverrar samtíð-
ar, að búa æskuna undir heil-
brigt og starfsamt líf og efla
með henni viðleitni til andlegs
og siðferðilegs þroska. Beri því
að telja uppeldismálin megin
viðfangsefni vort nú, og' örlaga-
ríkast fyrir hið unga lýðríki.
Þess vegna leggur hann til:
A) Að tekin sé upp kennsla i
hagnýtri, uppeldisfræði við alla
kvenna- og húsmæðraskóla í
landinu.
B) Að' aukin sé fræðsla al-
mennings um uppeldisfræðileg
efni með útvarps-fyrirlestrum
og rituðu máli í heppilegu formi.
C) Gerð sé nú þegar gang-
skör að því, að ákveða takmörk
skólahverfa strj álbýlisins, með
það fyrir augum, að skólaheim-
ili rísi þar upp, er hvert þeirra
gefi verkefni tveimur kennur-
um.
D) Að ríkið greiði a. m. k. tvo
þriðju hluta af stofnkostnaði
hvers skólaheimilis.
E) Til þess að gera þessar
framkvæmdir auðveldari og • ó-
dýrari og losna við margs kon-
ar árekstra, skipi fræðslumála-
stjórnin framkvæmdaráð verk-
fróðra og skólafróðra manna,
sem ákveði, í samráði við skóía-
nefndir, skólastaði og annað, er
að þvi lýtur, og láti svo byggja
2—3 skóla á ári i næstu 20 ár.
F) Að fræðslumálastjóri leggi
fyrir «skólanefndir bæja og
þorpa að gera, ásamt skólastjóra
og námsstjóra, tillögur um
nauðsynlegar umbætur á upp-
-eldislegum skilyrðum bæjarins
eða þorpsins, og séu þær till.
sendar henni og sjái hún svo
um, að þær, er samþykki hennar
hljóta, verði framkvæmdar svo
fljótt, sem ástæður leyfa.
G) Námsstjórum sé fjölgað í
sex og þeim gefið meira vald til
ýmis konar framkvæmda og
umbóta en þeir hafa nú.
H) Þar sem nú er svo komið,
að flest börn fá eitthvert fram-
haldsnám, lækki prófkröfurnar
í almennum lesgreinum við
fullnaðarpróf frá þvi, sem verið
hefir. Sé þeim tíma, sem þannig
sparast við minni yfirferð les-
greinanna, varið til að styrkja
námið í móðurmáli og reikningi.
I) Að lokum vill fundurinn
láta þá eindregnu skoðun í ljós,
að það sé þjóð vorri hin mesta
nauðsyn, að heimili, skóli og
kirkja taki höndum saman um
það göfuga hlutverk að efla með
uppvaxandi æsku þessa lands
kristilega lífsskoðun, auka við-
nám hennar gegn dáðleysi og ó-
hollu nautnalífi og glæða skiln-
ing hennar á andlegum og sið-
legum verðmætuin,
Að síðustu vill fundurinn
leyfa sér að skora á fræðslu-
málastjórn, skólanefndir og
aðra þá aðila, er þessi mál eink-
um snerta, að taka tillögur þess-
ar til rækilegrar athugunar og
framkvæmda, eftir því, sem á-
stæður frekast leyfa. (Flm.
Snorri Sigfússon).
3. Fundur presta og kennara,
haldinn að Hólum í Hjaltadal
11. ágúst 1945 skorar á Alþingi
að taka að’nýju upp frumvarp
„til laga um kirkjuþing hinnar
íslenzku þjóðkirkju í svipuðu
formi og lagt var fyrir Alþingi
1941.(Flm. Guðbrandur Björns-
son, Kristján Sigurðsson).
4. tFundurinn vill vekja sem
almennasta eftirtekt á uppeldis-
málatímaritinu „Heimili og
skóli“, sem norðlenzkir kenn-
arar hafa gefið út um skeið og
telja má hið vandaðasta rit að
efni og frágangi. — Er á alla
skorað, sem vel vilja í uppeldis-
málum þjóðarinnar, en einkum
þá, sem. ábyrgð bera í þeim efn-
um, svo og ríkisstjórn, fræðslu-
málastjórn, presta og kennara,
að styðja rit þetta sem bezt með
fé, efni og útbreiðslu. (Flm. séra
Friðrik A. Friðriksson).
5. Fundur presta og kennara,
haldinn að Hólum í Hjaltadal
11. ágúst 1945, telur ástand
það, sem nú ríkir meðal þjóðar-
innar í áfengismálum, með öllu
óþolandi, enda er nú svo komið,
að allur þorri manna telur hér
mikinn þjóðarvoða á ferð. Skor-
(Framhald á 7. síðu)
Sumbund ísl. samvinnufélaga.
SAMVINNUMENN!
Hafiö eftirfarandi í huga. Tekjuafgangi
kaupfélaganna er úthlutað til félagsmanna í
hlutfalli við viðskipti þeirra.
Skinnaverksmídj an
Iðunn
framleiðlr
StJTUÐ SKIM OG LEÐUR
ennfremur
hlna landskunnu
I ðunnarskó
Héraðsskólinn
í Varmahlíð
tekur til starfa fyrsta vetrardag og starfar um sex mán-
aða skeið. Kenndar verða sömu námsgreinar og í fyrsta
bekk gagnfræðadeildar menntaskólanna.
Umsóknir, ásamt fæðingar- og íullnaðarprófsskírtein-
um, sendist til sr. Gunnars Gíslasonar, Glaumbæ, fyrir
15. september næstkomandi.
Skólastjóri.
ÚTBOÐ
Tilboð óskast í byggingu flugvallar í Vestmannaeyjum.
Útboðslýsingu og teikningar afhendir skrifstofa flugmála-
stjóra, Garðastræti 2, gegn 100 króna skilatryggingu, og
veitir allar nánari upplýsingar.
FLUCMÁLASTJÓRDÍN
ERLING ELLINGSEN
Filkynning
Viðskiptaráðið hefir ákveðið, að meðan núgildandi
verð helzt á nýju dilkakjöti, sé greiðasölustöðum
heimilt að reikna kr. 2,00 til viðbótar leyfðu hámarks-
verði fyrir hverja kjötmáltíð, sem framleidd er úr
hinu nýja kjöti.
Reykjavík, 18. ágúst 1945
Verðlagsst jóri
Orðsending til kaupenda Tímans
Ef kaupendur verða fyrir vanskilum á blaðinu, eru þeir vin-
samlega beðnir að gera afgreiðslunni þegar aðvart.