Tíminn - 21.06.1949, Blaðsíða 3

129. blað
TÍMINN, þriðjudaginn 21. júní 1949.
3
iMiiiaimtmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiuiiuiuuiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiMiimuuimiiiiiiiio
í slen.dingajpættir
iiiiiuiuiummmimimimmmmuiiii
/mmiimmiiimuiimiiiiiuuiiiiiiuui’
foahayruH<{ tnet yrœnan bafan:
Skuggar stórborgarinnar
Sjötug: Agnes Jónsdóttir, húsfreyja
að Skerðingsstöðum
Þann 28. maí átti Agnes
Jónsdóttir húsfreyja að Skerð
ingsstöðum í Reykhólasveit
sj ötugsaf mæli.
Agnes fæddist að Hafnar-
hólmi og ólst upp í Stranda-
sýslu til 16 ára aldurs, en ætt
sína á hún að rekja til Breiða
fjarðar, er komin af hinni
þekktu og þróttugu Ormsætt
í móðurkyn. Ekki á Agnes til
ríkra að telja, en foreldrar
hennar, Jón Magnússon og
Guðrún Pálsdóttir voru bæði
gjörvuleg í sjón og gædd góð-
um mannkostum og einstakri
valmennsku. Féll eplið því
ekki langt frá eikinni þar sem
Agnes var.
Sextán ára gömul fór Agn- hinnar léttu og hlýju lundar
es suður að Reykhólum í gerðu hlýtt og bjart í návist
Reykhólasveit til Þóreyjar, hennar. Ég man hana bæði
Pálsdóttur og Bjarna Þórðar- sem unga húsfreyju og einn-
sonar, er þá bjuggu þar, og ■ jg sem aldraða, hvíthærða
aðeins 19 ára giftist hún svo | konu, og þó „eftir önn og
Kristjáni Jónssyni frá Hjöll- j störf“ í 50 ár og stöðuga fórn
um í Gufudalssveit, hinum a altari þolgæðis og um-
ágætasta manni. Er hann
bróðir Ara Arnalds fyrrv.
bæjarfógeta og þeirra bræðra.
hyggju, er nú kemur ekki
hvað sízt fram gagnvart
manni hennar, sem er 16 ár-
Þau Kristján og Agnes reistu um eldri og löngu þrotinn að
svo bú á Skerðingsstöðum og heilsu og kröftum, finnst mér
búa þar enn með aðstoð alltaf hvíla sami fríði, ástúð-
barna sinna. Attu þáu 50 ára iegi, broshýri svipurinn yfir
hjúskaparafmæli á síðastliðn amdliti hennar, alltaf ljóma
um vetri. Þau eignuðust 14 sama æskan, heiðríkjan og
börn og komust 12 af þeim mlldin úr svipnum. Vissulega
til fullorðinsára. 11 eru á lífi. j er mlhils virði að hafa sterka
Héi skal ekki skrifuð nein heilsu og mikið líkamsþrek,
ævisaga, enda er ævisaga ( ega þann mátt og það öryggi,
Agnesar hið ytra lítið frá- j sem augur og völd skapa.
brugðin sögu svo margra ann j Margir hafa haft meira af
arra íslenzkra mæðra og hús þessu um dagana en Agnes
freyja í byggðum og sveitum j JónSdóttir, og þó hefir hún
landsins, sem alið hafa og óefað oft þurft á því að halda
fóstrað stóran barnahóp við ag Vera sterk og þrekmikil, —
kröpp kjör og eilífa önn ís- og hún var það líka. Hrein-
lenzkrar alþýðu og íslenzkra lelhi hugans og góðleiki hjart
sveita. Og þó á hver bær,
hver einstaklingur sína sér-
stöku sögu að einhverju ólíka
ans gerði hana sterka.
