Tíminn - 30.07.1950, Side 8

„ERLfc\T YFIRUT« í DAG
Beila Títós og Stalíns
„A FÖRMJM VEGI“ í DAG
JHálfarið
Athyglisvert framtak:
Tvær konur í Laxárdal
i A.-Hún hafa komið
upp trjáræktarstöðvum
Tvær konur í Laxárdal í Auslur-Húnavatnssýslu hafa
síðustu ár komið upp dálitium trjáræktarsiöðvum á heim-
ifuin sínum og alið upp talsvert af plöntum. Mun það enn fá-
títt, að fólk í sveitum landsins ráðizt í slíkt upp á sitt eln-
ciæmi, og er þó hér um að ræða frumskilyrði þess, að í ná-
inni framtíð rísi upp skrúðgarður við hvert heimili til sveiía
og í kauptúnum og almennur skilningur og áhugi á skóg- !
rækt vakni og glæðist.
Þessar framtakssömu, hún-
vetnsku konur eru Jóhanna
Albertsdóttir á Syðra-Hóli og
Guðrún Sigurðardóttir á
Mánaskál. Þykir Tímanum
rétt og skylt að skýra i fá-
um orðum frá tilraun þeirra
og brautryðjendastarfi.
Á Syðra-Hóli.
Jóhanna Albertsdóttir sáði
fyrst birkifræi árið 1942, og
fékk upp af því um 200 plönt-
ur. Fóstraði hún þær heima
við, en setti þær síðan í trjá-
ræktarreit, er þær höfðu ald-
ur til. Eru vaxtarskilyrði í
reitnum nokkuð misjöfn, og
hefir vöxtur þessarar fyrstu
heimaöldu plantna hennar
orðið nokkuð mismunandi í
samræmi við aðbúnaðinn. Eru
hinar stærstu nú um tveir
metrar á hæð. Birkifræi hefir
Jóhanna ekki sáð aftur, en
reynifræi hefir hún safnað af
reynitrjám í gömlum garði
við bæinn á Syðra-Hóli og sáð
því með mjög sæmilegum ár-
angri, þótt sum árin hafi
reyniviðurinn að vísu ekki
náð að bera þroskað fræ. Á
hún orðið álitlegan hóp ungra
reynitrjáa, er hún hefir alið
upp á þennan hátt. Jafn-
framt hefir hún alið upp
fjölda plantna, er vaxið hafa
upp út frá rótum eldri trjáa
og numið brott þaðan og alið
upp sem græðlinga
í Mánaskál.
Guðrún Sigurðardóttir i
Mánaskál hefir aðeins alið
upp birki. Hún byrjaði að sá
birkifræi árið 1944 og hefir
síðan gert það á hverju ári.
Eru hæstu birkiplöntur henn
ar nú orðnar um 160 senti-
metrar. Sáir hún fræinu
heima og fóstrar plönturnar
þar upp, en þeg^r þær ná
hæfilegum aldri, eru þær
^luttar í trjáræktarreit utan
túns. Mun Guðrún nú eiga
um sex hundruð bjarkir. er
hún hefir alið upp.
Plöntuuppeldið auðvelt.
Þaö er sammæli þeirra Guð
rúnar og Jóhönnu beggja, að
með sæmilegri umhirðu sé
engum vandkvæðum bundið
að ala upp fallegar og þrótt-
miklar plöntur, er dafni með
ágætum, ef þær eru gróður-
settar á sæmilega skjólgóð-
um stöðum. Berangurinn er
áuðvitað örðugur viðfangs, en
þó er sýnt, að miklar og lif-
andi skógarrætur eru víða í
jörð i hlíðum Laxárdals og
gægjast' ungar birkiplöntur
upp úr lyngi of, laufi, ef þær
’ fá að vera óáreittar af beit-
arfénaði. Ber nú sérstaklega
mikið á þessum plöntum sums
staoar, því að sauðlaust var
eitt ár á þessum slóðum og fé
enn fátt. Myndi vafalaust
geta vaxið þar skógur af
sjálfu sér, ef svæðið væri girt
og alfriðað, líkt og gert var
(Framhald á 7. síðu.)
Reknetaveiði
að hefjast
Reknetjaveiðar islenzkra
báta eru nú að hefjast fyrir
Norðurlandi, og munu milli
10 og 20 bátar vera byrjaðir á
þeim. Flestir þessara báta eru
litlir, um og innan við 20 lest-
ir, og hafa margir þeirra ekki
stundað reknetjaveiðar fyrir
Norðurlandi áður. Eru það
aðallega bátar vestan af Fjörð
um og frá Vestmannaeyjum.
