Tíminn - 06.05.1950, Blaðsíða 7

Tíminn - 06.05.1950, Blaðsíða 7
98. blaS TIMINN, laugardaginn 6. maí 1950 Heiniamaður — (Framhald af 3. síðuj allir finna einhverja skemmt un í samkomunni. Hún sagð- ist einnig vona, að þessi sam- koma gæti tengt samúð, þekkingu og skilning milli þessara nágrannasveita, þar sem margir af íbúum þeirra ættu naumast tækifæri til að sjást eða kynnast á annan hátt. Undir borðum talaði eng- inn opinberlega, en sessu- nautar ræddust við. Sá háttur, að sitja fleiri tíma undir borðum og hlusta á margar, oft misheppnaðar borðræður, fæstum til á- nægju (nema þá helzt ræðu- mönnum sjálfum) og sötra svo kalt kaffið á milli, er sem betur fer ekki orðinn almennt viðurkennd regla hér vestur í sveitum, þar sem mann- fagnaður fer fram. Að borðhaldi loknu var salurinn rýmdur að borðum. Frá tveim harmóníkum, sem tveir ungir menn í hreppnum léku á, hljómaði bændavals- inn norski. Fólkið hreifst af tónum hans og hönd tengd- ist hendi og armur armi, og valsinn hófst með almennri þátttcku. Salurinn á Breiðabliki lokk ar í dansinn, gólfið er svell- hált, salurinn hár til lofts og vítt til veggja. Hugir fólksin.s verða hreinir, léttir og djarf- ir, þeim eldri „spriklar æska í armi, ærslast líf í taugum“ í annað sinn, í þessu rúmgóða og glæsta umhverfi, sem kvenfélagskonurnar höfðu nú skreytt af smekkvísi. Sem dæmi um það, hvað þátttaka fólksins var til að skemmta sér, skal þess getið, að ég sá manp á áttræðis- aldri dansa og konur um og yfir sextugt stigu dansinn háttbundið og létt, hvað þá heldur hið yngra af sam- komufólkinu. Mér kom í hug málshátturinn „Hvað ungur nemur, gamall temur“. Unga fólkið starði á þetta. Það sá, að eldra fólkið gat og kunni að skemmta sér, og það sýndi, að það hafði verið með á sínum tíma. Þarna var að- eins dansaður Dans, sem nú gengur almennt undir nafn- inu „gömlu dansarnir“. Svert ingjavæl heyrðist ekki frá harmonikum piltanna, enda bar enginn við að tvístíga negrahopp, sem þó nú á síð- ari árum þykir afar fínt að kunna. Dansað var af lífi og fjöri í klukkutíma. Þá til- kynnti forstöðukonan, að hvort þarna var sýnd spéspeg ilmynd af 16 ára gömlu hjóna bandi. Ég býst við, að áhorf- endur flestir, í öllu falli þeir giftu, hafi verið dómbærir á, hvort þarna var sýnd speg- ilmynd af hjónabandinu eða rétt mynd, svona eins og gengur, eða hvort nokkur, sem sá leikinn, hefir getað tekið undir í huga sér með Þorsteini Erlingssyni, þar sem hann segir: „En hvutti var kartinn og keppinn í stríð, og kötturinn ertinn og slægur. Ég kannaðist við þetta heim- an úr Hlíð, sem hjónaleik annað hvort dægur“, skal lát ið ósagt, en þátturinn var vel leikinn af ungum og vinsæl- um hjónum í hreppnum, og leik þeirra var tekið með miklum fögnuði og fyrir hon um óspart klappað. Hófst þá dansinn aftur af engu minna fjöri en áður. Var nú dansað um skeið. Þá voru næst gamanvísur, er bcndi í hreppnum hafði ort út af síðasta fundi kvenfé- j lagsins, þegar rætt var um undirbúning samkomunnar. Hann söng vísurnar sjálfur í gervi jólasveins. Vísurnar voru lipurt