Tíminn - 16.06.1948, Blaðsíða 1

1«
r—
STcrifstofur í Edduhúsinu
Ritstjórnarsímar:
4373 og 2353
Afgreiðslu- og auglýs-
ingasími 2323
Prentsmiðjan Edda
< -----—----------—-------------
32. árg.
Reykjavík, miðvikudaginn 16. júní 1948.
132. blaS
Rætt við Benjamín Sigvaldason, konda að Gilskakka
í Oxarfirbi
Um þessar mundir er staddur hér í bænura Benjamín
Sigvaidason, bóndi að Gilsbakka í Öxarfirði í Nerður-Þing-
eyjarsýslu. Benjamín var litið inn á skrifstofu blaðsins í
mcrgun, svo að blaðið greip hann þegar gióðvolgan til þess
að spyrja hann almennra tíðinda úr héraði hans.
— Hvernig hefir tíðarfar
verið undanfarið?
— Veturinn var fremur
léttur, en þó all-gjaffrekur,
einkum frarnan af, en það
er einmitt sá tími, sem verður
að nota til að beita hvað
mest. Vorið var með fádæm-
um kalt, svo að jafnvel elztu
menn muna tæplega meiri vor
kulda og gróðurleysi.
— En skepnuhöld?
— Þau voru alveg afburða
góð, vegna þess að menn gera
svo vel við féð, gefa því t. d.
alltaf hey af ræktuðu landi,
en það gerir herzlumuninn.
Líklega hefði orðið fellir, ef
fóður hefði eigi verið nægi-
lega gott. Það þætti líklega
mörgum merkilegt í Skaga-
firði og Húnavatnssýslu, að
ég sleppti fyrst hestum af
gjöf hinn 10. júní s.l., sama
daginn og ég lagði af stað
hingað’ suður.
— En hvað er svo að segja
um búskapinn yfirleitt?
— Flestir eru nú einyrkjar
í héraðinu, og hefir því bú-
skapurinn gengið á ýmsu.
Einn bóndinn réð mann í
ársvist og hét að borga hon-
um 11 þús. kr. í árskaup auk
fæðis og húsnæðis. Hann vék
vinnumanninum aö mánuöi
liðnum, er í ljós kom, að
vinnumaðurinn vildi eigi
hirða búpening á sunnudög-
um. Sýndi þessi vjnnumaður
glögglega hugsunarhátt
margra kaupstaðabúa.
— En afkoman?
— Afkoman er ágæt. Efn-
aðasti einyrkinn á 172 þúsund
kr. skuldlausa eign. Álögur
og opinber gjöld eru óheyri-
lega mikil. Hafa útsvör hækk
að um 10 þús. krónur vegna
almannatrygginganna. í
mörgum tilfellum er féð tekið
úr vasa hinna fátæku og veitt
hinum efnaðri. Þeir, sem
njóta styrkja frá þessum
tryggingum, eru flestir betur
bjargálna og efnaðri en sum
ir bændanna, einkum þeir,
sem eru að byrja búskap —
og veldur það einkum því,
hve fólkið flýr nú svo mjög
sveitirnar. Bændur, sem tekið
hafa ,,próventu“-{fólk', hafa
skuldbuncíið ;(g til að sjá
þeim fyrir öllum lífsnauö-
synjum til æviloka og fengið
í staðirm þær eignir, sem
þessir ' íHnstaklingar áttu.
Þessir bændur eru venjulega
efnuðudtu bænduV dveitar-
innar. Þeir eiga enga kröfu
á ríki eða aðra aðila um
meiri framlög með þessum
gamalmennum, en svo rétta
almannatryggingarnar þess-
um stórbændum fullan líf-
eyri með þessu fólki, og verð-
ur að skoða það sem gjöf.
Markmiði almannatrygging-
anna væri efalaust hægt að
ná á miklu auðveldari hátt.
