Tíminn - 23.01.1951, Page 3

18. blað
TIMIN'N', þriðjudaginn 23. janúar 1951.
/ slendingajpætúr
Fimmfugur: Eyþór Stefónsson,
tónskáld á Sauðárkróki
í dag er Eyþór Stefánsson,
tónskáld á Sauðárkróki fimmt
ugur að aldri. Hann er fædd-
ur á Sauðárkróki 23. janiiar
1901. Föður sinn missti hann
ungur og ólst hann upp með
móður sinni. Snemma bar á
tónlistarhæfileikum hjá Ev-
þóri, og tæplega tvítugur
stjórnaði hann t. d. oarnakór
á 50 ára afmæli Sauðárkróks
kauptúns. Á hann því um þess
ar mundir 3ð'ára-söngstjórn
arafmæli. .Eii Eyþóri er fleira
til lista Iagt. Hann er leikari
góður og heíir ‘ um margra
ára skeiö haft ,á. hendi leik-
stjórn. á Sauðárkróki. Hafa
Skagfirðíngar-kjörið hann ti!
forustu, bæði í körrg- og leik
listarmálum héraðsins alls,
og mun einsdæmi vera, að
sami maður gegnf svo stóru
og margþsettú menningar-
hlutverKT.' En Éyþór er þeim
Utan úr heimi
Var Shakespeare
aðeins leppur?
Það er víðar en hér, sem
fræðimenn keppast við það, að
koma fram með sem frumleg-
astar tilgátur um uppruna
ýmissa þekktra bókmennta-
verka. Nýlega hefir t. d. hol-
lenzkur vísindamaður, P. H.
van Moerkerken ritað langa
bók um það, að Shakespeare
hafi ekki samið leikrit þau,
sem honum eru eignuð, heldur
haff höfundur þeirra verið
Sendisveit í Vestmannaeyjum
Eftir Skúla Gnðmundsson
Um alllangt skeið að undan þetta kvöld, en þó minni sig
förnu hefir staðið yfir rann
sókn á atvinnurekstri Helga
Benediktssonar, útgerðar-
manns og kaupmanns í Vest-
að svo hafi verið!
★
En umboðsmenn réttvísinn
ar koma víðar við sögu en í
mannaeyjum, að tilhlutun hótelinu í Vestmannaeyjum
dómsmálaráðuneytisins. Af, þetta nóvemberkvöld. Tveir
einhverjum óþekktum ástæð þeirra eru einnig á slangri
um hefir dómsmálaráðherra \ um götur kaupstaðarins. Þar
ekki falið héraðsdómaranum j rekast þeir á nokkra Eyjabúa,
á staðnum, bæjarfógetanum og er þá um sinn of þröngt
Edward de Vere, er var 17. í Vestmannaeyjum, að fram- á þeim hluta hnattarins. Af
jarlinn af Owford. Af póii-
tískum ástæðum vildi de Vere
ekki láta það vitnast, að hann
væri höfundur leikritanna og
fékk hann Shakespeare því til
þess að eigna sér þau.
Enskur fræðimaður, Thomas
Looney að nafni, hélt þessu
sama fram í ritgerð, sem hann
birti 1920. Ekki hlaut sú kenn-
ing hans þá neinar undirtekt-
ir í Bretlandi og eins þykir j
líklegt að bók van Moerkens
verði lítill gaumur gefinn þar.
k
Hugrökk flugfreyja.
Nýlega hrapaði farþegaflug-
vél, er hún var að hefja si.g
kvæma þessa rannsókn, held | þeim fundi rölta þeir heim í
ur ráðið til hennar embættis herbergi sitt í hótelinu um
lausan lögfræðing Gunnar
Pálsson að nafni. Lögfræðing
ur þessi mun hafa haft sér
til aðstoðar menn frá Reykja
vík við þetta verk, og hafa
þeir dvalið tímum saman í
Eyjum af þessu tilefni.
