Tíminn - 15.12.1953, Blaðsíða 3

285. blaff.
TIMINN, þriðjudaginn 15. desember 1953.
3
—*
Markmið stjórnarinnar er að try
farir á grundvelli heilbrigðrar
klar fram-
álastefnu
Ekkert samræmi í tiiiögum og gagnrýni stjórnarandstæðinga
kom ekki til máia, að mynd- Fyrri hluti ræðu Eysteins Jónssonar fjármáía- I hækka'ðir. Eitt ákvæði hefir
uð yrði meirihluta stjórn j III Iverið sett tn hækkunar og
að^vortlaSsSóm^Framlókn ráðherra í eldhússdagsumræðunuiTi í gærkveídi'það var þegar söluskattur af
arflokksins, Alþýðuflokksins1
cg Sj álfstæðisflokksins eða beita sér fyrir stórfell^im ljóst, að leggja verður fram
samsteypustjórn Framsóknar framkvæmdum út um lana í eftir þinghléið og afgreiða
ílokksins og Sjálfstæðisflokks raforkumálum. j frumvarp til nýrra raforku-
ins. Engum datt i hug að hafa j Ákveðið er að beita sér fyrir la&a- Fyrst og fremst til þess
samstarf við Kommúnista. aukinni fjárútvegun til ibúð~ a® tryggja fjáröflun þá, sem
Þeir eru nú svo einangraðir arhúsabygginga og vinna að ákveðin er í stjórnarsáttmál-
orðnir, að slíkt kemur hvergi úrlausn í þeim málum, sem anum. Ennfremur, að á fram-
til álita. Þannig var ástatt i að haldi mætti koma til fram haldsþinginu verður að gera
herbúðum Alþýðuflokksins og búðar. . I ráðstafanir til fjáröflunar
Sjálfstæðisflokknum, að sam-j eru ákvæði í stjórnar- vegna íbúðarlána.
stjórnarmyndun þeirra' samningnum um að koma því i Þa er Það nýja skatta- og
tveggja kom sýnilega ekki til til leiðar að framleiðendui' útsvarslöggjöfin, sem setja
greina. j sauðfjáirafurða eigi kost á a 1 vetur.
Framsóknarflokkurinn á- rekstrarlánum út á afurðir j Það er sannast mála, að á
leit liyggilegast að mynda sínar eftir hliðstæðum reglum ' undanförnum árum hafa
þriggja flokka stjórn og gerði og lánað er út'á sjávarafurð- j skattalögin skekkzt, ef svo
tillögu um það. Sjálfstæðis- ir. Ennfremur að endurskoðup t mætti að orði kveða, mjög
flokkurinn reis á móti þeirri verði fra.mkvæmd rekstrar- j verulega vegna' verðbólgunn-
hugmynd, og var hún þegar lána tií iðnaðarins með það t ar. Reynt hefir verið að lappa
af þeirri ástæðu dauðadæmd. • fyrir augum að koma fastari, í skattalögin með bráðabirgða
aðstölu.
dæmum
Lækkun í
getur orðið meiri,
öðrum minni.
Þetta stafar af því, að héi*j
Það er ekki hægt að mynda skipan á þau mál.
þriggja flokka stjórn, nema Ákveðið er að halda áfram
þrír flokkar vilji. Vegna þess, ag stuðla að Öflun atvinnu-
hvernig Sjálfstæöisílokkur- j tækja til þeirra byggðarlaga,
inn tók í málið, reyndi aldrei sem við atvinnuörðugleika
á það, hvort Alþýðuflokkurinn eiga að stríða, til þess að full-
hefði viljað slíka stjórnar-' nægja atvinnuþörf íbúanna
myndun. |0g stuðla að jafnvægi í byggð ,Iaganna.
