Tíminn - 25.01.1951, Blaðsíða 5

Tíminn - 25.01.1951, Blaðsíða 5
20. blað TÍMINN, fimmtudaginn 25. janiiar 1951. zr 5 Finnntud. 25. jan. Koraa Eisen- howers í dag er von á Eisenhower hershöfðingja til íslands. — Hann kemur hér við í ferð sinni vestur um haf, en und- anfarið hefir hann heimsótt höfuðborgir Vestur-Evrópu- ríkjanna til að kynna sér varn arhug og varnarfyrirætlanir ráðamanna þar. För þessa hefir hann farið sem yfir- hershöfðingi eða fram- kvæmdastj óri Atlantshafs- bandalagsins, en við því emb ætti tók hann fyrir nokkru eftir eindregnar áskoranir þeirra þjóða, sem í bandalag- inu eru. Það má segja, að saga Eis-! enhowers sjálfs sé táknræn fyrir Atlantshafsbandalagið og þátttökuþjóðir þess. Eftir að hafa stjórnað hinu sigur- sæla herliði Bandamanna í Evrópu á stríðsárunum,' gegndi Eisenhower um skeið æðsta embætti í her Banda- 1 ríkjanna. Hann átti þess kost að halda þessu virðulega og áhrifamikJa embætti á- fram og hann átti þess jafn- vel kost að verða æðsti mað- ur þjóðarinnar og þar með yfirstjórnandi alls herafla' hennar. Eisenhower hafnaði þessum stöðum báðum og kaus heldur að gerast rektor við einn helzta háskóla Banda ríkjanna. Hann vildi sinna friðsamlegum störfum og menningarmálum það, sem eftir var ævinnar, og leggja þar fram krafta sína til þess að gera hina amerísku menn- ingu sannari og heilsteypt- ari. Þetta hefir komið skýrt: fram í mörgum ágætum ræð- j um, er hann hefir flutt sem háskólarektor, þar sem hann hefir lagt áherzlu á, að ekki væri nóg fyrir háskólana, að. efla hina verklegu og bók-; legu menntun, heldur yrðu j þeir að kappkosta að útskrifa j góða og sanna menn, góða i þjóðfélagsþegna. Það ætti aðj vera einkenni hins sanna Bandaríkjamanns, að hann væri góður þegn í þjóðfélagi sínu. Aðstæðurnar hafa hins veg ar hagað því þannig, að Eis- enhower hefir ekki fengið langan tíma til að sinna þeim málum, er hann hefir helzt kosið að vinna að. — Hann hefir aftur verið kvadd ur til sinna fyrri starfa sakir hæfileika sinna. Að þvi leyti er saga hans hin sama og þjóðanna í Atlantshafsbanda- laginu. Þær hafa ekkert frem ur kosið en að mega gefa sig eingöngu að friðsamlegum störfum eftir þá ægilegu raun, er seinasta heimsstyrj- öld reyndist þeim. Gegn vilja sínum hafa þær verið neydd- ar til að vígbúast á ný, ef þær vildu ekki hljóta þau örlög, er væru enn verri, missi frels isins og yfirdrottnun erlendra kúgara. Eina leið þeirra til að komast hjá nýrri styrjöld og kúgun, er að efla svo varnir sínar, að hinum nýju árásar- og yfirgangsmönnum — hin- um nýju nazistum, — þykji ekki fýsilegt að ráðast á þær. í þessum eina tilgangi er Atlantshafsbandalagið stofn að. Það er eingöngu stofnað í varnarskyni. Það er stofnað ERLENT YFIRLIT: Stríðsundirbúningur Rússa í eugu landi er uimið meira að |>ví að ala upi» liernaðarainla meðaS avskuS.vðKÍns en í Sovétríkjnnuin Af áróðursdeildum Rússa ut- an Sovétríkjanna er því mjög haldið fram, að hvergi sé nú öllu minni stríðshugur eða hernaðarandi en í Sovétríkj- unum. Kommúnistaleiðtogar frá Vestur- Evrópu, er skroppið hafa tikMoskvu til að fá nýja ,línu“, hafa ekki sízt haldið þessu fram í seinni tíð. í til- efni af þessu ritaði Edvard Teglers .aýlega grein í danska biaðið .