Tíminn - 05.03.1947, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTQEPANDI:
PRAMSÓÍCNARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA hS.
RITSTJÓRASKRIPSTOFDR:
EDDUHÚ3I. Lindargötu 9 A
Símar 23S3 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA v
OG AUQLÝSINGASKRrPSTOPA:
EDDUHÚSI, Llndargötu 9 A
Sími 2323
31. árg.
Reykjavík, niiðvikudaginn 5. marz 1947
ERLENT YFIRLIT.
Gátu bandamenn tekið Frakk-
land sumarið 1943?
Smám saman koma í ljós helmildir um gang málanna bak við
tjöldin á stríðsárunum. Nú hefir amerískur ritstjóri skýrt frá
því, að landar hans háfi viljað g-era innrás í Frakkland árið 1943,
og telur hann að Churchill hafi lengt styrjöldina um heilt ár,
með því að afstýra þeim aðgerðum.
44. lilao
Utanríkismálaritstjóri Satur-
day Evening Post í New York,'
Martin Sommers að nafni, hefir
nýlega skrifað í ritið athyglis-
verða grein um ráðagerðir
bandamanna um styrjaldar- ]
framkvæmdir sumarið 1943.
Sommers heldur því fram að j
árið 1942 hafi herforingjar
CURCHILL.
Bandaríkjamanna haft tilbúna
ráðagerð um innrás í Frakkland
vorið eftir. Hugðu þeir til land-
göngu á Gherbourgskaga. Ætl-
uðust þeir til þess, að mjög yrði
dregið Ur aðgerðum í Kyrrahafs-
styrjöldinni á meðan Þjóðverjar
væru brotnir á bak aftur.
Englendingar lögðust gegn
þessari ráðagerð. Mountbatten
lávarður kom, vestur um haf í
júní 1942 og Churchill sjálfur
litlu siðar.
Tillögur Churchills um styrj-
aldarreksturinn voru þær, að því
er Sommers segir, að ráðast á
andstæðingana við Miðjarðar-
haf og I I£prður-Afríku árið 1942.
Slðan væru eyjar Miðjarðar-
hafsins. hreinsaðar og innrás
gerð í Suður-ítalíu. Jafnframt
væri svo hafin sókn á Balkan-
skaga. Ræddl hann þessar til-
lögur við helztu herforingja
Bandaríkjanna kvöld eitt heima
hjá Roosevelt forseta. Hélt
Churchill því fram, að innrás í
Frakkland 1943 væri glæfraleg,
og gæti haft hinar alvarlegustu
afleiðingar að ráðast 'i slikt,
meðan viðriámsþróttur Þjóð-
verja væri ólamaður. Það gæti
dregið styrjöldina á langinn um
ófyrirsjáanlegan tíma.
Sommers segir, að ýmsir telji
ERLENDAR FRÉTTIR
Bandalagssáttmáli Breta og
Frakka var undirritaður í Dun-
kirk i gær. Það voru þeir Bevin
og Bidault, sem undirskrifuðu
samninginn og á hann að vera
í gildi í 50 ár:
Gríska stjórnin hefir látið
handsama 500 kommúnista og
samherja þeirra^ sem sakaðir
eru um að standa að uppreisn-
inni í Makedóníu.
Truman forseti er nú í heim-
sókn i Mexikó.
öldungadelld Bandaríkjaþings
heflr lækkað fjárlagafrumvarp
forsetans um 3000 miljónir
dollara. Áður hafði fulltrúa-
deildin lækkað frumvarpið um
6000 miljónir dollara. Munurinn
á tillögum deildanna mun aðal-
lega liggja i þvi, að öldunga-
delldin ætlar meira til hermála.
að Churchill hafi aldrei.beitt sér
meir né flutt mál sitt sköru-
legar en í þetta sinn. Hann lýsti
því hventig sigursæll hernaður
Engilsaxa við Miðjarðarhaf úti-
lokaði áhrif RUssa á þeim slóð-
um.
Ráðagerð Marshalls var hins
vegar sú, sem fyrr er lýst. Hann
lét aðstoðarmann sinn, sem
Widemeyer heitir, hafa orð fyrir
þeim félögum á þessum kvöld-
fundi. Widemeyer hélt því fram,
að ef bandamenn tækju sér
hvíld í Kyrrahafsstyrjöldinni,
hefðu þeir gnægð flutninga-
skipa, flugvéla, hergagna og liðs
til að gera innrás í Frakkland
1943.
