Tíminn - 11.02.1951, Blaðsíða 5

35. blaff
TÍMINN, sunnudaginn 11. febrúar 1951.
5.

Sunnud. 11. feh.
Lántaka í þarfir
landbúnaðarins
Rikisstjórnin hefir nil leit-
að heimildar Alþingis til að
taka 15 milljónir króna að
láni til að auka starfsfé Bún-
aðarbankans. Þó að sú heim
ild fáist, er vitanlega eftir að
útvegað féð, en það verður
ekki gert nema heimildin
fari á undan, svo að hún er
nauðsynlegur áfangi í leið-
inni að því marki, að bæta
úr fjárþörf landbúnaðarins.
Útlánastarfsemi byggingar-
sjóðs og ræktunarsjóðs Búnað
arbankans gat haldið áfram
síðastliðið ár einungis vegna
þess, að Framsóknarmenn
fengu það fram í samningum
í sambandi við stjórnarmynd
unina í fyrra að 17 milljónir
króna af gengisgróða bank-
anna skyldu renna til þeirra
á því ári. Það er nú allt orðið
fast í framkvæmdum í sveit-
um, nýjum húsum yfir menn
og skepnur, fóður og fram-
leiðslutæki og sjálfri ræktun
landsíns.
Þær 15 milljónir króna, sem
nú er leitað heimildar til að
fá að láni handa bankanum
er lágmark þess, sem hann
vantar, svo að útlán hans til
jarðræktar og nýrra bygginga
geti haldist í sama horfi og
verið hefir þetta ár. Um ann-
að meira er hér ekki að ræða.
Og þó að stórhuga mönnum
þyki það að vonum engan veg
inn fullnægjandi, svo margt
sem gera þarf í sveitum lands
ins, má þó á engan hátt van
meta það sem ávinnst, enda
mála sannast, u,ð íslenzkur
landbúnaður og íslenzkar
sveitir eru að gjörbreytast á
tiltölulega fáum árum.
Mönnum eru að vonum
skuldir áhyggjuefni og illa
við þungar lántökur að öðr-
um þræði. Hins vegar hefir
þrásinnis verið á það bent
hér í blaðinu, að landbúnað-
urinn þarf þess með, að fjár-
magn hans sé aukið. Víða hag
ar þannig til, að vantar meira
fé og nýjar framkvæmdir til
þess, að það fjármagn sem nú
þegar er bundið í búinu geti
rentað sig örugglega. Hvað
stoðar hálf milljón í húsum
og bústofni á miðlungsbúi, ef
ekki er hægt að bæta við nauð
synlegum framkvæmdum, svo
að heyskapurinn og nýting
fóðursins verði árviss og ör-
ugg? Það er víða svo, að til-
tölulega lítil viðbót getur gert
allt, sem á undan er komið
örugga eign, sem stöðugt skil
ar arði, þó að áður hafi geng
ið á ýmsu með það.
Þetta viðhorf gerir það að
verkum, að þjóðhagslega er
nú margföld ástæða til þess,
að hika ekki við lántökur
handa Búnaðarbankanum.
Það er alveg sama frá hvaða
sjónarmiði á málin er litið.
Sé miðað við atvinnuástand
í landinu með atvinnuleysi í
baksýn eða húsnæðisþörf
með heilbrigðismál í huga,
komast menn einnig að þeirri
niðurstöðu, að það sé að spara
eyr:nn en kasta krónunni, ef
þjóðfélagið sparar sér að
leggja Búnaðarbankanum fé
til hinna nauðsynlegustu fram
kvæmda fyrir landbúnaðinn.
Reynslan hefir sýnt, að þá
peninga, sem þjóðfélagið hef
ir sparaö sér að láta Búnað-
; ERLENT YFIRLIT:
Breytt viöhorf í Kóreu
Hernaðarstyrkur Kínverja hefir reynst
stórum niinni en fyrst var ætlað
Seinustp atburðir í Kóreu-
styrjöldinpi benda til þess, að
þar sé um mjög breytta að-
stöðu að ræða. Fyrst eftir ósigur
hers S. Þ. í Norður-Kóreu í vet-
ur, voru aimennt taldar horfur
á því, að hann yrði að yfir-
gefa Kóreu fyrr eða síðar, nema
lagt væri til allsherjarstyrjaldar
gegn Kína. Mac Arthur virtist
líka miða allar hernaðaraðgerð
ir sínar við það, að til brott-
flutnings gæti komið fyrr en
síðar. Nú. virðist þetta viðhorf
breytt. Kínverjar hafa hörfað og
her S. Þ. er í nýrri sókn. Margt
er um það rætt, hvað valdi
þessu, en_ vafalaust er mikið
mannfall Kinverja í styrjöldinni
ein höfuðorsökin. Þeim hefir
verið um megn að halda sókn-
inni áfram''og vafasamt er tal-
ið, að þeir- geti hafið nýja stór-
sókn, nema Rússar láti þeim
hergögn-ú.té. Kínverjar hafa
nægan mannafla, en skortir
flestan útbúnað. Þess vegna var
hernaðarstýrkur þeirra ofmet-
inn eftir fyrstu sigra þeirra.
