Tíminn - 28.08.1952, Blaðsíða 2

TÍMINN, fimmtudaginn 28. ágúst 1952.
JE.
193. blað
Minnsta ríkið og elzta lýðveld-
ið krefst réttar af stórveldunum
0 T S A L A
Minnsta ríki veraldar, San
Marínó, sem jafnframt er
elzta lýðveldið, stofnað árið
300, hefir sótt um þátttöku í
S. Þ.
Landið er ekki nema sextíu
ferkílómetrar, umkringt
ítölsku landi, og íbúarnir að-
eins 13500. Og þetta land hef
iir verið sjálfstætt i 1650 ár,
heldur enn fast viö fornar
venjur og fólkið, sem þar býr,
.vill engum lúta og krefst hik
laust réttar síns af stórveld-
um heims.
Skaðabótakrafa á hendur
Bretum.
Þegar Bandamenn sóttu
norður Ítalíu undir stríðslok
in, varð San Marínó fyrir
þungum búsifjum. í júnímán
uði 1944 flaug fylking brezkra
.sprengjuflugvéla inn yfir
landamærin og varpaði nið_
-ur kynstrum af sprengjum.
. 250 hús í smáþorpum eyði-
lögðust eða stórskemmdust,
63 menn biðu bana og fjöl-
margir særðust. Bretar halda
því fram, aö þýzkar vopna-
birgðir hafi verið fólgnar inn
an landamæra San Marínó,
en landsmenn lýsa það stað-
lausa stafi og ósannindi,
enda munu engar sönnur fyr
ir því.
San Marínó krefst skaða-
bóta að upphæð 700 miljónir
líra, eða um átján miljónir
íslenzkra króna.
Útvarpíð
. T&tvarpið í dag:
8.00—9.00 Morgunútvarp. — 10.10
Veðurfregnir. 12.10—13.15 Hádeg-
isútvarp. 15.30 Miðdegisútvarp. —
16.30 Veðurfregnir. 19.25 Veður-
íregnir. 19.30 Tónleikar: Danslög
- (plötur). 19.40 Lesin dagskrá
næstu viku. 19.45 Auglýsingar. 20.
' 00 Fréttir. 20.15 Erindi: Ástandið
í viðskiptamálum (Björn Ólafsson
viðskiptamálaráðherra). 20.25 Kór
söngur: Sunnukórinn syngur. J.
Tómasson stjórnar (piötur). 20.35
Erindi: Menningar- og fræðslu-
samtök sænskrar alþýðu (Loftur
Guðmundsson blaðamaður). 21.00
Tónleikar (plötur). 21.20 Ferða-
þankar: Orlofsferð í átthaga (Þór,-
arinn Grímsson Víkingur). 21.40
xSinfónískir tónleikar (plötur). 22.
00 Fréttir og veðurfregnir. 22.10
Framhald sinfónísku tónleikanna.
22.50 Dagskrárlok.
ÍFtvarpið á morgun:
8.00—9.00 Morgunútvarp. — 10.
10 Veðurfregnir. 12.10—13.15 Há-
' degisútvarp. 15.30 Miðdegisútvarp.
— 16.30 Veðurfregnir. 19.25 Veður-
fregnir. 19.30 Tónleikar: Harm-
-oníkulög (plötur). 19.45 Auglýsing-
- ,ar. 20.00 Fréttir. 20.30 Útvarpssag-
an: Úr „Ævintýrum góða dátans
Svejks“ eítir Jaroslav Hasek; V.
(Karl ísfeld rithöfundur). 2100
Tónleikar (plötúr): Strengja-
Jkvartett í Ð-dúr etfir Mozart. 21.
25 Frá útlöndum (Benedikt Grön-
,dal ritstjóri). 21.40 Einsöngur:
-Vladimir Rosing syngur lög eftir
Moussorgsky (plötur). 22.00 Frétt
ir og veðurfregnir. 22.10 Dans- og
' dægurlög, (plötur). 22.30 Dagskrár
4-lok.
Árnað heilla
ÍTrúIofanir.
Nýlega hafa opinberað trúlof-
,un sína ungfrú ' Guðrún Guð-
vmundsdöttir, Bergstáðastræti . 67,
og Magnús Sigurðsson frá Torf-
garði í Skagafirði.
Um síðastliðna helgi opinber-
• uðu trúlofun sína ungfrú Berg-
' ljót Einarsdóttir, Bjarmalandi í
-Bakkafirði, og Hálfdár Haralds-
son, kennari, Þorvaldsstöðum í
sömu sveit.
San Marínó þiggur
ekki g-jafir.
| Bretlandsstjórn hefir hins
vegar allt til þessa tekið þung.
ilega í þetta mál. Hún hefir
aðeins boðið 26 þúsund pund,
og yrði sú upphæð þá þegin
senj gjöf. En San Marínó-bú
ar 'segjast ekki þiggja erlend
ar gjafir, hvorki stórar né
smáar. Það sé virðingu elzta
lýðveldi heims engan veginn
samboðið. Hins vegar krefj-
ist þeir réttar síns afdráttar
jlaust ,og þeir eigi heimtingu
■ á fullum bótum fyrir tilefnis
|lausa árás á sjálfstætt, hlut-
! láust ríki.
