Tíminn - 26.08.1951, Blaðsíða 5

192. blað.
TÍMJNN. sunnudaginn 26. ágúst 1951.
5.
MtJtM
Summd. 2f». ágúst
Einokuð útflutn-
ingsverzlun
Fáar þjóðir hafa jafnmikla
utanrikisverzlun og íslending
ar. Framleiðsla landsins er
enn svo fábreytt að flytja
verður inn tiltölulega fleiri
vörutegundir en dæmi munu
vera til um annarsstaðar. Til
þess að þjóðin fái ris'.ð undir
þessum mikla innflutningi,
þarf hún að hafa sem mestan
og fjölbreyttastan útflutnng.
Annars verður halli á við-
skiptajöfnuðinum og erlendis
Furðulegum rógi hnekkt
Eftir Eystrin Jónsson fjármálaráðlierra
Undarlegar umræður hafa
hafist í blöðunum um nokkra
vikna atvinnu dóttur minnar
18 ára að aldri.
Eiga þær að læða þeirri
skoðun inn hjá mönnum, að
ég hafi gert ráðstafanir til
þess að að bægja frá starfi
illa staddri konu, til þess að
koma dóttur minni að sumar-
starfí.
Af þessu er mönnum síðan
ætlað að draga ályktanir um
innræti mitt og starfsaðferð-
ír.
Þau af börnum mínum,
sem komin eru nokkuð á legg,
vinna á sumrin utan skóla-
tíma, og hvorki þau né ég
teljum nauðsyn að biðjast af
sökunar á því.
Sigríður dóttir mín vann
myndast skuldasöfnun, er
brátt getur orðið sjálfstæði j við skógrækt í fyrrasumar og
og framförum þjóðarinnar' ætlaði að gera það aftur í
fjötur um fót. jsumar. Þegar hún hóf starfið
, Af þessum ástæðum- hefir t kenndi hún lasleika, sem varð
ver!ð keppzt við það á undan- j til þess að við töldum réttara,
förnum áratugum að auka að hún leitaði annars starfs
sem mest magn og fjölbreytni í sumar. Spurði ég þá nokkra
útílutningsins. Hefir vissuiega kunningja mína. hvort þeir
mikið áunnizt í þeim efnum, vissu um nokkurt starf, sem
þegar miðað er við erfiðar á-
stæður, er stafa m. a. áf fjár-
skorti og fæð þjóðarinnar. í
mörgum greinum hafa íslend
ingar komizt til jafns við aðr
ar þjóðir og stundum vel baö.
Hinu verður þó ekki neitað,
að mörg verkefni eru enn ó-
leyst á þessum vettvangi og
inargt stendur þar til bóta.
Þjóðin á enn mörg tækifæri
ónotuð til að auka magn og
fjölbreytni útflutnings ns. Að
hún mundi geta rækt í nokkr
ar vikur, þ. á. m. einn af fjár-
ha_gsráösmönnum.
Nokkru síðar sagði þessi
fjárhagsráðsmaður mér, að
þar væri laust starf vegna
sumarfjarveru starfsmanns
og vildi fjárhagsráðið ráða
hana í starfiö í nokkrar vik-
ur. Var það þar með ákveðið.
Þetta Var alit, sem gerðist.
I Litlu síðar sá ég í Þjóðvilj-
anum rætna og lævíslega
Boðskapur erkibiskups
Greiii ór en.sku kirkjublaði, þýdd af
Páli Pálssyni stud. theol
tíma eftir hádegið. Ekki var
lítil „reisnin“ á vandlætara
þessum og góð er leyniþjón-
ustan. Fríið var nefnilega
fengið eina klukkustund eða
svo, það var rétt, en það var
fengið til þess að mæta hjá
lækni, samkvæmt áður gerðu
samkomulagi. Það sýnir of-
sóknaræðið, sem höfundurinn
er haldinn af, að svona hlutir
skuli gerðir að umtals- og
rógsefni.
Ég varð alveg hissa á grein
þessari og spurði fjárhags-
ráðsmann þann, sem ég áður
hafði haft samband við,
hverjir málavextir væru.
Hann sagði mér, að í vor
hefði sú ákvörðun verið tek-
in að ráða ekki konu þá, sem
Þjóðviljagreinin fjallar um,
til sumarvinnu í fjárhagsráði.
Sú ákvörðun hefði verið tek-
in löngu áður en til mála
kom að ráða Sigríði dóttur
mína og löngu áður en ég
niinntist á það við hann,
hvort nokkurt sumarstarf
væri laust hjá ráðinu.