Niðurstaðan varð nú samt sU,
að með áhrifum sinum á Roose-
velt tókst Churchill að afstýra
öllum ráðagerðum um land-
göngu á Frakkland svo fljótt.
Samt varð heldur ekki neitt Ur
tillögunum um innrás á Balkan-
skaga, og var það m. a. vegna
þess, að Rússar tóku þeim hug-
myndum illa.
Þannig segist Sommers frá.
Svo bætir hann því við, að
reynslan hafi sýnt, að innrásin
í Norður-Aríku og ítalíustríðið
hafi verið oþarfur þáttur í
styrjöldinni. Sameinaður her
Breta og Bandaríkjamanna
myndi hafa brotizt gegn um
varnir ÞJóðverja í Frakklandi,
og síðan flætt yfir allt Frakk-
land, Þýzkaland og langt austur
i Pólland, Tékkóslóvakíu og
Austurrlki og "pannig mætt
rauða hernum miklu austar en
raun varð á. Þannig hefðu Bret-
ar 'og Bandaríkjamenn tryggt
Leitáð að oííu á hafsbotni
Landburður af f iski
í Vestmannaey jum
En aflinn liggur undir skenimdum sökuin
fólkseklu og skorts á salti
í Vestmannaeyjum hefir að undanförnu verið uppgripa afli
hjá öllum bátum, sem þaðan ganga á þorskveiðar. Berast nú
daglega á' land 300—500 smál. af fiski. Miklum erfiðleikum hefir
það valdið í Eyjum á þessari vertíð, hve vinnuafl er þar af skorn-
um skammti og liggur við borð, að ekki sé unnt að bjarga öllum
fiskinum undan, sem á land berst. Frystihúsin geta.ekki tekið
á móti nema um þriðjung aflans, hitt verður að saita, en bæði
er skortur á salti og mannafla til að vinna við söltunina. Tfð-
indamaður blaðsins átti í gær tal við fréttaritara þess í Vest-
mannaeyjum, og lýsir hann ástandi þannig.
Olíuféiagið Esso hefir nýlega gert út olíuleiðangur mikinn til Bahama-
eyja. Er þar leitað að olíulindum á hafsbotni. Leiðangursmenn hafa í fór-
um sínum öll fullkomnustu tæki til þessara rannsókna. Hjálmi miklum er
sökkt niður á hafsbotninni, og er hann búinn öllum hinum nýjustu tækj-
um, sem að gagni geta komið, meðal annars raföldusjá. XJr þessum hjálmi
er svo hafsbotninn rannsakaður.
Slys á Siglufirði
í fyrradag varð sviplegt slys
í hinni nýju síldarverksmiðju á
Siglufirði. Ragnar Guðjónsson
verkstjóri lenti með hægri
hendi i vél og brotnuðu bæði
framhandleggsbeinin nokkru
fyrir ofan úlnlið.
MARSHAIX.
sér yfirráð á þeim hluta Þýzka-
lands, sem nU er hernámssvæði
RUsjw. Árið 1943 hafi Þjóðverj-
ar ekki haft nema 29 herfylki
til að verja vesturströnd Evrópu
en þau voru 59, þegar innrásin
endanlega var gerð.
Þó að gengið sé út frá að hér
sé rétt skýrt frá ágreiningi ojf
tillögum, sem sennilega er, verð-
ur erfitt að dæma um hvort
ályktun Sommers, sU, að Churc-
hill hafi hér orðið til þess, að
lengja styrjöldina um eitt ár og
stækka áhrifasvæði Russa, sé
rétt. Þess verður að minnast, að
bandamönnum gekk hægt að
sækja fram í Kyrrahafsstyrjöld-
inni, enda þótt þeir minnkuðu
ekki liðskost sinn og vígbúnað
þar til mikilla muna. Eins mun
margur hneigjast til að trUa þvl,
að Churchill hafi verið hinn
framsýni maður, þegar hann
(FramluM á 4. slOu)
Árshátíð Framsókn-
arkvenna í Reykjavík
Fiiuni a Iþingismenn
gsakka konunum
félagsstarfið
Árshátíð Pélags Pramsóknar-
kvenna I Reykjavík fór fram I
TJarnarkaffi í fyrrakvöld. "SrU
Steinunn Bjarmarz setti hófið
og stjórnaðl því. Því næst skýrðl
Rannveig Þprsteinsdóttir frá
starfi félagslns og stefnu, en
5 a^þingismenn þökkuðu með
ræðum. Voru það þeir Hermann
Jónasson, BJarni Ásgeirsson,
Eysteinn Jónsson, Bernharð
Stefánsson ög Skúli Guðmunds-
son, er Jafnframt skemmti með
kveðskap. Síðan var dansað
fram eftir nóttu.

