Tíminn - 28.01.1950, Blaðsíða 7

23. blað
TÍMINN, laugardaffinn 28. janúar 1950
t

Margt líkt með
skyldnm.
(Framhald af 3. síðu).
ííækir björgina í greipar
Ægis. En í landi ráða Sjálf-
íitæðismenn og í skjóli þeirra
er kaupmennskan og skipu-
iagsleysið svo ríkt, að menn
fá bæði dýran og oft hálf-
óætan fisk að borða.
Dreifingarkostnaðurinn í
Reykjavík er langdrægt eins
mikill og verðmætið, sem út
gerðarmenn hafa fengið fyr
ir fiskinn. Þeir verða þó að
eiga báta með öllum veiðar
færum og manna þá. Síðast
liðið ár fengu þeir 65 aura
fyrir kg. af bátafiski, en fisk
.salarnir seldu sama fisk á
1,10 eða tóku 45 aura á kg.
fyrir að sækja hann niður
á hafnarbakka og selja úr
kös í einhverjum fiskskúrn-
um.
Þetta finnst Sjálfstæðis-
mönnum góð ráðsmennska og
Virða ekki tillögnr til úr-
bóta. Ekki heldur Nanna
Ólafsdóttir.
Þetta er þó eitt stærsta
heilbrigðis og menningarmál
Reykjavíkur, að hafa alla
tíma ársins góðan og ó-
skemmdan fisk að borða.
Má þar ekkert til spara. All
ar fisksölubúðir þurfa að
hafa kæliborð eða klefa til
að geyma hann í. Hann verð
ur að talcast úr bátunum
strax er þeir koma að landi
og flytjast í kældar geymsl-
ur, þaðan sem honum er
dreift í fisksölubúðirnar.
Hvorki Sjálfstæðismenn
eða Sosíalistar, virðast hafa
nokkurn áhuga á þessu máli.
B.
Heilbrigðissamþykktin er dæmi um
vimmbrögð íhaldsmeirihlutans
Lýsing á lirákasmílSiniii eiiis ílialdilS
vildi fá liaiia staðfesta.
Skömm íhaldsins í sambandi við heilbrigðissamþykktina
er svo mikil, að það væri synd, ef hún félli í gleymsku. Þetta
mál hugðist það að gera að árásarefni á Eystein Jónsson,
og er rétt að fólk geti séð svart á hvítu, hvernig vinnubrögð
Sjálfstæðismanna í þessu efni hafa verið, og það því frem-
ur sem þau eru spegilmynd af vinnubrögðum þeirra á mörg-
' um öðrum sviðum.
Saga málsins.
Þeir Magnús Pétursson bæj
arlæknir og dr. Júlíus Sigur-
jónsson munu upphaflega
hafa unnið að því að semja
heilbrigðissamþykkt í stað
hinnar gömlu, sem orðin var
nær hálfrar aldar. Þegar þeir
höfðu lokið verki sínu, tók
heilbrigðisnefnd bæjarins við
því, og limlesti það svo, að
frá henni kom sem eitt hið
furðulegasta plagg, sem ætl-
ast hefir verið til að hlyti
opinbera staðfestingu. Var
hvað öðru jafnt, formið, orð-
færið og efnið. Þó var þetta
plagg sent heilbrigðisráðu-
neytinu til staðfestingar sum-
arið 1948. En þegar við fyrstu
sýn lá í augum uppi, að þetta
plagg var ekki hægt að stað-
j festa, meðal annars sökum
þess, að það var að ýmsu
leyti í ósamræmi við gildandi
lög.
Kafli nr litvarps-
ræðn Slgríðar
£irík.sdwttur.
(Framhald al 5. slðuJ.
heyra álit slíks fólks á mál-
um þessum. Öll dagblöðin,
jiafnvel Morgunblaðið og Vís-
ir ættu að vera svo frjáls-
lynd að opna umræðudálk
um jafn mikilvægt mál og
þetta gæti orðið framtíðar-
arstarfi kvenna um þjóðmál
á íslandi. Eða verðum við að
viðurkenna, að við séum ó-
þroskaöri í félagsmálum en
aðrar konur, ég held ég þori
að fullyrða, að svona fram-
icoma gæti ekki skeð í öðrum
löndum, í það minnsta ekki
á Norðurlöndum.
