Tíminn - 10.06.1953, Blaðsíða 5

127. blað.
TÍMINN, miðvikudaginn 10. júní 1953-
Miðvihtul. 10. júní
Vopnahlé í Kóren
j. a Góöat horfur eru nú tald-
ar á bvi, að vopnahlé náist í
Kóreu. Eftir langt og mikið
þóf hefir nú' löks náðst sam-
komulag úm stærsta ágrein-
^ngsefnið_, _ ; _ fangaskiptin.
Kpnrntúnistar hafa um síðir
fáUiéí'fra-krölu sinni um að
fangarnir yrðu fluttir til
heimalands.;,:síns nauðugir.
Samkvæmt samkomulagi þvi,
sem nú héfir verið undirrit-
að; • geta’ • þeir fangar, sem
ekki vilja fara strax heim-
léiðisr 'valK“‘milli þess eftir
tilskilinn tíma að snúa heim
le.iðis eða fára til hlutlauss
lands.
Tvennt á áreiðanlega mest
an þátt í því, að vopnahlé
næst í Kóreu. Annað er hin
einbeitta framkoma Banda-
ríkjanna og Sameinuðu þjóð-
anna. Kommúnistum er það
orðið ljóst, að áframhald-
andi styrjöld muni ekki
borga sig. Hitt er svo fráfall
Stalins. Hinir nýju valdhaf-
ar Sovétríkjanna eru miklu
veikari í sessi en hann var og
þurfa því nokkurn tíma til
að treysta aðstöðu sína. Með
an þeir eru að því, er líklegt,
að þeir telji hentugt að
gera ýmsar tilslakanir.
Kóreustyrjöldin má vissu
Iega vera. lærdómsrík fyrir
hinar frjálsu þjóðir. Hún
sýnir, hvernig árásarmenn
grípa tækifæri til að leggja
undir sig hemaðarlega mik
ilvægt land, ef það er látið
óvarið. Ef varnir Suður-
Kóreu hefðu verið nægilega
traustar í upphafi, er nokk
urnveginn víst, að árásin
hefði ekki verið hafin. Varn
irnar hefðu þá fyrt kóre-
önsku þjóðina öllum þeim
miklu hörmungum, er yfir
hana hafa gengið af völd-
um styrjaldarinnar.
íhlutun Sameinuðu þjóð-
anna og framganga Banda-
ríkjanna hefir nú áorkað því,
að fyrirætlunum innrásar-
mannanna hefir verið af-
stýrt, a. m. k. í bili. En fórn-
irnar, sem það hefir kostaö,
hafa orðið gífurlegar. Hjá
þeim hefði að öllum líkind-
um verið komist, ef varnirn-
ar hefðu strax verið nægilega
traustar.
Þótt vopnahlé hafi náðst í
Kóreu, fer því fjarri, að frið
Ur sé kominn á í landinu.
Allt. bendir til, að friðarsam
ingarnir, er munu hefjast
bráðlega verði langir og erfið
ir. Á meðan verður þjóðin að
búa við hernám tveggja fjöl
mennra erlendra herja og
eiga nýja styrjöld stöðugt yf
ir höfði sér. Raunum kóre-
önsku þjóðarinnar er því
engan vegin lokið. Afleiðing-
ar varnaleysisins munu enn
bitna á henni um langa hríð.
Margir munu vænta þess,
að kommúnistar hafi lært
það af árásinni á Kóreu, að
þeir muni hugsa sig vel um
áður en þeir hefja nýja árás.
Svo árangurslaus og dýr-
keypt hefir hún orðið þeim.