Það er óefað einhver mesta
gæfa hverjum einum að eign
öðrum. Má líka segja, að ( ast vináttii og hylii samferða-
hver yrki sitt æviljóð undir manna Sinna á lífsleiðinni,
sínum sérstaka bragarhætti, næst sönnu barnaláni. Hvort
þótt efni ljóðsins sé svipað tveggja þetta hefir Agnesi í
og annarra. skaut fallið. Að vinum á hún
Agnes var, sem fyrr er sagt, alla> sem henni hafa kynnzt,
næsta ung, er hún varð hús- j og börn hennar öll eru vel til
freyja. Þá var hún sem fín- , manns komin. Tvö þeirra eru
gerð, óhörðnuð jurt, lítt vön enn alveg heima og stunda
vindum og hreggi, því aö for- þUig þjá foreldrum sínum, en
eldraskjólið hafði skýlt henni hin flest alveg að heiman far
og hlúð til þessa. Nú beið in og búsett víðsvegar um
hennar nýtt verkssvið hús-
freyjunnar og ekki svo auð-
velt né létt. Barnahópurinn
landið og gegna þar ýmsum
ábyrgðarstöðum og störfum.
En þótt þau „ séu í firrð far-
fór vaxandi með hverju ári in“; er ast þeirra og ræktar-
og ýmsir örðugleikar steðjuðu semi tn mogurinnar — for-
að, ekki sizt vegna veillar | eldranna — og gamla bernsku
heilsu á henni sjálfri og fleir heimilisins sívakandi. Og ef-
um innan fjölskyldunnar. En
Agnes virtist gerð af þeim
góða, fíngerða efniviði, sem
brestur ekki, þegar á reynir,
heldur miklu frekar vex og
þroskast við átakið, án þess
þó að glata við það eðlismýkt
sinni. Slíkir kjörviðir eru fá-
gætir, en einmitt þetta mun
hafa gert Agnesi öðrum frem
ur minnisstæða og ástfólgna
öllum, sem kynntust henni.
Hógvær og prúð með þrot-
lausu þolgæði og elju gekk
hún að endalausum dagsönn
unum og hafði ávallt tíma
til að vanda hvert verk og
handtak. Svo ríkt var vönd-
un öll og snyrtimennska
henni í eðli borin. Og bros
laust hefðu þau öll kosið að
Vera horfin heim „til
mömmu" á þessum tímamót-
um ævi hennar, ef þess hefði
verið kostur. Ég veit líka, að
allir vinir hennar og sam-
ferðamenn hafa viljað senda
henni hlýjan hug og góðar
óskir, — viljað þakka henni
fyrir hinn fagra bragarhátt
ástúðarinnar, sem hún hefir
ort undir sitt æviljóð.
Ingib. Þorgeirs.
Köld bort* og
heitnr veizlumatnr
sendur út um allan bæ.
SÍLD & FISKUR
Þó að Kaupmannahöfn sé
fögur borg með gamla og
gróna menningu á mörgum
sviöum, þarf enginn að halda,
að þar beri hvergi skugga á
og borgin hafi ekki sínar dap
urlegu hliðar. Annars er eng-
in von, þegar þess er minnzt,
að í Kaupmannahöfn búa,
þegar Friðriksberg og úthverf
in eru talin með, tíu sinnum
fleiri menn en allir íslend-
ingar.
í dönskum bjórstofum.
Ókunnugur útlendingur
kynnist lítið raunasögum
skuggahverfa í stórri borg, þó
að hann dvelji þar rúmlega
vikutíma. En eitt var það
fyrirbæri borgarlífsins, sem
ég vildi sjá með eigin augum
og skapa mér skoðun um.
Það voru bjórstofurnar, því
að ég hafði margt heyrt sagt
frá því, að danski bjórinn
væri góður og veitingastofur
þær, sem einkum selji áfengt
öl, séu bæði fallegar og prúð-
mannlegar. Og þar sem
sterka ölið hefir verið á dag-
skrá hér á landi, langaði mig
til að sjá meðferð þess. Því
fþr ég stundum á kvöldin inn
í slíkar stofnanir. Raunar
býst ég við, að Agnari Boga-
syni finnist, að þar hafi ég
orðið helzt til nærgöngull við
spillinguna, en meðan hann
telur kvöld klukkan 9 að
morgni, læt ég það lítil áhrif
á mig hafa.