Ástæðurnar til þess, að bát
ar þessir fara að þessu sinni
á reknetjaveiðar norður,
munu vera þær, að heldur
dauflega horfir með drag-
nótaveiðarnar og hins vegar
það, að verðið á reknetjasíld-
inni til söltunar er hátt.
Reknetjabátarnir hafa að-
allega látið reka á Húnaflóa
og á miðsvæðinu út af Siglu-
firði og Skaga. Afli hefir ver-
ið heldur lítill, það sem af er,
og sumar nætur svo til eng-
inn. Ókyrrt hefir verið í sjó-
inn á þessum slóðum að und-
anförnu.
Bandarísku tundur-
spillarnir farnir
Bandarísku tundurspillarn
ir létu úr höfn í Reykjavík
i gær. Höfðu þeir dvalið hér í
nokkra daga í kurteisisheim-
sókn. í gærmorgun fór héð-
an einnig brezka eftirlits-
skipið er flutti þá menn, er
heiðruðu íslendingana, sem
björguðu áhöfninni af brezka
togaranum Preston North
End, er fórst hér við Reykja-
nes í vetur.
Óvenju míkið hefir verið
um erlenda menn á götum
Reykjavíkur undanfarna
daga. í verzlunum og á göt-
um úti hefir mátt heyra jafnt
íslenzkunni, bæði ensku,
dönsku, þýzku, frönsku,
norsku og sænsku.
Dregur til borgara-
styrjaldar í Belgíu?
Síjórnin segisí muni grípa til róttækra
ráðstafana, ef |»örf gerist
Óeirðirnar í Belgíu halda stöðugt áfram. Verkamenn
héldu áfram verkföllum og Víða kom til átaka á götum úti
miili hinna tveggja flokka og beitti lögreglan tára-
^asi til að dreifa fólkinu. í fyrradag var konungshöllin. þar
sem Leópold býr, grýtt af kröfugöngumönnum. Verkfalls-
menn og múgi>, velti um koll sporvögnum, sem hermenn óku.
ÍEinn hæsti tindur:
I Himalaja klifinn
i Fjórum möimnm úr norsk
um leiðangri í Himalaja-
fjölíum hefir tekizt að
kiífa einn hæsta tind f jall-
anna, Tirieh Mir. Var það
sjálfur foringi leiðanguis-
ins, Arne Næss, prófessor
i heimspcki við Oslóarhá-
skóla, er kleif tindinn, á-
samt tveimur Norðmönn-
um öðrum og einum Eng-
lendingi. Allt fram til þessa
hefir engum tekizt aö klífa
þennan tind . \
Norömennirnir reistu
tjöld sín undir Tirich Mir
síðast í maímánuði í vor. ■
Þeir hafa burðarmenn,
bæði frá Kashmír og af
Chitralkynþætti, og meðal
Kashmírmannanna eru
menn, er voru með þýzka
leiðangrinum, er reyndi að
klífa Nanga Parbat og
White yfirforingja, er;
hann ætlaði að klífa Ist-
orónál, skammt norðan við
Tirich Mir. !
Afrek Arne Næss og!
manna hans liefir vakið \
gífurlega athygli.
i-— ----------—•—■——--
Fulltrúafundur
sveifarfélaga
Fjórða ársþing sambands
íslenzkra sveitarfélaga verður
haldið á Þingvöllum 26.—27.
ágúst. Það munu meðal ann-
ars sækja fulltrúar frá Narð-
urlöndum, einn frá hverju
landi, nema tveir frá Svíþjóð.
Ástandið var orðið svo al-
varlegt þá, að ríkisstjórnin
kom saman til að ræða hinar
alvarlegu horfur á friði í
landinu. Gaf hún út þá yfir-
lýsingu. að hún myndi sjá
til þess, að þeir, sem vildu
vinna, skyldu verndaðir.
Fangelsunum haldið áfram.
Fyrir nokkrum dögum voru
fangelsaðir foringjar tveglja
verkalýðsfélaga þar sem jafn
aðarmenn voru í miklum
meirihluta. Var þeim kennt
um skemmdarverk og verk-
föll. Fleiri meðlimir verka-
lýðsfélaga hafa nú verið hand
teknir og ákærðir um skemmd
arverk. Ekki er útlit fyrir að
deilunni ljúki á friðsamleg-
an hátt því að hvorugir
flokkanna vilja fást til að láta
undan. Spaak hefir lýst því
yfir að jafnaðarmenn muni
halda baráttunni áfram en
stjórnin virðist föst í sessi
samkvæmt nýafstaðinni
traustsyfirlýsingu þingsins.