Fargjöld AOA
verða að greiðast
með dollnrnm
Ameríska flugfélagið AOA
hefir í dag tilkynnt að frá og
með 1. júlí veroi farseðlar að-
eins seldir gegn greiðslu í
dollurum. Frá þeim tíma verð
ur ekki tekið á móti islenzk-
um krónum fyrir fargjöld.
Umboðsmaður AOA segir að
orðið hafi að gjöra þessa ráö-
stöfun vegna þess að félagið
hafi enga möguleika á að
nota slenzka peninga, en í
öðrum löndum þar sem það
starar hefir þeim verið gefið
leyfi til að yfirfæra peninga
fyrir farseðla, í dollara.
Umboðsmaðurinn gjörir
ekki ráð fyrir að hægt verði
að taka á móti greiðslu í ís-
lenzkum peningum aftur, fyrr
en lausn hefir fengizt um
yfirfærslu á inneign AOA hér.
Farseðlar. sem þegar hafa
verið keyptir, og gilda fyrir
flugi eftir 30. júní hafa sitt
fulla gildi. Farþegar, sem vilja
kaupa farseöla fyrir mánaða
mótin næstu, og fara héðan
fyrir 1. júlí, fá að greiða í
íslenzkum krónum, einnig
fyrir heimferðina til íslands
aftur, þó hún verði ekki fyrr
en eftir þann tíipa.
Stórstúkuþingið
sett í gær
48. þing Stórstúkunar var
sett í gær í Reykjavík.
Klukkan 1 söfnuðust templ-
arar saman við Góðtemplara-
húsið og gengu þaðan fylktu
liði til kirkju og hlýddu messu
hjá sr. Árna Sigurðssyni í
Frikirkj unni. Síðan fór fram
þingsetning.
Komnir voru til þings 105
fulltrúar frá 3 umdæmisstúk-
um, 5 þingstúkum, 33 undir-
stúkum og 16 unglingastúk-
um.
Myndin til hægri er af hinuni nýjaforteta Ítalíu Einaudi. Hann er 74
ára og er meðlimur frjálslyndaflokksins. Hann er að ræða við Bonomi
forseta ítalska þingsins.
Frá abalfundi Nemendascmbands Menntaskolans í Rvík
2A af ársvöxfum Aldar-
:ins veröur
Þing S.U.F. hefst
á Akureyri á
Þingið sækja aim 200
fnlltrnar.
Þing sambands ungra Fram
sóknarmanna var sett í sam-
komuhúsinu á Akureyri ki.
10.30 árdegis. Mættir voru á
annað hundrað fulltrúar, en
margir voru ókomnir. Alls er
búizt við að um 200 fulltrúar
sæki þingið.
Jóhannes Elíasson, formað-
ur S. U. F., setti þingið og
minntist sérstaklega tveggja
látina félaga, Þorgerðar Þor-
varðardóttur, form. F. U. F.
á Akureyri.
! Forsetar þingsins voru
kosnir Steingrimur Þórisson,
( Guttormur Óskarsson og Þrá-
j inn Valdimarsson, en ritarar
Skúli Benediktsson, Þorsteinn
Eiríksson og Erna Einarsdótt
ir.
Þegar lokið var kosningu
starfsmanna þingsins, flutti
formaður skýrslu stjórnarinn
ar.
! Búizt er við, að þinginu
j Ijúki ekki fyrr en á laugardag.
AÖalfundur Nemendasambands Menntaskólans í Reykja
vík var haldinn kl. 9 í fyrrakvöld í hátíðasal Menntaskól-
ans. Höfuðmál fundarins var að ganga frá skipulagsskrá
Aldarafmælissjóðs læröa skólans, sem var stofnaður fyrir
tveim árum.
Sunnlennzkir bænd-
ur efna til mikillar
fcendafarar norðnr
Hefir nú verið ákveðið að
úthluta % af ávöxtum sjóðs-
ins. Hver styrkur, sem út-
hlutað verður af sjóðnum, má
ekki vera lægri en 600 krón-
ur. og að jafnaöi ekki hærri
en 1200 krónur. Þó má hann
nema allt að því 2400 krónum
við sérstakar aöstæður. Um
úthlutun þessa annast ut-
hlutunarnefnd Bræðras. Nem
endasamband Menntaskólans
hefir rétt til þess að sjá um
ávöxtun sjóösins.