í fyrsta lagi vekur það
furðu manns, hvað ör og mik
il umsetningin getur verið á
þessum veitingastöðum. Það
er alltaf verið að skipta um
bj órf löskur á boröunum,
koma með nýjar og taka þær
tómu burt. Þegar á það er
litið, að innihald einnar hálf
flösku kostar eina krónu og
fimmtíu aura, en sex hundr-
uð krónur eru sæmileg mán-
aðarlaun, virðist setan þarna
og þambið geta verið dálitið
kostnaðarsamt. Það er því
engin furða, þó að ýmsum
verði aurafátt í setunni,
enda virðist það algengt. Svo
mikið er víst, að þarna situr
. kvenfólk á ýmsum aldri og
: biður þá, sem inn koma, að
kaupa bjór handa sér. Og
sumar þeirra. kvenna spyrja
aðkomumanninn, þegar þær
vita, að hann er útlendingur,
hvort hann hafi nokkurn fast
an samastað í borginni.
„Allir sleiktu alla“.
Á sumum þessara veitinga-
staða er dansað á kvöldin og
eru mér sérstaklega minnis-
stæðir tveir danssalir í því
sambandi. Annar var allstór
og þéttskipaður. Þar átti það
við, sem Kiljan lætur stúlk-
una segja: Það var eins og
allir væru trúlofaðir öllum.
Allir sleiktu alla.
Á hinum skemmtistaðnum
mátti heyra dansandi pör
taka undir við jasstónlist
hljómsveitarinnar með því að
reka upp háa skræki öðru
hvoru. Jafnframt lyfti dans-
herrann stundum hægri
hendi og skellti svo flötum
lófa á lendar dömunnar, þar
sem þær voru holdugastar.
Venjulegu fólki þykir ekki
neitt gaman að sækja þessa
staði. Þeir, sem fella sig við
þá siði, sem þar tíðkast, verða
því nálega einir um hituna,
þó að einn og einn slæðist
þar inn fyrir forvitnissakir
eða vegna ókunnugleika.
Skemmtanalífið miðast því
einvörðungu við þá, sem
vilja hafa það svona. En auk
þeirra, sem sitja þarna til að
þamba bjórinn, mun líka
halda sig þar talsvert af
kvenfólki,sem stundar manna
veiðar í fjáraflaskyni, en það
virðist vera undarlega mikil
atvinnugrein.
Slæmur jarðvegur.
Gestur á skyndiferðalagi
rekur ekki nein mein að rót-
um, þó að hann verði þeirra
var. En það er raunar engin
furða, þó að þess sjái ein-
hver merki, að í Kaupmanna
höfn eru nú 20 þúsund áfeng
issjúklingar að því er skýrsl-
ur herma.
Þess skal getið, svo að ekki
sé hallað á bjórinn að ósekju,
að þar sem veitingastaðirnir
selja annað áfengi líka, get
ég ekki sagt neitt um það,
hve mikinn þátt bjórinn á í
því ástandi fólks, sem þarna
virðist almennt, en hafi
hann ekki sjálfur fengið á
menn, hefir hann þó ekki
' læknað þá af allri hneigð til
annars áfengis.
I Menn kunna að segja, að
i fjölmenni sé alltaf eitthvað
' vandræðafólk, sem leiti hins
lægsta og lakasta. Löggæzlu-
lið Kaupmannahafnar hefir
ráðstafað ungum stúlkum í
vist hjá góðu fólki, en jafn-
harðan hafa þær stokkið það
an og lagzt í drykkjuskap og
annan ólifnað. Það er ekki
fátækt eða einstæðingsskap-
ur, sem knýr þær til slíks.