k Menn mega þó ekki vera
bjartsýnir úm of í þeim efn-
Það má ekki gleymast
Eftir Guðlaugu Narfadóttur
Það mun hafa verið um
miðjan vetur að stjórn Kven-
réttindafélagsins fór þess á
leit við forráðamenn stjórn-
málaflokkanna, að kona væri
sett í öruggt sæti á lista
þeirra til alþingiskosninga nú
í vor. Svarið er komið-. Aðeins
Fratnsóknarflokkurinn hefir
séð sér fært að verða við
þessu. Er það því furðulegra
sem í stjórn Kvenréttindafé-
lagsinseru áhrifamiklar Sjálf
stæðiskonur, þar á meðal frú
Kristín Sigurðardóttir, að sá
flokkur skuli ekki hafa konu
fyrr en í fimmta sæti. Má
nokkuð marka, hve mikið til-
lit er tekið til kvennanna í
þeim flokki. En Framsóknar-
flokkurinn hefir tekið fullt til
lit til þessa. Rannveig Þor-
steinsdóttir er þess vegna fyr
irmaður á lista flokksins hér
og er það okkur konum því
meira ánægjuefni sem við vit
um, af reynslu, hve harðdug-
legur alþingismaður Rann-
i veig er. Ég hef oft hugsað um,
j af hverju rógstungur and-
stæðinga Framsóknarflokks-
ins hafa lagt svo mikið kapp
á að níða Rannveigu. Er það
af því, að hún er kona, og
með dugnaði sínum sýnir, að
konur standa ekki að baki
karlmönnum? Hefir hún rek
ið andstæðinga þeirra skoð-
ana, að konur eigi að vera
þingmenn, svo á stampinn,
að þeir verði að grípa til
svona vinnubragða, ef vera
kynni, að hægt væri að ganga
svo frá, að engin kona treysti
sér til að leggja sig í stjórn-
málabaráttu, vegna þess hve
ódrengilega er barizt? Ég get
ekki séð neina aðra líklegri á-
stæðu.
Ég hef verið að rifja upp
sitt af hverju, sem Rannveig
beitti sér fyrir eða gegn á
Alþingi. Er mér sérstaklega
eitt mál hugstætt, og er ég
dálítið hissa á, að Sjálfstæðis
menn hafa ekki enn notað
það sem vopn gegn Rann-
veigu í kosningabaráttunni.
En það er frávísun áfengis-
lagafrumvarpsins. Eins og
kunnugt er, var Rannveig for
maður félagsmálanefndar
efri deildar. Dómsmálaráð-
herra hafði skipað nefnd 5
manna til að semja nýtt á-
fengislagafrumvarp. Formað
ur þeirrar nefndar var Gúst-
av Jónasson skrifstofustjóri.
Þegar frumvarpið kom fyr-
ir efri deild Alþingis sendi fé-
lagsmálanefnd ýmsum aðil-
um frumvarpið til umsagnar
og fékk þau svör frá meiri-
hluta þessara aðila, aö frum-
varpið væri stórgallað og einu
breytingarnar, sem væru frá
þeirri löggjöf, sem nú er,
væru allar til að auka á vín-
neyzluna, sem öllum þætti
nóg fyrir. Var gert ráö fyrir,
í frumvarpinu að minnsta
kosti 6 veitingahús fengju
vínveitingaleyfi og heimild
fyrir ríkisstjórnina til að láta
brugga öl. Allir bindindissinn
aðir aðilar mótmæltu frum-
varpinu, þar á meðal áfeng-
isvarnanefnd kvenna- Þess
vegna var það, að Gústav Jón
asson var svo sárreiður kon-
unum, að á stúdentafundin-
um, sem haldinn var um mál-
ið, lét hann sér sæma að
hnýta í áfengisvarnarnefnd
kvenna, sem hann vissi, að
ekki átti neinn ræðumann á
fundinum. Frú Aðalbjörg Sig
urðardóttir, sem fékk fyrir
kunningsskap við formann
ráðsins að hlusta, bað um
orðið, og gat með fáum orðum
mótmælt Gústav, en hans
verk var ekki betra fyrir það.
Eftir að hafa fengið svör.á-
I kvað Rannveig að fara að
Ivilja fólksins og vinna að því
1 að frumvarpinu væri vísað
frá. Þessu tóku Sjálfstæðis-
! menn, aðrir en bindindis-
mennirnir í þeirra hópi, á-
kaflega illa, og dómsmálar
ráðherra svo illa, að hann
gerði sínar alkunnu hefndar
ráðstafanir. í bæjarstjórn
Reykjavíkur var samþykkt
tillaga frá frú Auði Auðuns
að greiða skuli atkvæði um
héraðabann í Reykjavík. Ekk
ert hefir heyrzt meira um
það síðan, enda býst enginn
við framkvæmdum.