Iðnskólafrumv.
Herm. Jónassonar
vísað frá
Efrl deild alþingis felldi 1 gær
frumvarp Hermanns Jónassonar
um iðnskóla í sveit, með því að
samþykkja rökstudda dagskrá
frá meirihluta iðnaðarnefndar.
Móti dagskránni greiddu at-
kvæði Framsóknarmennirnlr
fjórir og Hannibal Valdimars-
sou. AUir deildarmenn aðrir
greiddu atkvæði með dag-
skránni, nema Ásmundur Sig-
urðsson og Þorsteinn Þorsteins-
son, sem sátu hjá.
Þannig tókst afturhaldinu í
þetta sinn að vernda mlðalda-
skipulagið, meistaraviðhorfin og
steinrunnin stéttarsjónarmið.

Frábærlega góður afli.
Frá því að róðrar hófust á
þessari vertíð má heita að upp-
gripaafli hafi verið með öllum
veiðarfærum. Hafa bátar fiskað
upp í 20 smál. í vörpu yfir nótt-
ina, og er þaö með einsdæmum
gott. Afli línubáta er líka með
hreinum ágætum, en netaveiðar
eru ennþá ekki hafnar.
10—20 bátar
Hggja aðgerðalausir.
''Mikill og tllfinnanlegur skort-
ur er hins vegar. á mannafla til
að vinna að nýtingu aflans, og
horfir það til vandræða. Þá fást
ekki einu sinni menn á alla
báta, þótt slíkur uppgripaafli sé,
ig liggja milli 10 og 20 bátar að-
gerðalausir og komast ekki Ut
á veiðar.
Auglýst eftir fólki.
Það hefir vakið mikla athygli,
að bæjarstjórnin í Eyjum hefir
gripið til þess ráðs, að auglýsa
í Utvarpinu ef'tir fólki til fram-
leiðslustarfanna, en heima I
Eyjum er litið svo á, að þessar
auglýsingar geri ekki mikið
gagn eða séu Jafnvel með öllu
þýðingarlausar. Hafa menn þar
látið þau orð falla, að bæjar-
stjórnin ætti sjálf að hafa for-
ustu í þessu máli, og er í því
sambandi talað um, að það
myndi þykja gott fordæmi til
eftirbreytni I Eyjum, ef auka
bæjarstjórinn þar, en þeir eru
tveir, færi að vinna að fram-
leiöslustörfunum, að mirmsta
kosti yfir þann tíma, sem mest-
ur skortur er á mannafla við
þau störf. Hitt er fyrir löngu
vitað og veit hvert mannsbarn
i Eyjum, að ekki verður veru-
lega aukið við mannafla til
Norðmenn hafna sam-
eiginlegum hervörn-
um við Rússa á Sval-
barða
Norska þingið hefir fellt með
101 atkvæði gegn 11 tillögu um
að semja við Rússa um sameig-
inle^ar hervarnir Rússa og
Norðmanna á Svalbarða. Það
voru þingmenn kommúnista,
sem greiddu atkvæði með sam-
eiginlegum landvörnum.
Hins vegar hefir þingið sam-
þykkt að semja við Rússa um
atvinnumál á Svalbarða.
Landbúnaöarsýningin
veröur opnuð 26. júní
Verið að skipuleggja sýningarsvæðið og
innrétta sýningarskálana
Tfðindamaður Tímans átti í gær tal við Kristjón Kristjónsson
aðalframkvæmðastjóra lanðbúnaðarsýningarínna, sem fyrirhuguð
er í Reykjavík í vor.
vinnu við fiskinn, af því fólki,
sem fyrir er í Eyjum, enda hafa
Vestmannaeyingar alltaf dregiö
sig til bjargar og ekki-þurft að
hvetja þá til þess. Muntr Eyjarn-
ar vera með þeim útgerðarstöð-
um la^ndsins, þar sem mest er
unnið í%3 framleiðslunni' og
minnst-sofið, þótt víða sé vel
að verið.
