Tíminn - 07.11.1950, Blaðsíða 4

4.
TÍMINN, þriðjudaginn 7. nóvember 1950.
248. blað
Leyniskyttur gera gagnáhlaup
Áður en Flóabardagi hófst,
bauð Þórður kakali grið öll-
um mönnum norðan Öxna-
dalsheiðar. En er menn Kol-
beins Arnórssonar heyrðu það
grunaði þá, að nokkuð kynnu
að digna hugir þeirra manna
sumra, er látið hefðu frænd-
ur og vini á Örlygsstöðum,
bótalaust. Þá svarar einn
norðanmanna, bað óvininn
þegja, kvað aldrei sættast
skyldi. „Muntu fara hina
sömu för, sem Tumi bróðir
þinn fór á Hólum í vor og því
verri, sem þú færir þig sjálf-
ur til beinalagsins.“ Lustu
þeir norðanmenn síðan upp
ópi, svo að mál Þórðar heyrð-
ist ekki.
Það hefir allt til þessa dags
verið algengt fyrirbæri í bar-
áttu íslendinga, að reyna að
iáta mál óvinarins ekki heyr-
ast, ef hætta þótti á þvl, að
hugir fylgismanna dignuðu
við það, sem hann segði.
Það má ekki heyrast.
Sjálfstæðisflokkurinn ís-
lenzki er fyrst og fremst
flokkur verzlunarauðvalds og
þess fólks, sem stundar ým-
isskonar kaupsýslu og milli-
liðastörf og hefir oft miklar
tekjur fyrir lítil störf.
Þessu fólki er að vonum
illa við kaupfélögin og lætur
því halda uppi stöðugum rógi
á hendur þeim. Til dæmis
um kenningarnar í ritstjórn-
argreinum Mbl. síðustu vik-
urnar er það, að kaupfélögin
njóti mikilla skattfríðinda,
dragi sér vexti af fé við-
skiptamanna sinna, vilji ná
einokunaraöstöðu í allri verzl
un, dragi fé frá búum bænda
og festi það í ýmsum óþarfa
ög svo framvegis.
Enginn Sjálfstæðismaður
hefir viljað leggja nafn sitt
við þessi skrif. Þau eru birt
nafnlaus í Morgunblaðinu á
ábyrgð Valtýs Stefánssonar.
Þegar menn vilja ræða
þessi mál með réttum rökum,
endurtekur sig oft hin gamla
saga af Húnaflóa. Sjálfstæð-
ismenn grunar, að nokkuð
muni digna í fylgi við sig hug
ir þeirra manna sumra, sem
eru samvinnumenn og fylgj-
andi persónulegu frelsi ein-
staklinga. Því þarf að gera
óp, svo að mál andstæðing-
anna heyrist ekki.
Tónskáldið Carmen.
Ég get talað um þetta af
nokkurri reynslu, því að svör
baráttumanna „Sjálfstæðis-
stefnunnar11 í minn garð hafa
löngum verið á þessa leið:
Þú ert sálmaskáld!
Þú hefir horft inn um
glugga!
Og núna síðustu mánuðina
er hrópyrði allra þeirra blaða,
sem þykjast þurfa að ná sér
niðri á mér: Tónskáldið Car-
men!
Þau eru tildrög þess máls,
að fyrir nokkrum árum
brenglaðist frásögn í Tíman-
um af einhverjum tónleik-
um, þannig, að talað var um
lög eftir Carmen í staðinn
fyrir lög úr Carmen. Við þessu
hefði ég ef til vill átt að sjá
sem prófarkalesari og því
sjálfsagt ekki sýkn saka í
þessu stórmáli. Ég hefi aldrei
um hljómlist eða sönglist
skrifað og mun seint hæla
mér af því, að ég viti nöfn
allra tónskálda. En þegar
Tíminn var búinn að leið-
rétta þessa frásögn sína, sagði
Þjóðviljinn frá þvi, að Hall-
Eftir Halldór K rlsíján.sson
dór frá Kirkjubóli hefði skrif
að um tónskáldið Carmen.
