Tíminn - 10.02.1951, Blaðsíða 8

„ERLEIVT YFIRL1T“ t DAG:
Ólqun í Téhkóslóvuhíu
35. árgangur.
Reykjavík,
„Á FÖRIVEM VEGF I DAG:
Tillitsleysi — smehhleysi
10 febrúar 1951.
34. blað
Nýtt stjórnarfrumvarp á Alþingi:
Teknar verði 15 milj. kr. að láni
til að auka starfsfé landbúnaðarins
Unnið að því að breyta eldri lánnni ves'na
togarakaupa og’ bæta aðstöðu iðnaðarins
í gær var lagt fram á Alþ:ngi stjórnarfrumvarp, þar sem
lagt er til að ríkisstjórn nni verði ve:tt heim'ld t:l að taka
að láni allt að 43 millj. kr., eða jafnvirði þeirrar fjárhæð-
ar í erlendum gjaldeyri. Er farið fram á þessa heimild til að
afla fjár vegna togarakaupanna í Bretlandi, lánsfjár handa
Búnaðarbankanum og handa iðnað'num.
Til togarakaupa, Iand-
búnaðar og iðnaðar.
Af þessari upphæð er ætl- j
azt til að heimilt sé að verjaí
25 milljónum króna til
greiðslu á eftirstöðvum af
kostnaðarverði þeirra 10 tog-
ara, sem rikisstjórnin á í
smíðum í Bretlandi, allt að 15
millj. kr. má stjórnin verja
til að lána Búnaðarbanka ís-
lands með sömu kjörum og
lánið verður tekið. Loks eru
svo þrjár millj. ætlaðar til
iðnaðarlána, enda verði á-
kveðið með lögum um tilhög-
un iðnaðarlána.
Eldri Iánum breytt
í frambúðarlán.
í greinargerð fyrir frum-
varpinu segir svo:
Lántökur erlendis vegna
togarasmíðanna nema nú um
71 millj. ísl. kr., og eru þá
notaðar til fulls þær lántöku
heimildir, sem veittar hafa
verið. Af þessu eru tæpar 16
millj. kr. bráðabirgðalán til
eins árs, en um 55 millj. eru
frambúðarlán, sem kaupend-
ur togaranna taka að sér. Það
þarf þvi að útvega, ef mögu-
legt er, nýtt lán erlendis, til
þess að greiða upp nefnd
bráðabirgðalán vegna togar-
anna. Enn fremur þarf láns-
fé til þess að brúa bilið á
milli kostnaðarverðs togar-
anna annars vegar og erlendu
lánanna, að viðbættri útborg
un kaupendanna, hins vegar.
Þykir vissara að gera ráð fyr-
ir, að á þurfi að halda allt að
25 millj. kr. í þessu skyni, þó
komið geti til mála, að ekki
þurfi alveg svo háa fjárhæð.
Er þess vegna ætlazt til, að
25 raillj. af þeim 43 millj. kr„
sem frumvarpið gerir ráð fyr-
ir að teknar verði að láni,
gangi til þess að standa und-
ir togarakaupunum. Jafn-
framt yrði þá bráðabirgða-
lánið, tæpar 16 millj. krónur,
sem tekið var samkvæmt lög-
um frá 1950, greitt upp. Sú
lánsheimild yrði þá ekki not-
uð framar.
Aukið starfsfé
Búnaðarbankans.
Athugað hefir verið um
lánsfjárþörf landbúnaðarins
til þeirra framkvæmda, sem
stofnlánadeildum Búnaðar-
bankans er ætlað að lána til.
Kemur þá i ljós, að á næstu
misserum verður að útvega
Búnaðarbankanum nýtt
starfsfé, sem nemur mörgum
tugum milljóna kr„ ef unnt
á að vera að halda áfram svip
aðri lánastarfsemi og nú til
þessara framkvæmda.
Það væri mikíð áfall fyrir
þjóðina, ef nú þyrfti að
minnka lánveitingar til slíkra
framkvæmda i landbúnaðin-
um og þar með draga stór-
kostlega úr þeim. Þess vegna
er farið fram á, að heimilað
verði að allt að 15 millj. kr.
af því fé, sem tekið yrði að
láni, verði endurlánað Bún-
aðarbankanum, til þess að j
auka starfsfé stofnlánadeilda I
hans. Yrði þó aðeins um bráðaJ
birgðaráðstöfun að ræða á
meðan leitað yrði leiða til
þess að útvega meira fjár-
magn.
Lánsfé handa iðnaðinum.