En nú, þegar alþingiskosn-
ingar eru fyrir dyrum, vil ég
minna bindindismenn og
|aðra þá, sem vilja þjóðinni
1 annað og betra hlutskipti en
jþað, að hellt sé yfir hana á-
jfengi, en sem vilja vernda
'þjóðerni og hlúa svo að ís-
lenzka gróðrinum, að stofn-
inn verði sterkur og heill, að
Rannveig Þorsteinsdóttir hef
ir sýnt það á Alþingi, að þetta
eru hennar mál. Þess vegna
kjósa þeir Rannveigu, sem
vilja í alvöru vinna að því, að
þjóðin lifi heilbrigðu lífi. Sem
betur fer, eru það margir.
Kvenréttindakonurnar, sem
fengu svar sitt hjá stjórn-
málaflokkunum á þá lund, að
þeim var ekki anzað, nema
hjá einum flokki, ættu að
svara fyrir sig á kjördegi og
kjósa þann flokk, sem einn
tók til greina óskir þeirra-
Það væri verðugt svar.
um. Kommúnisminn er land-
vinningastefna, sem grípur
hvert tækifæri, er henni
býðst. Menn fylltust t. d. tals
verðri bjartsýni vorið 1949,
begar Berlínardeilan leystist,
og gerðu sér vonir um, að
Rússar hefðu lært af henni.
Rúmu ári síðar kom svo á-
rásin á Suður-Kóreu.
Fyrir lýðræðisbjóðirnar er
ekki öruggt að treysta á
nema eitt í bessum efnum.
Það er að týna ekki árvekni
sinni og varnarvilja. Aðeins
styrkur og samheldni lýð-
ræðisbjóðanna mun sanna
kommúnistum það, að
Á VIÐAVANGi
Beygur í
í kommúnistum.
árásir borga sig ekki. Sú vit-
neskja — og sú vitneskja ein
— mun knýja kommúnista
smá saman til samkomulags.
Það sannar vopnahléið í
Kóreu. bví að án bessarar
vitundar kommúnista hefði
það aldrei komist á. Vopna-
hlé í Kóreu er lýðræðisþjóð-
unum því mikil uppörfun og
hvatning. Hún sannar rétt-
mæti þeirrar stefnu, að sam
heldni lýðræðisþjóðanna og
varnarvilji er eina örugga
leiðin til að tryggja friðinn
og koma í veg fyrir nýjar á-
rásir.
Þjóöviljinn getur ekki
leynt ótta sínum við fram-
boð Rannveigar Þorsteins-
dóttur í Reykjavík. Vælir
blaðið yfir óheiðarlegri og
siðlausri kosningabaráttu
okkar Framsóknarmanna
1949.
Ekki ber að sakast um
þótt málpípur einveldisins
austræna hér á landi, séu
úrillar, þegar tekur að
halla undan fæti hjá þeim.
Því tekur í kaunin frá 1949,
þegar Reykvíkingar tóku að
snúa baki við þeim; þeir
kenna öðrum um ófarir sín
ar og nota ljótan munnsöfn
uð.
En miklu verður útreið
þeirra verri nú. Baráttan
stendur um hvort þeir fá
einn eða tvo menn kosna,
hvort Brynjólfur kemst að
sem uppbótainaður, eða að-
eins sem varamaður.
íslendingar hafa enga
löngun til að efla flokk er-
lends herveldis og einræðis
ríkis hér á landi.
Ummæli Eiðs.
Þjóðviljinn og Frjáls þjóð
látast mjög kampakát yfir
ræðu, sem Eiður Guðm.son
bóndi á Þúfnavöllum hélt
nýlega á fundi Framsóknar
manna á Akureyjri. Á fundi
þessum varaði Eiður við
mikilli Breta- og Banda-
ríkjadýrkun. Hinsvegar
sagði hann, að menn mættu
ekki skilja sig svo, að hann
teldi Þjóðvarnarflokkinn
geta nokkru til vegar kom-
ið. Eiður lýsti eindregið
yfir, að hann styddi Fram-
sóknarflokkinn sem fyrr af
öllu afli.
Hækjulið íhaldsins
íhaldið hefir eignast nýtt
hækjulið. Það er hinn svo-
nefndi Þjóðvarnarflokkur.
Blað þeirra eyðir nú miklu
rúmi gegn Framsóknar-
mönnum og einkum Rann-
veigu Þorsteinsdóttur.
Þegar Sjálfstæðisflokks-
kona leggur út á þá vafa-
sömu og ósmekklegu braut,
að deila á Rannveigu fyrir
ódugnað og vanefnd kosn-
ingaloforð, ofbýður mönn-
um lánleysi frúarinnar og
spyrja: hvað hefir þú gert?