Tvennt vakti aðallega fyrir landsins. An-sÞerjar endurskoðun
Framsóknarmönnum me® , Um varnarmálin er það á- skattalaganna hlaut að leiða
þessari tillogu. Reyna að fá kvæði í samningnum, að sér- til lækkunar á beinum skött-
ákvæðum, til þess að draga
úr þessu, en þau ákvæði hafa
ekki getað komið i veg fyrir
að stórfellt misræmi hefir
skapazt.
Endurskoðun skatta-
jinnflutningi var færöur úr
f 6% i 7%. En á móti koma
sumum þessar ígekkanir:
Verðtollsyiðauki var lækk-
aður úr 65% í 45%.
Ný löggjöf um serstaka
kemur ótal margt til greina,' lækkun tekjuskatts af lág-
þegar ákveða skal hvar tekjum.
skattalækkunin á að komaj Afnám tolla á kaffi og
fram, t. d. fyrst skattstiginn ' Sýkrn
sjálfur, þá hækkuh persónu-j Nu á ag bæta, við lækkan-
frádráttar, hVernig hjón eruilrnar 20% lækkun á beinum
skattlögð, skattírelsi spari-! sköttum til ríkissjóðs.
fjár eða skatthlúnnindi j hefir því orðið veru-
vegna spamaöar o. s. frv., °-,leg Jækkun á sköttum og toll
S- frv' „ .1 um síðan 1950.
Sérstök nefnd skipuð af |
fjármálaráðherra starfar aðj __ _ [
athugun á þvi, hvernig hægt ■ Augljós blekking
væri að færa til tollabyrðina j stjórnarandstæðinga.
til nokkurra hagsbóta fyrii’j Xekjur ríkissjóðs hafa
iðnaðmn. Vona ég að Þa,5, liækkag í krónutölu vegna
mál kómi tol ■ meðferðar á' aukinnar framleiðslu, hækk-
þessu þingi. jaðra þjóðartekna og vegna
Af þvf, sem nú hefir sagt j hækkaðs verðlags. Útgjöld
verið, sjá memf, að mikið j ríkissjóðs hafa einnig óhjá-
verkefni bíður Alþingis, þeg- j kvæmilega hækkað að krónu
ar það kemur saman aftur, jtali vegna verðhækkunar-
þótt fjárlögin verði afgreidd innar.
nú fyrir áramótin. j j,ag Sýnlr fálm og ráðleysi
stj órnarandstæðinga, að
með þessu móti sem víðtæk
ust samtök um að leita lausn-
ar á stjórnarskrármálinu og
fá jafnframt aukinn stuðn-
ing við stjórnarstefnuna.
Þegar þetta ekki tókst, var
tvennt til. Myndun meirihluta
stjórnar Framsóknarflokks-
ins og Sjálfstæðisflokksins' eftir.
elnllvers konar minni-j j stjórnarsamningnum er
hluíastjorn, sem hlaut aö^ákveðið að lokið verði á AI-
þýða lítt eða ekki starfhæft, þlngi þVi, sem nii stendur yfir,
Þóttl. Framsóknar_ j endurskoðun skatta- og út-
fyrri kosturinn j svarslaga, með það fyrir aug-
stök.deild í utanríkisráðuneyt ^ um. A hinn bóginn hafa menn
inu fari með framkvæmd' átt í erfiðleikum miklum í
varnarmálanna og í fram- J sambandi við afgreiðslu halla
haldi af því er nú hafið mark- lausra fjárlaga og átt svo mik
visst starf, til þess að koma j ið undir því að hún ekki mis-
tækist, að í allsherjar endur-1
skoðun og lækkun hefir ekki
Tollar og skaítar hafa
lækkað síðan 1350.
reynt er að halda þvi fram,
að þessar hækkanir ríkis-
- , • .. . , , * * tekna i krónutölu sem aukin
Eg mun þá vikja nokkuð aðj skattabyrði á þjóglnnl. Verð
í framkvæmd nauðsynlegum
breytingum í þeim málum.