Ég er nú orðinn svo vanur
sínu af hverju, að ég tók
þetta ekki mjög hátíðlega og
ætlaði ekki að hirða um að
leiðrétta þetta. Hélt satt aðj
segja, að þetta væri of
ósennilegur þvættingur, til
þess að nokkur maður tæki
mark á honum. Hélt tæpast,
því verður að vinna markvíst j grein skrifaða af ungum
og sleitulaust, að þessi tæki- j kommúnista, sem þekktur er
færi verðj hagnýtt sem fyrst. að einstöku ofstæki. Er þar
Það er þó ekki nóg að auka! reynt að koma því inn hjá
útflutningsmagnið eða að lesendum, að ég hafi gengið
bæta vörugæðin, þótt slíkt sé . fram í því, að konu væri vísaö
nauðsynleg undirstaða. Það ; frá staffi, sem sára þörf hefði
þarf einnig að haga sölu út- j haft fyrir það, til þess að
flutningsvaranna þannig, að (koma að dóttur minni. í sam
(Grein þessi birtist í enska
blaðinu „The Church of Eng-
land Newspaper“ hinn 27. júlí
1951, og fer hér á eftir í laus-
legri þýðingu. Þar mun hún að
vísu fyrst og fremst ætluð brezk
um lesendum, en fjallar þó um
sum þau mál eins og fyrirsögn
in bendir til, er íyllilega eiga
erindi til íslenzkra lesenda.
Þetta er þá ekki prédikun flutt
í íslenzkri kirkju. En þeir, sem
eitthvað hugsa um kirkjuleg
mál ættu ekki að láta slíkt aftra
Sér frá því að lesa greinarkorn
þetta, enda þótt vér vitum, að
nú sé í seinni tíð talsvert am-
azt víð því, að íslendlngar fylg-
ist með gangi hinna andlegu
mála og stefna úti í heimi og
má slíkt teljast miður æskileg
stefna í kirkju vorri. — P. p.)
Við prédikun í Dómkirkj-
unni í Kantaraborg í tilefni
af hátíðahöldum borgarinnar
í síðustu viku, sagði erki-
biskupinn af Kantaraborg, að
meginþáttur hátíðahaldanna
ætti að vera endurlífgun
hinnar lifandi trúar. (Allar
leturbreytingar eru mínar —
P. P.). Þetta var boðskapur-
inn frá Kantaraborg.
„Lega Kantaraborgar í
Kent og lega Kents á álfara-
leið til meginlandsins", sagði
erkibiskupinn, „gerðj snemma
þessa borg áberandi í þjóðar-
og kirkjusögu Englands. All-
markaðsmöguleikarnir nýtist
sem bezt. •
Það er vissulega fyllsta á-
stæða til þess fyrir þjóðina á
hverjum tímá að íhuga vand
lega, hvort sú skipan sé á
sölu afurðanna, er sé líkleg-
ust til þess að gefa sem bezta
raun.
Á þessum máilum er nú
yfirleitt sú sklpan, að verzlun
in er ófrjáls. Hún er ýmist
einokun í höndum eins aðila
(t. d. saltfiskurinn, saltsíldin)
eða klafabundin í höndum
fárra aðila (hraðfrysti fiskur
inn). Yfirleitt á þessi skipan
rætur að rekja til þess, að áð-
ur en hún kömst á, ríkti ó-
hæf og skeíjalaus samkeppn
isverzlun á þessu sviði og
gekk hún svo langt, að út-
fiytjendurnir undirbuðu
livorir annan og gerðu bæði
sjálfum sér og þjóðinni þann
ig hið mesta ógagn. Þetta varð
að stööva og því var sú skipan,
sem nú ríkir, tekin upp.
Spurningin er hins vegar
sú, hvort ekkj hafi verið of-
langt gengið, þegar einokun
arfyrirkomulagið var látið
leysa hina skefjalausu sam-
keppni af hóimi.
Verzlunareinokun getur í
einstaka tilfellum reynzt vel,
og hún getur líka gefizt sæmi
lega sem bráðabirgðaúrræði.
