Tíminn - 21.06.1949, Blaðsíða 4

TÍMI'NN, þriðjudaginn 21. júni 1949.
129. blaS
Bezti draumur Sósialista
pað eru til menn, sem
rylgja Sósíalistaflokknum á
islandi af því, að þeir trúa
pví, aö hann sé íslenzkur um-
oótaflokkur með einlægan
/il] a til þess að vinna gegn
peim ósköpum, að nokkrir
rienn verði ríkir á kostnað
aimennings án þess að starfa
ærlegá sjálfir. Raunar verð-
jr þessum mönnum oft svara
.átt, þegar lýst er eftir þjóð-
elagslegum umbótatillögum
■iosialista í þessa átt, umfram
pað, sem Framsóknarmenn
rafi beitt sér fyrir. f verzlun-
irmálum, húsnæðismálum og
itvinnumálum á mörgum
5viðum getur hversdagslegur
.íösmaður sósíalista oft fellt
sig við stefnu Framsóknar-
.nanna, án þess að hafa
lOKkrar óskir eða tillögur um
:rekari aðgerðir.
Eji hvað er það þá, sem á
niili ber?
^ynrirmyndin í austri.
ril er land, sem heitir
áussiand, fjarlægt íslandi að
/ísu,. og hefir ekki haft við
paó mikil skipti. í þessu
[nikladandi hafa gerzt marg-
ír merkilegir hlutir á síðustu
aratugum. Og nú segja leið-
oogar sósíalista á íslandi, að
par sé lýðræðið fulikomnast
jg svo. bæta þeir við:
,.Það má ennfremur segja,
aö eftir afstöðu hvers manns
jg nvers flokks í hvaða landi
sem er til Sovétríkjanna, fari
paö, hvort hann vill vernda
írelsh sitt og þjóðar sinnar
gegn tortímingu“.
An bandalags við Sovétrik-
in er trygging lýöræðis og
ájóðfrelsis óhugsandi1*.
Það er skiljanlegt, að í þeim
:iokki, sem þessu trúir með
Einari Olgeirssyni, séu hin
rrægu orð Brynjólfs Bjarna-
sonar, lögð til grundvallar, að
afstaðan til Rússlands skeri
úr um gildi hvers einasta liðs
.nanns í sameiningarflokki
alþýðiv á íslandi.
Hvernig er svo lýðræðiö og
þjöðfrelsið í þessu landi, sem
taiið <er að við þurfum að
gera bandalag við, svo að
áugsanlegt sé, að við getum
/erndað lýðræði og þjóðfrelsi
íja okkur?
„Hiö vinnandi fólk og
samtök þess.“
„Málfrelsi, prentfrelsi,
funda- og samkomufrelsi,
frelsi _til að fara skrúðgöng-
rr og kröfugöngur", er öllum
/eitt méð stjórnarskrá Sovét-
ríkjanha og þau réttindi „eru
:ryggð með því, að hið vinn-
andi fólk og samtök þess hef-
:ir umráð yfir prentsmiðjum,
pappírsbirgðum, opinberum
byggihgum, götum, sam-
göngiftækjum og öðrum efna
legum skilyrðum, sem nauð-
synleg eru, réttindum þessum
til framkvæmdar“.
Þetta þýðir það, að stjórn-
arskráin, — hin „lýðræðisleg
asta“ í öllum heiminum, —
leggur sjálf bann við því, að
nokkur annar en „hið vinn-
andi fólk og samtök þess“
hafi ráð á pappír, fjölritunar-
cækjum eða samkomustað úti
og inni.
En hvað er þá „hið vinn-
andi fólk og samtök þess“?
Stjórnarskráin kveður svo
á, að „virkustu og þroskuð-
ustu þegnarnir úr rööum
yerkalýðsins og annarra al-
Eftfi* Halldór Krisljánssoit.
þýðustétta skipa sér í komm-
únistaflokk Sovétríkjanna,
sem er brjóstfylking alþýð-
unnar i baráttu hennar fyr-
ir efling og þróun hins sósíal-
istiska skipulags og myndar
forustuna í öllum samtökum
alþýðunnar jafnt félagsleg-
um og opinberum“.