„Berlingske Aftenavis“, þar sem hann rakti eftir grein- argóðum jupplýsingum, hvernig þessum málum er háttað í Sovét ríkjunum. Aðalefnið úr þess- ari grein hans fer hér á eftir: Herskyldutíminn. — Þegar Axel Larsen for- maðurkommúnistaflokksins í Danmörku kom heim frá Moskvu. lét hann svo um mælt, að dvölin þar hefði verið hvíld fyrir taugarnar, því að þar væru hvorki striðsæsingar né tauga- stríð. Herðnaðarlegar gerðir bak viö Járntjaldið eru líka — samkvæmt nýjustu fréttum, — af því íagi, að Rússar þurfa ekki aðúííttast árás neinna, sem beri af þeim í vígbúnaði. Venjulegur Ráðstjórnarborg- ari lifir þó lífi sínu í andrúms- lofti, sem er mettað af hern- aöaranda og hervæðingu. Jafn vel á friðartímum tekur rikið 2—5 af beztu æviárum hans til herskyldu og það kemur fyrir að verkfraéðlngar sæta því að her- þjónusttítími þeirra sé lengdur enn meira en til er tekið í lög- um. Ef- allt er með felldu er herþjónustutíminn 3 ár, en síð- an eru menn skráðir í varaliðið, en mega búast við, að verða kvaddir til vopna, hvenær sem er til fímmtugs aldurs og jafn- vel eftir“það í heimavarnarlið- ið. ■rttpsr. * Heræfingar æskulýðsfélaga. Þegar 19 ára unglingur geng ur inn"í æfingaskóla Rauða hersins á hann oft að baki und irbúning, sem svarar til 10 mán aða herþjónustu. Rússneskir skátar, jeða hinir svonefndu Brautryðjendur, læra að skjóta með rifflum og hertaka stríðs- vagna. ‘ Ungmennafélög, sem hafa milljönir félagsmanna, æfa bæði pilta og stúlkur í að nota fallhlífar og ýmsu öðru, sem kemur sér vel í hernaði, að fljúga, ganga á skíðum og fleira. í heimsstyrjöldinni seinni unnu 2 milljónir kvenna 18—25 ára í þjónustu Rauða hersins, en að mestu leyti bak við sjálfa víglínuna. Konur börðust ekki í fremstu víglínu nema þær væru sjálfboðaliðar. Ef eitthvert hérað Ráðstjórnar- ríkjanna er talið í hættu vegna yfirvofandi innrásar getur stjórnin kvatt allar konur, ungl inga og gamalmenni til vopna. í vörn Moskvu og Leningrad 1941 var hiklaust fórnað her- sveitum, sem fyrirvaralaust voru myndaðar með starfsmönn um úr verksmiðjum, og sendar fram gegn skriðdrekunum þýzku, svo að herstjóminni ynnist ráðrúm til að skipu- ieggja hið eiginlega varalið. Þó eru til einstaklingar, fámennir hópar, sem með öllu eru laus- ir við herskyldu, svo sem vís- indamenn, kennarar og vissir listamenn, — þar á meðal kvik- myndaleikarar. Þjálfun hermannanna. Æfingar rússneskra her- manna er strangar og ýtarleg- ar. Stjórnendum þeirra eru rík í huga orð Lenins, þau, að her, j sem unnið hefir stríð, verði að j þjálfa sig af alvöru og kost gæfni af ótta við nýja and stæðinga. Við rússneskar her- æfingar er lögð áherzla á að j þær séu sem skyldastar raun- verulegum orrustum, og eru sprengingar óspart notaðar i þvi skyni, enda lætur fjöldi manna lífið árlega við rússneskar her- æfingar. Eins og við allt annað upp- eldi í Ráðstjórnarríkjunum er lögð áherzla á kommúniskan anda í herþjónustunni. Flokks- bundinn hópur er í hverri her- sveit og sú sella hefir þar verk að vinna til að tryggja hið rétta pólitíska hugarfar. Auðvitað er reynt að vekja hrifningu af her- mannalífi meðal þeirra, sem ekki eru flokksbundnir. Á hverjum degi er tekinn tími til að segja hermönnun- i um eitthvað frá ævi Stalíns, l sögu Ráðstjórnarrikjanna og ýmislegt, sem hentar í flokks- skóla. Strangur heragi. Umfangsmiklar heræfingar eiga sér stað allan ársins hring, en mest er þó um að vera að haustinu í október og nóvem- MALENKOFF, einn af helztu leiðtogum rússneskra kommúnista ber. Þúsundir ferkílómetra eru