Bréf til drottningar.
! Nú er liðinn sá tími, er
Bretlandsstjórn setti, er hún
gaf San Marínó kost á að
þiggja þessi 26 þúsund ster-
lingspund. Og San Marínó-
búar hafa snúið sér beint til
| Elísabetar Englandsdrottn-
ingar. Bréfið, sem þeir sendu
. henni, var skrifað á latínu á
pergament. Öll ríkisskjöl San
;Marínó eru skrifuð á perga-
ment eins og á dögum róm-
verska ríkisins. Það er einn
| hinna gömlu siöa.
Fleiri ranglátir ,
en Bretar.
San Marínó-búar telja
i fleiri sér mótsnúna og rang-
I láta en Breta. Þeir skipa
bæði Bandaríkjamönnum og
ítölum í þarin flokk. ítalir
halda uppi svo ströngu eftir- :
liti við landamærin, að ferða1
menn forðast að lenda í
þeirri raun, sem það er að
komast inn í San Marínó, og |
í Bandaríkjunum eru þrjátíuj
þúsund menn, er hafa fengið
vegabréfsáritun þangað, en fá
,'ekki að fara vegna óbilgirni
ibandarískra stjórnarvalda.
Bandaríkjamenn hafa nefni-
lega flokkað stj órnarfarið í
'. San Marinó undir kommún-
isma, og þá er ekki að sök_
um að spyrja.
Stjórnarhættir.
San Marínó er þó alls ekki
þekkzt það, væri San Marínó
vafalaust ekki til i dag.
Fríhöfn hjóna-
skilnaðanna.
Eitt af því, sem er þyrnir
í augum ítala, er afstaða San
Marínó til hjónabandsins.
Þar gilda forn lög, er gerir
hjónaskilnaði auðvelda,
jafnt fyrir kaþólska menn,
lútherska eða Gyðinga. Það
er illa séð, er ítalskir borgar-
ar flytja sig til San Marínó í'
þeim tilgangi einum að koma '
fram hjónaskilnaði. Þess
vegna hafa San Marínó-búar
neyðzt til þess að breyta hin
um fornu lögum á þann hátt,1
að ekki megi skilja hjón, sem
gift eru eftir 1929. Svo að
bráðum verður þetta sundur
þykkjuefni úr sögunni.
Griðastaður
fióttamanna.
Þegar Bandamenn voru að
leggja undir sig Ítalíu, varð
San Marínó fyrir þungum bú-
sifjum. Hundruð þúsunda
flóttamanna þustu inn í þetta
litla land. Þýzkir hermenn
frá herstöðvunum við Rimini
ruddust ‘gegnum landið og
ítalskt flóttafólk fylgdi á eft1
ir þeim. Landið var herjað j
ógnum stríðs, sem því var ó- ■
viðkomandi og það engan'
hlut haföi átt að. Annars er
betta ekki fyrsta skipti,
að flóttamenn leita hælis í
San Marínó. Þegar Garíbaldi,
frelsishetja ítala, var að sam
eina þjóð sina, átti hann
griðastað í San Marínó, þeg-
ar öldur átakanna báru hann
upp á sker.
Seljum næstu daga á meðan birgðir endast:
Ljósakrónur og vegglampa úr bronze með 30—40%
aíslætfi.
Borðlampa ýmsar gerðir með 25% afslætti.
Skermar stórir og smáir úr plajtic og öðrum efnum
með allt að 50% afslætti.
Gerið ódýr kaup fyrir haustið.
i
I
VOLTI, Norðurstíg \
kSV.V.V.W.V.W.V.V.V.V.V.V.V.V.W.V.W.VATASW
5 . í
, 5
„Lama“ ull, verða seldar í dag og meðan birgðir
endast, með miklum afslætti.
Utlendar kvenpeysur
i| Ásgeir G. Gunnlaugsson. & Co.
f.WAW.W.WAW.W.V.V.V.V.WAVAVWAV^Á
W.V.'.V.V.V/.V/.V.V.V.V.VV.V.V.VAV.'.V.V.V.W.V.
i
í; Hjartans þakkir fyrir heimsóknir, skeyti og góðar
í gjafir á 60 ára aímæli mínu. Liíið heil. í;
i; !;
\ Ingibjörg Sigurbjörnsclóttir, Grund
Vesturhópi V.-Hún.
‘-W.'.V-'.V.'.'.VV^/.V.V.'.V.W.V.V.V.V.V.W.V.V.WA
j kommúnistískt. Þar er þing J
með sextíu fulltrúum. Af þeim j
J eru 28 íhaldssinaðir, en 32
. vinstrisinnaðir og standa
þeir saman að stjórn. Tveir
ráðherranna eru jafnaðar-
menn, einn úr frjálslynda!
flokknum og einn kommún-
isti.
Enginn forseti er í þessu
litla lýðveldi, en æðstu völd
í höndum tveggja höfuðs-
manna, líkt og á tímum ræð-
ismanna rómverska ríkisins.