Þar með eru hin löglegu fé-
lög háð því, að kommúnista-
flokkurinn myndi forustu
þeirra. „Hið vinnandi fólk og
samtök þess“ eru undir for-
ustu kommúnistaflokksins.
Það er stjórnarskrárákvæði.
Löghelguð flokkstæki.
En hver þekkir svo úr
„virkustu og þroskuðustu
þegnana“, sem samkvæmt
stjórnarskránni eiga að
„skipa sér í kommúnista-
flokk Sovétríkjanna“?
Það gerir kommúnista-
flokkurinn sjálfur. Hann ræð
ur því, hverjir ganga í hann.
i Og samkvæmt því, sem séra
Gunnar Benediktsson fræddi
okkur einu sinni um Rúss-
land, fer öðru hvoru fram
hreingerning í flokknum til
aö losa hann við þá, sem orðn
ir eru óverðugir.
„Réttur til framboðs er
tryggður deildum kommún-
istaflokksins“ og félögum,
sem flokkurinn stjórnar. Svo
mega allir greiða atkvæði
þeim frambjóðendum, sem
flokkurinn hefir valið þeim.
Komi það hins vegar fyrir,
að einhver, sem kosinn hefir
verið, bregðist og sýni sig ó-
! verðugan, þá býður hin „lýð-
ræðislegasta“ stjórnarskrá
' heimsins, að sambandsstjórn
i in í Moskvu hafi það hlut-
j verk, „að veita einstökum
, þjóðfulltrúum lausn frá störf
um og tilnefna aðra í þeirra
stað“.
Hjá okkur yrði þetta þann-
ig, að „hið vinhandi fólk og
samtök þess“ yrðu ef til vill
Alþýðusambandið. Það yrði
flokkstæki, því að ekkert sam
bandsfélag þess væri löglegt,
nema flokkurinn stjórnaði
því, en hinsvegar fengi sam-
bandið allar prentsmiðjur,
pappír og samkomustaði á
sitt vald. Það þýðir, að þeir,
' sem gagnrýna vildu flokk eða
| stjórn, mættu hvergi gera það
á prenti og hvergi koma sam
an til þess, hvorki úti né
inni. Og flokkur stjórnarinn-
ar réði því sjálfur, hverjir í
hann gengju og í honum
yrðu.
Frá jormanni Kvenréttindafé-indafélagið í þessu sanngjarna bar
lags íslands, Sigríði J. Magnússon, , áttumáli heimilanna. Væri það vel
hefir borizt svohljóöandi svarbréf
til Dísu:
„Vegna ummœla Dísu í baðstofu-
hjali í blaðj yðar þ. 12. þ. m. lang-
ar mig til að biðja yður fyrir ör-
fáar línur.
Dísa kvartar undan því, að kon-
ur hafi misskilið sig, er hún talaði
um þátttöku kvenna í opinberum
málum, og gefur þessvegna þessa
skorinorðu yfirlýsingu: „Ég vil
fullt jafnrétti kvenna og karla, og
að hver einstaklingur fái að sinna
þeim störfum, sem honum eru hug
leiknust". Ég er henni alveg sam-
mála, og þakklát fyrir játninguna,
meira en þetta heimtar engin
kvenréttindakona, enda er auð-
íundið á Starkaði í næsta blaði, að
honurn lízt ekki á blikuna, og flýt-
ir sér að ýta Dísu til hliðar. En svo áhættusama, að þær vildu
s.vo heldur Dísa áfram: „Pyrst ég vinna til að greiða tilskilin slysa-
er farin að ræða þessi mál á ann- j tryggingargjöld. Heimilisstörf eru
að borð, langar mig að segja kven- j í lægsta áhættuflokki, þ. e. kr. 5.60
frelsiskonunum, sem hafa áfellzt fyrir hverja vinnuviku eða liðugar
farið, að húsmæður og konur yfir-
leitt láti sín eigin hagsmunamál
meira til sín taka hér eftir en
hingað til.
