Tíminn - 17.07.1952, Qupperneq 5

158. blað.
TIMINN, fimmtudaginn 17. júlí 1252.
Hallur Símonarson:
XV. Ólympíuíeikirnir: | IVIet Gunnars
FUnmtud. 17. jiilt
Deilt ura verndar-
tolla í Banda-
ríkjunnm
Horfur eru nú á því, að eitt
helzta deiluefnið við forseta-
kosningarnar í Bandaríkjun-
um í haust verði afstaða aðal-
flokkanna til utanríkisvið-
skipta og verndartolla. Á
flokksþingi republikana var
nefnilega samþykkt að taka
upp baráttu fyrir auknum inn
flutningshömlum og vernd-
artollum til verndar banda-
rískum framleiðsluvörum.
Samþykkt þessi var gerð til
að þóknast vissum framleiðslu
stéttum í Bandaríkjunum,
enda líka í samræmi við fyrri
stefnu republikana, en þeir
hafa yfirleitt verið verndar-
tollsmenn.
Truman forseti hefir hins
Stærstu leikirnir í minnstu borginni
Finnska framkvæmdanefndin hefir ólympíska hringi nndir
af
þreytu. — Finnsk kvenfélög aðvara ungar
„Brosið, en gleymið ekki
Helsingfors, sem er
minnsta borgin, sem nokkru
sinni hefir haldið Ólympíu-
leikina, baðar si'g nú í sól-
skini, og bar er þó allt á
fleygiferð vegna framkvæmd
ar á stærstu Ólympíuleikum
í sögunni. 71 land tekur nú
þátt í leikjunum á móti 59 í
London og 7000 þátttakend-
ur á móti 4500 í London 1948
— sem er metþátttaka —
munu keppa um heiðurinn
og lárviðjarsveiginn, sem voru
verðlaunin í gamla Hellas.
stúlkur fyrir útlendingum,
s j álf svir ðingunni' ‘.
Finnskg^ffamkvæmdanefnd
in er nú .að reka endahnút-
inn á frainkyæmd leikanna og
nefndarmennirnir, sem hafa
lagt sig a]la fram til að hafa
. .. , . Ihvert smáatriði í fullkomnu
vegar gagnstætt þessu unmð la i erú þégar komnir með
að þvi að draga ur verndar- hina fimtn öiympísku hringi
tollum og leyfa frjalsari mn- undlr aUgnnum af þreytu, og
fiutnmg. Honum hefn- orðið það áöur en leikirnir hefjast
þo nokkuð agengtjiþessum efn Til merkis um það hve mikil
um, en þc hefir þmgið gengiö áhrif leikirnir hafa f Finn_
skenimra en hann hefir lagt
til.
Það er talið eins konar svar
Trumans við áðurnefndri sam
þykkt republikana, að daginn
eftir að því lauk sneri hann
sér til ráðs þess, er sér um
framkvæmd hinnar sameigin
legu öryggismála, og fól því
að gera athugun á verzlunar-
stef nu Bandaríkj anna með
það fyrir augum, hvort hún
samrýmdist hinum sameigin-
legu öryggisaðgerðum. Enn
fremur fól Truman ráðinu að
gera tillögur til Bandaríkja-,
þings í samræmi við athug-!
anir sínar.
. í bréfi sínu til ráðsins segir
Truman, að því sé ekki að
neita, að ýms þröng sérhags-
munasjónarmið í Bandaríkj-
unum hafi óeðlileg áhrif í þá
átt að gera verzlunarstefnu
Bandaríkjanna óhagstæða
hinum sameiginlegu öryggis-
aðgerðum. Hann lætur og í
Ijós þá skoðun, að Bandaríkja
jnenn hafi vart gert sér fulla
grein fyrir afleiðingum þeirra
hamla, er lögð hafa verið á
viðskipti Vestur-Evrópu við
kommúnistaríkin. Þá bendir
hann á, að það stríði gegn
heilbrigðri skynsemi, að
leggja hömlur á viðskipti Vest
ur-Evrópuþjóðanna viö komm
únistaríkin, án þess að gefa
þeim kost á öðru í staðinn.
Viðreisn þeirra byggist á því,
aö þær auki framleiðsluna, en
slíkt getur ekki orðið, nema
þær geti aukið útflutninginn.
Öruggasta ráðið til að auka
framleiðsiuna sé að vinna að
því að gera viðskiptin milli
landanna frjálsari og afnema
höft og tollmúra.
Þessi stefna Trumans er
ekki ný, því að síðan hann
komst til valda, hefir hann
fylgt henni, eins og áður segir.
Hann hefir líka viljað stuðla
að auknum viðskiptum milii
austurs og vesturs. Mai-s-
hallhjálpin var upphaf-
lega hugsuð þannig, að
hún næði til Evrópu allrar og
eitt aðalmarkmið hennar væri
að auka viðskiptin milli Vest-
ur- og Austur-Evrópu. Fyrir
atbeina Rússa neituðu Austur
Evrópuþjóðirnar þátttöku í
henni og síðan hafa Rússar
unnið að því að gera þær að
efnahagsiegri heild, er hefði
[ Myndin sýnir hús það, sem verður miðstöð blaðamanna á
j Morgunblaðið ræðst í for-
j ustugrein í gær mjög harðlega
, á bæjarstjórnarmeirþlutana
' í Vestnjannaeyjum og ísafirði.