Blöð virðast um heim telja
ástandið þar mjög alvarlegt
og óttast að borgarastyrjcld
brjótist út.
Fjöldaganga til Brússel.
Foringjar jafnaðarmanna-
flokksins hafa birt áskorun til
sinna manna að efna til fjölda
göngu til Briissel. Verði af
henni, má búast við mjög
hörðum átökum, jafnvel þótt
báðir aðilar reyni að hafa
stjórn á mcnnum sínum.
Meistaramót
Reykjavíkur
Koppni á þriðjudag
oí> miðvikudag
Meistaramót Reykjavíkur í
frjálsum íþróttum verður háð
hér á íþróttavellinum á
þriðjudags- og miðvikudags-
kvöld næstkomandi. Það er
Íþróttaíélag Reykjavíkur,
sem sér um mótið að þessu
sinni. Verður þar keppt í
flestum greinum frjálsra
íþrótta. Keppnin hefst bæði
kvöldin klukkan 8.15.
Á þriðjudagskvöldið verður
keppt i 400 metra grinda-
| hlaupi, kúluvarpi, langstökki,
spjótkasti, 200 metra hlaupi,
800 metra hlaupi, 5000 metra
hlaupi og hástökki.
Á miðvikudagskvöldið verð-
ur svo keppt í 110 metra
grindahlaupi, kringlukasti,
stangarstökki, 100 metra
hlaupi, 400 metra hlaupi, 1500
metra hlaupi og sleggjukasti.
Flestir beztu íþróttamenn-
irnir í Reykjavík taka þátt í
mótinu. Það vekur því tals-
verða undrun, að Gunnar
Huseby er ekki á keppenda-
skránni að þessu sinni.
Hraðfrystihúsið á Vopna-
firði starfhæft í haust
Þiir vorðnr frysí kjöt, fisknr og síld, o”’
alinniiiingur fa*r þar geynisluliólf
Vonaðist til að í haust verði unnt að taka í notkun nýtt
hraðfrystihús, sem verið hefii
sumur, sagði Halldór Ásgríms
við blaðamann frá Tímanum
Kostar hátt á aðra
miiljón
Það er Kaupfélag Vopn-
firðinga, sem reisir þetta
hraðfrystihús, og mun það
sennilega kosta 1,600—1,700
þúsund krónur. Á að frysta
þar jöfnum höndum fi.sk,
kjöt og síld. Einnig verða í
frystihúsinu geymsluhólf, sem
látin verða í té einstökum
heimilum, bæði í þorpinu og
sveitinni.
Möguleikar til síldar-
söltunar.
Þegar frystihúsið er tekið
til starfa, skapast betri að-
staða til þess að reka síldar-
söltunarstöð í Vopnafirði, því
að jafnan er nokkur síld inn-
an um, sem ekki er söltunar-
hæf, en gott til frystingar í
beitu.
í smíöum í Vopnafirði í þrjú
son kaupfélagsstjóri í símtali
í gær.
Fiskigöngur.
Allgóð mið eru á þessum
slóðum, og leggst fiskur oft
í fjörðinn síðari hluta sum-
ars og er þar fram á haust.
En þessar fiskigöngur hafa
lítt nýtzt fram að þessu. Nú
hefir nokkuö af firðinum
verið friðað fyrir dragnóta-
veiði.
Vatnsleiðsla.
Jafnframt frystihúsbygg-
ingunni hefir verið grafið
fyrir nýrri vatnsleiðslu, og
verður vatnið sótt út og norð
ur á mýrar, um eins kilómetra
veg.
Er því atvinna mjög mik-
il i Vopnafirði í sumar, þeg-
ar þess er gætt, að auk þessa
er unnið að bryggjugerð.
Norr. stúdentarnir
að Gullfossi
og Geysi
Mótinu Ivkur í kvöld
Kristilega stúdentamótinu
lýkur í dag. Klukkan átta í
dag verður altarisganga i
dómkirkjunni hjá sr. Bjarna
Jónssyni vígslubiskupi. Klukk
an 2 verður guðsþjónusta og
prédikar dr. Hallesby, en séra
Bjarni Jónsson þjónar fyrir
altari.
Klukkan 430 verður efnt
til útisamkomu á Arnarhóls-
túni. Flytja þar ræður dr.
Friðrik Friðriksson og dr.
Hallesby. Auk þess verða stutt
ávörp frá öllum Norðurlönd-
(Framhald á 7. síðu.)