Hvað misréttinu gagnvart gift-
um konum í tryggingalöggjöfinni
viðvíkur, er það að vísu rétt, að
giftar konur eru ekki tryggðar á
sama hátt og þær konur, er aðra
atvinnu stunda. Þó geta þær feng-
ið nokkrar bætur, ef efnahagur er
svo þröngur, að heimilið teljist
bíða fjárhagslegt tjón af fjarveru
húsmóðurinnar á sjúkráhúsi eða
þ. u. 1. En það er nú svo með all-
ar tryggingar, að greiða verður ið-
gjöld, ef maður vill verða hags-
bóta aðnjótandi, og ég álit það
mjög vafasamt, að húsmæður yfir-
leitt telji vinnu sína á heimilinu
i;
Eiga íslendingar að
njóta hins bezta?
Þetta kalla sósíalistar okk-
ar frjálslyndustu og lýðræö-
islegustu stjórnskipun í
heimi. Liggur þá ekki nærri
að spyrja, hvort þeir vilji
koma henni á hér, eða hvort
þeir vilji láta sitt eigið land
búa við eitthvað lakara?
Er þetta auðvaldslýgi?
Stundum segja sósíalistar
við okkur, að þaö, sem við
höldum um Rússland, sé auö-
(Framhald 6 o. síOu).
Frá Fcgrimarfélasi Keykjjavíkur:
Hafið gát á jurta-
sjúkdómum
Nú er víða búið að gróður-
setja káljurtir í garðana.
Þarf að viðhafa varnir í tíma,
svo að kálmaðkurinn eyði-
leggi þær ekki. Vel reynist að
dreifa D.D.T. dufti (Gesarol)
kringum káljurtirnar. Er nauð
synlegt að gera það sem fyrst
áður en kálflugan verpir.
Síðan aftur eftir 2—3 vikur
og ef til vill ,í þriðja sinn.
Sömuleiðis er hægt að hræra
duftið í vatn og vökva með
blöndunni. Gammexan má
nota á sama hátt og D.D.T.
í fyrstu umferð, en ekki er
vert að nota það seinni um-
ferðir, því að þá hættir káli
og rófum til að fá óbragð af
því. Notið þessvegna Gamm-
exan aðeins fyrst, síðan
D.D.T. (Gesarol) eða ein-
göngu D.D.T. Ovieide 2 gr. í
1 1. vatns, til vökvunar 10—15
jurtum, eyðir eggjum kálflug
unnar. Einnig sublimat (1 gr.
í 1 1. vatns) en Sublimat er
mjög eitrað, það eru hin lyf-
in ekki verulega. Ovicide eða
Sublimat eru notuð þegar
egg flugunnar sjást 2—3 á
sumri.
Geta menn valið um lyf
þessi. Á rófur ætti aðeins að
nota D.D.T. eöa Gammexan.
— Tré og runnar eru nú loks
að laufgast. Bráðum má
vænta að féndur þeirra blað-
lýs og skógarmaðkar geri
vart við sig. Blaölýs eru smá-
ar, grænar eða dökkar. Þær
sitja einkum neöan á blöðun-
um og sjúga safann í sig.
Falla blöðin þá oft snemma.
Skógarmaðkur nagar göt á
blöðin, sem vefjast eins og
hús utan um þá. Strax og vart
verður við óþrifin, þarf að
grípa til varnaraðgerða.
Ef vart verður við blaðlýs
eða skógarmaðka á sumrin
eru lyf notuð. D.D.T. lyf t. d.
Gesarol dugar vel móti möðk-
unum. Er þægilegast að
dreifa Gesarolduftinu þurru
á trén í lygnu veðri. D.D.T.
eyðir einnig nokkuð blaðlús,
en nikotín er samt miklu öfl-
mig, ofurlítið til syndanna“. Og
rekur hún nú nokkuð syndaregist-
ur okkar, segir að við gleymum
séi'málum kvenna og baráttunni
fyrir þeim, svo sem húsmæðra- og
kvennaskólum, misrétti í trygging-
arlöggjöfinni og vinnu húsmæðr-
anna á heimilunum.
Það er fjarri mér aö firtast eða
taka því illa, þótt mér eða öðrum
sé sagt til syndanna, þegar tilefni
er gefið. En mér finnst viðkunn-
anlegra að þesskonar aðfinnslur
séu á rökum reistar.