Margir' telja, að Kínverjar séu
hikandi við að hefja nýja stór
sókn vegna fenginnar reynzlu.
Pekingstjórnin gefur að vísu
digurbarkalegar yfirlýsingar í
fiíefni af.þyí, að þing S. Þ. hef-
ir lýst hapa árásaraðila. Yfir
og höfðu mest og bezt hergögn.
Hin harðnandi afstaða for-
ustumanna Sameinðu þjóð-
anna er sprottin af þeirri sann-
færingu að kommúnistarnir
kínversku hafi ekki efni á því að
framlengja mjög stríðið og að
því muni koma, að þeir verði
fúsir til skynsamlegra samn-
inga um ágreininginn og að
frjáls og óháð Kórea muni geta
risið á legg upp úr því samkomu
lagi.
Langt hernám?
Spurningin nú er hvort langt
eða skammt hernám sé fyrir
dyrum. Síðustu vikurnar hafa
Kínverjar ekki leitað fast til
sóknar suður skagann, en herir
S. Þ. hafa þokast norður á bóg-
inn á nýjan leik. Ýmsum getum
er að því leitt, hvað valda muni
því að Kínverjar fara svo var-
lega. Sumir telja að kínverska
stjórnin íhugi enn möguleik-
ana til þess að semja og e. t. v.
muni hún fús að kalla heri
sína heim frá Kóreu gegn ein-
hverjum undanslætti mótað-
ilans, enda þótt ekkert slíkt
verði ráðið af ummælum leið-
toganna.
En brottkvaðning herjanna
úr Kóreu er pólitískt efni ekki
síður en hernaðarlegt. Meðan
öldin brjótist út 1 náinni fram
Dómsmálaráðherra
á villigötum
Forustugrein Morgunblaðs-
ins í gær er hin furðulegasta.
Efni hennar er þaff, að Tím-
inn og Framsóknarmenn
hafa verffi meff ónot í garff
dómsmálaráðherra í tilefni af
því, aff hann hafi fyrirskipaff
rannsókn í málum Jónasar
Þorbergssonar útvarpstjóra og
Helga Benediktssonar útgerð
armans. Þetta eru tilhæfu-
laus ósannindi og er þess
krafist, að Mbl. svari eftirfar
andi fyrirspurnum, ef það vill
sýna einhverja viðleitni í því
að standa viff orð sín:
Hvenær hefir Tíminn deilt
lýsingar þéssar eru taldar gefn Kínverjar héldu að Bandarík-
ar til að-Sýnast, en hin ein- jn 0g aðrar þjóðir, sem lagt
beitta afstaða S. Þ. hafi í ra.un hafa Sameinuðu þjóðunum lið,
og veru gert Pekingstjórnina íhugugu ag hverfa algerlega á
meira hikandi við áframhald- fjrott frá Kóreu, var lítil von
andi styrjöld. | Um að þeir tækju vel í vopna-
Meðal þ.éirva, sem þessu halda hlésumleitanir. En nú horfir
fram, er hinn kunni ameriski málið öðruvísi við. Afstaða
blaðamaður David Lawrence. Bandaríkjanna er miklu ákveðn
Hann heíir nýlega . lýst áliti ari en fyrr) 0g þeim fylgja flest
sínu í greih, sem birtist í „New ar hinna Sameinuðu þjóða.
York Herald Tribune“ og fer
aðalefni hgnnar hér á eftir.
Hættulegur leikur
Kínverja.
Lawrenee'* segir í
greinarinnar, að
rauða hersins kínverska
Bandarikin hafa sagt, að þau
ætli að verða áfram í Kóreu,
meðan Sameinðu þjóðirnar ósk
uðu þess, og Kinverjar vita því,
að styrjöldin heldur áfram,
inndranof nema ÞeÍr takl UPP nWa aí‘
StÖðU' Það er álÍt marSra> S£m
/ I vel fylgjast með, að kínverska
. f. . . lnvers kommúnistastjórnin hafi ekki
l, Wu ,,fynr * Sl° I efni á því að fórna til lengdar
fnfaZ, “afollum að nndT bezta hluta herja sinna og flug
anfornu i, K9reu, að aUar fyrri þess yJe muni von
aætlanir um framvmdu atburð á b tstri pólitisBkri afstoðu til
anna austur þar þarfnast endur __._________.
skoðunar. Þétta er það sem býr vopnahles- og samnmSamal-
að baki þeirri fullyrðingu her-( ann
tíð og kannske verða þau til á dómsmálaráðherra fyrir aff
þess að fyrirbyggja hana alveg. fyrirskipa umræddar rann-
Margir fleiri blaðamenn en sóknir?