Ég mæli þessi orð fyrir
tnunn annarra kvenna, vegna
J'ramtíðarinnar, en mér ger-
ir þetta eklcert til. Ég mun
íramvegis eins og hingað til
vinna að áhugamálum mín-
um í þágu íslands, og leggja
minn skerf til þess, að hér
ajist upp i Reykjavík heil-
brigð, mannvænleg kynslóð.
Vi# k®sningarnar á sunnu-
daginn eF yðar að velja og
hafna. Hugsið yíur vel um
Landlæknir taldi eigi
mögaleika á, að slík van-
kantasmið yrði staðfest, en
bauð fyrir sína hönd og
Sigurðar Sigurðssonar yfir
berklalæknis, að þeir ynnu
að endurskoðun samþykkt
arinnar og lagfæringu í
sjálfboðavinnu, ef heil-
brigðisráðuneytið og borg-
arstjóri samþykktu. Heii-
brigðisráðuneytið féllst
þegar á þetta. En um svar
frá borgarstjóranum frétt-
ist aldrei, og mun hann,
þrátt fyrir nærri daglega "
eftirgangsmuni ekki hafa
tekizt að fá samþykki borg
arstjórans fyrir því, að
Sigurður mætti án launa
vinna að því með land-
lækni að gera heilbrigðis-
samþykktina að nýtandi
plaggi, þrátt fyrir það, að
enginn hefir fram á þenn-
an dag treyst sér til þess
að bera brigður á þá gagn-
rýni, sem hún hefir sætt.
Morgunblaðið
viðurkennir.
Loks nú í haust og vetur
voru gerðar breytingar á
þessu furðulega plaggi, og
laust fyrir miðjan janúar
voru þær samþykktar af bæj-
arstjórn. Eftir það var hún
eðlilega staðfest. í hinu gamla
formi sf>u treystist jafnvel
heilbrigðisráðherra Sjálfstæð
isflokksins ekki til þess að
samþykkja hana, sem hann
hefði þó áreiðanlega gert eft
ir valdatöku sína í haust, ef
hún hefði verið eitthvað í
námunda við það að geta
talizt verjandi.
Sjálft Morgunblaðið viður-
kennir, hvílíkt hrákasmíð
heilbrigðissamþykktin hafði
verið í því formi, sem borgar-
stjóri og bæjarstjórnarmeiri-
hlutinn vildi upphaflega fá
hana samþykkta, er það seg-
ir 15. janúar:
„í desembermánuði síð-
astliðnum tók heilbrigðis-
nefndin reglugerðina til at
hugunar að nýju. Gera
þurfti og breytingar á
henni í samræmi við
lög . . . .“
það vai og íátið ekki blekkja
yður á því, að enginn geti
stjórnað þessum bæ nema
Sjálfstæðisflokkurinn. Sú ó-
stjórn er orðin borgurunum
dýrkeypt og á hann vissulega
skilið að fá lausn í náð og
verðskuldaða hvíld um skeið.
Heilbrigðissamþykktin
og lögin.
Það eru líka orð að sönnu,
að heilbrigðissamþykktin var
i mörgum greinum í algeru
ósamræmi við gildandi lög
og reglur í landinu. Meðal
annars var ekki gert ráð fyrir
að leita þyrfti til annarra að-
ila um heilbrigðiseftirlit en
heilbrigðisnefndar bæjarins.
Samkvæmt almennum lögum
heyra þó mörg slík atriði und
ir aðra aðila, svo sem lögreglu
stjóra og jafnvel sjálft stjórn
arráðið, eins og til dæmis
þegar settar eru á stofn heil-
brigðisstofnanir eða fyrir-
tæki, sem háð eru heilbrigðis-
eftirliti. Margt fleira var
þessu likt. Til dæmis var ekki
tekið tillit til áorðinna breyt-
inga á læknaskipun Reykja-
vikur.
Dæmafá skriffinnska.
Á hinn bóginn voru endur-
sögð með mismunandi orða-
lagi mörg atriði úr almenn-
um heilbrigðisreglugerðum,
alveg að nauðsynjalausu, þar
eð þau voru í gildi fyrir. Ef
allir kaupstaðir landsins
tækju upp þessi vinnubrögð,
myndi það hafa í för með
sér gífurlegan kostnað ger-
samlega að ástæðulausu, því
að þessar reglugerðir allar
eru prentaðar í Stjórnartíð-
indum. Þar yrði þá marg-
tuggið upp aftur og aftur
hið sama, engum til gagns,
en til mikils óþarfa prent-
og útgáfukostnaðar.
