Tíminn - 16.10.1953, Blaðsíða 5

Jf34. blað.
TÍMINN, föstuðaginn 16. október 1953.
Föstuel. 16. oht.
Sigri fagnad
í dag er ástæða til þess að
íagna miklum sigri. í dag
verður Sogsvirkjunin nýja —
stærsta orkuver landsins —
tekin í notkun. í tilefni af
því mun fara fram hátíðleg
athöfn þar eystra. En það er
fyllsta ástæða til þess, að
þessu merkilega og glæsi-
3ega áfanga sá víðar minnst.
Það er vissulega rétt að
Stofnaöur verði lánasjóður íbúðabygginga me
fjármagni. - Reykjavíkurbær taki lán tii að iáta
tveggja o
herbergja íbúöir.
keppni iðnaðarmanna um byj
Merkiíegar tiííögur Þórðar Björnssonar um íausn húsmæðismálanna-
við stuðnings göfugrar vina-
þjóðar. Með framlögum sín-
um til viðreisnar í Vestur-
Evrópu, hafa Bandariki Norð
A bæjarstjórnarfundi í gær lagði Þórður Biörns-
son fram ítarlegar tillögur um lausn húsnæðismál-
minnast þess, að þetta mann J anna sem byggist að sjálfsögðu fyrst Og fremst á
að sinni, ef ekki hefði notið Þvi að fjolga ibuðum. Þar sem þessi lausn hus-
' næðismálanna strandar nú einkum á fjárskorti,
fjalla tillögur Þórðar um það, að komið sé upp sér-
stökum lánasjóði, sem tryggt sé verulegt fjármagn,
ur-Améríku~faríð' irm"á braut,1 en meðan fé sé að safnast í hann, taki bæjarsjóður
sem áður var óþekkt í heim- J Reykjavíkur allstór lán til að koma upp tveggja til
inu. Þau hafa íagt á sig þung þriggja herbergja íbúðum, en mestur skortur er nú
hjáipað öðrum. Það má að,a slikum íbuðum i bænum. Efnt verði til samkeppm
vísu segja, að þetta hafi ver-jmilli iðnaðarmanna eða félaga þeirra um, að þeir
taki þessar byggingar að sér og gangi þeir fyrir, sem
gera hagstæðust tilboð. Þannig verði reynt að
tryggja, að byggingar þessar verði sem ódýrastar.
ið óbeinn ávinningur fyrir
þau, þar sem það hafi hjálp
að til að skapa traustara
stjórnarfar í þessum löndum
og aukið viðnámið gegn
kommúnismanum, er fljót-
lega hefði ógnað Bandaríkj-
unum sjálfum, ef hann
faefði klófest Vestur-Evrópu.
En það hefir samt ekki gerst
fyrr, að auðugt stórveldi hafi
sýnt þann skilning í verki,
sem þessi framlög Bandaríkj
anna bera merki um. Mikill
auður eykur yfirleitt ekki við
sýni og skilning. Þessvegna
er þessi framkoma Bandá-
ríkjanna lofsverð. Og þess
foer að vænta, að hún verði
vísir að öðru enn meira. Það
er skylda hins vestræna
faeims að hjálpa til á svipað-
an hátt, að löndin í Asíu og
Afriku rétti við og íþúar
þeirra komist úr þeirri eymd
og örbirgð, sem þeir búa nú
við.
Þrátt fyrir hina miklu fjár
hagslegu aðstoð, sem Banda-
Tillögur Þórðar fara hér á eftir:
Varanles'ur lána-
s.jóður til hós-
bySSinsa.
Bæjarstjórn telur að erfið-
leikar á öflun fjármagns til
íbúðarhúsabygginga og okur-
Ieiga á húsnæði í skjóli hús-
næðisskortsins séu hættuleg-
ar meinsemdir í þjóðarbúskap
íslendinga. Skortur á húsnæði
veldur einnig menningarlegu
og oft heilsufarslegu tjóni en
okurleiga verðbólgu, sem
lendír með ofurþunga á at-
vinnuvegum landsmanna.