kveðnar og fyndn ar. Þeim var vel tekið, jafnt af félagskonum sem gestum, I enda víst kveðnar að*beiðni þeirra sjálfra til skemmtun- ar. Að þeim loknum var dans- að til klukkan 6 um morgun- inn. Kaffi var drukkið með kökum um nóttina þegar hver vildi í kaffistofu húss- ins, sem er í kjallara undir leiksviði þess. Nokkrir spiluðu [ á spil, sem ekki tóku þátt í dansinum. Þegar skemmtuninni var slitið var komið norðvestan rok með snjókornu, reglulegt rammíslenzkt þorraveður. Var engu líkara en sá gamli jötunn væri að senda sam- komunni óhýrar kveðjur, þar sem sín hefði að engu verið getið á móti þessu, þar sem hann hefði þó átt að eiga daginn. Buldri hans var engu sinnt. Fólkið bjóst til ferðar, þótt kalt klappaði á vang- ana. Forstöðukonan þakkaði gestunum og cllum fyrir kom una og séra Þorsteinn og Þórður bóndi á Ölkeldu þökk- uðu móttökurnar og skemmt unina og óskuðu sveit og fé- lagi þeirra allra heilla. Þá bað forstöðukonan alla að syngja einn sálm eins og sið ur þeirra væri áður en skilið væri. Um salinn hljómaði sálmurinn „Ó, þá náð að eiga Jesú“ og kvæði Eggerts: ís- land ögrum skorið. Þar með var þessari ánægjulegu næt- urvöku lokið. Síðan á tíð fyrstu ung- mennafélaganna hafa ekki verið hér haldnar betri sam- komur en þessar skemmtan- ir kvenfélagsins. Yfir þeim ríkir háttbundin djörfung, hátíðleiki og virðulegur hrein leiki, þar sem allir skemmta sér með menningarbrag. Séra Þorsteinn í Scðulsholti sagði eitt sinn við mig að loknu einu þessu „hjónaballi" kven félagsins: „Þess væri ósk- andi, að allar skemmtanir fé- laga og annarra færu fram með jafnmiklum menningar- brag, siðfágun og þroska eins og þessar skemmtanir kven- félagsins hérna gera“. Undir þá ósk mættu margir taka, því það er til fyrirmyndar fyrir þá, sem til skemmtana stofna. Menningarþroski ein- staklinga og félaga lýsir sér ekki hvað sízt í því, hvernig og við hvað er skemmt sér, þá skemmt sér er. Kvenfélagið Lilja á miklar þakkir skilið fyrir allt, sem það hefir starfað í þágu menningar, mannúðar og framfaramála í sveit sinni nú yfir 20 ár. Það er mikið starf, aukastarf húsfreyjunnar og móðurinnar utan síns heim- ilis, einstaklingum og hrepps félagi til góðs. Öll þessi ár hefir félagið starfað undir forustu Ingi- bjargar húsfreyju Guð- mundsdóttur á Miðhrauni, sem er sú kona, er ég þekki bezt rækja þetta æðsta boð- orð kristinnar trúar:, Elska skaltu drottinn guð þinn af öllu hjarta . . . og náungann eins og sjálfan þig. Hafið þökk fyrir allt ykk- ar starf. Kærar þakkir fyrir síðasta „hjónaball“, sem og öll hin. Skýring orða. (Framhald af 3. siðu.J skemmstan dag ársins. Krist in kirkja heldur hinu ytra formi um tímann, en inni- haldið verður allt annað, og þó líklega innst inni svipað táknamálinu gamla. Tákna- mál jólanna er og verður hinn eilífi fögnuður yfir sigri ljóssins og lífsins, sem birt- ist í hækkandi sól. og við fæðingu hins heilaga barns, i sem eitthvað i oss öllum þrá- 1 ir að krjúpa fyrir, eins og Austurlandavitringar. Njól, jól eða heilög nótt. Njóti nú hver sem nemur. R. Ó. Útvarpsfræðsla . . . (Framhald af 4. síðu.) algera sérstöðu (að undan- teknum sjómönnum), þá treystir útvarpsráð sér ekki til að sannfæra aðrar stéttir um þetta. Útvarpsráð telur sig verða að líta svo á, að Búnaðarfélag ið hafi ekki sýnt verulegan áhuga á þvi að reyna til hlít- ar í framkvæmd, hvaða tími gæti bezt hentað bændastétt inni, utan aðaldagskrártím- ans, og er útvarpsráð enn sem fyr reiðubúið til fyllstu samvinnu um þetta mál. Þetta hefir verið tjáð stjórn Búnaðarfélagsins.“ Virðingarfyllst Helgi Hjörvar (sign) Hér liggja þá fyrir nokkr- ar staðr^yndir ótúlkaðar, um viðskipti Búnaðarfélags ís- lands við útvarpsráð. Það skal vikið lítilsháttar að Tímagrein formanns útvarps ráðs: Hann bendir á, að út- varpsfræðslunefnd Búnaðar félags íslands hafi ekki skrif að útvarpsráði um þetta mál fyrr en löngu eftir að ákvarð anir höfðu verið teknar um vetrardagskrá útvarpsins. Þetta er rétt, en engin af- sökun fyrir útvarpsráð. Þó nokkur mannaskipti hafi orð ið í ráðinu, þá mætti því vera fullkunnugt um óskir Búnað arfélags íslands og bænda- stéttarinnar í þessu efni. Og ekki hefir útvarpsráð skipt um skrifstofustjóra, en hon- um voru óskir vorar all kunn ar, þar sem einn úr nefnd- inni (Ásgeir L. Jónsson) átti mörg samtöl við hann um þetta mál, frá því í fyrra vor og fram á s. 1. haust, — flest símleiðis, en sum þeirra þó vottföst. Lofaði skrifstofu- stjórinn að minna útvarpsráð á óskir vorar, þó hann hins- vegar teldi árangurinn vafa- saman. En hann vildi fresta því, að legeja málið fyrir út- varpsráð, þar til endanleg eudurskipan þess væri um garð gengin hjá Alþingi, en það dró málið á langinn. Vér höfum ekki óskað eftir ,.bændaviku“ á s. 1. vetri, né útvarpstima á þessu vori, þó vér gerum ráð fyrir, að um hefði samist. Vér óskum eftir viðunandi útvarpstíma yfir allt fræðslu tímabilið. Á meðan hann ekki fæst, þá mun núverandi útvarpsfræðslunefnd Búnað- arfélags íslands ekki semja um flutning einstakra erinda. Að sjálfsögðu hefir útvarps ráð heimild til að semja um erindaflutning við Pétur og Pál um hverskonar þóknan- leg efni. Svo er að sjá, að það telji sig hafa ekki ein- ungis fulla dómgrein um hvaða sérfræðileg erindi skuli flutt og af hverjum heldur betri dómgreind en fag félög, s. s. Búnaðarfélag ís- lands. Það hefir sem sé vakið nokkra athygli útvarpshlust- enda, að útvarpsráð hefir öðru hverju á undanfcrnum árum hleypt bæði fagmönn- um og „fagmönnum“ að hljóð nemanum með búfræðileg efni, — stundum strangfræði leg, — á hinum svo nefnda dagskrártíma, sem Búnaðar- félagi íslands er forboðinn með fagleg erindi. Hafa sum þessara erinda orðið útvarp- inu og viðkomandi flytjend- um til vafasams heiðurs. (Hér er ekki átt við gesta- komu bænda í útvarpið). Oss virð.'st liggja nærri að skilja framangreindar stað- reyndir aðeins á einn veg: Að útvarpsráð vilji fræðslu- starfsemi Búnaðarfélags ís- lands burt frá hljóðneman- um, vilji sjálft velja menn og efni í búnaðarþætti, ef þeir annars verða ekki með öllu látnir níður falla. Það er mýkri aðferð til útrýmingar, að einangra