Ekki er mér kunnugt um það
hvort rannsókn þessi hefir ver
ið hafin vegna frámkominn-
ar kæru frá einhverjum á
hendur Helga Benediktssyni,
eða hvort dómsmálaráðherra
hefir sjálfur fundið hvöt hjá
Eyþór er þegar þjóðkunn-
ur maður, bæði sem leikari
og tónskáld, og þó líklega
til flugs í Philadelphiu. sér til þess að láta rannsókn
Tuttugu af farþegunum björg ina fram fara. Ef til vill er
uðust, en 7 fórust. Mjög er^þetta upphaf þess, að dóms-
rómað, hve flugfreyjan gekk | málaráðherra geri allsherjar
fremur sem tónskáld. Lag
vanda vaxinn, enda er hann j hans „Lindin“ hefir unnið j
einn af þeim mönnum, sem hjörtu margra og er mákið j
jafnan lá-ta-hvert verkefni, er sungið. Sjálfur er hann söng i
þeir á' annað bqrð-; taka að maöur góður.
sér, verðá sér og öðrum til En þó allmargt sé vel um!
aukins þroska. Eyþór kennir Eyþór Stefánssun sem lista-
söng i barnaskóla og gagn- mann, er -ekki minna um hitt
frEeðáskröTa Sauðárkróks og er vert, að engan skugga leggur
orgelieikari kirírjuiiíiar þar. á listina af manninum sjálf-
Hefir sá, er þessar línur rit- um. Stundum er því haldið
ar, séð og heyrt því við brugð fram, o£ að vísú' með nokkr-
um rökum, að skapgerö lista-
manna skorti oft jafnvægi,
og að þessir menrt, sem sum-
ir nefna „presta fegurðarinn-
vel fram við björgunina. Hún
hjálpaði 10 farþegum út úr
brennandi flakinu og að sein-
ustu fór hún inn í það til
þess að reyna að bjarga fjög-
urra ára gömlum dreng, er
hafði verið bundinn niður í
ið, í riti og ræþu, hve vel Ey-
þóri farnast^söngstjórn. Leik
listarhæfileikar hans eru
löngu viðurkenndir af þeim,
er til þekkja, og er undravert,
hve miklum áíangri hann hef
ir náð í þeim efnum, við jafn
erfiðar aðstæður og hann
hefir orðið að búa í liltu
þorpi, þar sem frumbýlings-
bragur hefir að sjálfsögðu orð
leit að hney^slum í þjóðfélag
inu til þess að uppræta þau
hvar sem þau finnast, eins
og segir biskupinn í kvæði
Einars Benediktssonar. Skal
ekki lastað ef svo er, því að
sætið, en móður hans og syst- j óreyndu vil ég ekki gera ráð
ur hafði verið bjargað. Húr. j.fyrjr ag ráðherrann láti
kom ekki aftur úr þeirri för, > hæft;a leitinni þegar komið
en þegar eldurinn hafði verið er ag húsdyrum hans eigin
slökktur, fannst lík hennar og
drengsins við dyrnar, svo að
minnstu munaði, að henni
hafi heppnast björgunin. Flug
freyja þessi hét Mary Frances
Housley og var 24 ára gömul.
ar“, syndgi stundum jafnvel Orðheppin ræðukona.
öðrum mönnum fremur —
gegn lögmálum fegurðarinn-
ar á vettvangi hins daglega
lífs. Þetta á ekki við Eyþór.
Hann er „reglumaður" hinn
mesti, samvizkusamur í öll-
ið að vera á mörgu. Auk þess um viðskiptum við aðra menn
varð Eyþór að vinna fyrir! hæglátur maður og hjarta-
brauði sínu, eins og aðrir | prúður, enda mun mega full-
menn, svo að listin fékk að
mestu tómstúndirnar einar.
Gegndi Eyþór fyrst verzlun-
arstörfum hj.á Kristjáni Gísla
syni, kaupmanni á Sauðár-
króki, en seinna var hann
yrða, að hann sé hvers þess
manns hugljúfi, er kynnistj
honum nokkuð að ráði. — j
Kvæntuv er hann ágætri1
konu, Sigríði Stefánsdóttur,!
og eiga þau eina dóttur barna,!
Eins og kunnugt er, var
lady Astor fyrsta konan, er
átti sæti á þingi Breta. Hún
sat þar í mörg ár, en hefir nú
lagt niður þingmennsku. Því
fer þó fjarri, að hún hafi lagt
opinber afskipti á hilluna. Hún
kemur allmikið fram opinber-
lega Nýlega mætti hún á póli-
tískum fundi og ræddi þar
m. a. um landbúnaðarmál.
Einn andstæðinga hennar
greip þá fram í fyrir henni
og hrópaði:
Hvað vitið þér um landbún-
aðarmál, Lady Astor. Vitið þor
flokksmanna.
