Tíminn - 28.04.1949, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandii j
Framsóknarflokkurinn j
Skrifstofur í Edduhúsinu
Fréttasímar:
81302 og 81304
Afgreiðslusími 2323
Auglýsingasími 81300
Prentsmiðjan Edda
33. árg.
Reykjavík, fimmtudaginn 28, apríl 1949.
84. biaö
Kommúnistar
samsiarr um na
m
A, S. í. og' B. S. 15. B. muiiu gssiag’así: fyrir
fjölbreyttum hátíðaliuhlMiin Saér í bænum
Elns og mönnum mun nú vera kunnugt, verða hátíðahöld-
in, sem efnt verður til hér í Reykjavík 1. maí í tvennu lagi.
Það hefir verið venja undanfarið að fulltrúaráð verkalýðs-
félaganna hefir gengizt fyrir þssum hátíðahöidum.
íranbúar tileinka sér
menningu hins vest-
heims
Fiokkssjónarmið komni-
únista áttu ein að ráða.
Þegar 1. maí nefnd fulltrúa
ráðsins hóf undirbúning há-
tíðahaldanna að þessu sinni
kom fljótlega í ljós, að komm
únistar voru ákveðnir í því að
hafa ekkert samstarf við
stuðningsmenn lýðræðisfl.
nema með því móti að ávarp
dagsins og ræður og yfirleitt
öíl stefna dagsins væri helg-
uð hinni pólitísku baráttu
þeirra sjálfra gegn ríkisstjórn
inni og Atlantshafsbandalag-
inu.
Ðamr félagslegrar
baráttu.
Andstæðingár kommúnista
litu hinsvegar svo á, að dag-
urinn, ætti að vera helgaður
hinni félagslegri baráttu
verkalýðsins og til þess að ein
ing ætti að geta tekist um
framkvæmd hátíðahaldanna,
bæri aö leggja til hliðar þau
mál sem mestar deilur hafa
veríð um og vitað er að mjög
skiptar skoðanir eru um, inn-
an verkalýðshreyfingarinnar.
Þegar fullreynt var að ekk-
ert samstarf var hugsanlegt
við kommúnista, ákvað mið-
stjórn A. S. í. að gangast fyrir
hátíðahöldum og bjóða þeim
samtökum launþega, sem ekki

leru undir stjórn kommúnista
I að taka þátt í þeim. og er nú
vitað að B. S. R. B. verður
með eins og allmörg verka-
i iýðsfélög hér í bænum.
. Útifundar á
Lækjartorgi.
Ákveðið hefir verið að hafa
útifund á Lækjartorgi. Á þess
um fundi munu koma fram
jhelstu íorvígismenn launþega
samtakanna og fytja stuttar
! ræður. Gengist verður fyrir
! skemmtunum innanhúss um
kvöldið.
Það dylst engum, sem les
Þjóðviljann frá því s. 1. þriðju
dag, að mjög mikill taugaæs-
ingur hefir gripiö um sig með
al forráðamanna blaðsins
yfir því að þeir skuli verða
einangraðir 1. mai vegna
hins fiokkspólitíska brölts
kommúnista. Þeir virðast
gera sér það ljóst þó aö seint
sé að alþýða Reykjavíkur
gerir þá kröfu til forráöa-
manna sinna, að þeir á þess-
um merka hátíðis- og baráttu
degi ieggi niður hinar póli-
tísku erjur og sameinist um
það og það eitt að gera dag-
inn að ánægjulegum hátíöis-
degi sameinaðrar alþýðu.
Þeir vita, aö fólkið er sifellt
að fá meiri og meiri and-
styggð á öllu þeirra brölti og
mun sýna hug sinn til þeirra
með því að fjölmenna til þátt
töku í hátiðahöldum A. S. í.
og B. S. R. B. 1. maí.
| arfélaganna var |
I mjög fjölmennur |
Framsóknarfélögin i i
| Reykjavík héldu fund í|
| samkomusal Edduhússins í i
| fyrrakvöld. Hátt á annað I
I hundrað manns sótti fund- i
| inn en margir urðu frá aÖ i
I hverfa, því aö fundarsalur i
| inn rúmaði ekki fleiri. \
§ Stærri fundarsal var ekki i
i hægt aö fá aö þe-su sinni. i
i Umræðuefnið á fundin- 1
| um vár stjórnmálaviðhorf- i
| ið og hóf Hermann Jónas- i
| r,on umræður. Eysteinn \
| Tónsson flutti einnig ítar- |
| lega ræðu. Síðan hófust \
f umræður og voru þær hin- |
| ar f jörugustu. 1
| Á fundinum gengu 41 f
| maður í Framsóknarfélag i
f Reykjavíkur.
