Tíminn - 27.05.1951, Blaðsíða 4

G.
TÍMINN, sunnudaginn 27. maí 1951.
115. blað.
BÓNORÐ DÝRANNA
Það er slæmur vani, sem'
aienn hafa, þegar þeir nota
orðið ,dýrslegt“ um frum-
.itæðar hvatir og holdlegar
girndir í grófu formi eða
blátt áfram kynferðislegan
<Hifnað.
Þetta orð er stundum not-
að eins og orðin saurugt eða
ogeðslegt, en allir þeir, sem
bekkja dýralifið raunveru-!
iega, eru sammála um, að
petta sé næsta fávíslegt. Þeir!
vita, að ástir dýranna eru'
annað og meira en siðlausj
girnd, og getur oft komið
xram í ýmis konar fínlegum
■ilbrigðum. Þegar dýrin elska,
votta þau oft tilfinningar sín
ar á furðulegan og hjartnæm
an hátt, og bónorð sitt flytja
pau oft með lotningu og inni
egri blíðu.
Jafnvel meðal dýra i hin-
im óæðri flokkum, sem svo
yru nefndir, þekkist fullkom-
ó bónorð, með öllu því, sem
bar til heyrir ,allt að gjöfum
.íanda elskunni. Þannig eri
Jpað með dansfiðriidin. Þeg-
ar karldýrið er á biðilsbux-
unum safnar það saman ýmsu
góðmeti og gerir af því gling-
urkúlu, til að færa þeirri.sem
ajartað heillar, til að votta
aenni hollustu sína, líkt og
jegar ungur maður gefur
;>túlkunni sinni konfektöskj-
nr. Og til eru dansfiðrildi,
;sem hafa miklu meira við bón
orðsgjafir sínar og gefa kær
ustu skrautgripi eins og gló-
andi sandkorn, skrautlita
.jöður eða fallegt, lítið blað
:d blómi.
Þessir bónorðssiðir gilda
með ýmsu móti um allt dýra-
víkið. Þegar krabbinn er
astfanginn gefur hann döm-
unni merki með sinni stóru
og lituðu krumlu og dansar
vyrir framan hana. Margar
köngurlær sýna ást sína með
vandasömum dansi og tásveifl
am. Sporðdrekinn, það 111-
ræmda kvikindi, heldur í
hendi elskunnar, þannig að
hann tekur litlu klærnar
hennar í krumlu sína og geng
ur sjálfur aftur á bak meðan
þau eru að byrja skemmti-
gönguna. Og enginn skildi
nalda, að maðurinn sé einn
um ástarsöngva, því að þeir
þekkjast neðarlega í dýrarík-
:mu. Fljótakrabbinn leikur
astaróð sinn með því að núa
fálmara sínum við trýnið og
humarinn frændi hans, —
sem annars hefir nú ekki sem
bezt orð á sér —- á það líka til
ytð biðla með hljómlist, þeg-
ar ástin þrútnar innan við
skelina. Hann slær taktinn
<neð krumlunni, svo að smell-
ur í.
Eftir því, sem hærra dreg-
ir í dýraríkinu verða bónorðs-
siðirnir finlegri, svo sem
vænta má. Fullkomnastir eru
þeir hjá fuglunum. Þeir taka
öllum fram í því, að birta ást
,sina á töfrandi og hjartnæm-
an hátt.
Suðurheimsskautslöndin
uru eyðileg og ógróin, svo að
bað er ekki létt fyrir ástfang-
:.nn mörgæsarstegg að velja
víðeigandi gjöf handa þeirri,
,sem hann elskar. Heims-
skautakönnuðir hafa þó séð
.slíka elskhuga leita í grýttri
ijöru, og þegar þeir hafa loks
ms fundið verulegan falleg-
an, núinn stein, kjaga þeir
:.neð hann til kærustunnar og
Áeggja hann fyrir fætur henn
ar. —
Músarrindillinn kemur með
xallega, litla kvisti, sem eru
jgreinileg bending um það, að
Vorlð er öðrum árstíðum fremur tími hinnar róman-
tísku ástar. Hér birtist nú grein eftir Alan Devoe um
bónorð og ástir dýranna, þýdd úr Det bedste. Þar segir,
að við gætum margt lært af hinni „dýrslegu“ ást.
hann sé fartð að langa til að
stofna heimili. Stundum vik-
ur hann ennþá berar að því,
sem honum býr í brjósti. Þá
byggir hann sjálfur hreiður,
með öllum sínum karllega
klunnaskap, en húsfreyjuefn-
ið horfir á. Öðru hverju tek-
ur hann sér hvíld frá smíð-
inni og flýgur til feiminnar
meyjarinnar, blakar vængj-
unum innilega, setur hnakka
á bak sér og kvakar í ljúfri
leiðslu.
