Tíminn - 21.03.1950, Blaðsíða 3

65. blað
TÍMINN, þriðjudagnn 21. marz 1950
3
Lögin um gengisskráningu, launabreyting-
ar, stóreignaskatt, framleiöslugjöld o. fl.
Frumvarpið um gengis-
skráningu, launabreytingar,
stóreignasjkatt, fráfm’leiðslu-
gjöld o. fl. var afgreitt frá
efri deild sem lög frá Alþingi
síðastliðið laugardagskvöld.
Forseti staðfesti svo lögin á
sunnudaginn og eru þau því
kcmin til framkvæmda.
Tímanum þykir rétt að
birta lögin í heilu lagi og
fara þau hér á eftir.
Þau eru þegar komin til framkvæmda
s
Launauppbætur. 'svo sem aflahlutir. Þó skulu Framleiðslugjald.
5. gr. í eftirfarandi ákvæð laun eða aðrar greiðslur til í 11# gr Framleiðsluajald
um táknar orðið laun bæði skipverja á togurum og fisk- skal lagt á verðmæti þeirra
laun og kaupgjald jílutningaskipum, sem miðað Sjávarafurða, sern nýju to^ar
I Við gildistöku laga þessara ar eru við hundraðshluta af arnir afia/ hvort sem þeir
skal hætt að greina á milli afia, aðcins hækka í sam- ieggja afia Sjnn hér á land
grunnkaups og verðlagsupp-1 ræmi við bækkaða vísitölu ega 'seija hann erlenöis Ef
bótar, eins og verið hefir, og samkv. þessari grein, en e«ki afnnn er íSfiSkur sem seíd-
skal hvorutveggja
Gengið
1.
fram- hækka að öðru leyti að ur er eriencjis skal gjaldið
vegis talið laun í einu lagi. jkrónutali vegna gengisbreyt , t á
6. gr. Vísitala framfærslu-1 ingar samkv. lögum þessum.' ^ £ 8 5oo?Wtó í :’iöTiifef?,
. . Íslenzkran kostnaðar, sbr. 3. gr. skal j skilyrði launahækkunar áður en útflutnlngsgjölci, toU
kionu skal breytt þanmg að reiknuð mánaðarlega, og'samkvæmt þessari grein er, | ur og löndunar- og sölukostn
6 c ' f 1 lafn- skal hækka laun frá því sem ð launagreiðslur hækki ekkijaður er frá dregiö. Ef sala í
g1 ~ i > is enz um ron- greitt var næsta mánuði áj af öðrum ástæðum en lögjfjórum næstu söluferðum á
synir | þessi mæla, frá þvi sem þær
um, og skal gengi alls ann- undan, ef vísitalan
ars erlends gjaldeyris skráð hækkun á framfærslukostn-
í samræmi við það. Lands- aði um minnst 5%. Skulu
banki íslands skal birta sölu hærri laun, ef til kemur,
og kaupgengi, sem séu í sam greidd fyrsta skipti fyrir
ræmi við hið skráða gengi. japríl 1950 samkvæmt þeirri
Kaupgengi má ekki vera breytingu, sem vísitalan fyr-
meir en 1% undir og sölu- ir apríl s. á. sýnir. Laun skulu
gengi ekki meira en 1% yfir
hinum skráða gengi.
. I
Gengishagnaðurinn.
2.) gr. Gengishagnaður sá,
lækka með sama hætti, ef
vísitalan sýnir lækkun á
framfærsliukostnaði um
minnst 5%. Síðari launa-
hækkun skal veitt, ef vísital
sem myndast við það, að sýnir hækkun fram-
hrein (netto) gjaldeyriseign! færslukostnaðar um minnst
íslenzkra banka verður seld|5%, frá því laun breyttust
hærra verið eftir gengislækk , síðast samkvæmt þessum á-
unina, skal renna í ríkissjóð kvæðum. Laun skulu lækka
og varið til lánveitinga sem
hér segir:
1. Einn þriðji hluti skal
lánaður til íbúaðbygginga
samkv. I. og III. kafla. 1. nr.
44 7. maí 1946, qg skal % var
ið til byggingarsjóðs samkv.
I. kafla, en V3 til íbúðar-
bj^gginga samkv. III. kafla
laganna.