En mér finnst ástæða til
að greina nokkru nánar frá
sendimönnum réttvísinnar í
Vestmannaeyj um.
★
Dagurinn 24. nóvember
1950 er að kvöldi kominn. í
hótel H. B. í Eyjum er margt
af gestum á ferli. Einn af
rannsóknarmönnum dóms-
miðnæturleytiö. Er þá annar
særður og mæðir hann blóð-
rás. Hann hefir þó ekki
gleymt því, að hann er er-
indreki yfirvalda, og slíkir
eiga nokkuð undir sér. Með
valdsmannssvip hvessir hann
róminn og kveður upp dóm:
Árið 1951 veröur þetta hótel
rifið til grunna!
Þannig endar annáll dags-
ins, en um nóttina sem á eft
ir fer, reika þessir réttvísinnar
þjónar með hæpinni hátt-
prýði um ganga og snyrti-
klefa hótelsins og halda vöku
fyrir öðrum gestum fram
undir morgun.
★
En þetta mál hefir alvar-
legar hliðar og í sambandi
við það vakna ýmsar spurn-
ingar, m. a. þessar:
Er það til þess fallið að
auka trú almennings á rétt-
aröryggið í þjóðfélaginu, þeg
ar slíkir menn eru sendir frá
dómsmálastjórninni í höfuð-
borginni til annarra lands-
hluta, til að vinna þar áð
rannsóknum mála?
Er það sæmilegt af dóms-
málastjórninni að senda til
rannsó^narstarfa menn, sem
slangra um fjölsótta sam-
komustaði og hafa þar æru-
meiðandi munnsöfnuð um
rannsóknarþola og skyldulið
hans í áheyrn margra
manna? Og eiga þeir, sem
málastjórnarinnar sem hefirifyrir slíku verða, að þola það
herbergi á leigu í hótelinu,! bótalaust?
skrifstofumaður hjá Kaup- Guðrúnu, 11 ára að aldri.
féla?'.f.aga£3alðar' En Síð"! Margir munu hugsa hlýtt;
ast hðið ár varð su breyting; tiI Eyþórs stefánssonar í dag. I
»ogum ; "n‘ > að hann gat j,ess er ag Vænta að honum!
ge í sig óSAipJan við áhuga: megj endast líf og heilsa sem :
málum sínúm, sönglistinni > o.«f_ !
og leiklistinni, og áttu ýmsir
góðir menn þar hlut að, ekki
sízt söngmálastjóri þjóðkirkj
unnar, Sigurður Birkis. Allir
vinir Eyþórs og beggja þess-
ara lista fagna því, að þessu
varð fram komið, enda mun
jákvæður árq,_iigur þegar hafa
komið í ljós.
ilengst í þjónustu hinna göf-j
| ugu áhugamála sinna, og að ,
jafnan megi vera sem bjartj
ast yfir hinu snotra húsi
hans á Sauðárkróki, en það
stendur í brekku, eins og vera
ber um heimkynni þessa lista
frömuður Skagfirðinga.
Grétar Fells
Annar ar sendimönnum
Slysavarnafélag í Fellshreppí
Miðvikudaginn 10 jan.
1951 komu nokkrir hreppsbú-
ar í Fellshreppi í Stranda-
sýslu saman í húsi U. m. f. að
Stórafjarðarhorni, til að
ganga frá stofnun slysavarnar
deildar í hreppnum. Deildin
hlaut nafnið „KolIfirðingur“
meðlimir 88.. (57 fullorðnir
og 31 barn innan 14 ára).
Þess má geta að hreppsbúar
eru 102. Flestir af þeim, sem
ekki gengu í deildina voru
fjarverandi.
Þessir voru forgöngumenn
að deildar-stofnunninni og
kjörnir í stjgrn:
Guðbrandur Benediktsson, |
Broddanesi, Elín Jónsdóttir,
Miðhúsum, Jón Sigurðsson, I
Fjarðarhorni, Hjörtur Sigurðs 1
son, Undralandi, Sigríður
Pálsdóttir, Undralandi.