(lUIIIIIIIIIIMIHIIIIIIIIIIIMMUIIlfllllllllllinillllllllllllllfll
í minpingu tíu ára
mælis
I sameinuðu þingi í gær var
rætt um tillögu þeirra Sigurð
ar Kristjánssonar og Hall-
gríms Benediktssonar, er
fjölluðu um niðurlagningu
ýmsra ríkisfyrirtækja og end
urskoðun á skólalöggjöfinni
og tryggingarlöggj öfinni með
sparnað fyrir augum.
Skúli Guðmundsson benti
á, að það væri óhyggilegt að
tengja saman svona mörg ó-
skyld mál, svo að greiða
þyrfti atkvæði um þau öll í
senn. í pöi.u lagi væri það
myndarlegra, að þ’ngmehn
ílyttu sjálfir frumvárp um af
nám laga, en þál.till. um að
l»etía cr rússneski rithöfundurinn
Krav;hcnko, sem staðið hefir í ir.ikl
um málaferlum í París að undan-
förnu vegna ummæla franskra
kommúnistatlaða í grarð hans og
um bók hans: „Eg kaus frelsið“.
| Munið suraarfagn-1
| að Frarasókn- |
| armanna |
\ Sumarfagnaður fram- §
I sóknarfélaganna í Reykja i
f vík verður i samkomusal |
| Mjólkurstöðvarinnar næst i
f komandi föstudagskvöld i
i og hefst kl. 8 s. d. Skemmti f
i atriði á samkomunni i
| verða: í
| Spiluð Framsóknarvist, i
i Eysteinn Jónsson mennta- f
f málaráðherra flytur ræðu, f
I Sigurður Ólafsson syngur i
f einsöng með undirleik f
i Árna Björnssonar píanó- i
I leikara. Þá verður happ- f
f dræíti sem veröur háttað i
i þannigð að aðgöngumið- f
I arnir giida sem happ- i
i drættismiði.
i Að iokum verður svo f
f dansað. Framsóknarfólk |
f er vinsamlega hvatt til að 1
I panta aðgöngumiða sem f
i fyrst og f jölmenna á þessa f
i samkomu sem er hin síð- i
f asta á starfsárinu. Fögn- f
f um sumrinu á samkomu i
I Framsóknarmanna n. k. f
i föstudagskvöld. Pantið að- f
f göngumiða í síma 6063 og i
| S1300. |
IMIMMMMMMMIMMMMMMIfllMMIIMMMMMMIvlMMUMIIMII
Seðlaveltan
Seðlaveltan nam tæplega
154 millj. kr. í lok febrúar-
mánaðar, að því er segir í ný-
útkomnum Hagtíðindum.
Seðlaveltan nam 118,3
m’llj. kr. á sama tíma í fyrra.
í ár nam hún tæpl. 154 millj.
kr. og hafði minnkað um
tæpl. eina millj. kr. i mánuð-
inum.
Kæíí vilS Eaher liazeuii sendiiíPi’í'a írans á
íslandi
íranski sendiherrann á íslandi Baghcr Kaze.ni rædði við
blaðamenn að Hótel Borg í gærdag. Sendiherrann hafði
áður um daginn lagt embættisskilríki sín fyrir Forseta ís-
Iands. Fór við það tækifæri fram hátíðleg athöfn að Bessa-
stöðum að viðstöddum utanríkisráðherra. *£ þeirri athöfn
Jokinni sat sendiherrann hádegisverðarboð Forsetans ásamt
fyrrnefndum ráðherra og nokkrum gestuin.
fela stjórninni að gera það,
þó að fluttningsmnn fyndu
réttilega að þörf væri að-
gerða, til að laga fjármál
ríkisins nú þegar flokkur
þeirra ætti 10 ára fjárstjórn-
arafmæli.
Ókunnur fáni á Hótel Borg.
Þeir sem leið áttu fraro hjá
Hótel Borg síðdegis í gær tóku
ílestir eftir ckunnum fána,
sem þeir ekki höfðu séð áður. j
Það var íranski fáninn sem
þar blakti á andvaranum yfir
aöaldyrum Borgarinnar með
íslenzkum fánum sitt til
hvorrar handar. Um stundar-
sakir var Hótel Borg sendi-
herrabústaður íranska sendi-
herrans á íslandi, en hann
hefir annars aðsetur sitt í
Stokkhólmi.
