Tíminn - 31.10.1951, Blaðsíða 4

4.
TÍMINN, miffvikudaginn 31. október 1951.
246- blað
■i'STTfTH
Hákarl í kjölfarinu
Sjómönnum þykir það ó-
hugnanlegt fyrirbrigði, ef há
karl leggst í kjölfar skipa,
þegar þau eru á siglingu. Ef
óhapp vill til og maður fell-
ur fyrir borð, hefur hin gráð-
uga skepna, er syndir í kjöl-
farinu, þegar gleypt þann, er
fyrir borð fellur.
En þó það sé miður ánægju
legt að sigla með hákarl í
kjölfarinu, fyrir skipsmenn á
hafi úti, þá er þó mun verra
fyrir heil þjóðfélög að hafa
ætíð hákarla í kjölfari þjóð-
arskútunnar.
Ilákarlar þjóðfélaganna eru
sú manntegund, sem ávallt er
reiðúbúin til að nota sér neyð
náunga sins, sjálfum sér til
stundarhags, en þeim bág-
stöddu og þjóðfélagi sínu til
tjóns.
Þó illt sé að hafa einn og
einn einstakan hákarl á sjó
og fjárplógsmann á landi,
þá versnar þó um allan helm
ing, þegar hákarlarnir mynda
með sér félagsskap, til þess
að skipuleggja starfsemi sína.
Hin íslenzka þjóð hefir ýms
hákarláféiög, eitt af þeim er
Fasteignaeigendafél. Reykja-
víkur.
Hver er starfsemi Fast-
eignafél. Reykjavíkur?
í sjálfu sér gæti félag fast
eignaeigenda verið mjög góð
nr félagsskapur, ef starfsemi
þess beindist að heiábrigð-
um viðfangsefnum, t.d. hvern
ig helzt væri hægt að byggja
ódýr og hentug íbúðarhús, og
hvernig helzt væri hægt að
bæta láiiakjör til húsabygg-
inga, og önnur slík verkefni.
Ekki hefur borið mikið á
því, ao þessi félagsskapur
fengist við slík verkefni, en
því meir hefur borið á ann-
arri starfsemi. Þeirri starf-
semi, að fá numið úr lögum
311 þau lagaákvæði, sem
hindra það, *kð leigusalar hús
næðis geti notað sér húsnæð
isekluna til skefjalauss ok-
urs, svarta markaðs brasks og
skattsvika.
Fasteignaeigendafélag
Reykjavíkur telur sig mál-
svara allra húseigenda í
Reykjavík, en sem betur fer
mun ekki vera í þessum fé-
lagsskap nema y5 húseigenda
enda er það að vonum, því
félagsskapur þessi vinnur
tneirihluta húseigenda í bæn
um tjón eitt, eins og síðar skal
að vikið.
%
Þegar Fasteignaeigendafél.
hóf upp raust sína.
Húsaleiguokrurum bæjar-
ins er að vonum mjög illa við
þá xíienn, er hafa djörfung til
að vekja athygli á fjárplógs-
starfsemj þeirra. Sá, er þetta
ritar, hefir um nokkurra ára
skeið kynnt sér leigu-
okrið í þessum bæ, skrifað um
það allmargar blaðagreinar,
og bent á leiðir til úrbóta á
því ófremdarástandi, sem hér
ríkir, varðandj leigu húsnæð-
is. Þessa starfsemi hafa leigu
okrararnir litið illu auga, því
eðlilega hatast þeir við hvern
þann, er skerða vill mögu-
leika þeirra til að draga illa
fengið fé í pyngju sína. Hinn
fámennj en fjársterkj hópur
harðsnúinna leigusala, hefur
færzt í aukana og ráðið sér
íramkvæmdastj óra og lög-
fræðilegan ráðunaut.
