Tíminn - 10.09.1953, Blaðsíða 5

203. blað.
TÍMINN, fimmtudaginn 10. september 1953.
9
Fimmtud. 10. ás$úst
Síjórnarmyndun
og skattamál
í fjármálaráðherratíð Ey-
steins Jónssonar 1937—’39
var því haldið fram af and-
stæðingunum, að beinir
skattar væru orðnir alltof
háir. Niðurstaðan varö samt
sú, að á árunum 1949—’50,
þegar Sjálfstæðisflokkurinn
fór með fjármálastjórnina,
að bæöi beinir skattar og ó-
beinir voru stórhækkaðir. —
Samt nægðu þeir engan veg-
inn til að mæta útgjöldun-
um seinustu árin.
Eitt af fyrstu verkum Ey-
steins Jónssonar eftir að
hann varð fjármálaráðherra
aftur 1950 var að lækka
skatta á lágtekjum. Honum
og mörgum öðrum var þó
ljóst, að nauðsynlegt yrði að
gera meiri leiðréttingar á
þeim skattalögum, sem sett
höfðu verið í fjárstjórnartíð
Sjálfstæðisflokksins. Þess
vegna skipaði Eysteinn Jóns
son sérstaka nefnd vorið
1952 til þess að vinna að alls-
herjar endurskoðun og end-
urbótum á skatta- og út-
svarslöggjöfinni. Hér var um
svo mikiö verk að ræða, að
útilokað var að nefndin gæti
lokið öllu verkinu fyrir sein-
asta þing, en ekki þótti
hyggilegt að afgreiða ein-
staka þætti þessara mála sér
staklega. Þess er að vænta,
að nefndin geti skilaö tillög-
um sínum á næsta þingi.
Á flokksþingi Framsóknar
manna í vetur, voru þessi
mál tekin til sérstakrar at-
hugunar og mörkuð eftir-
greind stefna í þeim af hálfu
f lokksins:
„Flokksþingið telur að
tekjuöflunarlöggjöfina beri
m. a. að miöa við það, að
skattleggja eyðsluna en verð
launa sparnað og afköst, og
að þeim aðilum, sem hafa
nauðsynlegan atvinnurekst-
ur, verði gert kleift að mynda
sjóði til tryggingar og aukn-
ingar starfsemi sinni.
Flokksþingið telur aðkall-
andi, að sett verði ný löggjöf
um skatta og útsvör, og legg-
ur í því sambandi áherzlu á
cftirfarandi atriði:
1. Skattaálagning verði gerð
einfaldari með sameiningu
tekjuskatts, tekjuskatts-
viðauka og stríðsgróða-
skatts, og skattstiganum
breytt. Umreikningur verði
niöur felldur.
2. Persónufrádráttur verði
hækkaður.
3. Tekjum hjóna verði skipt,
að vissu marki, við skatta-
og útsvarsálagningu, og
veittur sérstakur frádrátt
ur við stofnun heimila.
4. Tekið verði meira tillit til
kostnaðar við tekjuöflun
launþega en gert er í gild-
andi skattalöggjöf, þar á
meðal kostnaðar, sem leið
ir af því að gift kona aflar
skattskyldra tekna.
5. Komið sé í veg fyrir ósam-
ræmi í skatta- og útsvars-
greiðslum þeirra manna,
sem búa í eigin húsnæði,
og hinna, sem búa í leigu-
húsnæði.
6. JarÖræktarframlag verði
ekki talið með skattskyld- j
um tekjum. I
ERLENT YFIRLIT:
THEODOR BLANK
Vei’kalýðsIeSðíogiiin, sem scimilega verS-
«r fyrsji Iiermálaráðlierra V.-Þýzkalauds
Fullvíst má telja, að hinn mikli
kosningasigur Addenauers verði til
þess, að komið verði upp þýzkum
varnarher. Færi svo að stofnun
Evrópuhersins strandaði á and-
stöðu Frakka, verða að líkindum
farnar aðrar leiðir til að koma
varnarher Þjóðverja á laggirnar.
Liklegt má þó telja, að Frakkar
kjósi heldur að fallast á stofnun
Evrópuhersins en aö láta Þjóðverja
vígbúast eftir öðrum leiðum.
Kosningasigur Adenauers ber
þess glögg merki, að vestur-þýzka
þjóðin er þess fýsandi að koma upp
vörnum og stuðla þannig að því,
aö hennar bíði ekki sama hlut-
skipti og Austur-Þjóðverjar búa
við nú. Á hlutleysi og varnarleysi
treystir hún bersýnilega ekki. Þetta
viöhorf hennar hafa kristilegir
demokratar gert sér ljóst, er þeir
sendu frá sér seinasta kosninga-
rit sitt í seinustu viku. Það fjall-
aði um nauðsyn þess, að Vestur-
Þjóðverjar yrðu þátttakendur í
vörnum Evrópu. Titill þess var:
Frelsi í einkennisbúningi.