Svo kom hver frelsishetj an
af annarri með þessa sögu og
reið Helgi Sæmundsson fyrst
ur, síðan Agnar Bogason og
í slóð þeirra hið óknárra
liðið, en þó hefi ég ekki enn
orðið var við það, að Vísir
kæmi með þetta, svo að ég
muni.
Þetta er nú ástæðan til
þess, að þeir Magnús Kjart-
ansson, Stefán Pétursson,
Agnar Bogason og Valtýr
Stefánsson kalla allir í kór
og hver fyrir sig, þegar þeir
eiga að mæta mér í umræð-
um um þjóðmálin:
Tónskáldið Carmen!
Það eru þeirra rök og þau
eiga alltaf við, hvort sem tal-
að er um friðarmál eða verzl-
unarmál.
Hitt er svo sjálfsagt af því,
að leyniþjónusta Morgun-
blaðsins hefir ekki verið nógu
árvökul í sinni uppýsinga-
starfsemi, að blaðið hefir
ekki hingað til borið mig
verri sökum en þetta.
Sök Hannesar Pálssonar.
Mbl. byrjaði þennan mán-
uð með því, að skýra frá því,
að einn þeirra manna, sem í
Tímann skrifa, hefði kann-
ast við það, þar sem hann
bar vitni fyrir rétti, að hann
hefði tekið þátt i peninga-
spili. Þótti blaðinu illa sæma,
að slíkur maður vandaði um
fjármálaspillingu og raunar
ættu flokksbræður hans ekki
að gera það heldur.
Nú er ég að vísu litlu fróð-
ari um spilamennsku en
hljómlist. Þó skilst mér að
mönnum sé frjálst hér á
landi að spila peningaspil, en
'HIIIIIIIIIIIimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiuiiiiii
5 * =
| Itrekuð fyrirspurr |
[ til formanns ungra I
| Sjálfstæðismanna [
= Mér er tjáð, að Magnús |
I Jónsson lögfræðingur, for- i
\ maður Sambands ungra Sjálf i
| stæðismanna, hafi verið að i
I giftast um daginn. Óska ég \
i honum til hamingju af því i
i tilefni og þeim brúðhjónun- i
| um báðum, og því vonbetri, i
| sem ég hef fyrir satt, að i
| Magnús sé bindindismaður i
i og drengur góður.
i En nú vænti ég, að hveiti- i
i brauðsdagarnir séu liðnir i
| hjá, svo að Magnús gæti far i
| ið að svara spurningu minni =
i sem eðlilega hefir fallið hjá i
| meðan á þessu stóð.
i Telur Magnús Jónsson rétt, i
| að sá tekjuafgangur, sem |
! samvinnufélög skipta milli i
| viðskiptamanna sinna í föstu =
! hlutfalli, — annað hvort sem !
i dfslætti frá búðarverði eða i
| uppbót á afurðaverð, — sé!
1 talinn með skattskyldum i
! tekjum félagsins?
| Þegar ræða skal með rök- i
i um um skattamál samvinnu \
\ félaga er það fyrsta atriðið, i
| hvað eigi að telja skattskyld- \
\ ar tekjur hjá þeim. Vill nú \
I formaður Sjálfstæðisæskunn i
i ar ganga í vörn fyrir þann =
i skilning, sem útreikningarn |
i ir á síðu hennar um daginn \
i voru byggðir á, eða viður- !
! kennir hann, að þeir hafi!
i verið rangir?
Halldór Kristjánsson |
11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
hins vegar eru fjárhættuspil
bönnuð. Það mun vera nokk-
uð óljóst hvar markalínan
þar á milli er dregin en um
það hafa lögin það orðalag, i
að telja það f j árhættuspil, ef
gróðavonin muni knýja menn;
til þátttöku.
Þetta myndi þá vera hlið-
stætt því, að mönnum er
frjálst að lögum að neyta á-
fengis, en hins vegar eru þó
ýms viðurlög við því, sem
kallað er misnotkun áfengis.
