Tíminn - 14.08.1952, Page 8

„ERLE/VT YFIROT" í DAG:
Vcirntr ttálœgri Austurlanda
36. árgangur.
Reykjavík
14. ágúst 1952.
181. blað.
Norskur ránnsóknarleiðangur ti
kynnir eldgos á Norður-Grænl.
Araerískt blað um
vatnarfram-
kvæmdir á
r *
Islandi
Bandaríska íréttablaðið
Newsweek, 'sem er mjög út-
breitt um allan heim, segir
nýlega frá ]iví, að lítið
verði enn úr hernaðarfram
kvæmdum, sem fyrir dyrum
standi á íslandi.
Segir blaðið, að fram-
kværndir, sem þar hafi ver-
ið fyrirhugaðar, haíi hingað
til strandað á skriffinnsku
og vafstri í skrifstofum í
Washington, og því sé ekki
farið að vinna þau verk.
Blaðið segir, að ekki sé
farið að byggja yfir her-
mennina sem komu fyrir
meira en ó.ri, og engir flug-
vellir hafi ennþá verið gerð
ir á ísland á því ári, sem
Bandaríkjaher hefir farið
með varnir landsins.
lísigÍEis veit dæmi íll eldgosa :i €»ra?iilassíl.l
vísindameitnirnii* ttndramll og 5?íön sneSS
óþreyju gleggri fregaía af viðlsiirðimmi
— líasiir telja gosiH rykmökk -—
Samkvæmt skeylum, sem loftskeytastöðin í Troms i
Norður.Noregi hefir fengið frá Grænlands'eiðangri Johns
Giævers, er á sinum tíma stjóinaði norska leioangrinum til
suðurheimskautsins, tclja leiðángursmenn sig hafa orðið
áskynja um eldgos á austurströna Norður-Grænlar.ds. Þyk
ir þaó eigi litium tíðir.dum sæta, þar sem engar sögur fara
af eldgosum á Grænlandi og það talið útkulnað lánd.
Stérauknar afurðár við
beit á ræktað land
í nýútkomnum ritlingi etir dr. Ilalldór Pálsson og Runólf
Sveinsson sandgræðslustjóra er gerð grein fyrir niðurstöðu
tilrauna um fitun sláturlamba á ræktuðu iandi, er fram-
kvæmdar voru haustið 1950 og 1951 að forgöngu tilrauna-
ráðs í búfjárrækt.
Johr. Givæver og förunaut
ar hans voru á laugardags-
kvöldið. á siglingu inn Norð
fjörð, sem er nær hánorður
af íslandi á milii 70. og 75.
breiddarstigs, er þeir sáu
reykjarmekki mikla langt
Norræna iðnþing-;
inu iokið
Þingfundum var haldið á-
.fram í gær og lauk þingið
störfum.
Framkvæmdastjóri sænska
iðnsambandsins Hans Grund
ström, flutti erindi um hag- i
fræoilega þýðingu norræns |
iðnaðar, og rætt var um nauð !
syn þess, að gerðar yrðu sérj
stakar skýrslur er sÝni rétti- j
lega hlutideild iðnaðarins í
atvinnulifi Norðurlandanna.
Var um það efni samÞykkt
eftirfarandi ályktun:
„Tíunda noræna iðnþing-
ið leggur áherslu á, að iðnað
urinn hefir mikla þjóöfélags-
lega þýðingu fyrir Norður-
löndin, en telur það nauðsyn
að meira innbyrðis samræm-
is gæti í hagskýrslum land-
anna, þannig að hægt sé ná-
kvæmlega að sjá með tölum,
hvað iðnaðurinn er þýðing-
armikill fjárhagslega fyrir
hvert land fyrir sig, og fyrir
Norðurlöndin öll sem heild.“
Forseti danska iðnsam-
bandsins, Rasmus Sörensen,
múrarameistai»i, tók nú við
forsæti í norræna iönsam-v
þandinu, en .fqrsetar-.jgofæni -
sambandanna^ekiptast á • utu^
aö gegna .þvi^ver í þrjú .ár>
Hsenn, eftir ákveðinni röð í
lögum samtoandsins. i
Samþykkt var að setja á
stofn sérstaka skrifsdbfu fyr
ir norræna iðnsambandið og
vai ‘.Erifc Hansen, frkvst.
danska iðnsambandsins ráð-
inn sem frkvst. skrifstofunn
ar,,
Síðdegis í gær tók forseti ís '
lands á móti Þingfulltrúum á
Bessastöðum. -1
f dag fara þingfulltrúar tii .
Gullfoss og Geysis i boði ríkis 1
efcjórnarinnar, en á föstudag
*
Utvarpsmessnr um-
sækjenda um prests
• embætíin nýjn
Biskupsskriístofan og ríkis
útvarpið hafa gert samkomu
lag um það, aö útvarpað verði
fyrir prestkosningarnar- í
Reykjavik elnni messu frá
hverjum presti, sem sækir um
prestembætti í hinum nýju
prestaköllum hér.