Telja má líklegt, að Adenauer
stofni fljótlega sérstakt ráðuneyti
fyrir varnarmálin. Það hefir lengi
þótt víst, að hann muni gera Theo
dor Blank að yfirmanni þess, en
hann hefir undanfarið haft undir-
búning þessara mála með höndum
á vegum Adenauers.
Hér á eftir verður rakið efni
greinar eftir Jörgen Bast, þar sem
hann segir frá þessum væntanlega
yfirmanni varnarmálanna í Vestur
ur-Þýzkalandi.
Mikilvæg vesturför.
— Adenauer gat þess nýl. í ræöu,
að skrifstofustjóri vestur-þýzka ut
anríkisráðuneytisins, Herbert
Blankenhorst, hefði gert góða ferð
til Bandaríkjana, þegar vesturveld
in héldu utanríkisráðherrafund-
inn í Washington. Á fundinum
hefði verið tekið mikið tillit til sjón
armiða vestur-þýzku stjórnarinn-
ar og væri nú svo komiö, að eng-
ar mikilvægar ákvarðanir yrðu
teknar um Þýzkalandsmálin, án
samráðs við Þjóðverja.
Hins gat Adenauer ekki, að ör-
yggismálaráöherra Þýzkalands, er
stjórnað hefir undirbúningi að
endurvígbúnaði Þjóðverja, Theodor
Blank, er einnig nýkominn heim
frá Bandaríkjunum eftir langa
dvöl þar. Minni árangur mun þó
ekki hafa náöst af vesturför hans.
Hinum miklu loforðum, sem
Blank fékk í Bandaríkjunum, hef-
ir ekki verið haldið leyndum. Am-
eríka mun útvega mestan hlutan
af hinum nauösynlegu vopnum, er
þarf handa hernum, sem mun
verða um hálf milljón manna, en
það mun verða hlutur Þýzkalands
í Evrópuhernum, og kemur til með
að ná bæði til landhers og flug-
hers. Fyrir utan það hefir Eisen-
hower forseti einnig lofað að út-
vega leiðbeinendur, æfingasvæði,
hermannaskála og vopn til umráða
fyrir vestur-þýzku liðsforingjana,
sem eiga að fá menntun sína í
Bandarkjunum.
Kristilegur verkalýðsleiðtogi.
En hver er þessi maður, scm lief-
ir fengið þá stöðu, að hann hefir
ekki aðeins áhrif á kosninguna í
Þýzkalandi, heldur hefir liann
einnig mikil áhrif í Evrópu?
Eftir að hann hafði lokið við
l.arnaskólann, gerðist hann venju-
legur verkamaður. Hann var mjög
duglegur og trúaður. í frítimum
sínum las hann mikið og öðlaðist
á þann hátt mikla þekkingu. Hann
fekk fljótlega í kristilega stéttar-
félagið.
Árið 1930, þegar hann var aðeins
25 ára gamall, var hann kominn
svo langt, að hann var orðinn aðal
ritari í hinu kristilega stéttarsam-
: bandi verksmiðju- og flutninga-
verkamanna.
Þegar Hitler náði völdum þrem-
ur árum síðar, fór fyrir honum
eins og öðrum leiðtogum verka-
manna, bæði sósíaldemokrötum og
kommúnistum, að þeir urðu að
hverfa út í myrkrið. Hann flúði þó
1 ekki. Hann var sannfærður um, að
stjórn Hitlers væri aðeins til bráða
birgða, og bjó sig undir þann tíma,
sem myndi fylgja á eftir. Hann
tók stúdentspróf, og hann var kom
inn langt með verkfræðinám við
tækniháskólann í Hannover, er
síðari heimsstyrjöldin brauzt út.
Hann var þegar kallaður í her-
inn, og baröist til styrjaldarloka
og var þá orðinn liðsforingi. Eftir
fall Þýzkalands, komst hann fljótt
úr fangabúöunum, og var einn af
þeim mönnum, sem áttu þátt í því
að endurskipuleggja þý zku stétt-
arsamböndin.
Theodor Blank
búnað'ur Þýzkalands kom á dag-
skrá, var hann tilnefndur sem ör-
yg'ismálaráðherra. Sér til aðstoð-
ar fékk hann tvo herforingja, Hans
Samverkamaður Adenauers.