Langvarandí verziunareinok-
un getur hins vegar reynzt
stórhættuleg. Völdin geta þá
lent í höndum fámennrar
klíku, er beitir einokunaífyrir
komulaginu fyrst og fremst til
hagsbóta fyrir sig. Jafnframt
er hætt við þvi, að álger kyrr
ræmi við innræti höfundar
fylgja svo dylgjur um, að mik
ils hafi við þurft til að kenna
dóttur minni starfið og að
hún hafi byrjað laglega, þar
sem hún hafi fyrsta daginn
farið fram á frí einhvern
...... ... ir vegir lágu um Kantara-
að nokkur maður legði trunað. borg megimandsins og frá
á, að ég hefði flæmt konuJ**! meginlandinu. En nú, er eim-
atvinnu, til þess að koma dótt lestln og flugvélin hafa kom
ið í stað hestsins og póstvagns
ins, skipar Kantaraborg ekki
lengur sinn gamla sess í ver
aldlegum efnum, en hún skip
ar hin virðulega sess sinn í
sögu kirkjunnar og kristin-
dómsins, en af þeim sökum
ráði nylega, þegar bagstodd kcma pílagrímar daglega þús
kona var rekm ui: starfi, en (undum saman til Kantara-
dóttir fjármalaráðherra ráðm bQgar finna hér orð lífs.
í hennar stað .
ur minni í nokkurra vikna
starf. En viti menn. í Morg-
unblaðinu 23. ágúst skrifar
„Mýramaður" rógsgrein um
Framsóknarmenn og sam-
vinnufélögin og þar stendur
m. a. „Hvað skeði í Fjárhags-
Þarna hafa menn það. Þeg
ar ég sá, að þetta gat komið
fyrir, að rógurinn var hentur
á lofti og honum lætt inn í
stærsta blað landsins, taldi ég
rétt að menn fengju að vita
hið sanna.
staða skapist. Af kunnings-
skaparástæðum eða óheilbrigð
um hagsmunaástæðum er
haldið dauðahaldi í gömlu við
skiptasambönd, þótt önnur ný
og hagstæðari geti verið í
boði.
Það er einmitt þetta, sem
margir óttast, að eigi sér nú
stað í sambandi við saltfisks
einokunina.
Allar skynsamlegar rök-
semdir mæla með þvi, að gerð
ar verði verulegar breytingar
á þeirri skipan útflutnings-
verzlunarinnar, sem nú er ríkj
andi. Enginn mun að vísu óska
eftir því, að aftur sé horfið
til hinnar óheftu og skefja-
lausu samkeppni, er áður
ríkti. Hins vegar virðist eðli-
legt, að aukið verði frjáls-
ræði í útflutningsverzluninni
innan takmarka, er útiloki
undirboð og aðra óheilbrigða
verzlunarhætti. Með því
myndi fleirum gefinn kostur
á því að afla íslenzkum út-
flutningsvörum markaða og
skapast myndi samkeppni,
er ætti að geta orðið útflutn
ingsverzluninni til góðs.
Það er kunnugt, að íslend
ingar eiga mörgum ágætum
verzlunarmönnum á að skipa.
Eins og nú háttar, er starfs-
kröftum íslenzkra verzlunar-
manna yfirleitt ekki beitt að
öðru verkefni en innfiutnings
verzluninni. Það er ein orsök
þess, að við eigum alltof fjöl-
menna og dýra heildsalastétt.
Það myndi vafalaust skapa
framtak og fjör í útflutnings
verzluninni, ef þessum starfs
kröftum væru gefnir mögu-
leikar til að njóta sín í sam,hér f Kantaraborg fyrir sakir
ins. Þvi að boðskapur Kant-
araborgar, sem og sérhvers
kristins helgistaðar til heims
ins, er, að Guð er lifandi Guð,
að í honum lifum vér menn-
irnir og hrærumst og eigum
tilveru vora, að af honum ein
um verðum vér fyrir tilstilli
Jesú Krists hafnir og endur-
reistir til eilífs lífs sem börn
hins lifandi Guðs og að
kirkja Jesú Krists er kirkja
hins lifandi Guðs, og að
stoð sannleikans“.
Andleg þörf.
„Þessi boðskapur er gefinn
bandi við hana.
Af hálfu Framsóknarflokks
ins hefir því verið haldið
fram að undanförnu að
breyta bæri útflutningsverzl
uninni í þetta horf. Öll slík
viðleitni í þessa átt hefir hins
vegar strandað á hinum
stjórnarflokknum. Það hefir
ekki vantað, að Sjálfstæðis-
hinna sérstæðu eiginleika
og fyrst og fremst fyrir sakir
glæsiléika og fegurðar dóm
kirkju hennar. En þrátt fyrir
glæsileikann og fegurðina
kann að vera, að boðskapur-
inn nái ekki til allra. Ef glæsi
leikinn er álitinn frá mönn-
um og fyrir mennina, er hún
dauður minnisvarði úr steini,
araborgar kemur einnig fram
í sögu ensku kirkjunnar, en
Kantaraborg er móðir henn-
ar. Sú saga eins og sagan allr
ar kirkju Krists á jörðinni,
sýnir bæði ljóma og fegurð
trúarinnar og píslarvættisins
og dygga þjónustu, en einnig
dapurlega og óhreina þætti
vantrúar og veraldarhyggju
og sígirni. Af sögu kristinnar
kirkju er ljóst, að hún er guð-
leg og mannleg, heil og sundr
uð, heilög og syndug. Það er
ofur auðvelt að rýra eða mis-
skilja boðskap hennar; og
samt er hún kirkja lifandi
Guðs, eini verðveitandi sjálfs
opinberunar hans í Kristi, hið
eina trúa vitni um Krist sem
frelsara og konung i trúlaus
um heimi, máttarstoð hins
frelsandi sannleika Guðs.