lokað land vegna heræfinga. Þar er hermönnunum kennt að berjast undir öllum hugsanleg- um kringumstæðum. Slík æf- ingasvæði eru í Kákasus, Tadzh ikistansfjöllum, eyðimörkum Mið-Asíu, Pripet- mýrum og freð mýrum norður við íshaf auk þeirra, sem eru í venjulegum héruðum Evrópu. Síðan 1945 hafa til dæmis miklar heræf- ingar verið haldnar í Austur-1 Þýzkalandi og Austurríki. Agi er strangur í Rauða hern- um, svo að nærri stappar grimmd að skilningi Vestur- landabúa. Stranglega er gengið eftir því, að fullnægt sé þeirri skyldu að heilsa yíirmönnum og minnstu yfirsjónum er stranglega refsað. Rússneskur hermaður verður að vera mjög ábyggilegur og lipur ef hann á að gera sér vonir um að fá nokkurn tíma orlof. Sérréttindi herforingja. Herforingjarnir eru sú stétt, sem óðum vex að völdum og þýðingu í Ráðstjórnarríkjunum. (Framhald á 6. síðu.) í þeirri von, að þau vopn, sem það lætur smíða, verði aldrei notuð. Það er stofnað til að reyna áð koma i veg fyrir, að nýtt ófriðarbál leggi Evrópu i rústir. í þessu trausti hefir Eisen- hower hershöfðingi áfeiðan- lega tekið að sér forustu Atl- antshafsbandalagsins. Saga hans sýnir, að hann metur meira ihenningarstörf.en hern að,ef hánn hefir frjálst val um þetta tvennt. Þess vegna hef ir iíka skipun hans í þetta nýja starf hlotið einróma sam þykki og ánægju Vestur-Ev- rópuþjóðanna. Eisenhower hefir lýst því sem voh sinni, að hann geti áður en Iangur tími líður, tek- ið við rektorsstarfi sínu aft- ur. Þjóðir Evrópu æskja þess einnig, áð þær geti brátt lagt vígbúnáðinn á hilluna. ís- lendingar taka ekki sízt und- ir þessar óskir, því að fáir eiga meira í hættu, ef til Evrópustyrjaldar kæmi. Til þess, að þessar óskir megi ræt ast getur orðið óhjákvæmi- legt, að lýðræðisþjóðirnar verði í bili að sætta sig við ýmislegt, sem æskilegt væri að komast hjá, eða á meðan að jafnvægi er að myndast. En slíkt er þó vissulega til- vinnandi, þegar friðurinn er annars vegar. Og því fyrr.sem slíkt er gert, því meiri er líka vonin um tilætlaðan árangur. í þessum skilningi og anda verða þjóðir Atlantshafs- bandalagsins að vinna og þá mun lika sá draumur þeirra rætast, að friðurinn verði varðveittur. Það er aukin trygging fyrir því, að þetta megi takast, að til forustunn- ar hefir valist maður, sem er ekki aðeins einbeittur og ör- uggur leiðtogi, heldur á jafn- framt enga ósk heitari en að það takmark náist sem fyrst, án þess að fórna friði og frelsi, að hann og aðrir, sem nú verða að gegna skyldu- störfum hermannsins, geti horfið til friðsamlegra starfa á ný. — Raddir nábúanna Mbl. ræðir í forustugrein í gær um þá áde lu Þjóðvilj- ans, að ekki megi flytja út dilkakjöt. Mbl. bendir á, að fyrir stríðið hafi þurft að flytja út kjöt, en þess hafi ekki þurft se'nustu árin vegna samdráttar framleiðsl- unnar af völdum pestanna. Það segir svo: „Þannig hafa sauðfjárpest- irnar leikiö íslenzkan sauð- fjárbúskap. Vonir standa hins vegar til þess að kjötfram- leiðsla okkar geti aukizt veru lega Á næstu árum. Mun hún þá gera töluvert meira en full nægja innanlandsmarkaðin- um. Þessvegna hefir verið tal- ið sjálfsagt og skynsamlegt að reyna að vinna þessari vöru erlendan markað. Má raunar segja að til þess beri brýna nauðsyn. Það væri þess vegna mikill ótrúnaður við íslenzka hags- muni ef sá hagstæði markað- ur, sem nú býðst, væri ekki hagnýttur, enda þótt að þjóð in verði að minnka