Þegar af þessum ástæðum
svo og vegna fyrirheits ríkis-
stjórnarinnar um að tryggt
verði aukið f jármagn til íbúð-
ríkín hafa veitt okkur,
myndu þó orkuverin nýju*við, arhusabygginga og grundvöll-
Sogið og Laxá eða áburðar- j ur lagður að því að leysa hús-
verksmiðjan aldrei hafa kom ’ næðísvandamálið til frambúð
ist upp, ef hér hefði ekki orð ar> sk0rar bæjarstjórn á AI-
þingi og ríkisstjórn að hefjast
ið mikil stefnubreyting í árs
foyrjun 1950. í tið nýsköpun-. , » . ,
arstjórnarinnar var sá andi þe^ar handa um að bæta ur
ríkjandi, þrátt fyrir öfluga
viðleitni Ftamsóknarmanna
í gagnstæða átt, að allar
meiriháttar raforkufram-
kvæmdir voru látnar setja á
hakanum. Öllum stríðsgróð-
anum var eytt, án þess að
nokkrum eyri væri varið til
raforkuframkvæmda. Þegar
ný stjórn tók við í ársbyrj-
un 1947, var fjárhagurinn
kominn í kalda kol og tókst
ekki að rétta við undir for-
ustu hennar. Þessvegna
rufu Framsóknarmenn þetta
stjórnarsamstarf 1949 og
knúðu þannig fram stefnu-
foreytingu þá, sem varð í árs
foyrjun 1950.
Ef þessi stefnubreyting
hefði ekki orðið í ársbyrj-
an 1950, myndi Marshallféð
ekki hafa notast til gagn-
legra framkvæmda. Áfram
hahl sukksins og óreiðunn-
ar, sem áður var ríkjandi,
hefai óhjákvæmilega gert
mcr tan hluta þess að eyðslu
eyri. Stefnubreytingin, sem
Fr. msóknarmenn knúðu
íram 1950, er það að þakka,
að skapáður var fjárhags-
legur grundvöllur fyrir það,
þeim skorti, sem verið hefir á
lánsfé til íbúðarhúsabyggmga.
í þessu skyni verði með lög-
um stofnaður varanlegur sjóð
ur, sem hafi það hlutverk að
veita lán til íbúðarhúsabygg-
inga og bendir bæjarstjórn á
eftirfarandi leiðir til að afla
sjóðnum fjár:
1. Árlegt framlag úr ríkis-
sjóði, að minnsta kosti 10
millj. kr. næstu 10 ár.
2. Árlegt framlag úr hæj-
ar- og sveitarsjóðum, að
minnsta kosti 5% af áætluðu
kostnaðarverði þeirra íbúða,
sem bæjar- og sveitarstjórn
telur áð byggja þurfi ár
hvert í bæjar- eða sveitarfé-
Iaginu.
3. Árlegt framlag úr Mótvirð
issjóði næstu 10 ár að tií-
skildu samþykki yfirstjórn-
ar sjóðsins.
4. Sala skuldabréfa og
Þórður Björnsson.
Bæjarstjórn leggur áherzlu
á að þegar verði hafizt handa
í máli þessu og skorar á borg-
arstjóra og aðra þingmenn
Reykjavíkur að flytja á AI-
þingi frumvarp til laga um
framangreind efni.
411t að 46 millj.
kr. lán til íbúðar*
bygginga.
Þar sem framkvæmdir sam-
verði kaupendum heimilað kvæmt tiUögu þeirrij sem hér
að draga f járhæð skuldabréf Uggur fyrir f bæjarstjórn
um
anna frá skatt- og útsvars- ] stofnun varanlegs lánasjóðs
skyldum tekjum sínum þaðjtiI íbúffarhúsabygginga, hIýt_
ár, sem bréfin eru keypt. | ur að hafa nokkurn aðdrag_
5. Tryggingarfélögi’n í land, j anda en aukning íbuffarhús-
inu verði skylduð til að lána|næðis f Reykjavík brýn nauð_
til íbúðarhúsabygginga hluta
af árlegri aukningu trygging j útry
arsjóða sinna.
6. Hluti af árlegri aukn-
, syn og eina færa leiðin til að
rma
heilsuspillandi' hús-
næði í bænum, ályktar bæjar-
stjórn að fela borgarstjóra að
ingu sparif jár í landinu j útvega lán að f járhæð allt að
verði lánaður til íbúðarhúsa- 46 millj. kr., sem verja skal
til að byggja 2ja og 3ja her-
bygginga.
7. Komið verði á fót spari-
sjóðsdeild þar sem menn eigi
þess kost að leggja fé á vöxtu
með þeim réttindum að fá
forgangsrétt að láni til íbúð-
arhúsabygginga, sem nemi
að minnsta kosti tvöfaldri
innstæðu þeirra, enda hafi
hún staðið tiltekið árabil
inni í sparisjóðsdeildinni.
bergja íbúðir.
