Tíminn - 18.12.1945, Síða 2

TÍMINN, þriðjudagiim 18. des. 1945
96. blafl
Þriðjudagur 18. des.
Óvænt tíðindi
Það voru mikil og óvænt 'tíð-
indi, sem þjóðinni voru tilkynnt
í útvarpsfréttum siðastl. föstu-
dagskvöld. Þau voru þess efnis,
að ríkisstjórninni hefði kvöldið
áður borizt sú fregn frá íslenzka
sendiherranum i London, að
brezka matvælaráðuneytið hefði
tilkynnt honum, að ákveðið
hefði verið, að hvorki ráðuneyt-
ið sjálft né einstök brezk firmu
myndu kaupa frosinn fisk frá ís
landi á árinu 1946.
Það var ekkert undarlegt,
þótt slík tíðindi kæmu á óvart.
Vel mátti búast við því, að ein-
hverjar breytingar yrðu á þess
um málum í Bretlandi, en hins
vegar ekki því, að eins konar
sölubann yrði lagt þar á fros-
inn fisk frá íslandi. Til þess
liggja m. a. þær ástæður, að ís-
lendingar hafa lagt í það mikla
fyrirhöfn og fjármuni að koma
upp hraðfrystihúsum til að
fullnægja þörfum og kröfum
brezks almennings. Þetta hefir
komið Bretum að miklum not-
um á stríðsárunum og mættu
þeir vel minnast þess nú. Þá
hafa íslendingar sýnt þess
fyllstu merki, að þeir vildu auka
sem mest viðskipti sín við Breta,
og hefði það m'átt hafa nokkur
áhrif á gerðir þeirra í þessu
sambandi.
Það liggur í augum uppi hve
alvarlegt það er fyrir atvinnu
líf íslendinga, ef Bretar halda
fast við þessa ákvörðun. Að ó
reyndu verður því ekki trúað, að
Bretar launi þannig þá fram
komu íslendinga á stríðsárun
um að leggja líf þúsunda af
vöskustu mönnum sínum í
hættu við öflun matvæla handa
brezku þjóðinni. Vafalaust verða
þegar hafnar viðræður af hálfu
íslendinga við brezku stjórn-
ina um þessi mál og kemur þá
væntanlega í ljós, að hér er
ekki um neina endanlegá á
kvörðun hennar að ræða. Allt
annað myndi verða íslending
um til mikilla vonbrigða og
myndi geta haft örlagarík áhrif
á samskipti þessara grann-
þjóða í framtíðinni. ís
lendingar yrðu þá að hefja nýtt
starf til' að vinna sér markaði
annars staðar og gæti vitanlega
fleira af því leitt, £r breikkaði
bilið milli þessara þjóða.
Trúir þjóðin ekki á
„nýsköpunina”?
.Stjórnarblöðin hafa látið
mjög af því, að þjóðin hefði
mikinn áhuga fyrir „nýsköpun-
ar“-starfsemi ríkjisstjórnarinn-
ar og vildi gera sitt ítrasta til
að greiða fyrir henni. Sérstak-
lega hefir Mbl. haldið þessum
áróðri uppi.
Þetta hefir þó hvergi sést enn
í verki, en í umræðum þeim
sem nýlega urðu 1 neðri deild
um frv. Nýbyggingaráðs um
fjáröflun fyrir Fiskveiðasjóð
benti Eysteinn Jónsson á ein
fallt ráð til að leiða þetta í
ljós. Nýbyggingarráð vill fara
inn á þá óvenjulegu braut að
skylda seðladeild Landsbankans
til að lána 100 milj. krónur í
þessu skyni. Liklegasta afleið-
ing þessa yrði stóraukin seðla-
útgáfa, eins og tíðkaðist í ríki
Hitlers, en það myndi enn auka
verðbólguna. í stað þess að
þess að hverfa inn á þá óheilla
braut, benti Eysteinn Jónsson
á það úrræði, að boðið yrði út
stórt ríkislán, sem háttað væri
svipað og stríðslánunum er-
lendis. Almenningi yrði gefinn
kostur á því að kaupa ýms ríkis-
tryggð skuldabréf með lágum
vöxtum og lánsféð rynni allt til
nýsköpunarframkvæmda stjórn-
arinnar. Með þessu móti ætti að
vera hægt að tryggja nóg af
vaxtalágu fé til starfrækslu
Fiskveiðasjóðs, ef þjóðin hefði
áhuga fyrir nýsköpuninni. .