eitthvað kjötneyzlu sína í bili eða verði að borða meira af öðru kjöti en dilkakjöti en hún hefir gert undanfarið. Þetta skilja auðvitað allir heilbrigt hugsandi menn. En fimmta herdeildin skilur það ekki. Hún vill ekki að fslendingar afli sér markaða, heldur skorti gjaldeyri og nauðsynjar. Hún byggir allar sínar vonir á eymdinni og vandræðunum." Það sýnir vel fláttskap kommúnista að skammast annað veifið yfir atvinnuleysi af völdum ónógrar gjaldeyris- öflunar, en hitt veifið yfir því að of langt sé gengiö í því að afla gjaldeyris og nýrra markaða. Skattamá! h jóna Alþýðublaffinu og Þjóff- viljanum er það nú sameigin- legt, eins og margt fleira, aff hafa úti allar klær til að ó- frægja og níða Rannveigu Þorsteinsdóttur. Þjóðviljinn reyndi þetta m.a. mjög í vet- ur í sambandi viff húsnæðis- málin, og var því þá rækilega svarað hér í blaðinu. Þjóff- viljinn hefir líka séff þann kost vænstan, að láta þau skrif nú falla niður. Alþýffu- blaðið hefir því talið sér skylt aff hlaupa í skarðiff og hefir undanfariff haldið uppi árás- um gegn Rannveigu í tilefni af frumvarpi, er hún hefir flutt um skattamál hjóna. — Þykir því rétt aff rekja það mál nokkru nánar. Eins og kunnugt er, hafa konur, sem vinna utan heim- ili síns, kvartað mjög undan því, aff mega ekki telja fram sérsíaklega til skatts. Ýms kvenfétög hafa tekið undir þessar kröfur þeirra. Alþingi hefir hins vegar ekki viljað fallast á þetta. Þar sem Rann veig vissi, aff ekki var þing- fylgi fyrir þessum tillögum kvenna óbreyttum, vildi hún freista að koma fram nokkru af óskum þeirra. Hún flutti því frv. þess efnis, aff draga mætti frá á framtölum hjóna kostnað viff húshjálp, sem hlytist af því, að konan ynni utan heimilis. Þegar Soffía Ingvarsdóttir sat á þingi í nokkra daga í vet ur, reyndi hún eftir megni að auglýsa sig sem mikinn full- trúa kvenna. M. a. flutti hún frumvarp, þar sem lagt var til, aff konur, er ynnu utan heimilis síns, skyldu telja fram sérstaklega. Var þar því gengið lengra en í frv. Rann- veigar, eða eins og sum kvennasamtök höfðu lagt til. Soffía vissi hins vegar aff þetta frv. hafði ekki þing- fylgi og var því eingöngu flutt til að sýnast. Alþýðublaffiff hefir undan- farið deilt á frv. Rannveigar á þeim grundvelli, aff þaff ve tti fyrst og fremst hátekju hjónum hlunnindi effa þeim, sem hefðu efni á að hafa hús- hjálp. Nákvæmlega sama gild ir um frv. Soffíu. Lágtekju- hjónum er ttítölulega lítill hagur að aðskildu framtali, en hátekjuhjónum mkill. Sýnir þaff vel illgirni Alþýðu blaðsins að hampa þeim á- galla viff frv. Rannveigar, sem er sízt minni viff frumvarp Soffíu. Sá galli er og á báðum frumvörpunum, aff þau mis- muna konum eftir því, hvort þær vinna utan eða innan heimjiLs’nSL YiS nájnari at- hugun kemur í ljós, að þessi munur á ekki rétt á sér. Frumvarp Rannveigar hef- ir nú hlotið þau afdrif, að íhaldsmenn og Alþýðuflokks menn tóku höndum saman um að vísa því frá meff rök- studdri dagskrá. Þar með hjálpaði Alþýðuflokkurinn til þess að fella þá einu réttar- bót, sem hugsanlegt var að konur, er vinna úti, gætu fengið að þessu sinni. Það sýnir bezt, aff umrædd skrif Alþýffublaffsins stafa ekki af velvild þess i garff þessarra kvenna, heldur eru affeins ves öl tilraun til að ófrægja Rann veigu. Samkvæmt því munu konur líka dæma umrædda framkomu þess. X+Y. |

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.