Eitt af hans verkefnum skal
vera það, að vefa þann blekk
ingavef, að telja mönnum
íuu um, að Fasteignaeigenda-
Efiit* Hnujses Pálsson frá Undirfelli
félagið sé málsvafi allra kannske einhver örfá tilfelli
þeirra, er fasteígnir eiga eða um hæpin tekjuframtöi leigu
ætli að eignast, og sé yfirleitt sala. Um þetta segir blessað-
félagsskapur hinna miskunn úr sakleysinginn orðrétt:
sömu Samverja, er komi sér j ,Því verður auðvitað ekki
upp húsum til þess eins að neitað, að finna megj ýmis
geta stundað góðgerðarstarf dæmi þess, að húseigendur
semi á húsnæðislausum vesa- . taki óhæfilega háa leigu, og
lingum, sem myndu veslast er aö sjálfsögðu rétt að víta
upp og deyja, ef hinir sann- það, enda hefir Fasteignaeig
trúuðu þjónar Mammons í endafélagið lágt kapp á að
líkj leigusala miskunnuðu sig kdma í veg fyrir bað.“
ekki yfir þá, með því að ljá j Svo mörg eru þau orð. Ein
þeim húsaskjól fyrir lítinn hvers staðar stendur í sígildri
pening að sjálfs þeirra dómi. bók: Ó vei yður Farisear, þér
j hræsnarar. Við hverja myndi
Framkvæmdastjórinn talar. slíkt sagt nú? Hvar er bar-
í Mbl. 26. okt. skrifar stjórn átta Fasteignaeigendafélags-
Fasteignaeigendafél. Reykja- ins fyrir lækkandi húsaleigu,
víkur eða framkvæmdastjór- og hver er árahgur hennar?
inn fyrir hönd hennar, og Að slíku skal vikið síðar. En
hneykslast mjög á hinum of- .hinn andlegi skyldleikj grein'
stækisfulla og illa innrætta/ arhöfundar við aðra mannteg
manni Hannesi Pálssyni, er' und kemur glöggt fram þar
beri hinum „grandvöru“ og sem hann segir:,, og að sjálf-
„heiðarlegu“ leigusölum ' á sögðu rétt að víta þaö“.
brýn okur og skattsvik. j Voru ekkj ummæli hæst-
Stynja þessir máttarstólpar virts viðskiptamálaráðherra
þjóðarinnar mjög undan ! eitthvað svipuð í útvarpsræðu
heimsins vanþakklæti, og' hans, þegar hann ræddj við
vilja breiða vængj sína yfir þjóð sína um okurálagningu
alla þá, er íbúð eiga, og jafn- j hákarlanna i heildsalastétt.
vel líka þá, er ekkert eiga. í En hver eru vítin. Þjóðin bíð-
lok greinarinnar gægist þó ur þess með óþreyj u að hæstv.
fram svolítil meinlaus hót- [ viðskiptamálaráðherra birti
un, þess efnis, að svo geti far- nöfn okraranna, er sett hafa
ið, ef leigútakar hafi sig ekki
hæga, þá muni verða „þröngt
íyrir dyrum“ með húsnæði.
Fá orð í fullri meiningu, en
skilst þó. Enda er fram-
kvæmdastjórinn bæði skýr
maður og kurteis mjög.
Sjálfboffaliffinn.
í byrjun greinar sinnar vik
ur framkvæmdastjórinn að
því, að Hannes Pálsson muni
telja sig sjálfkjörinn for-
svarsmann leigutaka, en
leigutakar muni kunna hon-
um litlar þakkir fyrir. Varla
mun framkvæmdastjóri Fast-
eignaeigandafél. nokkurt um
boð hafa frá leigutökum til
að tala fyrir munn þeirra, og
skal þessu því lítt svarað, en
minna vil ég hinn launaða
framkvæmdastjóra á það, að
reynsla sögunnar sýnir venju
lega meiri afrek hjá sjálf-
boðaliðum en málaliðsmönn-
um. Ef málinn hættir að greið
ast, eru vopnin aö jafnaði
lögð niður.
Skrítin reikningsaffferff.
Greinarhöfundur hneyksl-
ast mjög á útreikningi Hann
esar Pálssonar á upphæð hinn
ar svörtu leigu í Reykjavík.
Að sjálfsögðu er þarna um á-
ætlanir aö ræða, enda skýrt
fram tekið, en varðandi reikn
ingsaðferðina skal þao játað,
að útréikningurinn er gérður
á sama hátt og hjá hinum
andlegu félögum leigusal-
anna, heildsölunum, á þeim
tímum, er faktúrur voru flutt
ar í tunnum, og fyrst var lagt
á vöruna vestur í Ameríku,
og svo aftur heima á ísiandi.
Sannast að segja taldi ég, að
þetta værj sú eina reiknings-
aðferð, er viss manntegund
skildi, þegar reiknað væri í
prósentum.
Fasteignaeigendafélagiff
játar leiguokur.
Enda þótt greinarhöfundur
vilji gera sem minnst úr því,
að leigusalar noti sér húsnæð
isekluna til óhæfilegrar fjár
öflunar, telur hann þó hyggi-
legra að játa það, að til muni
dæmi um okurleigu og
okrarastimpiíinn á heildsala
stéttina. Eða kannske fyrir-
skipar hann bönkunum, að
yfirfæra ekki peninga til vöru
kaupa fyrir ræningja þessa.