Og hér í Kantaraborg erum
vér á hverju leiti minnt á
arfleið hins lifandi sannleika
Guðs, svo sem vér höfum með
tekið hana með þessari þjóð
og í ensku kirkjunni. Þessi
kirkja var fyrst keltnesk að
viðhorfi, þá vestræn og róm
versk og siðan sett frjáls á
háskalegum tímum siðabótar
og nýskipunar, svo að hún
varð í enn ríkari mæli kaþólsk
— (kaþólskur—almennur.
Ekki hið sama og; Rómversk
kaþólskur. Þýð). —. Og nú
túlkar hún sem þjóðkirkja
við mjög ólik skilyrði, ennþá
í vissum skilningi hina kristi
legu og hina erfðavenjur
vorrar og hina trúarlegu
þætti þjóðlífs vors, en um leið
hvetur hún, í nánara sam-
starfi við aðrar kirkjur þessa
lands, þjóð vor til þess að
mæta myrkri og blekkingum
og guðleysi þessara slæmu
tíma með afturhvarf til hins
lifanda Guðs og dyggri hlýðni
við Guð.
Þetta er boðskapurinn fyrir
hátíðina og þessa erfiðu
tíma. Allt raunverulegt líf, all
ur sannur vöxtur í lífinu, all
ur sannur árangur í lífinu og
öll sönn og varanleg gleði í
lífinu er frá Guði. Slíkt fæst
ekki án hans: Sannir menn,
góð hcimili, ósvikið þjóðfélag,
sönn vinna, rétt laun, rétt
beiting valds, rétt stjórn á
náttúrunni og mönnunum,
rétt skipun mála, raunveru-
legt frelsi, sannur friður,
allt þetta fæst því aðeins,
að menn beygi sig í trú og
auðmýkt og ást fyrir hinum
sanna og lifanda Guði. Og
þökk sé Guði fyrir, að hann
birtir sig og nálgast oss I
Kristi, sem frelsar oss og í
heilögum anda, sem er líf-
gjafi allra Guðsbarna og í
kirkju Krists, sem er gamfé-
lag þjóna hins lifanda Guðs.
flokkurinn lýsti sig fylgjandi þrátt fyrir alla fegurð sína —
frjálsræði í verzlun. Enn þyk |dauður í fjötrum mannlegrar
ist hann lika vera hinn sami | spillingar, dauður vegna rót-
merkisberi frjálsrar sam- (gróinnar óhæfu þess, er skip
keppni. Efndirnar eru hins (ar tíma og rúm til þess að
vegar ekki i sambandi við yfir' fela í sér fegurð, er megi æ-
lýsingarnar, þegar losa þarf J tíð fullnægja andiegri þörf
úr viðjum þær greinar verzl mannsins. Þessi mikla dóm-
unarinnar, sem er bundin á kirkja lifir aðeins, ef hún er
klafa einstakra gæðinga skoðuð sem tjáning trúarinn
flokksins. jar á hinn lifandi Gúð, byggð
Sjálfstæðisflokkurinn ætti til dýrkunar hins lifandi
nú vissulega að 'fara að sjá Gúðs, haldið lifandi af þeirri
sóma sinn í því að hætta að dýrkun. sem á virkan þátt í
kalla sig flokk frjálsrar verzl kirkju hins lifanda Guðs og
unar meðan hann er aðal- ' ber vitni þeirri fegurð og þeim
verndari e'inokunarinnar, er sannleika, sem eru hafin yfir
nú rikir í útflutningsverzlun mannlega tjáningu
inni. I Og þessi boðskapur Kant-
Sir Stafford Cripps
kominn heim
af hæli
Sir Stafford Cripps fyrr-
verandi fjármálaráðherra
Breta er nú kominn heim til
London eftir nálæga þriggja
mánaða dvöl á heilsuhæli og
sjúkrahúsi í Sviss, þar sem
hann leitaði sér lækniðga við
berklum í baki. Hann er tal-
inn á góðum batavegi en
langur tími mun enn líða, unz
hann verði starfsfær á ný.