Þegar silkihalinn er veru-
lega ástfanginn, kemur hann
með lítil, skrautleg ber, og
stingur þeim gætilega upp í
vinkonu sina. Hún gerir sér
gott af fyrsta berinu og ef til
viU einu eða tveimur til við-
bótar, en þegar hún loksins
hefir fullvissað sig um ást
hans og alvöru, tekur hún
við næsta beri án þess að éta
það, og réttir það gætilega til
baka upp i biðilinn. Þar með
er sáttmálinn innsiglaður,
þau eru trúlofuð og setjast
hlið við hlið á sömu grein og
láta berið lengi ganga á milli
sín.
Hvergi í dýraríkinu eru bó
eins viðhafnarmikil bónorð
og hjá atlaskfuglunum. Þar
byggir karlfuglinn laufskála
mikinn, sem vel getur verið
nokkurra metra langur og all
an þennan viðhafnarsal
skreytir hann fagurlega með
blómskrúði og berjum. Þeg-
ar íbúðin er komin í stand
flýgur byggingameistarinn til
drottningar hjarta síns og
biður hana að koma og skoða.
En þetta er ekki nóg. Brúð-
urin hefir blá augu, — og
biðillinn færir henni blóm og
ber og steina, — allt saman
fagurblátt, eins og augun
hennar fögru.
Alkunnug er saga hringj-
arans í frúarkirkjunni í París,
sem vottaði stúlkunni ást
sína með því að leika listir
sínar fyrir augum hennar
uppi í turninum. Líkt fara
mörg dýr að, en þó kann ekk
ert þeirra aðrar eins listir og
kólibrífuglinn, þegar hann
ætlar sér að hafa áhrif á þá,
sem hann ann.
Á skjálfandi vængjum sveifl
ar hann sér í boga, eins og
hengill í klukku fyrir fram-
an raeyna, fram og aftur, upp
og niður, með 75 vængjatök-
um á sekúndu. Hrifning hans
og ástartjáning verður stöð-
i'gt ákafari og ákafari, bog-
inn stækkar og fuglinn hækk-
ar rig stöðugt þangað til hann
flýgur skyndilega þráðbeint
upp í loftið eins og tundur-
skeyti og stanzar í 20—30
metra hæð. Stutta stund held
ur hann sér kyrrum uppi i
loftinu, en svo sveiflar hann
sér til jarðar með miklum
hraða og stöðvast allt í einu,
eins og með yfirnáttúrlegum
hætti beint framundan grein
inni, sem unnustan situr á.
Þarna heldur hann sér kyrr-
um i lausu lofti eins og geisl-
andi gimsteinn beint fyrir
augum hennar, sem hann
elskar, og horfir á þetta allt
án þess að hreyfast.
En ást dýranna kemur fram
oftar en við bónorðið. Eins og
mennirnir, þekkja dýrin líka
hina djúpu, kyrru gleði af þvi
einu, að vera saman. Bæði
blíða, tryggð og hollusta til
dauðans er til hjá dýrunum.
Einhver fremsti náttúru-
unnandi í Kanada er gamall
véiðimaður, sem heitir Lange
Joe. Einu sinni kom hann þar
að, sem birna ein var föst í
boga, sem hann átti. Hann
varð undrandi, þegar hann
sá, að bóndi hennar sat þar
hjá henni. Stóri, loðni björn-
inn hafði lagt hrammana ut-
an um konuna sína og vagg-
aði henni blíðlega í faðmi
sínum og snökkti af örvænt-
ingu. Grávöruveiðimönnum
er venjulega ekki klökkva-
gjarnt, en Lange Joe gleymir
þessari sjón aldrei. Það var
ekki hægt að bjarga birnunni,
en hann hefir aldrei veitt lif-
andi dýr frá þeim degi.