Sjálfsagt mun ráðherrann á
enhvern hátt vernda þjóð
sína, og ætla má, að hinir
heiðarlegu heildsalar krefj-
ist þess, að þar skuli skömm,
sem skyldi.
Eftir orðum stjórnar Fast-
eignaeigendafélagsins mætti
ætla, að það félag ynn; einn
ig rösklega aö því að koma
vítum við, á þá menn í hús-
eigendastétt, sem eru skömrn
sinnar stéttar. Þó ekkj væri
nema vegna hinna fjölmörgu
heiðarlegu húseigenda, sem
aldrej hafa notað sér neyð
náunga síns, og eklq ætlast
til að leigutakar þeirra, borgi
allar afborganir af húsum
þeirra.
Framh.
Útvörðaii’Iiui
(Framhald af 3. síðu)
merkið er ímynd hinnar enda
lausu framþróunar, það er
ímynd sigur slífsins, það er
tengiliður milli nútíðar og
fortíðar.
Ég vil enda þessi orö mín
með innilegu þakklæti til Páls
Oddgeirssonar fyrir forgöngu
hans í minnismerkfsmálinu,
ég vil þakka listamanninum
góða, sem skóp listaverkið,
ég vil þakka bæjarstjóran-
um, sem hafði úrslitaáhrif á
val staðsetningu minnismerk-
isins og ég vil þakka öllum
þeim mörgu, sem unnið hafa
að framgangi málsins.
Brynjólfur bóndasonur ræðir
hér um grein Hinriks Þórðarson
ar um fuglafriðunarfrumvarpið:
„í baffstofuhjali Tímans mið-
vikudaginn 17. október, er dálít-
ill pistill um hið nýja friðunar-
frumvarp, eftir Hinrik Andrés
Þórðarson, Útverkum á Skeið-
um. Mér þykir málflutningur
hans svo lélegur, að ég get ekki
setið á mér aö senda smá pistil
sem svar.
Rétt fyrst segir Hinrik
Andrés: „Fimm þjóðkunnir
menn hafa um þriggja ára skeið
unniö að samningi frumvarps-
ins, eða síðan 1948, svo að ætla
mætti að lítið væri þar að finna
af misfellum, sem deilum geta
valdið.“
Það var algerlega óhugsandi,
að unnt yrði að leysa þetta frið
unarfrumvarp svo vel af hendi,
að ekki ríkti ágreiningur út af,
þar eð auðvitað halda sumir
með að friða fugla, og aðrir
á móti.
Hinrik Andrés segir næst:
! „Það getur vissulega verið fag-
jurt að tala um það að friða
íugla, jafnvel alla fugla, og gera
ísland að eins konar fuglagarði
í Norðurhöfum.‘ Það meira en
„getur“ — það er fagurt að tala
um að friða alla fugla og gera
ísland að fuglagarði, og það er
hægt, öllnm að skaðlausu, öðr-
um en þeim, sem yndi hafa af
að drepa, og stilla sér upp um
landið, líkt og fuglahræðum við
hænsnahús, og slíkir menn eru
vissulega sannar fuglahræður.
f upptalningnnni fer Hinrik
Andrés liraustlega af stað. Hann
byrjar sem sé á álftinni. Það
verður ekki annað skilið af því,
sem hann segir um hana, en að
hann vilji leyfa dráp á henni.
Þetta er svo mikil fásinna, ao
mér finnst naumast taka að
fara nánar út í það, nema hvaö
ég hef aldrei séð álftir í hundr
aða tali, hvorki á túnum eða
engi, og hef því heldur aldrei
vitað til að hún gerði hinn
minnsta usla hjá bændum við ár
og vötn. Aftur á móti veit ég
um, að þessi fugl hefir veitt
mörgum bóndanum gleði, er ein
og ein hjón hafa hafzt við ná-
lægt bæjum þeirra, en þeir
menn hafa aö öllum líkindum
verið með heilbrigðari hugsun-
arhátt í þessum efnum en Hin-
rik Andrés. Svo langt kemst
þesssi hugsunarruglingur hjá
honum, að hann heldur að lít-
ið betra sé að hafa álftina í engj
um en sauðfé. Þetta er öfga-
fullar ýkjur, sem hafa við ekk-
ert að styðjast, nema lýgina.
Ég skal ekki bera á móti, að
fiskiöndin sé meinvættur í lax-
og silungsstöðvum, en svo mik-
ið er víst, að annað er meira og
verra, og er þar fyrst að telja
minkinn, en harla lítið er gert
til eyðingar honum. Gæti ég þó
trúað að fiskiöndin hefði nú
þegar misst titil sinn sem „mesti
meinvættur" fyrir honum.