Eysteinn Jónsson benti á það
í umræðunum, að almenningur
hefði keypt stríðsskuldabréfin
í ófriðarlöndunum. Þess ætti
Vlótmæli gegn húsa-
Ieigulögunum
Þann 10. þ. m. var haldinn
fundur um húsaleigumálin í
Fasteignaeigendafélagi Reykja-
víkur. Umræður urðu allmiklar
og , var að þeim loknum sam-
bykkt svohljóðandi tillaga í
nnu hljóði:
„Fundur haldinn í Fasteigna-
^igendafélagi Reykjavíkur þann
10. desember 1945 ítrekar fyrri
iskorun sína til Alþingis um að
lema húsaleigulögin tafarlaust
Ir gildi.
Skorar því fundurinn enn á
alla stjórnmálaflokka og alla
lingmenn, en þó sérstaklega
á þingmenn Reykjavikur, að
beita sér eindregið fyrir því að
lögin verði afnumin þegar í
statí.
Vill fundurinn sérstaklega
benda á, að nú er meir en hálft
ár liðið frá ófriðarlokum í Evr-
ópu og að það hefir verið ráðizt
í svo' víðtækar byggingarfram-
kvæmdir hér í bæ og víðar á
landinu og að enn eru fyrir-
hugaðar stórfelldar fram-
kvæmdir í þessum efnum, að til-
blutun þess opinbera, ríkis og
bæjarfélaga, að telja má ör-
uggt, að öll húsnæðisvandræði
hér á landi verði úr sögunni
:einni hluta næsta árs.
Þó því að lögin hafi frá upp
hafi vega sinna verið einstæð
bönd ófrelsis og kúgunar á til
tölulega litinn hluta þjóðarinn-
ar, án þess þó nokkurn tímá að
ná upphaflegum tiigangi sínum
þá er tilvera laganna nú slíkt
gerræði við þá þegna þjóðfélags
ins, sem við þau eiga að búa,
að ósamrýmanlegt er frjálsri
þjóð, sem telur sig búa við lýð-
ræðisstjórnskipulag og telur
fundurinn það \ því skýlausa
skyldu löggjafarvaldsins að
nema lögin þegar úr gildi.
Þyki hins vegar ekki fært, af
þjóðfélagslégum ástæðum, að
nema nú þegar úr gildi bann
laganna við hækkun á húsa-
leigu umfram lögleyfða húsa-
leiguvísitöluuppbót, telur fund-
urinn þó ríka réttlætiskröfu og
skyldu bera til þess, að lögin
verði afnumin nú þegar að öðru
leyti þannig að húseigendur fái
þegar í stað fullan og óskertan
umráðarétt yfir húseignum
sínum.“
Fundurinn var vel sóttur og
kom fram sterk andúð gegn lög-
unum. Stjórnmálafiokkunum
hafði verið boðið að senda full-
trúa og voru mættir fulltrúar
*frá Framsóknarflokknum og
Sj álfstæðisf lokknum.
ekki síður að mega vænta af
íslenzkum almenningi að hann
keypti nýsköpunarbréfin. Með
nýsköpuninni væri íslenzka
þjóðin að vinna si'tt stríð. Eins
og nú væri ástatt, hefði íslend-
ingar sízt verri aðstöðu tilað
kaupa slík bráf en almertningúr
í stríðslöndunum. Einu sinni áð-
ur hefði verið leitað til íslenzkr
ar alþýðu á þennan hátt og
það gefið góða raun, en það var,
þegar Eimskipafélagið var
stofnað.
