Tíminn - 15.11.1953, Blaðsíða 7

260. blað.
TÍMINN, sunnudaginn 15. nóvember 1953.
7
Sunnueí. 15. nóv.
Fangarnir s
Panmunjom
Fréttabréf
14. 11. 1953.
Hörðustu umræðurnar, sem átt
hafa sér stað á þessu þingi, hafa
farið fram 1 þessari viku og snúizt
um kosningalagafrumvarp Alþýðu-
flokksins, er miðar að því að auð-
velda flokkum að hafa með sér
bandalag í kosningunum. Hefir 1.
umr. um frumvarpið staðið yfir í 2
daga og er enn ekki lokið. í umræð-
Þaö er nú liðinn rúmur um þessum hafa eingöngu átzt við
mánður síðan, að fulltrúum J Aiþýðufiokksmenn og sjálfstæðis-
Norður-Kóreumanna og Kín.menn- Þeir síðarnefndu hafa talað
verja gafst kestur á aö rgeða' fegn. fru“lvarpinu af sliku oíur'
við fnnp-n hn spm pkki vilrlu •kappl’ aö sambœnlegt dæmi um
viö fanga þa, sem ekki vimu. glíkt er ekki að finna f sögu siðari
hvei fa lieimleiöis stra,x eftir ^ra Aðalatriðið í ræðum þeirra hefir
VOpnahléo í Kóreu. Sam— | verið það, að frumvarpinu væri
kvæmt vopnahléssamningun' stefnt gegn Sjálfstæðisflokknum og
um skyldu þeir fangar, sem gengi í berhögg við stjórnarskrána.
ekki vildu hverfa strax heim
leiðis, settir undir eftirlit
hlutlausrar gæzlunefndar, en
hún á að gefa fulltrúum frá |
heimalöndum viðkomandi
fanga kost á að ræða við þá i
Er því ekki að undra, þótt kempum
Sjálfstæðisflokksins sé nokkuð mik
ið niðri fyrir, þegar bæði Sjálfstæð
isflokkurinn og stjórnarskráin eru
í húfi, þótt álitamál sé að þeim
þykji jafnvænt um hvoru tveggja!
Fulltrúar annarra flokka en þess
Þáttur kirkjunnar
.iiu imiiiiiiyriih*iiiiiiniiiiii 11111111111111111111111
Nafnið þitt
Fátt er
merkilegt
í rauninm
og nafnið
ems
þitt,
lítil athygli^ hefir verið veitt. Hér
þarf að hefjast handa um gagn-
gerða breytingu. Sú tillaga, sem hér
Og hvetja :.þá ;til. öeimferðar. arra tveggja hafa enn ekki látið ,v. v ,
Af kommúnistum var þvi tu sín heyra um þetta mái. í ræð-•um æ 11 ’ ættl a mar-a n.vtt:’’po1
haldið frám meðan á vopna- um’/em Jnn Páhmsou hefir flutt
hlessammngum stoð, að það.lega á pjQðvarnarfioktính ög.kbmm, Olíumálln. ,ssa ...
væn fals eitt, að allir kin- • unista að bregðast nú ékki stjórnari IVlikili hávaði hlauzt út af því á
versku og. norður-kórörisku1 skránni! Á SjálfstæðisfIokkinn hef j síSastUðnujori, þegar kunnugt varð j Jó^sso^un^
hagstæðari flutninga en hin, 1347-49, beitti hann sér fyrir því,; naumast yr hægt að gera ser
fangarnir vildu ekki hverfa ir hann hins vegar ekki minnzt sér ’um- að SÍS hefði tryggt Olíufélag- ,
heimleiðis. Bandaríkjamenn staklega, þegar hann hefir
héldu þessu aðeins fram til 1 Þessum Hðsbónum.
að draga samningana á lang! Það skai aðeins endurtekið,
Alþingi
Þá kemur kyrrstaða og ýms spilling
til sögunnar. Saltfiskseinokunin er !
nokkurt dæmi um þetta. .Athyglis-
vert er, að jafnaöarmenn í Noregi,
Svíþjóð, Bretlandi, Ástralíu og Nýja
Sjálandi hafa ekki lögfest einkasölu
á olíu, þótt þeir hafi haft til þess
bingmeirihluta.