Það verður ekki annað séð,
en Hinrik Andrés hlakki yfir
því, að gæsirnar hafa verið
drepnar á friðunartímum, þar
sem hann segir: ,.... enda nokk
uð verið skotið af þeim á vor-
in, í apríl og maí.“ Telur hann
Fínpúsning
Skeljasandur
Hvífur sandur
Perla í hraun
Hrafntinna
Kvarz o. fl.
Fínpúsningargerffin
Sími 6909
þessu næst upp romsur af speli-
virkjum, sem gæsir hafa átt aö
gera. Þessar romsur eru meira
og minna ýktar, enda auðsjáan
lega róið að þvi að fá lesand-
ann á sitt mál, með blekking-
um einum.
Enn segir Hinrik Andrés: „Er
engin hætta á að stofninum
fækki um of vegna skota, svo
mjög sem gæsin er vör um sig
og eftirtektarsöm, þegar mað-
urinn er annars vegar.“ Rétt áö
ur segir hann: „Og ef verja á
akur fyrir gæs á vordegi, er að-
eins eitt ráð til, og það er skot,
og aftur skot, engu öoru verður
beitt með árangri.“ Þarna stang
ast kenningar hans heldur bet-
ur. Hann heidur því fram, svo
að segja um leið, að dráp, sama
sem fækkun, á gæsinni sé þaö
eina, sem bjargað getur ökr-
um bænda, og þar á eftir telur
hann að gæsinni fækki ekki
urn of, vegna þess að örðugt sé
að skjóta svo nokkru nemi, þar
sem hún sé svo vör um sig. .
Eftir þessa athugun, fer
manni nú að gruna að fleira sé
brogað við málflutninginn, enda
er maðurinn þekktur að ýmsu
sérkennilegu, en út i það verð-
ur ekki farið hér..
Ég er nefnilega hálf smeykur
um að Hinrik Andrés hafi stund
um séð tvöfalt, og líklega vel
það, þegar hann hefir horft á
gæsahóp á akri, eða réttara
sagt: Tilvonandi alcri, því auð-
vitað hefir það orðið að flagi
eftir að gæsirnar hafa veriö
búnar að koma á þaö!
Síðasti pósturiim hjá Hinriki
Andrési, er dálítið sérstæður,
því piár eru bornar fram hinar
fui'ðulegustu nær hótanir til
alþingismanna vorra. Þár eru
sameinaðar á einn stað, tveir
meginþræðir allrar greinarinn-
ar, sem eru ýkjui'nar (sbr.:„ Að
kornrækt verður, að minnsta
kosti í sumum sveitum sunnan-
lands, nær óframkvæmanleg
vegna ágengni gæsarinnar,..“),
og drápshugur greinarhöfundar
eða hlökkunin yfir því að friðun
arlögin muni verða brotin, (sbr.
.... „eða þá hitt, að friðunarlög
in verða ekki haldin, og það á
þeim foi’sendum að „ nauðsyn
brýtur lög.“).
Tel ég svo með öllu þýðingar-
laust áð fjölyrða þetta meir, því
grein Hini'iks Andrésar er þann
ig úr garði gerð, að hver sem
hugsar af sæmilegri skynsemi,
sér, að höfundurinn rær að því
einu að korna hugsunarskekkju
sinni í framkvæmd, en færi
hann ekki skári'i rök fyrir máli
sínu en hingað til, mun honum
varla takast að blekkja þing-
menn okkar svo, að þeir rísi
öndverðir gegn vilja alls almenn
ings í landinu, með þvi að mæla
á móti fi’iðun svanarins, gæs-
arinnar eða andai'innar, því
ekki verður á móti mælt með
réttu, að eina friðunin á þess-
um fuglum, sem öðrum, er al-
friffun, en að því mun verða
stefnt látlaust, þar til sigur
vinnst í þessu máli.“
Ef Hinrik sér ástæðu til að
svara þessu bréfi, er honum
heimilt rúm hér í baðstofunni.
Starkaffur.
V.VAWAV.V.V.V.VV.V.V.V.V.V.V.VV.V.V.V.V.VAVe
ji Húseigendur 'í
í í
I; Höfum kaupendur að 2ja, 3ja og 4 herbergja íbúð- ■“
um á hitaveitusvæðinu. Ennfremur vantar okkur 6 v
■; herbergja íbúð eða tilsvarandi einbýlishús í bænum. ‘I
V j»
*. Miklar útborganir. .*
:« FASTEIGNIR S. F. _
í* Tjarnargötu 3 — Sími 6531 »*
■: 5
wW.’JVW.V.W.V.,.V.V.W.VAW.V.V//AVöWVVWW