Það ætti allra hluta vegna að
teljast eðlilegast, að rikisstjórn-
in færi þá leið, sem E. J. hefir
hér bent á til að efla Fiskveiða
sjói hagfellds lánsfjár. Sú leið
hefir auk annars þann kost að
hjálpa til að draga úr verðbólg-
unni, því að þeir, sem þannig
festa fé sitt í „nýsköpuninni,“
verja því ekki í óþarfa eyðslu
Það er ekki nema eitt, sem
getur verið því til fyrirstöðu, að
sjóði hagfellds lánsfjár. Sú leið
leið. Það er, að stjórnin telji
bjóðina hafa slíka vantrú á
nýsköpuninni, að hún vilji ekki
kaupa nýsköpunarbréfin. Fari
stjórnin ekki þessa leið, ættu
stjórnarblöðin því vissulega að
hætta að gortaNaf því, að þjóð-
in sé hlynnt „nýsköpun" stjórn
arinnar og beri traust til henn
ar.
FYLGIST MEÐ
Þið, sem 1 dreifbýlinu búið,
hvort heldur er við sjó eða 1
sveit! MinnLst þess, að Tíminn
er ykkar málgagn og málsvari.
Sýnið kunningjum ykkar blaðið
og grennsllzt eftir þvi, hvort þeir
vilja ekki gerast fastir áskrif-
endur.
Islenzkir þjóðhættir
Eftir Jónas Jónsson frá Hrafnagili
Nú er bókin komin út aftur, sem íslenzk alþýða hefir
saknað og spurt eftir mörg undanfarin ár. íslenzkir þjóð-
hættir er bók, sem ekkert íslenzl^t heimili má án vera. —
Kaupið bókina í dag og látið ekki henda yður það óhapp,
að missa hana í þetta sinn.
AðaiútsaLa er
Bókaverzt ísafoldar
Jólabók barnanna
Jfólaliók barnanna í ár lieitir
Hans og Gréta
Bók þessi kom með síðustu skipsferð frá Ameriku og er
nú komin í bókaverzlanir. Jens Benediktsson hefir þýtt
bókina og er hún prýdd fjölda mynda í mörgum litum
eftir ameriska listamanninn Julian Wehr. Margar
myndanna eru hreyfanlegar, svo að með einu hand-
bragði fer allt á ferð og flug, menn og dýr hreyfa sig á
l ”* ý
ýmsa vegu, svo að nærri virðist sem allt sé lifandi.
\
Hans og Grétu,
bókina mcð hrcyfanlcgn myndun-
nm, verða öll börn að fá í jólag'jöf.
ml
mm
BókfeLtsutgáfan

ÚTSÝN
óháð fréttablað
lb
<m

«83
Ég undirritaður gerist hér með áskrif-
andi að ÚTSÝN, og óska eftir að fá blaðið
frá byrjun.
Nafn
Sendist í Box 912
Ef þið viljið fylgjast með þjóðfélagsmálum frá sjónar-
hóli hlutleysis og sanngirni, þá ættuð þér ekki að láta
undir höfuð leggjast að gerast áskrifandi að ÚTSÝN.
í síðasta blaði er grein eftir Klemenz Tryggvason hag-
fræðing. — Grein um lausn húsnæðismálanna hér og
erlendis.
ÚTSÝN flytur fréttir og upplýsingar, sem ekki birtast í
öðrum blöðum.
Þótt ekki séu komin út nema 5 tölublöð af ÚTSÝN, hafa
upplýsingar blaðsins vakið svo mikla athygli og umtal,
að það er orðið kunnugt um land .allt og hefir þegar
fengið mikla útbreiðslu. Þeir, sem vilja fylgjast vel með‘
kaupa ÚTSÝN. Enn geta áskrifendur fengið blaðið frá
upphafi.
Ritstjórn: Vesturgötu 3. — Sími 6287.
Afgreiðsla og auglýsingar:
Auglýsingaskrifstofa E.K., Austurstræti 12. — Sími 4878.
liQftr
IfffP