Kvenréttindafélag íslands hefir
mér vitanlega aldrei hallað á rétt
heimilisins, heldur þvert á móti.
Það er nú þessa dagana rétt ár eitt af aðalstefnumálum Kvenfé-
liðið síðan landsfundur K. R. F. í., lagasambands íslands, sem vinnur
sem haldinn er f jórða hvert ár,' ötullega að því mikla nauðsynja-
samþykkti tillögur þess efnis, að máli.
vinna húsmæðranna á heimilunum j Að endingu langar mig að biðja
sé verðlögð og metin til skatts sér- ( Starkað gamla að sanna sín eigin
staklega, eins og áður hefir verið orð um hleypidómaleysi sitt með
krafizt fyrir hönd þeirra húsmæðra, því að loka baðstofunni ekki alveg
er vinna utan heimilis, eða afla fyrir Dísu, ef henni kynni að
heimilinu tekna með heimavinnu. liggja eitthvað á hjarta“.
Tillögur þessar voru birtar í öll-
260 kr. á ári.
Þá er það húsmæðrafrœðslan.
Fyrir skömmu var flutt erindi í
útvarp á vegum K.R.F.Í., þar sem
farið var fram á, að öllu ungu
fólki væri veitt nokkur fræðsla um
heimilisstjórn og barnauppeldi. En
eins og við vitum, er ríkissjóður
ekki alls megnugur, og þokast þó
alltaf heldur í áttina með aukna
húsmæðrafræðslu. Má vel vera, að
aðrir skólar, t. d. bændaskólar, fái
þar hlutfallslega stærri skerf. Ég
er ekki svo kunnug þörfinni á auk-
inni búnaðarfræðslu, að ég treysti
mér til að leggja neinn dóm á
það. Annars er húsmæðrafræðsla
um dagblöðunum og bornar fram
við skattanefnd, er þá sat á rök-
Starkaður gamli verður fúslega
við þeim tilmælum Kvenréttinda-
stólum, án þess þó að hún tæki félagsins að lofa Dísu að svara fyr-
minnsta tillit til þeirra. Skatta-' ir sig, ef hún æskir þess, en að
frumvarp það, er nefndin samdi,' öðru leyti lætur hann deilumál
var ekki lagt fram á Alþingi að Dísu og Kvenréttindafélagsins af-
þessu sinni, svo ennþá er tími til skiptalaus.
fyrir konur að styðja Kvenrétt-1 Starkaður oamli.
ugra lyf gegn henni.
Nikótíninu er blandað í
vatn. Styrkleiki blöndunnar
1:1000 nægir á blaðlýs (þ. e.
125 gr. af 80% nikótíni eða
250 gr. af 40% nikótíni í 100
lítra vatns).
Ef eyða skal skógarmöðk-
um þarf blandan að vera
'helmingi sterkari. Blanda má
j tilbúnum nikótínlegi í Bor-
deauxvökva. En ef níkótínið
I er aðeins sett í vatn er gott
! að láta blautsápu saman við
(1 kg. í 100 1.) svo að lögur-
linn tolli betur á jurtunum.
Bezt er að úða í hlýju, kyrru
og þurru veðri.
Úðiö vandlega: Nikótín er
(Framhald á 7. síðu)
Opnað á laugardag
Laugardaginn 25. júní verður Sumarheimilið að Jaðri
opnað. Tekið verður á móti gestum til lengri og skemmri
dvalar. Rúmgóð og vistleg húsakynni.
Setustofur og lesstofur til þæginda fyrir dvalar-
gesti. Þá er einnig stór og skemmtilegur borðsalur, þar
sem fram er borinn aðeins fyrsta flokks matur og
aðrar veitingar. Allar upplýsingar og pantanir eru í
Bókabúð Æskunnar, Kirkjuhvoli, sími 4235.
Áætlunarferðir verða frá Ferðaskrifstofunni í sum-
ar. — Nánar auglýst síðar um þær.
Oss vantar
nokkra trésmiði nú þegar. Uppl. í síma 6600.
Flugfélag íslands h.f.