Saltleysi veldur miklum
áhyggjum.
Saltleysi veldur sjómönnum
og Utgerðarmönnum í Vest-
mannaeyjum miklum áhyggj-
um, enda er ekki útlit fyrir
annað en fiskurinn skemmist,
ef salt berst ekki von bráðar
að ráði til Eyjanna.' Allt salt,
sem til var þar, er fyrir nokkru
bUið, en að undanförnu hefir
verið notazt við salt, sem sótt
hefir verið smátt og smátt til
annarra verstöðva. Kenna sjó-
menn óstjórn Áka Jakobssonar
á þessum málum um saltleysið,
þar sem hánn kom p>í til leiðar,
að bönnuð yrðu öll viðskipti við
Spán. En þar hefði verið hægt
að fá nóg salt, og íslenzklr sjó-
menn þá ekki þurft að láta afla
sinn, sem þeir hafa með ærnum
erfiðismunum sótt I greipar
Ægis, liggja undir skemmdum.
Er ekki líklegt, að það hefði haft
mikil áhrif á heimsstjómmálln
Francó til framdráttar, þótt
nokkrir saltfarmar hefðu verlð
fluttir hingað til lands frá
Spáni.
Von á salti — sem ef til vill
kemur of seint.
Nú er að visu eitthvað af saltl
á leiðinni til landsins frá Frakk-
landi og ítalíu, en óvíst er, að
það komi nógu snemma til að
forða því, að kasta verðl aflan-
um, ef sami landburðurinn helzt.
HraðfrystihUsin geta ekki
tekið á móti ijema litlum hluta
aflans, og veldur því margt, —
fyrst þó og aðallega það, að
frystihUsin eru of lítil. Auk þess
vantar fólk til þess, að þau geti
aukið afköst sín upp I það, sem
hægt væri. En við þetta tvennt
bætist svo það, að skortur er á
(Frámhald á 4. slðu)
Það hefir nU verið ákveðið,
að sýningi skuli opnuð fimmtu-
daginn 26. Júní. Þótt ýmsum
kunni að þykja' það nokkuð
seint, ef tíð verður góð og gras-
spretta I sæmilegu meðallagi, þá
hefir margra ástæðna vegna
ekki þótt fært að opna hana
fyrr.
Nú er ' verið að skipuleggja
sýningarsvæðið og ákveða þær
breytingar og lagfæringar, er.
þar þarf að gera. Einnig er verið
að ganga frá innréttingu skála-
anna, sem þar eru, og undirbUa
nýjar byggingar, að svo miklu
leyti, sem þeirra þarf við.
Sérstakt merki hefir verlð
ákveðið. Er það skeifa og innan
í henni mynd af íslenzkum bæ
í burstastíl."
Þá er verið að ganga frá happ-
drætti, er efna á til í sambandi
við sýninguna.
Fjölskák Yanofskys
í Haf narf irði
Yanofsky tefldi fjöltefli í
Hafnarfirði í fyrrakvöld. Teflt
var á 29 borðum. Vann Yan-
ofsky ýý, tapaðt tveimur, en 5
urðu Jafntefll. Hafnfirðingarnir,
sem unnu, voru dr. Bjarni Aðal-
bjarnarson og Sigurður P. Sig-
urðsson.

Ráðskonan á
Grundkveðurdyra
Riðskonan á Grund, hln nýja
framhaldssaga Tímans eftir Svf-
ann Gunnar Widegren, hefst f
blaðinu f dag'. Þetta er, elns og
áður hefir verið skýrt frá, fyrst
og fremst skemmtisaga. Þar ,
segrlr frá sérkennileg-u fólki, sem
ef tll vill er talsvert fœrt í stfl-
inn, en flestir munu þó kannast
við fólk, er svipar tll þeirra
manngerða, sem þar eru leiddar
fram.
Forráðamenn blaffsins vona,
að einhverjir hafi yndi af þess-
ari nýju sögu, og sú ósk er ftrek-
uff, að lesendurnir látl blaðiö
vita, hvernig þelm geSjast aS
henni, þegar þelr eru búnlr aS
ftnna bragSIS að hennl.
***'^^*^***^^^^^^n0***^*m>^-^'^*t+*t***^*m»+