Hins vegar er ekki nema gott .um
það að segja, að þessi mál verði • ekki minnsta kosti fyrir þig.
rædd og skýrð, því að væntanlega ; þú fékkst þaö f skirninni og
verður þa sa kostur ofan a að lok- ,, . , v , °
um, cí- beztur virðist. Og gleðilfegt Þavvar Það hel8aö Guðl huls
er það, að frumkvæði s.x.s. í oiíu-. sóða og sanna. Þú gazt ekki
skipamáiinu virðist nú hafa vakið, ráðið neinu um, hvað það
svo almennan áhuga, að þess sé, var, hvort það var lj ótt eða
ekki langt aö bíða að Xslendingar | fallegt. Þó verður það að
annist oiíuflutningana til landsins fylgja þér á hverjum degi,
hverja stund alla ævi. Það
getur verið líkt og skuggi, en
það getur líka orðið eins og
ljósgeisli. Það getur verið
ljótt nafn í upphafi, en það
er á þínu valdi að gera það
fallegt í eyrum annarra.
Og ef þú gengur á milli
steinanna í kirkjugarðinum
kemstu fljótlega að því, að
nafnið lifir miklu lengur en
þú sjálfur eða sjálf hér á
jörðinni. Það vekur þar hugs
anir og minningar, sem
sjálfir.
Hæli fyrir drykkjumenn.
Nýlega er komið fram frumvarp
frá Gunnarí Thoroddsen borgar-
stjóra, sem sýnir það augljóslega, að
Reykjavíkurbær hefir nú alveg gef-
izt upp viö það að hafa forustu um
byggingu dvalarhælis fyrir drykkju
sjúklinga. Frv. Gunnars fjallar um
það, að ríkið taki að sér að sjá um
slik hæli að öllu leyti.
Forsaga þessa máls er annars á
inn, en fulltrúar S. Þ. gerðu aðnr heíir verið sagt hér um frv.,
það að ófrávíkjanlegu skil- !að su steína’ «em Það byggist á, er
vrði að enginn fangi yrði llkleg tn að draga ur glundroða og
yioi, ao tnginn mngi yroi auk f tu { stjói-nmálalífi þjóðar-
fiuttur nauðugur heimleiðis. innar Þess vegna er erfitt að skiIja
Eftir langt og mikið samn- ^ ilina mikiu mótstöðu Sjálfstæðis-
ingaþóf, náðist loks sam-1 manna gegn frumvarpinu, þar sem
komulag um þaö, að fangar, þeir láta þó svo, að glundroði og
sem ekki vildu strax hverfa upplausn í þjóðmálum sé ekki tak-
heim, skyldu um nokkurn jmark þeura.
tíma settir undir hlutlausa
verið lnu hagstæöari xiutninga en . ,
jolíufélögin bjuggu við, og hugðist.að sett .yoru log.um bæli fyrir
! að leggja gróðann af þessum mis- , drykkjusjúklinga. í lögum þessum
m mun í sérstakan sjóð, er síðar yrði var ákveðið að stofna sérstakan
Spítalar og heilsuvernd.
I Merkilegasta málið, sem kom fram
! í þinginu í þessari viku, er tvímæla
iaust tillaga Hermanns Jónassonar
■ um skipun milliþinganefndar, er
, .... , , „ , geri tillögur um fjölda, stærð og
Pollandi, Tekkoslóvakíu, Svi staðsetningu sjukrahúsa og jafn-
þjóð, SviSs og Indlandi. Ind- framt tiiiögur
gæzlu og yrði vilji þeirra
prófaður þar betur á þann
hátt, sem áður segir.
í hina hlutlausu gæzlu-
nefnd vcldust fulltrúar frá
almennar ráð-
verski fúlltrúinn er formað-) stafanir til eflingar heilsuvernd og
ur nefndarinnár. Indverjar heilbrigði með þjóðinni.
leggja einnig til gæzluliðið. | Það er kunnara en frá þurfi að
f Asíu virtist SÚ skoðun rikj segia’ að mikið fe hefir verið lagt
andi áður en hlutlausa)U1 .spítalabygginga viða um >and
varið til kaupa á olíuskipi. I blöð-
um Sjálfstæðismanna, kommúnista
og Þjóðvarnarmanna mátti helzt
halda, að SÍS hefði gert sig sekt um
hinn versta.glæp með því að leggja
þannig drög að því, að íslendingar
eignuðust olíuskip.