Bæði úlfar og refir búa
með sömu læðunni alla ævi.
og hundar sýna oft mikla
tryggð. Þar má til dæmis
minnast sögunnar um tíkina,
sem féll í klettagjótu i veiði-
ferð einni. Hún var af spor-
hundakyni og komin á efri
ár. Maki hennar, sem líka var
af léttasta skeiði, fann hana,
en gat ekki hjálpað henni upp
úr holunni. Hins vegar bjarg-
aði hann henni frá hungur-
dauða, með því að færa henni
æti, þar til henni var bjarg-
að eftir 10 daga. Hann át
sjálfur ekki nema litið af því,
sem honum var skammtað,
en hljóp með hitt í kjaftin-
um upp í fjall og lét það falla
niður í gjótuna til frúar sinn-
ar.
Hvarvetna um hundaheim-
inn má þannig finna dæmi
um hreina og trygga ást.
Jack og Nelly voru hjón af
schæfer-hundakyni, sem áttu
heima hjá húsbónda sínum í
London í síðasta stríði. Hve-
nær sem loftvarnamerki var
gefið fór Nelly hvínandi í
körfu sína og kúrði sig nið-
ur lafhrædd. Hvar sem Jack
var staddur, þaut hann heim
þegar svo stóð á, og fleygði
sér yfir maka sinn, hinu veika
kyni til verndar og hugar-
hægðar. Þannig lágu þessir
tveir hundar lika, þegar
björgunarsveitin gróf sig ao
körfu þeirra eftir að húsið
hafði orðið fyrir sprengju.
Ekkert sá á Nelly, en Jack lá
dauður ofan á henni. Með
sínum stóra og loðna likama
hafði hann hlíft henni fyr-
ir loftþrýstingnum, þegar
sprengjan sundraðist.
Það er nærri því alltof
freistandi að verða mjúkmáll
og mærðarlegur, þegar rætt
er um dýr og tilfinningar
þeirra. En það er eins og hitt
sé jafn auðvelt, að villast af
leið á hinn veginn og gleyma
því, að allt, sem lifir, er af
einni ætt.
Ef til vill finnst ykkur, að
hveitibrauðsdagar séu alltof
rómantískt orð í sambandi við
fugla, en jafnvel raunsæustu
fuglafræðingar finna ekki
maklegri orð, þegar þeir hafa
haft tækifæri til að fylgjast
með háttum silfurhegrans. Á
vorin koma þeir í flokkum til
Louisiana í Bandaríkj unum
frá Suður-Ameríku, þar sem
þeir hafa haft vetrardvöl.
(Framhald á 6. siðu.)
Börnin í sveitinni vakna hress1
og glöð þessa morgnana. Þau
eru fljót á fætur, því að það er
margt, sem kallar eftir. Það get-
ur svo margt hafa breytzt síðan
í gær og það er ekki gott að
sofa í letibóli, þegar allir eru
búnir að sjá og vita, það sem
merkilegt er að gerast. Þá er
ólíkt skemmtilegra að geta orð-.
ið fyrstur til að finna eitthvað
nýtt, vita fyrstur allra eitthvað
merkilegt, sem við hefir borið og
Verða fyrstur til að segja frá
tíðindum.
Ærnar eru að bera. Sauðburð-
urinn er glæsilegur og heillandi
timi. Það er fróðlegt að sjá á
morgnana, hvað lömbunum hef-
ir fjölgað frá því um kvöldið,
hverjar hafa borið og hvað eiga
þær? Voru þær einlembdat og
hvernig eru lömbin lit? Og gam
an er að koma inn til mömmu
eða ömmu og segja henni tíðind-
in og fá kannske að skjótast
heim með lítið lamb og sýna
það, ef það er sérstaklega fall-
egt.
i»að eru margir ungir fjár-
bændur, sem bíða þess með ó-
þreyju, að ærin þeirra beri. Ef
til vill eiga þeir sér í leynum
hugans einhverjar óskir í sam-
bandi við það. Tvílembd verður
hún að vera og gaman væri að
fá verulega fallegt lamb,
kannske golsótta eða hosótta
gimbur. Slíkir draumar og óskir
eru stundum vandlega geymdir
og engum sagðir. Svo verður
lambið ef til vill bara einn hvít-
ur hrútur, en ósköp verður hann
þá fallegur, mjúkur og hlýr,
skemmtilegur og sprækur og
sennilega skemmtilegasta kindin
í allri lambahjörðinni þrátt fyr-
ir allt.