Það hefir verið sýnt fram
á, að iðnaðurinn þarf aðgang
að meira lánsfé en verið hef-
ir til þessa. Liggur fyrir al-
þingi frumvarp til laga um
stofnun sérstaks iðnaðar-
banka. Einmitt nú stendur
yfir á vegum ríkisstjórnarinn
ar allsherjarathugun á banka
kerfi landsins og bankalög-
gjöf. Það þykir því ekki tíma
bært að setja nýja löggjöf
um fyrirkomulag lánastarf-
semi til iðnaðarins nú á þéssu
þingi, þar sem það er eitt
þeirra málefna, sem til at-
hugunar koma við þá end-
urskoðun, sem yfir stendur,
hvernig þeirri lánastarfsemi
verði heppilegast fyrir kom-
ið í bankakerfinu. Hins vegar
þykir rétt, að nú þegar verði
heimiluð lántaka vegna iðn-
aðarins, og yrði þá síðar lög-
fest á hvern hátt það lán
yrði notað til þess að bæta
úr lánaþörf iðnaðarins. Með
þessu móti vinnst það, að
hægt er að nota tímann til
þess að leita fyrir sér um lán-
ið, á meðan endurskoðun á
bankakerfinu og bankalög
gjöfinni fer fram.
Næturferðir togara upp
við land á Snæfellsnesi
S’úmenn þar orðnir kvíðandi um framtíð
sína vegna va'xandi ágangs veiðiþjófa
Frá fréttaritara Tímans í Ólafsvík.
Togarar gerasl ttú. mjög nærgöngulir við báta frá verstöðv-
nnum á SnæfeirsöáESJ. Eru orð n svo mikil brögð að því, að
togað sé yf’r línur bátanna, að þeir eru nú hættir að geta
lagt linuna á sín b$ztu mið. Toga erlendir togarar miskunn-
arlaust í landhelgLÉJínkum eru þó brögð að þessu á næturnar,
* r ■ ■ -w - - , c , , , r ,
en þá koma þeir alveg upp undir land.
.. - ;*•: ■- /.
dæmi. Togararnir eru ekki
síður nærgöngul.r utar við nes
ið og e nnig þar töga þeir al-
Inflúenza á tveim
bæjum í Rangár-
vallasýslu
Frá fréttaritara Tímans
á Hvolsvelli.
Inflúensa er komin á tvo
bæi í Rangárþingi — Efra-
Hvol í Hvolhreppi og Tuma-
staði í Fljótshlíð. Mun hún
hafa borizt með manni aust-
an af Fljótsdalshéraði, er kom
á þessa bæi báða, og er um
það bil vika síöan. Bæirnir
hafa verið einangraðir, svo
að veikin hefir ekki borizt
út, enn sem komið er.
Hætt er þó við, að hún ber-
ist senn í héraðið vegna sam
gangna við Reykjavík.
Egiptinn Saddie Ahmed hefir
vakið á sér mikla athygli. —
Hann hefir sjálfur skýrt svo
frá, að hann hafi gifst 42
sinnum. Reynsla hans er
þessi: Ást kvenna er í réttu
hlutfalli við gullið, sem lagt
er að fótum þeirra.
Her S.Þ. þokast
norður á bóginn
Hersveitir S.Þ. í Kóreu
sóttu nokkuð fram í gær, eink
um á vesturvígstöðvunum. —
Þorp var tekið fimm kíló-
metra frá Seoul og framsveit-
ir komust allt að Han-fljóti.
Barizt er um bæinn Yongdon.
Norðanmenn og Kínverjar
veittu víða allsnarpt viðnám,
en urðu að hrökkva fyrir liði
andstæðinga sinna.
Rætt um friðar-
samninga við Japani
Dulles, sendimaður Tru-
mans, ræddi við Mac Arthur 1
Tókíó í gær, og var umræðu-
efni þeirra friðarsamningar
Bandaríkjamanna við Japani.
Þegar Dulles fer frá Japan
mun hann halda til Filipps-
eyja, Nýja-Sjálands og Ástra-
líu. —
Vaxandi áhyggjur sjómanna.
Mörg undanfar n 4r hafa
togarar, einkum erlendir, ver
ið tíðir gestir á miðum línu-
bátanna úti fyrir, Snæfells-
nes:. Sjaldan eða aldrei hafa
þó verið meiri brögð að þess-
um heimsóknum en nú í vet-
ur. Er svo komið. að fiskimenn
á Snæfellsnesi eru orðn'r al-
varlega uggandi um sinn hag,
ef ekki verður bráðlega breyt
ing, sem um munar, á þessu
óviðunandi ástandi.
Toga yfir línurnar.