Þess má geta að deildin er
stofnuð slysavörnunum til
reikar um sali hússins og kast
ar kveðjum á þá, sem verða
á vegi hans, með nokkuð ó-
venjulegum hætti. Ávörpin af
munni hans eru „dóni“,
„hundur“ o. fl. af svipuðu
tagi. Barið er í borð til á-
herzlu. Og orðbragðið um
t. d. hvað margar tær eru á1 hótelstj órarin og föður hans,
svíni? jeiganda hótelsins, eftir því
Lady Astor svaraði jafn- sem þessi sendimaður hefir
harðan: _ | sjálfur lýst því í lögreglurétti
Farðu úr skonum og sok.- , Vestmannaeyja, er þannig, að
unum og teldu svo sjalfur. | hnð tænast nrenthæft
Svarið fékk góðar undir-,éS tel það tæpast prenthæít.
tektir og þótti sýna, að Lady i °S „menn hallast enn til þessi sé ríkisstarfsmaður, þó
Astor væri enn sama bardagu- ^ kvenna .
hetjan og í gamla daga, en | *
meðan hún sat á þinginu þóttu j
fáir þingmenn orðheppnari og >
tannhvassari en hún var. réttvisinnar hefir skyrt svo
frá við yfirheyrslur í lög-
reglurétti Vestmannaeyja, að
1 þetta sama kvöld, áður en
......„ , .. framangreindir atburðir gerð
Svijijoð í þettbylu hverfi sem t á Hótel H B hafi hann,
heitir Granlo, var nylega stærð . . . ..
ar örn á ferli og lenti í rimmu ^samt tveim oðrum sendi-
við kött. Varð þeirra aðgang- monnunum, setið að Vin-
ur bæði harður og langur og drykkju i öðru hóteli í Vest-
kom húsmóðir til er hún mannaeyjum. Þar var einnig
heyrði lætin og skildi einvíg- j gestur hans, heimamaður í
isaðilana að með priki. Kött- Eyjum, sem tók þátt í drykkj
urinn var lítt sár en ákaflega unni j>eir fóru síðan allir
móður. Þó hafði hann misst fj5rir þagan að hótel H. B„
rvrv ror QllAVlTQrt
Örn og köttur berjast.
Skammt frá Sundsvall i
Eru vörukaup hjá Afengis-
verzlun ríkisins gild afsökun
fyrir ósæmilegri og hneyksl-
anlegri framkomu opinberra
sendimanna?
★
Ég spurðist fyrir um það í
stjórnarráðinu fyrir nokkr-
um dögum, hvort sá maður,
sem var umsvifamestur í sendi
sveit réttvisinnar í Eyjum
áður - nefnt nóvemberkvöld,
væri enn í þjónustu ríkisins.
Ég fékk það svar, að maður
að hann vinni ekki í sjálfu
stjórnarráðinu. Hins vegar
frétti ég, að hann væri í fríi
til 1. febrúar næstkomandi,
en væri nú í janúarmánuði í
einhverjum skóla. Ekki veit
ég nafnið á þeirri mennta-
stofnun, en það skal ekki
dregið i efa að maðurinn hafi
þörf fyrir skólavist um tíma.
En skyldi hann vera á ríkis
launum við námið, eins og í
viðurkenningarskyni. fyrir
góða frammistöðu?
fjna ,tönn °®. v.al aitö ',itað og segir sendimaðurinn að sig
illa kominn, að hann flögraði f1111111 aö. Þeir hafl fanö i
bara skammt i burtu og þeg-, bifreið Eyjamannsms og eig
ar hann náðist sýndi það sig,
að hann var sár til ólifis.
★
styrktar yfirleitt, en ekki sér, . „ . ,
staklega fyrir þennan stað Afengwkjwp i Sviþjoð
J H Sænska þjoðin greiðir einn
því hér er ekkert útræði eða
um neina sjósókn að ræða
sem slysunum er þó aðallega
beint að.
milljarð sænskra króna fyrir
áfengi árlega en fyrir þá
drykkjupeninga mætti t. d.
byggja 20 þúsund einbýlishús.
andi bílsins ekið sjálfur.
(Eftir að hafa neytt víns hjá
rannsóknarmanni dómsmála
stjórnarinnar!) í öðru réttar
haldi síðar segist þó þessi
rannsóknarmaður ekki þora
að fullyrða að umræddur
Eyjabúi hafi komið og dvalið
hjá sér i hótelherberginu
Síðar mun ég afla mér vit-
neskju i stjórnarráðinu um
kostnaðinn við útgerð þess-
arar sendisveitar dómsmála-
stjórnarinnar i Vestmanna-
eyjum.
Skúli Guðmundsson
Gerist áskrífendur að
^Jímanum
Áskriftarsimi 2323