2. Einn þriðji hluti skal
lánaður byggingarsjóði samkv
lögum nr. 35/1946 til bygg-
ingarframkvæmda í sveitum.
3. Einn þriðji hluti skal
lánaður Ræktunarsjóði ís-
lands til 20 ára með jöfnum
afborgunum og 2% ársvöxt-
um.
Vísitölur.
3. gr. Vísitala framfærslu-
kostnaðar í Reykjavík skal
reiknuð fyrir marz 1950 á
sama hátt og hingað til, þó
með þeim breytingum, að
miðað skal við húsaleigu í
húsum, sem fullgerð eru eft-
ir árslok 1945, svo og við út-
söluverð á kjöti án frádrátt-
ar á kjötstyrk. Vísitölufjár-
hæð, sem reiknuð er með þess
með sama hætti, ef síðari
vísitala sýnir lækkun fram-
færslukostnaðar um minnst
5%, frá því laun breyttust
síðast samkvæmt þessum á-
kvæðum.
Laun skulu breytast sam-
kvæmt framangreindum á-
kvæðum fram í júlí 1950, en
voru 19. marz 1950 eða sam-
kvæmt siðasta gildum kjara
samningi fyrir þann dag.
Ákvæði um verðlag,
tolla o. fl.
7. gr. Styrkir og aðrar
greiðslur, sem samkvæmt lög
um eiga að greiðast með verð
lagsuppbót, skulu framvegis
greidd í einu lagi, þannig, að
heildargreiðslan jafngildi að
krónutölu þeirri fjárhæð,
sem grunngreiðslan og verð-
lagsuppbót hefðu numið sam
anlagt samkvæmt þeim á-
kvæðum, er giltu, þegar lög
þessi tóku gildi. Persónulegir
styrkir mega breytast í sam-
ræmi við ákvæði 6. gr. um
launabreytingar.
8. gr. Nú skuldar lántak-
andi ákveðna upphæð í ís-
lenzkum krónum vegna kaupa
á -fasteign eða af öðrum á-
frá þeim tíma til ársloka ! stæðum, og skal honum þrátt
skulu laun ekki breytast J fyrir gengisbreytinguna eigi
vegna breytinga á vísitölu skylt að greiða skuldina með
framfærslukostnaðar.
Nú sýnir visitala fyrir des
embermánuð 1950 hækkun
eða lækkun framfærslukostn
arar um 5% eða meira, frá
því launahækkun eða launa-
lækkun var síðast ákveðin,
óg skulu þá laun fyrir janú-
ar 1951 hækkuð eða lækkuð
samkvæmt þeirri breytingu
á framfærslukostnaði, er
visitalan sýnir. Við ákvörðun
launahækkunar eða launa-
lækkunar skal þó ekki tekið
tillit til þeirrar breytingar á
framfærslukostnaði, sem vísi
talan sýnir og á rót sína að
rekja til breytts verðs á land
búnaðarafurðum samkvæmt
4. gr. laga nr. 94/1947 vegna
hækkunar eða lækkunar á
hærri upphæð en skuldabréf
tilskilur, jafnvel þótt þar sé
ákveðið, að skuldin sé háð
gengi erlends gjaldeyris.
9. gr. Verð vöru, sem fram
leidd er og seld innanlands,
má hækka sem nefhur hærri
erlendum kostnaðarliðum og
sem nemur innlendum kostn
aðarliðum, öðrum en laun-
um. Tillit má þó taka til
breytinga á launum, sem
verða í júlí 1950 og janúar
og júli 1951 samkvæmt þess-
um lögum vegna breytts fram
færslukostnaöar samkvæmt
vísitölu.
Ákvæði gildandi laga um
verðlagningu landbúnaðaraf
urða skulu haldast. Þó má
ekki
undan hefir numið lægri
fjárhæð en £ 8.500 í söluferð,
skal heimilt að draga það,
sem á vantaði, frá gjald-
skyldri fjárhæð. Gjaldíð skal
nema 25% af því, sem er um
fram £ 8.500 sölu. Gjaldið
skal tekið af óskiptum afla,
þannig að ekki skal reikna
aflaverðlaun eða annan hlut
af þeim hluta andvirðisins,
sem tekið er með þessu gjadi
Af brúttó verðmæti sjávar-
afurða nýju togaranna, ann
arra en ísfisks og síldar, skal
greiða 10%. Verðmæti þessa
afla skal metið af þriggja
manna nefnd, er ríkisstjórn-
in skipar, og skal hún miða
við gangverð afla upp úr
skipi á hverjum stað.