Skulu bæjaryfirvöldin efna
til opinberrar samkeppni
meðal einstaklinga og félags
samtaka um teikningu og
byggingu slikra íbáða svo atf
tryggt sé að framtak ein-
staklingsins, féíagsframtak
og sérþekking byggi'ngariön-
aðarmanna fái að njóta sía
þannig að íbúðirnar verðn ti
senn, sern ódýrastar og hag-
kvæmastar. Þeim aðila eöa
aðilum, sem vinna í sam-
keppni þessari skal gefinn
kostur á að taka að sér bygg
ingu íbúðanna samkvæntt
bindandi tilboði þeirra um
kostnaðarverð íbúðanna.
íbúðirnar skuíu seldar v.KS
kostnaðarverði’ og með eigi
lakari kjörum en lánið ttt
þeirra var fengið. Það fóHk,
sem býr í heilsuspiilandi bús-
næði, skal sitja fyrir íbúðmn-
um.
I
LækkiiM; byiijv.
ingarkogfitaðap.
Bæjarstjórn telur að brýn
nauðsyn sé á því að læfelta
kostnað við húsbyggingar og
vill gera al)t það, sem er á
valdi hennar til að hann
lækki.
Fyrir því samþykkir bæjar-
stjórn að skipa 5 manna
nefnd. Skulu hana skipa:
bæjarverkfræðingur og sfeal
hann vera formaður, húsa-
meistari bæjarins, byggingai-
fulltrúi' og tveir menn til-
nefndir af samtökum bygg-
ingariðnaðarmanna. — Skal
nefndin gera lillögur um sam-
hæfingu byggingarefnis og
einstakra hluta til íbúðabygg-
inga svo og gera tilíögur um
hvernig lækka megi bygging-
arkostnað á annan hátt. Sér
í lagi skal nefndin gera tillög-
ur um á hvern hátt bæjaryfir-
völdin geti’ unnið að lækkun
byggin garkostnaðar.
ÞINGMAL:
hallféð til að koma upp
orkuverunum nýju við Sog-
ið og Laxá og áburðarverk-
smiðjunni.
Þessvegna er full á-
stæða fyrir þá, sem knúðu
þessa stefnubreytingu fram,
að fagna sérstaklega í dag,
þegar nýja orkuverið við Sog
íð tekur til starfa.
En baráttan fyrir því að
taka raforkuna í þjónustu
iandsmanna er samt síður en
svo lokið. Þeirri. baráttu verð
ur að halda áfram, þótt nú
sé ríkjandi meiri skilningur
á því en í tíð nýsköpunar-
að hægt var að nota Mars- stjórnarinnar, þegar Fram-
sóknarmenn börðust einir fyr
ir þeirri stefnu, að veruleg-
um
ætti
Fjárráð brúarsjóös verði aÉn
Þrír þingmenn Framsókn- j ins yrði varið til að greiða
hluta stríðsgróðans arflokksins, Páll Þorsteins-1 kostnað við að ’brúa hinar
að verja til raf-.son, Halldór Ásgrímsson og stærstu ár í landinu. Frum-
orkuframkvæmda. Enn sem
fyrr hvílir forustan á
herðum Framsóknarflokks-
ins. í samræmi við það fckk
Hllnn því framgengt, er sam
ið var um myndun núver-
andi ríkissjórnar, a'ó' haldið
yrði áfram stórfeldum raf-
orkúframkvæmdum á kom-
andi árum. Stuðningur
Framsóknarmanna við hina
nýju stjórn er að sjálfsögðu
bundinn því, að við þau fyrir
heit verði fyllilega staðið.
Jörundur Brynjólfsson flytja
frv. um breytingu á bifreiða-
skatti þess efnis, ,að benzín-
gjaldið, sem rennur í brúar-
sjóð verði 10 aurar í stað 5
nú.
í greinargerð frv. segir:
„Á Alþingi 1939 fluttu þrír
þingmenn Framsóknarflokks
ins frumvarp um brúasjóð.
Skyldi sjóðurinn fá tekjur af
hluta af benzínskatti, er sam
svaraði einum eyri af verði
hvers benzínlítra, en fé sjóðs
varpið var ekki samþykkt í
það sinn og ekki heldur 1940,
er það var borið fram aftur.
En með lögum nr. 87 1941 var
brúasjóður stofnaður, og
tveim árum síðar voru meö
lagabreytingu tekjur sjóðsins
hækkaðar um helming frá
því, sem ákveðið var 1941,
samkvæmt tillögum tveggja
þingmanna Framsóknar-
flokksins. En með lögurn nr,
53 1946 var brúasjóður svipt-
(Framh. á 6. dðu.) ,