Mér skilst, að því að spila
peningaspil megi mjög vel
líkja við að veðja um pen-
inga. Ég er að sönnu alls ó-
fróður um veðbankastarf-
semi, þó ég kunni að nefna
hana, en ekki mun það vera
talið neitt æruleysi að „passa
pottinn" eða sjóðinn hjá veð
bankanum. í peningaspili og
veðmáli feggja menn fé und-
ir, sumir vinna, en aðrir tapa.
Það er eitt af því, sem menn
eru frjálsir að lögum samkv.
hér á landi að taka þátt 1
þessu hvoru um sig. En hvorki
veðmálin né peningaspilin
hafa neitt af öðrum en þeim,
sem þátt taka í slíku. Annað
mál er hitt, að ég tel þetta
hvorttveggja óþarfa og hvorki
spila né veðja um peninga.
Nú þætti mér það rökvilla,
ef einhverntíma væri sagt
við ritstjóra Morgunblaðsins:
Hvað ert þú að ámæla
þjófum? Eyðir þú ekki stund-
um peningum fyrir áfengi?
Mér finnst nefnilega, að
Valtýr Stefánsson ætti að
vera frjáls að því að deila á
óráðvendni í fjárgæzlu, hvort
sem hann notar sitt kaup af
ráðdeild eða ekki.
Þetta væru þó engu verri
rök en þegar Valtýr eða þeir
nafnlausu menn, sem hann
verður að ábyrgjast, gera
hróp að Hannesi Pálssyni og
segja:
Þú ert fráskilinn!
Þú hefir spilað peninga-
spil!
Persónulega vildi ég miklu
heldur hætta og eyða 500 kr.
í spilum en eyða þeim fyrir
brennivín til að svipta sjálf-
an mig og aðra vitinu.
Tvær manntegundir.
Fyrir mitt leyti geri ég
nokkurn mun þeirra manna,
sem fara gálauslega með fé
sitt og eyða því fyrir tóbak
eða við peningaspil til dæm-
is, og þeirra, sem með sam-
tökum sínum vinna mark-
visst að þvi, að .ég og sveit-
ungar mínir fáum ekki að
kaupa nauðsynjar okkar
beint í gegnum kaupfélag okk
ar þó að við viljum. Mér
finnst, að fyrri hópurinn sé
meinlausari og óáleitnari og
raunar sjálfum sér verstur.
Síðari hópinn eigum við eftir
að tala betur um.
Þeir þjóna sinni náttúru.
Fordæmi þeirra, sem vinna
við Mbl., er ekki svo glæsilegt,
að það þurfi að freista neins
til að leggjast í persónulegt
níð og slefburð. Einkalíf
þeirra manna kemur verzl-
unarmálum ekki við. Tíminn
mun ekki biðja þá neinnar
vægðar. Þeir verða að fá að
þjóna sínu innræti, greyin.
Kálfur er kálfur og hvolpur
hvolpur og það ætlast eng-
inn til mannasiða af þeim. Og
þeir, sem skapaðir eru í
(Framhald á 7. siðu.)
Vinur okkar, bæjarpósturinn
í Þjóðviljanum, hefir orðið held
ur styggur við út af því, sem
ég sagði hérna um daginn um
gulrófur og ávexti. Nú vil ég
minna á það aftur, að mest allt,
sem um þau efni var sagt, var
tekið úr grein eftir dr. Júlíus
Sigurjónsson prófessor. Og hvað
sem bæjarpósturinn segir nú
um „berserkinn frá Kirkjubóli",
þá er rétt að muna þetta, að
það er Júlíus Sigurjónsson,
sem segir, að mikið megi
bæta úr þeirri vöntun,
sem verið hefir á C flokki fjör-
efna, með því að hafa meiri
gulrófur á boðstólum og vanda
geymslu þeirra, svo að neyslu-
tími þeirra verði lengri. Hann
orðar þetta svo:
„Með þvi að auka gulrófna-
ræktun og vanda vel til geymsl-
unnar svo að þær endist fram
á vor og fram á sumar, mætti
auðveldlega afla nægilegs C-
vítamins í daglegri fæðu einn-
ig þann tíma árs, sem nú er
hættast við að það skorti.“
Hann se^ir „auðveldlegá'
„nægilegs C-vítamíns“.