Útflutningsgjald skal
lagt á hvalafurðir og nema
10% af útflutningsverðmæt-
inu.
Framangreindu framleiðslu
gjaldi skal varið samkvæmt
fyrirmælum fjárlaga í lán-
veitingar til hraðfrystihúsa,
sem byggð eða endurbyggð
hafa verið á timabilinu írá
31. des. 1945 til 31. des. 1949
og eigi hafa fengið lán úr
Stofnlánadeild sjávarútvegs-
ins. Þegar því er lokið, skal
framleiðslugjaldinu varið til
að standa straum af og endur
greiða skuldir rikisiiis, sem
myndazt hafa í sambandi við
togarakaup, ábyrgðargreiðsl-
ur og aðrar ráðstafanir og
framkvæmdir í þágu sjávar-
útvegsins á liðnum árum, og
því næst til að greiða önnur
útgjöld ríkisins.
Framleiðslugjald skal lagt
á allar síldarafurðir, aðrar
en þær, sem fluttar eru út
fullverkaðar í smápökkum
..................... „ itil manneldis, og skal ,það
um hætti, skal vera sá grund Jaunum bónda verkafólks jmjólkurverð ekki hækka nema 8% af útflútnirigsverð
vegna launahækkunar sam-1
. ’ , hans, þeirrar er leitt hefir
r a visitolufjarhæð miðast &f ákyæðum þessarar grein.
völlur, sem síðari breyting-
ar
við, og skal því sett = 100.
Skal útreikningi fram-
færsluvísitölunnar fyrir marz
vera lokið eigi síðar en 20.
apríl þ. á.
ar um breytingar á launurn.
Laun, sem ákveðin verða
fyrir jánúar 1951, skulu ekki
mæti þeirfá. JSÍ súrriárafli
kvæmt þessum lögum fyrr en skipa) er veiga í snurpuriót','n^óta undanþágu frá skatti
(skattskyldar eru samkvæmt
1. og 2. kafla laga nr. 6/1935,
og skal skattaálagningin mið
uð við eignir þeirra hinn 31.
des. 1949.
Mat á verðmæti eigna
skal fara fram eftir ákvæð-
um skattalaga, og hrein eígn
skal ákveðin eins og þar ség
ir með eftirtöldum breyting-
um:
1. Fasteignir skulu mecnar
samkvæmt fasteignamati
margfölduðu með tölunni 6
að því er varðar Reykjavík,
fölunni 5 að því er varðar
aðra kaupstaði með yfir
4000 íbúa í árslok 1948, töí-
unni 4 að því er varðar aðra
kaupstaði með yfir 2000 í-
búa á sama tíma, og tölunni
3 að því er tekur til annarra
landshluta.
2. Verðmæti skips skal tal
ið vátryggingarverð þess,
nema sannað sé með mati, að
eðlilegt söluverð þess sé ann
að.
3. Innstæður erlendis, sem
til voru í árslok 1949 og ó-
eyddar eru við gildistöku
laga þessara, reiknast með
því verðgildi, sem þær hafa
eftir að gengisbreytingih
samkvæmt lögum hefir kom
ið til framkvæmda.
4. Frá eignum dregst geng
istap vegna skulda í erlend-
um gjaldeyri, sem ógreiddáf
eru við gildistöku láganna
og stofnað hefir verið til
vegna innflutnings á vörum
eða skipum með leyfi gjald-
eyrisyfirvalda, enda sé sann
að, að útsöluverð vörunnar
hafi verið ákveðið áður •©»
lög þessi ganga i gildi ’Og
miðað við það gengi, er þá
var.
Frá eignum dragast éfítl
fremur þær fjárhæðir, sé’rií
lagðar hafa verið í nýbygg-
ingarsjóði samkv. lögum nr.
20/1942, hvort sem búið &r
að verja þeim að öllu leyti til
kaupa á framleiðslutækjum
eða ekki.