Þær kjósa sér slíkt hlutskipti
óneyddar, og finna líka oft-
ast nóg af karlmönnum, sem
( óska þess, að þær steypi sér
(út í spillinguna. Sök þjóðfé-
, lagsins er ekki önnur en sú,
að það lætur viögangast, að
, til séu vissar gróðrarstíur,
þar sem jarðvegur er fyrir þá
starfsemi, sem hér dregur til
hins verra, auk þess, sem
lengi má segja, að uppeldis-
málin séu ekki rækt svo sem
þarf.
| Þrátt fyrir allt, sem fallegt
hefir verið sagt um danska
|bjórinn, er ég sannfærður
um, að í sambandi við hann
| er ýmislegt það, sem viðheld-
ur döprustu skuggum hinnar
fögru höfuðborgar Danmerk-
ur. H. Kr.
17. júní mótib:
Finnbj. 21,9, Guðm. og
Haukur 22,0 í 200 m.
17. júní mótið hélt áfram á laugardag og náðist yfir-
leitt góður árangur, sérstaklega í 200 m. hlaupi. Veður var
hagstætt til keppni, en þátttaka í mótinu var mjög léleg.
Áhorfendur voru fáir.
200 m. hlaup
1. Finnbj. Þorvaldsson Í.R.
21,9 sek.
2. Guðm. Lárusson Á 22,0
sek.
3. Haukur Clausen Í.R.
22,0 sek.
Þetta er glæsilegasta hlaup
sem farið hefur fram á vellin
um. Tíminn er mjög góður
og sá bezti á Norðurlöndum í
sumar. Þegar á beinu braut-
ina kom var Haukur fyrstur,
en Finnbj. síðastur, en hon-
um tókst að komast fram úr
á síðustu metrunum. Þetta er
í annað skipti, sem Guðmund
ur hleypur 200 m., svo reikna
má með honum. sem sterk-
asta hlauparanum á þessari
vegal. í sumar.
Hástökk
1. Halld. Láruss. Á 1,75 m.
2. Kolb. Kristinss. Self. 1,70
m.
3. Sig. Friöfinnss. F.H. 1,70
m.
ICringhikast
1. G. Huseby K.R. 42,35 m.
2. Friðrik Guðmundss. K.R.
40,97 m.
3. Gunnar Sigurðsson K.R.
40,21 m.
1500 m. hlaup
1. Stefán Gunnarss. Á 4:17.2
mín.
2. Þórður Þorgeirsson K.R.
4:18.0 mín.
400 m. hlaup
1. Sveinn Björnsson K.R.
52,1 sek.
2. Ingi Þorsteinsson K.R.
53,7 sek.
3. Skúli Magnússon Á 55,4
sek.
110 m. grindahlaup
1. Ingi Þorsteinsson K.R.
16,0 sek.
2. Sig. Björnsson K.R. 16,1
sek.
Langstökk
1. Torfi Bryngeirsson K.R.
6,89 m.
2. Magnús Baldvinsson f.R.
6,56 m.
3. Halld. Lárusson Á 6,49 m.
4x100 m. boðhlaup
1. Í.R. 43,0 sek
2. Ármann 44,0 sek
3. K.R. 45,4 sek.
T.R. sveitina skorti 1/10 á
íslenzka metið.
Kúluvarp kvenna
1. Dagrós Stefánsdóttir Á
8,06 m.
2. Margrét Margeirsdóttir
K.R. 7,52 m.
3. Steinvör Sigurðard. K.R.
17,49 m.
4x100 m. boðhl. kvenna
1. K.R. (A) 56,7 sek.
2. K.R. (B) 59.1 sek.
3. Í.R. 59,3 sek.
K.R.-sveitin setti nýtt met.
Gamla metið var 57,3.
Gunnar Huseby vann kon-
ungsbikarinn fyrir bezta af-
rek mótsins 15,59 í kúluvarpi
(Framhald á 6. sidu).