Gæti vel verið íslendingur.
íranski sendiherrann Bag-
her Kazemi er ekki ákaflega
austurlenzkur í útliti. Hann
gæti alveg eins verið íslend-
ingur, eins og Austurlandabúi
eftir útlitinu að dæma. Hann
er bláeygður og fjörlegur mað
ur sextugur. Hann talar ensku
og frönsku auk austurlanda-
mála, sem hann getur sparað
hér á landi. Hann gerir auð-
sýnilega ráð fyrir þvi að ís-
lendingar viti almennt ekki
ýkjamikið um landið hans,
olíulandið mikla austan Miðj
arðarhafs. Enda mun sann-
leikurinn vera sá að almennt
j eru íslendingar jafnfáfróðir
um íran -og margir útlending-
! ar eru um ísland, þó ekki sé
I leitað til jafnfjarlægs lands.
Stórfelldar þjóðfrelsisum-
bætur.
| í íran eru nú miklir breyt-
inga- og umbrotatimar, segir
sendiherrann. Við erum að til
einka okkur sem ððast menn-
ingu vestrænu þjóðanna,
sem við höfum að vísu haft
mikil kynni af um nokkurt
árabil vegna olíunnar, sem
landið okkar hefir að geyma.
íran er nefnilega fjórða
mesta olíuframleiðsluland í
heiminum, þó að landsmenn
sjálfir hafi enn ekki aðstöðu
til að hagnýta sér öll þau auð
ævi, sem flutt eru út með olí-
unni úr íranskri jörð. En þess
verður ekki langt að bíða að
íransbúar verði sjálfir færir
um að hagnýta allar sínar
olíulyndir.
Þingið í íran hefir nýlega
samþykkt sjö, ára áætlun og
á þeim tíma er gert ráð fyrir
ævintýralegum framförum og
breytingum í landinu. í at-
vinnugreinum og þá sérstak-
lega landbúnaöinum, heil-
brygðismálum og skólamál-
um.
Ekki líklegt að breytt verði
um stafróf.
í íran tala menn pers-
nesku eins og víðar í löndum
fyrir botni Miðjarðarhafsins
og inn í Asíu. Stafróf þeirra
er algjörlega frábrugðið staf-
rófi okkar, þannig að við'
myndum ekki án sérstaks lær
dóms þekkja einn einasta
staf í því. Þetta veldur all-
miklum erfiðleikum fyrir ír-
ansbúa, þegar þeir eru nú að
breyta um til vestrænnar
menningar, en þó telur sendi
herrann það víst, að ekki
verði skipt um stafróf í íran.
Á persnesku eru til dýrmæt
ar bókmenntaperlur, sem
komandi kynslóðum yrðu lít-
ils virði, ef skipt væri um staf
róf og auk þess er það ekki
einkamál íransbúa, hvort að
skipt er um stafróf þersnesk-
unnar. Pernesku tala miljón-
ir manna utan írans, bæði í
Indlandi, Afganhistan og víð-
ar. í íran sjálfu eru nú um 17
miljónir íbúa og búa þar af
um ein miljón í höfuðborg-
inni Teheran.
Vetrarríki eins og norður
á íslandi.
t Þó að íran sé sunnarlega á
hnettinum er þar mikið vetr-
arríki. í vetur hefir þar til
dæmis víðast hvar verið kald-
ara en í Stokkhólmi. Kemur
þetta til af þvi að landið er
fjöllótt og veldur fannfengi
oft ófærð á vetrum, ekki síð-
ur en uppi á islenzkum heið-
um. Samgöngukerfi er nú orð
ið gott í landinu, góðir vegir
um það þvert og endilangt.
Járnbrautir og flugsamgöng-
ur landshornanna á milli.
j Bagher sendiherra er fædd
ur í Theheran 1891. Menntun
! sína fékk hann heima í Teh-
eran og síðar í Bandaríkjun-
um. Tvítugur gerðist hann
i starfsmaður utanríkismála-
þjónustu lands síns og á þar
því nærfellt fjörutíu ára
starf að balci. Hefir hann ver
ið sendiherra lgnds síns á
ýmsum stöðum. Hann var um
þriggja ára skeið utanríkis-
(Framhald á 8. síðu)