Tilefnið er það, að útsvörin
séu alltof há á þessum stöð-
um. Þetta sé sýnishorn um
það, hvernig andstæðingar
Sjálfstæðisflokksins stjórni.
Mbl. forðast þó að gera sam
anburð á útsvörum á þessum
stöðum og í Reykjavík. Slík
ur samanburður væri þó það
eina, er réttlæti þessa árás
Mbl., ef hann væri hagstæð-
ur fyrir borgarstjórann í
Reykjavík.
Samanburður á útsvörum
stærstu bæjarfélögunum lítur
þannig út:
Heildarupphæð útsvaranna,
er var jafnað niður á Akur-
eyri, var 8,4 millj. kr. íbúatala
þar var um áramótin 7,300.
Það svarar til þess, að útsvör-
in séu um 1150 kr. á íbúa.
Á ísafirði nam heildurupp-
hæð útsvaranna, sem var jafn
að niður, 3,3 millj. kr. íbúa-
tala kaupstaðarins var um
2800 um seinustu áramót. Það
svarar til þess, að útsvörin
séu 1180 kr. á íbúa.
Heildarupphæð útsvaranna,
sem jafnað var niður í Hafn-
arfirði, var um 7 millj. kr.
Þar var íbúatalan um áramót
in seinustu 5200. Það svarar
| því til þess, að þar séu útsvör
landi má ; geta þess, aö á
finnska Þióðminjasafninu eru! * , ... , ,
nú seldir gvalandi úrykkir og'jmeðan a 01yml,,uleikunum stendur, og er það rétt hja leik- .m 1340 kr. a íbua.
heitar pylsur, og kennarar og j vanginum. Sérhvert blað mun hafa sitt eigið pósthólf, og
prófessorar standa þar sjálfir yfirleitt verður gert allt til þess að létta blaðamönnunum,
fyrir veitingunum. Þar hljóm- sem verða um 3000, starfið.
ar tónlist. — sem mest eru j
finnsk þjpðlög, — en þar heyr ,er uð Helsingfors getur boðið manni gæti kannske heppnast
upp á ömmu meðal þátttak- að kornast í undanúrslit.
endanna, en slíkt hefir aldrei i Helsingfors er nú óðum að >
skeð áður,- „Ólympíska amm- breytast í stórborg, og það er
an“ er hin unglega frú Lap- búizt við, að um 100.000 út-
worth, sem er varamaður í lendingar muni koma á leik-
róðrarflokk. j ina - það er á hina ólympísku.1
ist ekki swing eða be-bob.
100.000 útlendingar
í Helsingfors.
Annað,yrsem vekur athygli,
Stúlka frá Kóreu ræðir við
Fuchs, ameríska kúluvarpar-
ann.
En maður sér einnig annað
en ömmur í Helsingfors. Finn- , Aroður,nn verkar ekki enn.
land er frægt fyrir sínar i Ennþá hefir áróður kvenn-
fallegu, bláeygðu stúlkur, sem félagajma ekki verkað eins og
gefa Miss Universe lítið eftir, 1)11 var setlazt. Lögreglan verð-
og finnsku kvennfélögin eru ur að hafa strangt eftirlit fyr-
þegar hreykin af upphefð Miss ir utan ólympísku borgirnar
Suomi, fegurstu konu heims- svokölluðu, þar sem íþrótta-
ins, byrjuð að aðvara dætur
Suomi, gegn „úlfunum", sem
birtast í mynd brosandi
Frakka, framgjarnra, gull-
menn landanna dvelja, því
þar getur oft að sjá ungar
stúlkur, sem ekki eru meðlim-
ir í kvennfélögunum, fyrir ut-
bryddaðra Bandaríkjamanna, an girðingarn^r, virðandi
fljótmæltra Suður-Ameriku- hina sérkennilegu útlendinga
manna, eldheitra ítala og fyrir ser- Útlendingarnir setja
brúnleitra Austurlandabúa. að öllu leyti svip á borgina, og
„Brosið, en gleymið ekki sjálfs Finni nokkur sagði við mig.
viröingunni“ er slagorð þeirra. ’ »«Það er hættulegt að aka bíl.
En kvennfélögin bera meiri Fólkið stendur aðeins og gláp-
virðingu fyrir Norðurlanda- ir a hma einkennilegu útlend-
búum, svo það gefur okkur inga", svo það eru fleiri en
kannske „outsider-chance“ í stúlkurnar, sem hafa farið úr
hinni hörðu baráttu, svo skorðum þessa dagana.
j I Vestmannaeyjum nemur
| heildarupphæð útsvaranna, er
■ jafnað var niður að þessu
j sinni, um 5,4 millj. kr. íbúa-
talan í Vestmannaeyjum var
3800 um áramótin seinustu.
Það lætur því nærri, að út-
svörin þar séu um 1420 á íbúa.