Fuglarnir eru að gera sér hreið
ur. Þrösturinn hefir verið kring
um bæinn síðustu vikurnar.
Hann sat í gærkvöld á trjánum
í garðinum, því að alltaf kemur
skógarþröstur þar, sem trjá-
hrísla vex úr grasi, — að
minnsta kosti ef ekki er til
köttur. Ef til vill á þrösturinn
líka hreiður úti í hjalli, hlöðu-
syllu eða íjárhúsrjáfri. Þröstur-
inn verður nefnilega hálfgert
húsdýr, þar sem hann á enga
óvini. Og sé hann búinn að
liggja á langt á þriðju viku. er
betra að verða ekki of seinn
til að gá í hreiðrið hans til að
vita hvort kominn sé ungi úr
eggi.
Og maríuerlan var með hross
hár í nefinu í gærkvöldi. Eitt-
hvað er hún að hugsa fyrir bú-
skapnum. Hvar skyldi hún nú
ætla að gera sér hreiður? Það
væri gaman að geta eitthvað
séð til hennar í dag.
Garðyrkjan stendur yfir. Það
er búið að sá í einstök beð, því
sem fyrst á að koma til og það
er verið að vinna í görðunúm al
mennt. Gaman er að vlta, hvort
•nokkuð hefir komið upp í nótt.
Og það er líka betra að láta sig
ekki vanta, þegar störfunum þar
verður haldið áfram.
Úti á túni er óðum að grænka
og gróa. Sóleyjarnar við lækínn
eru á leið að springa út, og það
er svo fjarska margt, sem von
er á, að það er ekki hægt að
sofa, þegar þarf að fylgjast með
því öllu. Breytingarnar verða
stundum svo undarlega fljótt og
óvænt, að það er erfitt að fylgj-
ast með því öllu, en ekki má
samt missa af því. Þess vegna
er svefninn léttur og gott að
vakna þessa morgnana. Eftir-
vænting og gróska lífsins kallar
á fætur.
Veturinn hefir verið strangur
og sveitalífið er stundum erfitt.
En hvers virði er vorgleði sveita-
barnanna? Vilja þeir ekki hugsa
um það, sem enn þá eru svo
lánsamir að búa við hana? Og
það er margur fullorðinn, sem
alltaf mætir dásemdum og undr
um vorsins með opnum og hrifu
um barnshuga og nýtur vorsins
af djúpri gleði.
Starkaður gamli.
c«n»attmt»«»»:»:::t»mmmm:mm8K»»»«»»»«t:tn»»:»nK«nm«|
Sunnlendingar, athugið!
Auglýsingaumboðsmenn voru eru:
Kirkjuhæjarklniistri
- Vilhjálmur Valdemarsson, útibússtj. p
Vfk í Mýrdal
Óskar Jónsson, fulltrúi
llvolsvelli
Ólafur Ólafsson, c/o K.R.
Siokkseyri
Helgi Ólafsson, útibússtjóri.
Eyrarbakka
Helgi Viqfússon* útibússtjóri
Selfossi
Arinbjörn Sigurgeirsson, kaupmaður.
fithugii!
Ef þér þurfið að koma auglýsingu til birtingar í
blaðinu, snúið yður til þess umboðsmanns, sem bú-
settur er næst yður og mun hann annast frekari fyr-
irgreiðslu auglýsinga yðar.
£uhh/eh<f(h$ari
/
Hafið það hugfast, að Tíminn hefir meirj útbreiðslu
en nokkurt blað annað á Suðurlandsundirlendinu. —
Þess vegna tryggið þér yður beztan árangur af auglýs-
ingum yðar í TÍMANUM.
SnáÍÓ yður meb auglýsingar yðar
til umbobsmanna vorra
n:»»;»»»mm»mm«:»»::»»t»:t»»»»»mt:»»m:»»m:tt»»»»mg»