búnaðarþættina á þann tíma, sem fáir búend- ur geta hlustaö á útvarp, heldur en að banna flutning þeirra hreinlega. Formaður útvarpsráðs kvartar yfir því, að Búnaðar félagið hafi ekki átt viðræð- ur við sig um þetta mál og að enginn ráðunautur hafi í vetur boðið erindi til flutn- ings. - Búnaðarfélagið hefir óskað eftir nothæfum útvarps tíma fyrir eitt erindi á viku. því var neitaö af útvarpsráði. Hinsvegar þarf útvarpsráð ekki að gera ráð fyrir því að ráðunautarnir taki fram hjá Búnaðarfélaginu og gangi á mála hjá útvarpinu. Formaður útvarpsráð lætur í það skína, að hann sé allur af vilja gerður með að.greiða götu búnaðarfræðslunnar í útvarpinu, og skal það ekki véfengt. Skrifstofustjóri út- varpsins virðist heldur ekki vera málefni þessu óvinveitt ur. En vinsemd þessara mætu manna virðist lítt njóta sín, þar sem tillögur þeirra eru virtar að vettugi hjá hinu þjóðholla útvarpsráði. Eða vinna þeir eitthvað á með tímanum? Vér bíðum eftir næstu vetrardagskrá. Dáiiarmlnning. (Framhald af 3. síðu.) þjófsdal og þóttu hinir vösk- ustu sjómenn, þó að Kristján væri miklu kappsfyllri. Var áþekkt um aflabrög þeirra, enda sat hvorugur í landi er bróðir hans var róinn og var samvinna þeirra hin bezta. Árið 19Í6 fluttist Jón til Flateyrar og tók þar við verzl un er þeir bræður áttu og höfðu komið á fót. Þar var heimili hans og atvinna jafn an síðan. Hann var lengi póst afgreiöslumaður ug um skeið framarlega í sveitarmálum en dró sig mjög í hlé frá því er aldur færðist yfir hann. Jón giftist 1916 Guðrúnu Arinbjörnsdóttur frá Austur- hlið í Biskupstungum og lifir hún mann sinn. Þau eiga fimm börn, sem öllu eru á liii. Jón Eyjólfsson var maður hæglátur í fasi, rólegur og reglusamur, en fastur fyrir. Honum var allt oflæti fjarri skapi og bar ekki utan á sér tilfinningar sinar, en traust- ur maður og vinfastur á hverju sem valt. Honum mun .hafa verið í blóð borin nokk ur hneigð til makræðis, en svo ! entist honum manndómur og skapstyrkur, að hann var starfsmaður góður og vann hvert verk vel og trúlega, enda skapmaður, þó að hægt færi, og vildi heldur fara sína leið þegjandi en standa í deil um. Lítt gerði hann sér far um að blanda geði við ókunn uga, en var frábær heimilis faðir óg tryggðatröll. Jón var maður gáfaður vel og hafði yndi af bókum.Hann hafði því allt sem þurfti til að vera áhrifamaður í opinber um málum og félagslífi, enda var hann það meðan hann fékkst til þess. Mér finnst, að með Jóni Eyj ólfssyni sé horfinn hreinn og traustur dráttur úr svipmóti fjarðarins okkar. Mætur Ön firðingur er fallinn frá. En minningin lifir og við treyst um hinum ungu, sem upp vaxa. II. Kr. Köld burð og hcit- nr matnr sendum út um allan bæ. SlLD & FISKITR. ♦ Viöskiptamenn vorir eru beðnir að athuga að framvegis verða sölubúðir vorar opnar til kl. 7 á föstudögum, en lokaðar frá kl. 12 á hádegi á laugardögum. Vinsamlegast sendið oss þær pantanir yðar á föstu- dögum, sem þér viljið fá heimsendar fyrir helgi. Auglýsingasími Tímans 81300 i

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.