Markmið sjóðsins er að ef!a
fjárhag efnalítilia nemenda
í skólanum. Sjóðurinn, sem
nemur alit að því 200
þús. krónum, verður afhentur
af Birni Þórðarsyni við skóla-
slit í dag.
Þá var kjörin ný stjórn
Nemendasambandsins. Gísli
Knattspyrnuför
Hafnfirðinga til
ísafjarðar
Knattspyrnufélögin Hörður
og Vestri buðu hingað knatt-
spyrnumönnum frá íþrótta-
bandalagi Hafnarfjarðar, og
komu þeir hingað með Cata-
línaflugbát. Fyrsti leikurinn
fór fram 11. þ. m. og unnu
ísfiröingar með 2 mörkum
gegn 1. Síðari leikinn unnu
Lsfiröingar með 4 mörkum
gegn 1. Hafnfirðingar eru
farnir suður aftur fl-ugleiðis.
Guðmundsson tollvörður var
kosinn formaður stjórnarinn
ar. Meðstjórnendur: Páll
Tryggvason, Oddný Stefáns-
dóttir, Bjarni Tryggvason og
Alexander Jóhannesson.
í kvöld eínir sambandið svo
til fagnaðar að Hótel Borg,
sem hefst kl. 6.30. Aöalræð-
una þar fiytur Þorlákur
Björnsson, verkfræðingur,
sem talar fyrir hönd 25 ára
stúdenta.
Aðalfundur Sölu-
miðstöðvar hrað-
frystihúsanna hefst
í dag
Aðalfundur Sölumiðstöðvar
Hraðfrystihúsanna hefst í
dag klukkan tvö. Fundurinn
verður haldinn í Breiðfirð-
ingabúð og lýkur honum
væntanlega á laugardaginn.
Flestir fulltrúanna, sem
sækja fundinn, en þeir verða
um fimmtíu eru komnir til
•bæjarins. Eru þeir frá frysti-
húsum viðsvegar um landið,
en alls munu frystihúsin, sem
standa að sölumiöstöðinni
vera um fimmtíu að tölu.
Á fundinum verða rædd ýms
aðkallandi mál, sem bíða úr-
lausnar hjá Sölumiðstöðinni
og hraðfrystihúsunum al-
mennt. Og væntanlega gerö-
ar ályktanir um flest þeirra.
Á föstudagsmorguninn legg-
ur af stað frá Félagsgarði í
Kjós noröur í land einhver
stærsti hópur bænda, sem
farið hefir í bændaför hér á
landi. í hóp þessum verða um
120 manns, bændur og konur
þeirra.
Lagt verður af stað frá Fé-
lagsgarði í Kjós klukkan átta
á föstudagsmorguninn. Þann
dag veröur haldið alla leið að
Hólum í Hjaltadal og gist þar
um nóttina. Næsta dag verður
farið til Akureyrar og gist þar
næstu nótt. Alls er gert ráð
fyrri, að ferðaiagið taki 9—10
daga og verður farið alla leið
austur á Hérað.
Bændaför þessi er farin á
vegum Búnaðarsambands
Kjalarnessþings, og er Stein-
grímur Steinþórsson búnaðar-
málastjóri fararstjóri, en í
fararstjórninni verða einnig
þeir Kristinn Guðmundsson
Mosfelli og Ólafur Bjarnarson,
Brautarholti, sem báðir eru í
stjórn búnaðarsambanddsins.
Gústaf Svíakonung-
nr níræður í dag
Gústav fimmti Svíakonung-
ur er niræður í dag og fara
fram mikil hátíðahöld af til-
efni þess í Stokkhólmi.
Hin aldraði konungur er
elzti núlifandi þjóðhöfðingi í
heiminum og einn þeirra, sem
iengst hafa setið á valdastóli.
Hann kom til ríkis að föður
sinum látnum árið 1907.