En þar sem umsækjendur
verða mjög margir, svo að
ekki eru. --tök á að útvarpa
messum frá þeim öllum á tím
anum. frá því umsóknarfrest
ur er liðinn þar til kosning-
ar fara fram, verður byrjað
á þessum messum sunnudag
inn 17. ágúst, cg verður
tveimur messum útvarpað á
hverjum sunnudegi, klukkan
11 og klukkan 2.
Það mun mest fara eftir
samkomulagi, í hvaða röð
prestarnir messa.
(Framhald á 7. síðu).
Ólympíuskákmótið
í Helsingfors
Eins og kunnugt er stend-
ur nú yfir alþjóðlegt skák-
mót i Helsingfors, og eru þátt
takendur frá 24 þjóðum, sem
skipt er í þrjá riðla. Blaðinu
hefir borizt úrslit í tveim
fyrstu umferíjunum og 'urðu
þau sem hér segir; 1. um-
ferð. ' r’ ** *" '•
1. riðill. a«itr vann ísland
2V2:IV2- 'Eggert Gilfer vann á
1. borði, Friðrik .Ólafsson
gerði jafntefli á öðru, en Guð
jón M. Sigurðsson og Lárusson
Johnsen töpuðu á 3. og 4.
borði. Danmörk vann Luxum
burg 4:0— Argentína vann
England 3 y2: i Vz — og Vestur
Þýzkaland vann Kúbu 3-1.
2. riðill. Austur-Þýzkaland
— Austurríki 3-1, Júgóslavía
3i/2 — Noregur Vi> Svlþjóð —
Brazilía 4-0 og Ungverjaland
— Ítalía 3-1.
3. riðill. Holland—USA ZV2:
IV2 — Sviss—Grikkland 3:1
(Framhald á 7. síðu).
inni yfir norðurhluta Walt-
ershousenjökuls. S>akti
mökkurinn fjöllin o" jökl-
ana í norðri, og telur Giæver
mökk þennaíi stafa frá eld-
gosi.
Reykurinn virðist stíga
upp frá tveimur stöðum inni
, á jöklinum með hálftíma
| millibili.
J
Brennisteislykt og
sviði í augum.
Á sunnudaginn sveipaöist
allur innri hluti Norðfjarðar
;og mynni Sauð'nautafjarðar
jvar eitt reykjarhaf, svo ekki
sást til fjalla. Sigldu leið-
angursmenn upp undir jökul
inn, og lagði fyrir vit þeirra
streka brennisteinslykt og þef
af brunnu grjóti, en sviða
setti að augum.
Giæver segir, að leiðangurs
menn geti ekk;i rannsakað
þetta betur, en flugvél frá
leiðangri Lauge Kochs ætti'að
geta skoriö úr um það, hvað
hér er aö gerast.
Mikill áhugi
vísindamanna.
Jökulfræðíngurinn Charles
Swithinbank, Ivar Oftedal
prófessor, dr. Ivan Rosen-
qvist og Tom Barth prófessor
hafa látið í ljós þá ’skoðun,
er þeir höföu spurnir af þessu
skeyti Giæver, að ekki virðist
annað geta til greina komið
en hér hafi orðið eldgos, þótt
engin eldfjallasvæöi séu þar
þekkt til, þess. Hafi þetta
hina mestu visindalegu þýð-
ingu, ef svo reynist.
Grænland ávallt talið
útkulnað land.
Timinn ræddi við Sigurö
Þórarinsson jaröfræðing um
fregn þessa. Sagði hann, að
svo hefði ávallt verið talið,
að Grænland værí löngu út_
sloknað -land; enda ekki vitað
um _ aðra jarðeldá í Græn-
landi en jarðöruna, er varo
eitt sinn ^.Vestwr.-grsenlandi,
er eldur i olvúblandin
jarðefni. Svæöi það, þar sem
eldgos þetta er talið hafa ovð
ið, er hins vegar mjög lítið
þekkt, og má vel vera, að þar
séu ungar bergmyndanir,
enda vitað, að á Austur-Græn
landi eru blágrýtisfjöll, sem
ekki eru ýkjaforn. Reynist
hér um eldgos að ræða, sé
það hinn merkasti viðburður,
er vekja muni stórkostlega at
hygli meðal jarðfræðinga.
Samkvæmt nýjustu fregn-
um í gærkvöldi telur Græn-
landsstjórn Dana að ekki sé
um eldgos að ræða, heldur
hafi Norðmennirnir séð ryk-
mökk yfir landinu.
Þrjár tilraunir hafa veriö
gerðar af þessu tagi, tvær í
Gunnarsholti og ein í Árbæ
og Einholti í Hörnafirði.
Benda niðurstöðurnar ailar
til hins sama, að unnt sé að
fita sláturlömb og auka á hag
kvæman hátt afuröir þeirra
meö því aö taka þau undan
ánum seint á sumri cg beita
þeim á ræktað land.