Nánari umræður skýrðu það hins
vegar, að hér var um hið mesta
nauðsynjamál að ræða. Þjóðin borg
ar árlega mikla fjármuni til er-
lendra skipafélaga vegna olíuflutn- | reki gæzluheimilin, en njóii til þess
inganna. Með því að koma ypp ís- [ hliöstæðs styrks ríkisins og bæjar-
lenzkum olíuskipáStól væri hægt að . °S héraðsspítalar eru nú aðnjót-
spara þessi útgjöld verulega. Gjald . anöi-
eyrissparnaðurinn myndi þó verða 1 si°ði Þeim. sem setlað er að
enn meira, þegar timar líða fram. styrkía umræddar framkvæmdir
Þetta frumkvæði SÍS hefir ! samkvæmt lögunmn, er nú á f jórðu
líka orðið til þess, að pólitiskir ! miilJ. ki'. Þóhefir rikið þegar kom-
spekúlantar keppast nú við ,ið UPP iækningaheimili að Ölfarsá í
að lýsa fylgi sínu við það, að js- Mosfellssveit, sem enn er lítið notað.
lendingar eignist olíuflutningaskip. Hins vegar hefir engu gæzluvistar-
Þetta kapphlaup á sér þegar orðið. heimili verið komið á fót. Strandar
stað innan þingsalanna. Það hófst Það a h’umkvæði bæjanna og þó
sjóð, sem verja skyldi fé sínu til
að koma upp umræddum hælum. í
lögunum var gert ráð fyrir tvenns
konar hælum eða lækningahælum,
sem væru ætluð þeim, er væru lík
legir til að læknast af áfengisfýsn
á skömmum tíma, og gæzluheimil- j
um, er væm ætluð ólæknanlegum ;
drykkjusjúklingum. í lögunum er |
gert ráð fyrir, að rikið kosti og reki!
lækningahælin, en bæirnir byggi og j landSSÖgunnÍ getur
beint eða óbeint haft
, , ,,, , - v , . undanfarið, en hins vegar skortir með því, að þingmenn Þjóðvarnar- ! fyrst og fremst Reykjavíkurbæjar,
gæzlan hófst, að kómmumst, .. .x . aX . ... .x f.x ~ 1 er hefir langmesta börf fyrir slíkt
j mikið á, að þar hafi verið farið flokksins fluttu frv. um að rikið
j eftir nokkurri skipulegri heildar- keypti tvö stór olíuflutningaskip,
ar hefðú i þessu tilfellí rétt-
ara fyrir sér en Bandaríkja- úæíliin. Slíkrar áætlunar virðist þvi en Alþýðuflokksmenn svöruðu með!rikinu að leSgja fram sitt framlag
er hefir langmesta þörf fyrir slíkt
hæli. Hins vegar stendur ekki á
ménn. Skoðún þessi
var ^ hín mesta þörf. En jafnframt því, frv. um olíueinkasölu ríkisins, er
byggð á því, að heimþrá væri sem hugsað er um spitalamálinj jafnframt ætti sín eigin olíuflutn-
Öllum í brjóst borin og stjórn þarf ekki síður að gefa því gaum, ingaskip. Kommúnistum þykir, að |
I eins og fjárráð sjóðsins benda til.
Hefir Reykjavíkurbæ verið marg-
boðinn umræddur ríkisstyrkur á
hafa enn ekki séð, hvaða yfirboð
þeir geta gert. Hingað til hafa þeir
því orðið að láta sér nægja að tala bæíar hafi nu alveg gefizt upp við
Áðurnefnt frv. Gunnars bendir
til, að forráðamenn Reykjavíkur-
arhættir viðkomandi lands eins °S sagt er i greinargerð tillög hér hafi verig illa leikið á þá og (unfanfdrnum /run^,
þyrftu að vera meira én illir'unnar’ ”hvílík ógrynni fjár allir
til þess, að menn væru ekki, sfdómarnil kosta Wóslna ! töp;
fusir til að halda heimleiðis. sjúkrahúsvistarinna(r, læknishjáip-
Það voru alls 22 þús. fang ■ ar 0„ iyfjakaupa, — að ógleymdum
ar, þar af 16 þús. Kínverjar, öilum þjáningunum". Flutningsmað
allra manna lengst og mest, þegar,alia forustu í þessum málum, eins, jj ójna,
grein fyrir. Og í hugarheim-
um annarra getur skyggt
eða dimmt löngu eftir að þú
ert horfinn bara vegna þeirra
minninga, sem nafnið þitt
vekur.