Lawrence hafa gerzt til þess í Hafa ráðherrar Framsókn
seinm tíð að halda svipuðum arflokksins nokkru sinni
skoðunum fram. En rett er þo , , , . , ,
að geta þesss, að um þetta eru kvartaff undan því i stjorn-
menn þó hvergi nærri sammála. inni> a” domsmálaraðherra
Ýmsir aðrir blaðamenn telja, hafi fyrirskipaff umræddar
að enn megi búast við löngu rannsóknir effa aðrar, sem
þófi og Kínverjar muni freista snert hafa Framsóknarmenn?
þess að gera nýja tilraun til Svari Mbl. ekki skýrt og skil
að hrekja her S. Þ. úr Kóreu merkilega þessum fyrirspurn
áður en þeir láta undan. Flest- unl) sézt bezt hve osannar og
um kemur hins vegar saman ómaklegar framangreindar
um, að þvi einbeittari sem S. Þ. „ ,, “ ., .
eru, því meiri séu horfur á fu»yrðln&ar blaðsins erm
samkomulagi. Undanlátssemi sé _ 11,11 er annað mal> að Tim“
líklegust til að espa komm-'inn hefir gagnrýnt, hvernig
únista og hvetja þá til að leggja ! þessum rannsóknum hefir
út í ný ævintýri. Þess vegna! verið háttað, því að þær hafa
sé það engann veginn óeðli-1 haft á sér beinan ofsóknar-
legt, að Kóreustyrjöldin geti, blæ. Dómsmálaráðherrann
orðið til að afstýra þriðju heims lætur sér t> d ekki nægja f
styrjöldinni, eins og Lawrence
kemst að orði.
Að þreyta mótstöðu-
stjórnar SV 'Þ., að hún ætii að
verða áfram í Kóreu og á bak
við svipuff ummæli bandarískra ' manninn.
stjórnmálamanna. I I slíkri styrjöld, þar sem kapp
Hin almenna skoðun hingað er lagt á að þreyta andstæð-
til hefir verið. að Kína hafi yfir inginn, er líklegast að hlutur
að ráða óþrjótandi mannafla, J Kínverja verði ekki betri er
sem unnt sé að senda fram til stundir líða. Sameinðu þjóðfrn
orrustu ífifóreu. En menn hafa 1 ar hafa lýst þá árásaraðila. Það
ekki gætt þess, að mest af þessu j þýðir að hernaðaraðgerðunum
fólki er illá hæft til hernaðar, | verður haldið áfram og refsiað-
og illa úthúið og að það er gerðir teknar upp, ef kommún-
hættulegur ,4eikur fyrir kín-1 istar virðast frábitnir heiðar-
versku kommúnistastjórnina að legum samningum.
halda lengj áfram að sæta þeim í lok greinarinnar segir Lawr
Raddir nábúanna
Mbl. segir, að Tíminn hafi
verið með slettur í garð
Bjarna Benediktssonar dóms-
málaráðherra í tilefni af
rannsókninni á málum þeirra
Jónasar Þorbergssonar og
Helga Benediktssonar. Mbl.
segir m. a.:
„Bæði þessi mál eru þess
eðlis, að rannsókn þeirra var
sjálfsögð og eðlileg. Almenn-
ingur átti bemlínis kröfu á að
þau yrðu krufin til mergjar.
En einhverjir af áhrifamönn
um Framsóknarflokksins hafa
máli J. Þ. rannsókn jafn þaul
vans dómara og Valdimars
Stefánssonar, heldur skipar
framhaldsrannsókn vegna
meiri og minni óviðkomandi
atriða. Til aff rannsaka mál
Helga Benediktssonar hafa
valist menn, sem alls ekki virð
ast hæfir til slíkra starfa, og
sem virffast hafa fyrirfram
veriff fullir af fjandskaparhug
til hins ákærða og má þar
fyrst og fremst nefna Ander-
sen nokkurn. Það er sitt hvað
að fyrirskipa rannsókn en aff
framkvæma hana meff full-
um ofsóknarhætti. Það fyrr-
nefnda getur oft veriff sjálf-
sagt, en hiff síðara á ekki
heima í vestrænu réttarríki.