Hvor þessara höfuðsmanna
situr aðeins að völdum sex ■
mánuði í einu. Þessi skipan i
er á höfðu til þess að forðast j
einræðisbrölti einstakra:
manna í þessu litla landi. j
Hún hefir reynzt vel, þótt
frelsisást fólksins sjálfs sé ör
uggasta haldreipið.
Vildu ekki stækka
ríki sitt.
Það var steinhöggvarinn
Marínó, er stofnaði þetta
litla ríki á þeim tímum, er
saga Norourlanda er enn
^hjúpuö myrkri fortíðarinnar.'
Þegar Napóleon braut ítali
undir sig, vildi hann færa út'
landamæri San Marínó. En!
San Marínó-búar voru hyggn
ari en þeir voru gráðugir til
landa og valda. Þeir höfnuðu
boði Napóleons. Heíðu þeir
Mánagarðisr
(Framhald af 1. síðu).
ins höfðu Helgi Guðmunds-
son í Hoffelli og Ásgeir Guð-
mundsson á Höfn, en Gisíi
Björnsson á Höfn sá um raf-
lagnir.
Mest fé til byggingarinnar
la^ði ungmennafélagið Mni
og gaf hver félagsmaður
mörg dagsverk til hússins.
Kvenfélagið Vaka lagði til
öll rafmagnstæki, karlakór-
inn gaf pianó og Nesjahrepp
ur lagði allmikið fé til bygg-
ingarinnar.
Myndina, sem birtist hér í
blaðinu í dag, tók Óskar
Helgason á Höfn.
Dönsku fulltrúarnir á
bændafundinum þakka
Bjarna Ásgeirssyni sendiherra, forseta aðalfundar Bænda-
sambands Norðurlanda, sem haldinn var í Reykjavík fyrstu
dagana í ágústmánuði, hefir borizt bréf þaö, sem hér fer á
eftir frá dönsku fulltrúunum á fundinum:

Árnað heilla
Sextugur.
Þorlékur Stefánsson, bóndi á
Svalbarði í Þistilfirði, er sextug-
ur í dag. Þorlákur er góður bóndi
í sinni sveit, hefir ræktað mikið
og byggt upp. Oddviti sveitarinn-
ar hefir hann lengi verið, á sæti í
stjórn Kaupfélags Langnesinga og
formaöur Búnaðarfélags Þistil-
fjarðar. Kona hans er Þuríður Vil
hjálmsdóttir, og eiga þau fimm
svni uppkomna.
*RAFGEYMAR
|íslenzkir, enskir og þýzkirf
í6 og 12 volta lltlir og stórirj
■;Hlaðnir og óhlaðnir.
Sendum gegn kröfu.
fvÉLA- OG RAFTÆKJA-]
VERZLUNIN
STryggvagötu 23 Sími 81279í
„Með innilegu þakklæti og
virðingu minnumst vér Dan--
irnir hinna ógleymanlegu
daga, er vér dvöldum á ís-
landi.
Vér færum yður, herra
sendiherra, alúðarþakkir vor
ar og biðjum yður að skila
þeim til landa yðar heima. j
Allir, sem vér höföum
kynni af, bændur, skóla-
menn, ráðunautar, embættis ■
menn, ráðherrar og jafnvel
forsetinn sjálfur, áttu þátt í
því, hversu norræna bænda- 1
þingið tókst afbragðsvel enda
störfuðu allir aö undirbún-
ingi þess, framkvæmd og
ferðalögum af óþreytandi
elju. !
Ferðalögin og hinar ágætu
: upplýsingar, sem vér feng-
um um ísland, gáfu oss á-
. hrifamikla og varanlega
mynd af hinni fögru og hrika
legu náttúru landsins og hin
um stórkostlegu framtíðar-
möguleikum þess. Vér kom-
umst að raun um, að íslenzk
j bændastétt hefir af eigin
' rammleik og áhuga notfært
sér í vaxandi mæli vísindi og
tækni nútímans, og hefir
henni tekizt að tryggja og
auka afkomumöguleika sína
með aðstoð og viðurkenningu
þjóðfélagsins alls. Orðið
bóndi er enn sem fyrr virðing
arheiti á íslenzku.
j Seint munum vér gleyma
því vinarþeli og þeirri alúð-
legu gestrisni, sem vér áttum
alls staðar að fagna.
Fátt sannar oss betur sam-
norrænt þel íslendinga,
Vér árnum íslenzkum
bændum og íslendingum öll
um árs og friðar. Alls góðs
óskum vér yðar fagra Og yfir-
bragðsmikla landi.
Þökk frjálsum bændum ís-
lands, þökk íslandi, landinu,
sem á auðlegð í fortið og
framtíð.
Fyrir hönd dönsku sendi-
nefndarinnar,
Hans Pinstrup,
Högsbro HoIm.“
W
C
a
B
T5
c
cö
40
CD
gJ
M
bC
O
u
cð
CO
<
05
:0
M
u
cð
Ö

O)
fcfl
40
Cð
cð
&
u
£ c g
r* Cð Q)
§ „ & w
te... vo
'íú " ' -.
illllllllllllllllllllllllllllllUlllllllllllllllllllllllllllllllllllSli