Sum nöfn.vekja hlýju og
angurbliðan söknuð, önnur
iðrun og sársauka sum þakk
læti og [gleöi. Þótt nafnið
þitt sé ekki eða verði aldrei
í mannkynssögunni eða .ís-
það
áhrif
á fjölda þeirra, sem lifa eft-
ir þig.
Sum nöfn hafa tengzt
svo miklu af blessun og feg-
urð, að fólk nefnir þau með
lotningu, önnur geta engir
borið í munn án þess að fyll
ast ótta og gremju.
í hvorum flokknum viltu
að þitt nafn verði? Hvert orð
þitt og starf, hvert bros þitt
og handtak skipar þínu
nafni í annan hvorri hópinn.
Einu sinni var sögð líking
um dómara, sem skipaði til
hægri og vinstri, en sá dóm-
ari er lífið sjálft, örlögin,
sem eiga að vissu leyti upp-
tök í þínum eigin barmi.
Umfram allt skapaðu
er neituðu að hverfa heim- j urinn svarar því hiklaust játandi,
leiöis meðan þeir voru í að þjóðin gæti ekki nógu vel að
gaézlu Bandaríkj amanná, og
voru því settir undir umsjá sé á nauðsynlegri fræðslu um heiisu
hlutláusu gæzlunefndarinn-! ver!ld fog heilbngði. Ur þessu þurfi
, f. . . aö bæta og se það eitt helzta rann-
ai; Upphaflega voru þeir | Sóknarefni nefndarinnar að athuga,
miklu fleil’i, en Syngman hvernig þessari fræðslu verði bezt
Rhee tókst að sleppa meiri- komið fyrir.
frv. þessi hafa verið til umræðu.
Þáð er vitanlega sjálfsagt mál, að
engir möguleikar séu látnir ónotað
ir til að -eignast olíuflutningaskip,
sér í þessum efnum. Mikill skortur en vafalítið er þó bezt, að styðjast
áreiðanlegt, að hér er
stórmáli, sem alltof
hluta norður-kórönsku fangj Það er
anna úr haldi rétt áður en hreyft miklu
samkomulag varð um vopna
hlé.
Það er nú liðinn rúmur Þeir heimtuðu fyrst, að þeir |
mánuður, eins og áður segir, fangar, sem neituðu að tala
síðan fulltrúum Kínverja og við fulltrúa kommúnista,
Norður-Kóreu gafst kostur á!yrðu neyddir til þess með
því að hefja viðræður við(valdi. Þessu neitaði meiri-
þessa 22 þús. fanga, er kom1 hluti nefndarinnar. Þó tóku
þar við frumkvæði þeirra, sem
mesta hafa þekkinguna og reynsl-
una. Olíueinkasala er svo annað
mál. Fræðilega lítur það vel út, að
hafa öll innkaup eða útflutning á
einni hendi, en reynslan vill, hins
vegar verða slæm af einokuninni,
þegar búið er við hana til lengdar.
Þess verður nú mjög vart,
að þessi gangur á viðræðun-
um við fangana, hafi haft
mjög mikil áhrif viða í Asíu,
einkum þó í Indlandi. Full-
(trúar Indverja, sem unnið
ið hafði veriö fyrir í fanga-! fulltrúar kommúnista það til! hafa að gæzlunni, hafa feng
búöum rétt hjá Panmunjom.! ráðs, að tala svo lengi viðjið lærdómsrika fræðslu um
Fram til þessa hefir árangur, hvern fanga, að meirihluti j ástandið í löndum kommún-
inn orðið minni en jafnvel1 gæzlunefndarinnar taldi það(ista við að kynnast þúsund-
kommúnistar höfðu gert séi’lganga úr höfi fram. Bæðilum manna, sem vilja allt
og af þeim mátti líka vænta. Þrátt
fyrir hinn margboðna ríkisstyrk,
hafa þeir látið framkvæmdir í þess
um málum dragast ár eftir ár. Því
kann það að reynast rétt, að ekki
sé um annað að ræða en að verða
við þeirri ósk þeirra, að taka þessi
mál alveg úr höndum þeirra. En lær
dómsríkt má þetta þykja fyrir fyrir
þá, sem enn eru svo blindir að
vænta einhvers framtaks til umbóta
af Reykjavíkuríhaldinu.