Það leiddi næstum af sjálfu sér,
( að hann gekk í hinn kristilega
flokk dr. Adenauers, CDU, og
j 1949 var hann kjörinn á þing fyrir
! Borken-Bocholt.
| Hér var maður, sem hafði mikla
, þekkingu á mörgum sviðum,' og
! sem hafði mikla verzlunargáfu. Dr.
j Adenauer hafði þörf fyrir hann.
Strax 1950 fékk hann þýðingarmik
iö starf sem fulltrúi stjórnarinn-
ar „í ÖUum málum, sem lúta fram-
lögum til hernámsliðanna."
Undir verkahring hans féll m. a.
það óþægilega verkefni að útvega
hermannaskála handa hermönnum
og bústaði handa liðsforingjum og
embættismönnum. Hér naut sín
þekking hans á hermálum, og hafði
í för með sér, að þegar endurvíg-
Speidel og Adolf Heusinger, en [
maðurinn, sem völdin hafði, var
Theodor Blank.
„Borgarinn í einkennis-
klæðum.“
; Hann er ekki hernaðarsinni —
' og hann hefir því sínar eigin hug-
myndir um hinn verðandi þýzka
her. Hann vill brjóta blað í hern-
aöarsögu landsins og skapa nýja
hermenn, sem hann kallar „Borg-
arann í einkenniskiæðum“. Til þess
að ná því marki, vill hann nota
eins fáa og hægt er af hinum
gömlu liðsforingjum, en í stað þess
leggur hann áherzlu á, að mikill
fjöldi nýrra liðsforingja fái sem
fljótast menntun sína í Banda-
rikjunum.
Hann hefir þá hugmynd, að her-
mannabúningar megi ekki setja
svip á borgirnar, og vill því að her-
menn og liðsforingjar gangi í borg-
aralegum fötum, þegar þeir eru
ekki að starfi.
Þegar blaðamaður spurði hann
einu sinni, hvort hann áliti ekki,
að stúlkurnar vildu heldur hafa
kærastana í fallegum einkennis-
búningum, svaraði hann bros-
, andi. — Það getur vel verið, en hér
, verðum við að koma fólkinu á aðra
skoðun.
I Þrátt fyrir, að Frakkland sé stöð
ugt á báðum áttum með að stað-
festa Evrópuherinn, hafa Banda-
ríkin gengið lengra í undirbún-
^ ingnum að stofnun hans, eins og
hún væri þegar örugg — og liður
í þessum undirbúningi, var ferða-
lag Theodór Blank þvert í gegn-
um Bandaríkin.
Var sýnt mikið traust.
Honum var tekið mjög vel þar.
(Framhald á 7. síðu.)
Á víðavangi
Þýzku kosningarnar
og Þjóðviljinn.
Þjóðviljinn ber sig: illa.
út af kosning-aúrslitunum í
Þýzkalandi. Það er heldur
ekki óeðlilegt. Þjóðverjar
eru sú þjóð, sem bezt getur
af eigin raun, gert saman-
burð á vestrænum og aust-
rænum stjórnarháttum. —■
Niðursiaðan af þessum sam
anburði þeirra er sú, að þeir
hafna hinum austrænu
stjórnarháttum, eins greini
lega og auðið er. Kommún-
istar missa öll þingsæti sín
og atkvæðafylgi þeirra
minnkar um meira en
helming. Jafnaðarmenn,
sem höfðu verið í stjórn-
arandstöðu, bíða ósigur
vegna þess, að þeir eru tald
ir of undanlátssamir við
Rússa. Kristilegir demó-
kratar, sem lýstu allra
flokka eindregnast sam-
stöðu með vesturveldunum,
unnu hins vegar miklu
meiri sigur en nokkurn
hafði órað fyrir. Hægri
flokkar, sem höfðu verið
andstæðir vcsturveldunum,
biðu hins vegar mikinn ó-
sigur.
Skýrar gat þýzka þjóðin
ekki lýst yfir samstöðu
sinni með vesturveldunum.
Vissulega er þetta merkileg
ur dómur þjóðar, sem hefir
betri aðstöðu til þess en
nokkur þjóð önnur að bera
saman austræna og vest-
íæna stjórnarhætti.
Þó er talið, að frjálsar
kosningar í Austur-Þýzka-
landi myndu verða enn stór
kostlegri ósigur fyrir komm
únista en kosningarnar í
Vestur-Þýzkalandi reyndust.
Það er því engin furða, þótt
Þjóðviljinn sé lítið ánægð-
ur yfir mati þeirrar þjóðar,
sem bezt þckkir til, á aust-
rænum og vestrænum
stjórnarháttum.
Búkarestmótið og
„Dagbladet.“
7. Ríkið innheimti ekki fast-
éignaskatt, en sveitarfélög
fái þann tekjustofn.