Bæjarpósturinn segir, að gul-
rófur séu kúafóður: „Og mestan
hluta ársins eru þær í rauninni
ekki annað en kúafóður, ekki
viðlit fyrir venjulegar manneskj
ur að borða þær öðruvísi en
soðnar. Og hvað skyldi vera
mikið eftir af fjörefnum í soðn
um rófum?“
Þetta var nú ónotaleg spurn-
ing. Það eru harðir kostir, að
mest virti manneldisfræðingur
þessarar þjóðar og sá þeirra
vísindamanna, sem annast há-
skólafræðsluna í þeim efnum,
skuli vilja setja mannfólkið á
kúafóður. Hitt væri þó ennþá
átakanlegra, ef honum skyldi
hafa gleymst að gá að því í
útreikningum sínum um það,
hvað mikið C-vítamín kæmi dag
lega á hvern landsmanna til
jafnaðar úr því, sem þjóðin
neytir af kartöflum og rófum,
að það er venja að sjóða þetta
áður en það er borðað. Prófess-
orinn skyldi þó aldrei hafa mið
að reikning sinn við hráar kart
öflur? En þrátt fyrir allt, — og
þar með talda alla suðu, — hef
ir Júlíus læknir þessa sögu að
segja: — „I sj ávarþorpum, þar
sem mjólkurskortur var oft til-
finnanlegur, var skyrbjúgurinn
viðloðandi, þangað til kartöflu
neyzlan var orðin almenn"
Og þó hefir það víst aldrei verið
almennt að éta kartöflurnar
hráar.
Kæri bæjarpóstur! Þér er al
veg óhætt að sjóða gulrófurnar
áðúr en þú boröar þær. Þú færð
í þeim C-vítamín fyrir því. Og
ef þér skyldi ekki falla í geð
að borða íslenzkar gulrófur eða
Gauta- gulrófur, þá geturðu
sjálfsagt fengið rússneskar gul-
rófur, sem líka eru góðar.
Enn skal taka það fram, að
tillaga þeirra Jónasar Árnason-
ar er sjálfsagt flutt af góðum
hug og sannri umhyggju fyrir
heilsu þessarar þjóðar. Samt
finnst mér, að bæjarpósturinn
mætti halda sönsum, þó að
vitnað sé til þess, sem íslenzkur
prófessor í manneldisfræðum
hefir sagt um það, hvernig full
nægja megi fjörefnaþörf þjóðar
innar. Og ekki trúi ég öðru en
ennþá sé svo „fjörefnaríkt á
Kirkjubóli vestur“ að fram á
sumarmálin megi bera bæjar-
póstinum íslenzka gulrófu hráa,
sem er ekki fjarri því að halda
sama bragði og einkennum og
hún kom með úr moldinni í
haust.
Við eigum að vanda til gul-
rófnategunda og koma upp góð
um geymslum. Rófur hafa bezt
af því, að geymsluhitinn sé ekki
mikið yfir frostmark. Svo held
ég, að skipti þó nokkru máli,
að rófurnar fái að standa vel
fram á haustið og búa sig und-
ir veturinn, því að þær eru tví-
ærar i eðli sínu og eiga að þera
fræ á öðru sumri. Bæði finnst
mér, að rófurnar verði bragð-
betri þegar kemur fram á haust
ið og auk þess held ég, að þær
þoli þá geymsluna betur. —
Hitt er svo annað mál, að ég
vil gjarnan fá að smakka á-
vexti mér til ágætis endrum og
eins.
Starkaður gamli.
Ágætt
Saltað folaldakjöt vel verkað og ódýrt, seljum vér
í heilum, hálfum og kvarttunnum.
Samband ísl. samvinnufélaga |
Sími 2678
Málverk og húsgögn
Ef þið komið til bæjarins og vantar málverk til tæki-
færisgjafa, og ennfremur, ef ykkur vantar divan, skáp
eða stóla — þá lítið inn í
Húsgagnavcrzlnn G. Sigurðssonar
Skólavörðustíg 28. — Sími: 80 414