Gunnarsholt.
í Gunnarsholti voru til-
raunalömbin höfð á sand-
landi og verið sáð í sumt af
því, en annað sjálfgróið land,
er borið var á. Lömbin höfðu
gengið í heimahögum á Rang
át'völlum um sumarið, og þau,
sem fituð voru, -látin í sand-
græðslugirðinguna 7. septem
ber og höfð þar til 6. október.
Heildarverðmæti afurðaaukn
ingarinnar, umfram lömb, er
gengu undir ánum í hösrum,
er talið 39—40 krónur á land,
ank þess, sem ærnar, er lömb
in voru tekin undan, voru
betur undir vetur búnar en
hinar.
Seinna árið voru lömbin fit
uð í Gunnarsholti frá 24.
ágúst til 3. október. Lögðu
þau sig nær 48 krónur betur
en lömb af sama þroska, er
slátrað var í byrjun slátur-
tiðar. Hér var um> tvílemb-
inga að raeða, svo að aukinn
arður eftir ána af fituninni
er tvöföld þessi i>*phæö.
Hornafjörður.
I Tilraunin í Hornafirði var
gerð 1951. Þar voru lömbin
fituð á ræktuðu landi frá 3.
'september til 3. október, og
mun ekki hafa farið nógu vel
um þau. Þarna varö afurða-
aukningin tíu krónur á lamb,
umfram þau sem gengu undir
^ mæðrum sínum í haga.
Hrútarnir þyngjast.
Þessar tilraunir benda og
til þess, að hrútlömb þyngist
til muna meira, ef þeir eru
teknir frá mæðrum sínum og
beitt á ræktað land siðustu
jvikur fyrir slátrun.
j Tilraunir þessar eru at-
j hyglisverðar og benda til
jþess, að á hagkvæman hátt
Fatnaður, skór og
leikföng með
40—50% afslætti
í fyrradag hófst útsala hjá
útibúi Kaupféiags Héraðlbúa
að Egilsstöðum og eru marg-
ar fatnaöarvörur -seldai: með
miklum afslætti. Hafa marg-
ir notað tækifæriö og gert
góð lcaup hjá kaupfélagsúti-
I búinu að Egilsstöðum nú í
I dýrtíðinni.
j Á útsölunni eru karlmanna
; föt, kvenkápur, karlmanna-
I frakkar, skór og leikföng og
j fleira. Yfirleitt nemur afslátt
ur á þeim vörum, sem á út-
! sölúnni eru, 40—50%. Við það
bætist svo það, að sumt af
þessum vörum eru síðan fyrir
gengisfellingu, og eru því enn
þá ódýrari en þetta miðað
við núveranai verðlag.
Þannig eru laglegar kven-
kápur, sem eru tvöfaldar og
! rykfrakki öðru megin, seldir
á 130 krónur, karlmanna-
frakkar, þykkir vetrarfrakk-
ar, um og innan við 300 krón
ur, verkamannaskór <á 36
krónur og karlmannaföt á
400 krónur. á útsölunni er
margt annaö af fatnaði og
skófatnaöi og einnig mikið
af leikföngum.
Kaldir dagar og
Þurrir í Reyðarfirði
Frá fréttaritara Tím-
ans á Reyðarfirði.
í Reyðarfirði hefir sumar-
veöur haldizt að undanförnu
og hefir heyskapur gengið að
óskum. Aldrei er þó veru-
lega hlýtt í lofti, enda oft
þungbúið. En rigning hefir
ekki komið í langan tíma.
Sjór er töluvert stundaður
frá* Reyðarfiröi og aflast vel
á opna báta línu og hand-
færi.
sé hægt að auka afurðir slát-
urlamba til muna, sérstak-
lega þó þar sem hagbeit er
létt, er kemur fram undir
haustið. Þ0 er þess að gæta,
að tilraunum-þessumekki
ilokið enn.
Þokur tiðar
á Héraði
í gær var góður þurrkdag-
ur á Fljótsdalshéraði, en þar
hefir annars verið þungbúiö
og kalt í veöri um skeiö Hef-
ir í hálfan mámað aðeins
skinið sól tvo daga eftiE há-
degi, en alla jáfnan verið
þokuloft og kuldanæðingar.
Ekki voru nein hlýindi að ráði
í gær, þó sólskin væri.
Margir trillubátar
og dágóður afli í
í
/ II J M
Frá.ifréttaritara Tím-
ans á Stöðvarfirði.
Allmargir trillubátar röa til
fiskjar frá Stöðvarfirði með
línu. Afla þeir allvel upp á
síðkastíð. En framan áf
sumi’i var ákaflega tregur
fiskafli. Bátar róa flestir með
línu og sækja misjáfnlega
langt, eftir því sem fiskivon
þykir.
Síldar hefir oröið vart i
lagnet í Stöðvarfirði. Til
landsins er góð tíð og auð~?
velt að fást við heyskap h
stöðugum þurrkum. Aftur á-
móti er grasspretta léleg.