Upp á síðkastið hafa verið
ágætar gæftir vestra. Bátar
hafa róið dag hvern í góðu
sjóveðri, en komið að landi
með lítinn afla. Venjan hefir
verið sú, að þegar út á miðin
kemur, eru togararnir þar fyr
ir, eða í grenndinni. Eru þe!r
að toga á þeim miðum, þar
sem sjómenn vildu helzt
leggja línur sínar. En leggi
þeir of nærrl þeim, eiga þeir
á hættu, að togað sé yfir lín-
una og meiri og minni
skemmdir og eyðileggingar
fylgi. Hafa bátar í vetur þann
ig orðið fyrir tilfinnanlegu
tjóni af völdum togaranna.
Toga upp undir land.
Oft eru togararnir í land-
helgi að toga. Einkum eru þó
brögð að því á næturnar, en
þá er algengt að þeir togi
mjög nærri landi og skrapi
botninn rækilega upp undir
landsteina.
Einkum eru það þ-ó útlendir
togarar, sem eru svo bíræfnir
að toga svo nærrl landi. Ól-
afsvíkingar þurfa ekki að fara
langt til að sjá á kyrrum vetr-
arkvöldum ljós hinna erlendu
veg upp við land, ekki slzt
þar, sem byggðin er strjálli.
Vantar varðskip.
Fisk'menn á Snæfellsnesi
hafa þráfaldlega bent á þá
hættu, sem þeim er búin
vegna eyðinga fiskimiðanna
af völdum h'nna bíræfnu
veiðiþjófa. Hafa Snæfelling-
ar óskað eftir því, að varðskip
væri að minnsta kosti tíður
gestur á þessum slóðum og ef
vel ætti að vera, telja þeir
fulla nauðsyn, að bátarnir,
sem róa frá verstöðvunum á
Snæfellsnesi, hafi varðbát til
verndar við línuveiðarnar á
miðunum, meðan á aðalvertíð
inni stendur. En það er em-
mitt sá tími, sem mest hætta
er á ásókn togaranna við Snæ
fellsnes. Þegar kemur fram á
vorið, sækja togararnir svo
alla jafnan me'ra suður og
eru þá tíðir gestir á miðum
Suðurnesjabáta og valda þar
oft miklum spjöllum á vorin
eins og kunnugt er.
Hreindýr á skozku
heiðarnar?
Bretar hafa um þessar
mundir uppi ráðagerðir um
það, að flytja inn hreindýr
frá Lapplandi og koma upp
hreindýrahjörðum, sem látn-
ar verði ganga á skozku heið
unum. Er talað um að fá fyrst
í stað 25 undaneldisdýr frá
Lapplandi.
Það er búizt við, að þessari
veið'biófa beear beir eru í hugmynd verði vel tekið 1
veið.þjoia þegar þeir eru i jSvIþjóð Annars hefir gengið
landhelginni, að toga, eða
færa sig stað úr stað við
ströndina.
En þetta ástand er ekki e:ns
Hafnarverkföllin í
Englandi magnast
7000 liigðn niður vinnu í Uomlon í gær
Verkfall hafnarverkamanna í Englandi breiðist nú út og
fara átökin harðnandi, einkum síðán stjórnin lét leiða fyr-
ir rétt menn, sem fyrir verkföllunum stóðu.
7000 hafnarverkamenn í
London lögðu niður vinnu í
gær, og bíður nú á hafnar-
bökkunum mikið af vörum,
sem láta átti í skip. Verka-
menn þessir lögðu niður
vinnu til þess að mótmæla
handtöku verkfallsforsprakka
í London og Liverpool.
Nokkrir verkfailsmenn voru
leiddir fyrir rétt í London í
gær, og safnaðist þá mikill
mannfjöldi saman úti fyrir
dómhöllinni, og varð lögregl-
an að skerast í leikinn og
dreifa mannfjöldanum. Kom
þar til nokkurra átaka, og
virtist þó um skeið horfa
mun ófriðvænlegar.
miður vel að fá markað fyrir
hreindýrakjöt það, sem fram-
leitt er í Svíþjóð. Hafa farið
fram samningaumleitanir við
Frakka og Bandaríkjamenn,
og nú síðast við Arabat og
þykir nokkur von um. að tak-
ast megi aff selja þeim reykt
eða þurrkað hreindýrakjöt,
því að þeir telja svínakjöt
óhreina fæðu.
Það þykir sennilegt, að það
myndi fremur kenna mönn-
um átið á hreindýrakjöti en
hitt, þótt hreindýrarækt væri
tekin upp á sRbzku héifftúltim.
MÖNDLUTRÉ OG ERJITR
Churchill gerir nú sem
kunnugt er, hörð áhlaup á
verkamannastjórnina brezku.
Er hann tiltölulega nýkom-
inn heim úr leyfi, er hann
varði til þess að mála möndlu
tré, er nú eru í vorskrúða, í
bænum Marrakech við Tin-
erhir-óasann í Suður-Atlas-
fjöllum.