Orðsnilld
heilbrigðisnefndarinnar.
En þetta er aðeins önnur
hliðin á heilbrigðissamþykkt-
inni. Orðfærið er ekki síður
eftirtektarvert. Það var víða
svo vandræðalegt, og öllum
ytra búnaði svo áfátt, að full
komið hneyksli hefði verið
að staðfesta hana óleiðrétta.
Þar var talað um að „neyta
baðs eða sunds,“ „að rjóma-
ísblöndunin skuli geril-
sneydd,“ „almenningssalerni
og þvagstæði skulu sett eft-
ir þörfum,“ „loftræsting skal
vera nægjanleg og vélknúin,“
geymsluhýsi skulu vera
„þrifin“, „vatnssalerni sér
handa konum og körlum,"
„ekki má hrækja á götum,
torgum, íþróttavöllum“ o. s.
frv., „enginn má flytja sig
eða búföng sín,“ svo að ekki
sé minnzt á stafsetningu heil
brigðisnefndarinnar, sem
skrifar til dæmis „sólskyn,“
„skylirði“ og fleira af því tagi,
sem ekki væri kannske til-
tökumál, ef heilbrigðissam-
þykktin hefði ekki verið lögð
fyrir heilbrigðisráðuneytið,
sem fulllesin próförk. tilbúin
til prentunar.
Þá voru sum ákvæðin smá-
skrítin — til dæmis var bann
að að selja til manneldis fisk,
sem goggaður væri í bolinn,
og sömuleiðis óslægðan fisk.
Samkvæmt þessu ákvæði
hefði verið bannað að selja
hrognkelsi lifandi úr sjó, sem
fráleitt hefir þó verið til-
ætlunin.
Þannig og þessu líkur var
allur frágangur heilbrigðis-
samþykktarinnar, sem bæjar
stj órnaríhaldið hrósar sér nú
af og deilir á Eystein Jónsson
fyrir að hafa ekki viljað stað-
festa án breytinga.
Svo heimskur er
Hafstein varla
Jóhann Hafstein sagði í út-
varpsræðu í fyrrakvöld, að
23. janúar 1948 hefði sú
lína verið „gefin í Tíman-
um“, að það væri ósæmi-
legt frá alþjóðarsjónarmiði
að leyfa íbúðarhúsabygging-
ar í Reykjavik.
Eg hefi að vísu heyrt ýms
ummæli kunnugra um gáfna-
stig Jóhanns Hafsteins á þá
leið, að furðuleg verða að telj
ast, þegar þess er gætt, hvað
mikið Sjálfstæðisflokkurinn
notar þennan mann. Þó trúi
ég því ekki ennþá, að mað-
urinn sé svo nautheimskur,
að hann viti ekki sjálfur, að
þau ummæli min, sem hann
sleit hér út úr samhengi sínu
í Tímanum 23- janúar 1948,
fá allt aðra merkingu eins
og þeim var hagað í ræðu
hans en þau hafa þar og
þess vegna er um beina föls-
un að ræða.
Hitt skil ég vel, að ósann-
indin verði þeim að athvarfi,
sem hvergi geta skýlt sér með
sönnum orðum og get því vor
kennt vesölum falsara, en
ekki gerir það athæfi hans
geðslegra eða málstaðinn
betri.
Og takið þið eftir, hvort
Jóhann Hafstein leiðréttir
fölsunina.
Halldór Kristjánsson.
Allt til að
auka ánægjuna
Borðin með tvöföldu plötun
um komin aftur. Borðstofu-
stólar, kollstólar. Góðar ferða
töskur úr krossviði.
VERZLUN INGÞÓRS
Selfossi — Sími 27
ELDURINN
gerir ekki boð á undan sér!
Þeir, sem eru hyggnir
tryggja strax hjá
Samvi nnutryggingum
Vinitið •taHega fyrir I
u-ii#ta*n /ttíf/ýJii / Twatuim
nm
skrifstofa B-LISTANS
í Edduhúsinu Undargötu 9A
er opin alla daga frá kl. 10—10
6066 og 5564, 80014 og 80240