Og þeir eru æði margir
kjósendurnir í Reykjavík,
sem spyrja: hvað hefir þú
gert?
Sjálfstæðismenn setti
hljóða. Hér voru engin stór-
yrði, aðeins spurning, sem
allflestir skildu.
En þegar neyðin er stærst,
er hjálpin næst. Og hjálpin
barst frá „Frjálsri þjóð“-
Reynir blaðið af veikum
burðum, a,ð óvlirða Rann-
veigu Þorsteinsdóttur, en
geðjast íhaldinu. Ferst því
vopnaburðurinn eins og
efni og manndómur standa
til. Og er ástæða til að óska
Sjálfstæðismönnum til ham
ingju með þennan nýja liðs
kost sinn.
Mbl. þekkir sína.
Morgunblaðið kann líka
vel að meta aðstoð „Frjálsr-
ar þjóðar“ og hækjuliðs
þess, sem að henni stendur.
í forsetakosningunum í
fyrravor, rieitaði Mbl. að
birta auglýsingar frá kosn-
ingaskrifstofum Gísla
Sveinssonar og Ásgeirs Ás-
geirssoriar. í gær birtir hins
vegar Mbl. fundarauglýs-
ingu frá Þjóðvarnarflokkn-
um, sem náði yfir þvera
síðu blaðsins.

Fyrirspurn tTI
menntamálaráðherra?
Dagblaðíð Vísir birti s. 1.
föstudag feitletraða ramma
grein, þar |Sem segir meðal
annars:
„Og nú liemur hún (þ. e.
(Framh. 6 6. eíSu)-
Eimskipafélag Islands h.f.
Aðalfundur félagsins var
haldinn s. 1. laugardag. Fund
urinn samþykkti, að inn-
kalla gömul hlutabréf og tí-
fallda verðgildi beirra í nýj-
um bréfum. Til fullnaðarsam
þykkis þessa, barf þó að kalla
saman aukafund. Sá böggull
fylgir fyrir hluthafa.að eigna
aukningin mun verða að telj
ast til tekna og getur þá far-
ið bróðurparturinn af henni
í skatta.
Sú breyting varð á stjórn
félagsins, að Halldór Kr. Þor
steinsson baðst undan endur
kosningu, en kosinn var í
hans stað, Pétur Sigurðsson
forstjóri landhelgisgæzlunn-
ar og framkvæmdastjóri
Hærings.
Fjárhagur Eimskipafélags-
ins stendur traustum fótum.
Árið 1952 hefir reynst því
hagstætt. Tekjur þess á ár-
inu reyndust 19,3 milljónir.
Þar af eru rekstrargjöld, svo
sem skrifstofukostnaður,
halli á vöruafgreiðslu o. fl.,
kr. 6,7 millj. Hreinn hagn-
aður er kr. 12,4 m&lljónir,
sem mest er varið til að af-
skrifa skipin, í eftirlaunasjóð
o. fl. smáupphæðir. Reikn-
ingarnir eru hinsvegar færð
ir þannig að gróðinn er að-
eins talinn 1,6 milj. kr.
Hlutafé félagsins er um kr.
1680750.00. Gróði félagsins á
árinu er tæp 740% af hluta-
fénu. En hluthöfunum eru
greidd 4%, eða alls kr.
67230.00.
Félagið borgar i skatt til
bæjarsjóðs Reykjavíkur á ár
inu, kr. 84800.00.
Eignir félagsins eru taldar
á efnahagsreikningi, 96 milj.
kr. Þar af eru nokkrar skuld
ir, en hrein eign talin 67,6
miljónir kr.
En þessum tölum er rétt
að taka með varúð. Skip og
fasteignir félagsins eru met-
in á bann hátt.
Skipin eru talin til eigna á
bessu verði:
Brúarfoss
Selfoss
Tröllafoss
Goðafoss
Dettifoss
Lagarfoss
Gullfoss
kr.
kr.
kr.
kr.
kr.
kr.
kr.
5000.00
5000.00
460000.00
670000.00
1480000.00
1480000.00
8000000.00
Samtals kr. 19580.000.00
Þetta er sennilega ekkl
langt frá því sem Gullfoss
tFrwnh. á 6. Elffu).