í Reykjavík nam heildar-
upphæð útsvaranna, er jafn-
að var niður, 89,6 millj. kr.
Þar var ibúatalan um áramót
in um 57,800. Það svarar því
til þess, að útsvörin þar séu
um 1550 kr. á mann.
Þessi samanburður sýnir, að
útsvarsálögurnar eru lang-
hæstar í Reykjavík, þar sem
Sjálfstæðisflokkurinn ræður
lögum og lofum undir hand-
leiðslu Gunnars Thoroddsen.
Sjálfstæðisflokkurinn græð
ir því ekki á því, að gerður sé
samanburður á fjárstjórn
kaupstaðanna. Hins vegar má
vera, að Mbl. telji það ekki
illa til fundið, eins og sakir
standa, að hef ja umræður, er
Ieiða það í ljós, að stjórn
Gunnars Thoroddsen er lé-
legasta stjórnin, sem nokkurt
íslenzkt bæjarfélag býr nú
við.
scm minrist viðskip£i út á viö.
Það var ekki fyrr en eftir að
Rússar vorú búnir að fram-
fylgja þessari viðskiptalegu
einangrunarstefnu í allmörg
misseri og vígbúnaðarkapp-
hlaupið var komið í algleym-
ing, sem Bandaríkjaþing sam
þykkti það sem mótvægisráð-
sröfun, að efnahagsleg aðstoð
við Vestur-Evrópulöndin væri
bundin því skilyrði, að þau
seldu kommúnistalöndunum
ekki vöfur, sem hefðu veru-
lega hernaðarlega þýðingu.
Það er vitanlega alveg út
í hött, sem Þjóðviljinn held-
ur fram, að þessi lög hafi
nokkuð hindrað viðskipti
okkar við Rússland, því að
við flytjum ekki út vörur,
sem þau ná til. Stj'órnarvöld
Bandaríkjanna hafa engin
höft lagt á viðskipti okkar
við Rússland. Þau hafa fallið
niður einfaldlega af þeirri
ástæðu, að Rússar hafa hafn
að þeim, þar sem þau væru
þeim óhagstæð. 1
Eftir að Rússar höfnuðu
þátttöku fyrir sig og leppríkin
í Marshallhjálpinni hefir á
grundvelli hennar verið unnið
að því að gera viðskiptin milli
vestrænu ríkjann^. frjálsari.
Það er vonandi að reynt verði
að halda því starfi áfram. Ef
hafta- og verndartollastefn-
an sigraði að nýju, myndi það
skerða alþjóðleg viðskipti og
draga úr framleiðslunni.
Ekkert einstakt af vest-
rænu ríkjunum ræður jafn-
miklu um þetta og Bandarík-
in. Þess vegna væri þáð áreið-
anlega »óhapp, ef verndartolls
stefnan sigraöi þar að nýju.
Það væri vel, ef kosningabar-
áttan í Bandaríkjunum gæti
orðið til þess að hamla gegn
þessari stefnu hver, sem úr-
slitin annars yrðu.
Allt er hér dýrt.
Verðlag er mjög hátt á öllu
hér í Finnlandi, og manni virð
ist tilgangur margra, að hafa
sem mest út úr ferðamönnun-
um. Eitt finnskt mark jafn-
gildir sjö aurum islen?kum og
herbergi á hóteli, það er fyrsta
flokks, kostar um 960 mörk —
svo fremi að Jpað sé hægt að
fá það. Kaffi er dýrara en á-
fengi, t. d. kostar kaffibolli
með einni fransbrauðsneið 225
mörk. Miðdegisverður kostar
ekki undir 300 mörk og svona
mætti lengi telja áfram,- en
auðvitað er hægt að fá þetta
ódýrara á „lélegri“ veitinga-
húsum, og það munu flestir
þeir íslendingar, sem hér eru,
nota sér. Ég hugga mig náttúr
lega fyrst og fremst við það,
að hafa aldrei borðað neitt
sérlega mikið, en það kemur
sér að góðum notum hér um
þessar mundir.
(Framhald á 6. síðu).
Ný AB-hetja
Foringjar Alþýðuflokksins
eru byrjaðir að dýrka nýja
hetju. Þeir eru þó dálítið
feimnir yfir því að láta bera
á þessari nýju hetjudýrkun
sinni, a. m. k. eins og er. Þess
vegna er byrjað á því að látá
sænskan krata vitna um þessa
nýju hetju í AB. Andersen
nokkur, sem titlaður er borg-
arstjórnarforseti í Stokk-
hólmi, er leiddur fram á sjón-
arsviðið í AB á sunnudaginn
og látinn vitna. Hann segir:
— „Ég dáist að Gunnari
Thoroddsen. Það er töggur í
hverjum þeim, sem þorir að
fylgja sannfæringu sinni hvað
sem á dynur. Einmitt á slík-
um mönnum verður hver lýð-
ræðisflokkur að byggja starf
sitt . . . Það er eitthvað meira
en lítið bogið við þá flokks-
forustu, sem ekki þolir skoð-
anamismun og andmæli og
(Framhald á 7. slðu)