Hinar ósönnu affdróttanir
bersýnilega verið á annarri , . , ...
skoðun. Þeir hafa talið að hin Mbh sem minnst er a her
ar þungu sákargiftir á hendur að framan> muIlu þo ekki eiga
æðsta yfirmanni einnar þýð-
ingarmestu menningarstofnun
aff vera svar viff þessum aff-
finnslum við rannsóknarað-
miklu ska^kaföllum, sem á vegi
hennar hafa orðið í hernaðin-
um í Kóréú að undanförnu, því
að þau hfáfa mætt á úrvals-
hersveituiif-'hennar, þeim her-
sveitum, sem bezt voru æfðar
ence: Það er full ástæða til að
endurtaka það, sem áður hefir
verið sagt, að hin skjótu við-
brögð S. Þ. í sumar, er árásin
á Kóreu hófst, hafa sennilega
forðað því, að þriðja heimsstyrj
arbankanrí fá til nauðsyn-
legra lánastarfsemi fyrir land
búnaðinn, hefir það þurft að
greiða margfaldlega á ýms-
um sviðum öðrum. Og það er
alveg víst» að hin sama verð-
l ur reynslan á komandi árum
ef það á að verða hlutskipti
þjóðarinnar að láta Búnaðar
bankann skorta fé.
Það er því ástæða til að
ætla, að mótþróalaust verði
lántökuheimildin fyrir Búnað
arbankann samþykkt á Al-
þingi, og síðan verði gert það
sem hægt er til að sjá bank-
anum fyrir starfsfé á þeim
grundvellh Það er ekki sér-
mál þeirra, sem næstir standa
til að fá lán úr sjóðum bank-
ans, þó að það varði oft alla
framtið þeirra manna. Það er
stórmál fyrir alla sveitunga
þeirra bænda, bæði þá, sem
eru sveitungar þeirra í dag
og verða það á komandi ár-
um, því að hver jörð, sem
nýtur nauðsynlegra fram-
kvæmda sjálf, er jafnframt
sveitarstólpi. Og það er fyrst
og fremst örlagaríkt þjóðmál,
sem varðar hvern einasta ís-
lenzkan mann, hvort þróun
sveitanna heldur áfram eða
hlýtur að stöðvast en um það
er hér að ræða.
ar þjóðarinnar og kærur vegna ferffir dómsmálaráðherrans,
víðtækra verðlagsbrota á hend heldur mun Mbl. ætla með
ur harðskeyttum flokksbróður þessum undanbrögffum að
þeirra, ættu að liggja í lág- draga athyglina frá þeirri rök
inni. Það væri óþarfa sletti-
studdu gagnrýni, sem ráöherr
rekuskapur af dómsmálaráðu ... ,, . . ...
neytinu að láta sig slíka smá- ann hefle . sætt *£** h,ut*
muni nokkru skipta.
Almenningur í landinu hefir
dræga beitingu valds síns. Á
sama tíma, sem ráffherrann
litið öðru vísi á þetta. Að hans fyrirskipar rannsóknir -í mál
áliti hefði dómsmálaráðherra
beinlínis gerst sekur um víta-
vert skeytingarleysi, svo ekki
sé fastara til orða tekið, ef
að hann hefði ekki gert ráð-
stafanir til rannsóknar þess-
ara mála.“
Það þarf ekki að taka fram,
að þær ásakanir í garð Fram-
sóknarmanna, sem hér um
ræðir, eru fullkomlega til-
efnislausír, enda munu t- d.
ýms r Framsóknarmenn frek-
ar hafa hvatt en latt útvarps
stjóra til að óska rannsóknar
í máli sínu. Það, sem Tím-
inn hefir gagnrýnt Bjarna
Ben., er ekki fyrir það að
hafa fyrirsk;pað umræddar
rannsóknir, heldur fyrir ýms
ar misfellur í framkvæmd
þeirra og þó fyrst og fremst
fyrir það, hve slælega hann
beitir rannsóknarvaldinu í
hliðstæðum málum samherja
sinna. Þar kemur fram full-
komlega óverjandi hlut-
drægni.
um andstæðinga sinna, sem
út af fyrir sig, £eta verið
réttmætar, heldur hann
hlífiskildi yfir miklu sekari
flokksbræðrum sínum og
svíkst um að fyrirskipa sjálf-
sagðar rannsóknir í málum
þeirra eða felur þær mönnum,
sem ekki eru líklegir til aff
gera meira en málamyndar-
athuganir. Má í þessu sam-
bandi minna á, hvernig ráð-
herrann heldur hlífiskildi yf-
ir lögregluetjóranum í Reykja
vík, þrátt fyrir augljós em-
bættisafgiöp hans, er í sér-
hverju réttarríki myndu kosta
hann embættiff. F.kki ósvipað
er að segja um rannsókn þá,
sem ráðherrann hefir fyrir-
skipað í máli S. í. F., cn hún
var falin manni, sem bersýni
lega er ekki ætla annað en
að framkvæma yfirskynsrann
sókn.
Með því að láta þannig ann
að réttarfar gilda fyrir and-
(Framhald á 6. síðu 1