Félög greiða ekki eigna-
skatt samkvæmt lögum þess
um, en hreinum eignum
þeirra, reiknuðum sam-
kvæmt ákvæðum laganna,
skal skipt niður á eigendur
félaganna í réttu hlutfalli
við hlutafjár- og stofnfjár-
eign þeirra hvers um sig, og
teljast þær eignir með öðr*
um eignum einstaklinga við
skattaálagningu. Gildir þetta
einnig um eignir félaga, sem
I vísitölu framfærslukostnað
4. gr. Hagstofa íslands skal ’ ar til júníloka 1951.
reikna kaupgjaldsvísitöluna I Nu sínir vísitalan fyri júní
fyiir marz 1950, sem sýni 1951 hækkun eða lækkun
breytingu þá, sem orðið hef framfærsiuk03tnáðar um 5%
ir á almennu kaupgjaldi, þ;!eöa meira, frá því hækkun
e. grunnkaupi að viðbættri eða iækkun var síðast ákveð
verðla'gsuppbót, síðan 1939.1 inj og skulu þá laun fyrir júlí
Skal sú vísitala vera hið al- ’ 1951 hækkuð eða lækkuð
menna grunnkaup verka-! samkvæmt þeirri breytingu
mannafélagsins Dagsbrúnarjá framfærslukostnaði, sem
í Reykjavík, og skal tima- j vísitalan sýnir, en frá 1.
kaupið mánuðina jan,—marz á úst 1951 skulu laun ekki
1 júli 1950. ier minni en 6000 hiál 'jfr.
Til ársloka 1950 skal ekki skipshöfn að meðaltali, er
leyft við álagningu á verzlun ríkisstjórninni heimilt að
breytast vegna breytinga á arvörur að leggja á þá krónu jlækka gjaldið. Ef afli er
' tölu, sem vörurnar hækka minni en 4000 mál pr. skips-
1939 vera vísitölugrundvöll-
ur.
Kaupgjaldsvísitala þessi
taka breytingum samkvæmt
ákvæðum þessara laga.
Þetta tekur þó ekki til
skal birt um leið og fram-.launa, sem reiknuð eru á
færsluvísitalan fyrir marz. 'grundvelli verðmætis afurða
um vegna • gengislækkunar-
innar. Verðlagsyfirvöldunum
skal þó skylt að leyfa hækk-
un álagningar vegna hækk-
unar á launm verzlunarfólks
samkvæmt 6. gr.
10. gr. Verðtollur sam-
kvæmt lögum nr. 62/1939,
sbr. 1. gr. laga nr. 2/1950,
skal heimtur með 45% álagi
í stað 65%.
Vörur, sem komnar eru til
landsins við gildistöku þess-
ara laga skulu tollafgreiddar
samkvæmt skráðu gengi
bankanna, þegar tollaf-
greiðsla fer fram.
höfn, er ríkisstjórninni heim
ilt að fella það niður. Gjaidi
því, sem í þessari málsgrein
segir, skal varið til að setja
á stofn útlánasjóð, sem rek-
inn sé aðallega í þágu síldar
útvegsins. Þangað til slík
stofnun tekur til starfa, skal
gjaldið varðveitt á sérstök-
um reikningi í Seðladeild
Landsbanka íslands, og má
ekki nota það til útlána.
Stóreignaskattur.
12. gr. Á árinu 1950 skal
leggja sérstakan skatt á eign
ir allra einstaklinga, sem
samkvæmt sérstökum lögum.
Með eignum félaga, sem
skiptast samkvæmt framahr
sögðu, teljast ekki þær eign-
ir, sem samkvæmt landslög-
um er óheimilt að skipta
milli félagsmanna við félags
slit, en eiga þá -að afhend-
ast því opinbera til varð-
veizlu, sbr. lög nr. 46/1937,
Eigi heldur það fé, sem út-
gerðarfélög hafa lagt í ný-
byggingarsj óði, samkv. lög-
um nr. 20/1942, unj breyting
ar á 1. nr. 6/1935.
Af eignum einstaklinga,
reiknuðum samkvæmt fram-
ansögðu, eru fyrstu 300 000
kr. hjá hverjum skattaðila
frjálsar. Ef eign nemur
300 000—500 000 kr. reiknast
(Framhald á 7. siðu.)