8. Skattfrjáls eign einstakl-
inga verði hækkuð.
9. Gjaldendum verði ekki í-
þyngt óhæfilega með á-
lagningu veltuútsvara og
þau, ásamt eignarútsvari
og samvinnuskatti, gerð
frádráttarbær.
10. Leitast verði við að finna
fleiri fasta tekjustofna fyr
ir sveitarfélög, og tak-
marka svo álagningu út-
svara, að tryggt sé að heil-
brigt framtak og tekjuöfl-
un einstaklinga verði ekki
Iamað.“
í samningum þeim, sem
undanfarið hafa farið fram
milli Framsóknarflokksins og
Sjálfstæðisflokksins um
framhaldandi stjórnarsam-
vinnu, hafa Framsóknar-
menn lagt á það meginá-
herzlu aö tryggö yrði sú lækk
un á sköttum, er fram hefir
komið í framangreindum
tillögum. SjálfstæÖismenn
hafa einnig veriö þess hvetj
andi að koma fram slikri
lækkun, að því er ríkisskatt-
ana snertir, en verið tregir
til að fallast á tilsvarandi
lagfæringu á útsvarslögun-
um. Það skiptir þó meginat-
riði, því aö lækkun á ríkis-
sköttunum er tilgangslaus, ef
hægt er svo að hækka útsvör
in tilsvarandi eða meira.
Beinir skattar eru tví-
mælalaust svo háir, að þeir
standa heilbrigðri fjársöfn-
un einstaklinga og fyrir-
tækja fyrir þrifum. Sú lag-
færing á skatta- og útsvars-
lögunum, sem framangreind
ar tillögur fjalla um, er því
mikil nauðsyn. Ef samning-
ar takast um myndun nýrrar
stjórnar, verður það vonandi
eitt af helztu verkefnum
hennar aö leysa skatta- og
útsvarsmálin á þeim grund-
velli, sem lagður er í tillögum
flokksþingsins.
Hver teflir einvígi
við heimsmeist-
arann?
Um þessar mundir stendur
yfir skákmót í Zúrich í Sviss
og eru margir beztu skák-
menn heimsins meðal kepp-
enda. Eftir tvær fyrstu um-
feröirnar er Hollendingur-
inn, dr. Euwe, fyrrverandi
heimsmeistari, efstur með 2
i vinninga. Af úrslitum í ein-
, stökum skákum má nefna,
jaö Rehevsky frá Bandaríkj-
unum geröi jafntefli viö Pet-
jrosian frá Rússlandi. Stahl-
berg, Svíþjóö, hefir gert jafn
tefli við Rússann Boleslav-
sky, en unniö Rússann Kotov.
Bronstein, Rússlandi, vann
landa sinn Taimanov, og
Geller, Rússlandi, vann
Szabo frá Ungverjalandi í 95
leikjum. Þá geröi Petrosian
jaíntefli viö Keres, fyrrver-
andi Rússlandsmeistara.
Sigurvegarinn í þessari
keppni fær rétt til þess að
keppa við heimsmeistarann
Botvinnik, Rússlandi, um
heimsmeistaratitilinn.
Þjóðviljinn hefir stund-
um vitnað í „Dagbladet“ í
Osló og talið að ýms íslenzk
blöð ættu að taka frétta-
flutning þess til fyrirmynd
ar.
Vegna þess að Þjóðviljinn
hefir rætt mikið um Búka-
restmótiö undanfarið, væri
ekki úr vegi, að hann birti
eitthvað af því, sem Dag-
bladet birti á sínum tíma
frá fréttaritara sínum á
mótinu. M. a. sagði biaðið
frá eftirfarandi:
Meðan mótið stóð yfir, var
Búkarest allt önnur borg en
hún hafði áður verið. Fyrir
mótið voru búðirnar fylltar
með vörum, en mikill skort
ur hafði verið áður. Fyrir
mótið hafði líka verið unn-
ið kappsamlega að því að
fegra og prýða borgina. Ör-
yggisvörðum var stórkost-
lega fækkað. Ýmis konar
frjálsræði var stóraukið.
Búkarestbúar létu óspart í
ljós, aö þeir vonuðust til
þess, að mótið stæði sem
lengst, þar sem ætla mætti
að aftur sækti í hið fyrra
horf, þegar gestirnir væru
farnir.
Sá Rúmeni fyrirfinnst
tæpast, sem ekki á einhver
vandamenni í fangelsi. Þeg
ar konur hittast í matvöru-
verzlunum á morgnana, er
það helzta umtalsefnið,
(Framhald á 7. síðu.)