Fiskskemmdirnar.
í Tímanum var hvað eiur annað
skýrt frá því á síðastliðnum vetri,
að uppvíst hefði orðið um skemmd
ir á fiski, sem seldur hafði verið
héðan til útlanda. Jafnframt var
þess krafizt, að mál þessi yrðu rann
sökuð til hlítar, þeim refsað, sem
sekir væru, og nauðsynlegar endur j Atvinnumálaráðherra lét því hefj-
bætur gerðar til að tryggja vand- ! ast handa um athugun á þessum
heiður umhverfis
nafnið þitt. Þá skiptir ekki
mestu máli, hvernig eða
hvert nafnið er. Það hugsa
fæstir um merkingu nafns
heldur hitt, hvernig er per-
sónan sem ber það? Er það
ljóssál, sem vekur vor Og
yndi, flytur huggun og þrótt?
Eða er það húmsál, sem vek-
ur ótta og< andúð, sársauka
og vanlíðan?
Verndaðu nafnið þitt gegn
skuggum og skömm. Mundu,
að skírnin vígði það vonum,
fegurð og ástúð, eilífð hins
góða ög sanna.
Árelíus Níelsson
aðar útflutningsvörur.
í sumum blöðum, m. a. MbL, var
málum og hefir hún farið fram und
anfarna mánuði. Niðurstaða íennar
um. Margir fanganna yrði þreki fanganna ofboöið (héldur en hverfa heimleiðis.
neitað með öllu aö með svo löngum viðtölum og Jafnframt hafa þeir fengiö
enginn tími yrði til þess að að reyna það, hvernig það er
ræða viö alla fangana á | að semja við kommúnista-.
vonir
hafa
r-eeða við fulltrúa kommún-
ista. Af þeim, sem hafa rætt
við þá, hafa aöeins 2% lýst
yfir þvi, að þeir vilji hverfa
heimleiðis.
■ Þegar ljóst var orðið um
þann hátt. Undanfarna daga j
hefir staðið yfir deila um
Dómur margra kunnra
manna er sá, að kommúnist-
þennan vilja fanganna, fóru ista, en þeir síðarnefndu
fulltrúar Tékka og Pólverja í hafa neitað að ræða nokkuð
gæzlunefndinni að ókyrrast.1 við fangana á meöan.
þetta milli meirihluta nefnd ar hafi um langt skeið ekki
arinnar og fulltrúa kommún beðið meiri ósigur í Asíu en
fyrir föngunum í Panmun-
Tíminn áfelldur fyrir það að gera hefir orðið sú, að nokkrum mats-
þessi mál að meira umtalsefni en mönnum hefir verið vikið frá og
nauðsyn væri á. | ýmsum frystihúsum fyrirskipað a3
Á þingi nú í vikunni svaraði sjáv' gera nauðsynlegar endurbætur. Afi
arútvegsmálaráðherra fyrirspurn- ; hugunum þessum er enn ekki a3
um frá Gils Guðmundssyni, er fjöll fullu lokið. Síðan þær tóku að bera
uðu um þessi mál. Svör þessi upp- ! árangúr, hafa ekki borizt kvartanir
lýstu til fullnustu, að skrif Tímans um fiskskemmdir.
um þessi mál á s. 1. vetri höfðu ver-
ið á fullum rökum reist og orð’ í
tíma töluð. Talsvert hefði verið
kvartað af erlendum kaupendum yf
ir skemmdum í fiski héðan, er virt
jom, sem þrátt fyrir Öll gyllijust rekja rætur til lélegra vinnu-
boð neita að fara heim. [ bragða og skorts á nægu eftirliti. 1
Það er ánægjulegt, að reynt hefir.
verið að taka föstum tökum á ess-
um málum. En það er ekki nóg að
gera það í bili, heldur verður að
halda því áfram. Gæði íslenzka
fisksins eru slík, að íslendingum á
(Framhald á 10. síðu).