Kem ég að þeim nánar hér á
monnum
hyggilegri.
j um að lækka beina skatta, og
draga með því út misræmi,
vegna
stuðla
sem orðið hefir
verðlagsbreytinga og
verið lagt. Hins vegar hefir
skattur á lágtekjum verið
lækkaður með sérstakri lög-
gjöf.
En nú’ fer tvennt saman.
Mönnum er ljóst, að ekki má
lengur draga endurskoðun
þessa, þar sem ástand skatta
málanna er vafalaust farið að
hafa óheppileg áhrif á fram-
stjórnarandstæðingum og
fjárhagsmálunum sérstak-
lega en síðar að varnarmál-
umim. Beinast ádeilur stjórn
arandstæðinga einkum að
þessum málum.
mæti þessarar röksemdar
sést bezt á því, að eftir sama
hugsanagangi ætti það að'
sýna léttari skattabyrði ef
rikistekjurnar drægjust sam
an vegna kreppu og minnk-
Mikið djúp er staðfest milli
Framsóknarflokksins og Sjálf
stæðisflokksins og víðtækur
ágreiningur um höfuðstefnu' aö aukningu sparifjár.
og mörg einstök málefni. Kem
ur þetta ekki sízt fram, þeg-l . ...
ar flokkarnir hafa unnið ( ' H1gstorflIÍ-
saman lengi og valið úr tilj í stjórnarsáttmálanum er
lausnar þau málefni, sem'mörkuð djarfleg framfara-
mögulegt er fyrir þá að semja' stefna. Það er mikið verk-
um. Samt sem áður þótti sá efni aö framkvæma þennan
kostur hyggilegur að taka'stjórnarsamning og mikið,Jekkj ennþá verið ~sami.ð,urs í-,
Eg held, að óspilltum mönn;an(11 íramieiðslu.
úm hhóti að blöskra málflutn j Ætli stjórnarandstæðingar
ingur stjórnarandstæðinga íjvilön a inn á aS kalla
fjárhagsmálum og _ train- slikt skatta- og tollalækkun?
koma þeirra.oll í þeim efn-» , ,
um. Þeir bera það blákalt1 Sannleikurmn er sá, að ár-
fram, þvert ofan í staðreynd jangur Þeirra ráestafana’sem
ir, að núverandi og fyrrver-!gerðar liafa. venð tU efling-
andi stjórn hafi hækkað ar aukningar framleiðsl-
lunni, speglast þanmg i hm-
skattana og aukið stórkost-
leiðslu og tekjuöflun og sparn
að, og að afkoma i'íkissjóðs jw" Ulia eyðslu 7ríkJsrékstr-' um sameiginlega búskap
heíii- verið sæmileg unöjnfar, n Ennfrer,r,. halda beir tóndsmanna, ríkisbúskapn-
m ar. Verður því nu latið til "
skarar skríða.
iinumi ........ — _ , , ...
því franj, að hæ|f væri aö um> aö Þau skatta; og tolla.T
lög
Av *•* a f ■■x f ■ ikoma á" stðrféÖmi lækkun' g» sem áöur e?ki du,gðu 111
Akveðið er að afgreiða fjár- j rikisStgjalda meS aukinni Þess að forða frá stórfelld-
fyrir áramót, en frum-, . ... .__.
varp aS nýjum skattalögir.n; ^lðrobkuí
er ekki komið fram og hefir pess a° noKKU-
upp samninga við Sjálfstæð- sem vinna verður á því Al-!f milliþingnefndlnni. ' Því
Það er t. d.
isflokkinn, eins og á stóð.
Stjórnarsáttmálinn.
í samningnum um stjórn-
þingi, sem nú stendur yfir, til
saman án um haUar-ekstri, með því öng
ur missti nokk- Þveiti, sem honum fylgdi,
j hafa nú á siðan árum þratt
.agast á því fynr verulegar tilslakanir á
tollum og skottum, dugað,
uppfyllingar stjórnarsáttmál-
anum.
- *******rApg á" pftir ái' að ug uugau,
spyrja rnenn eflaust: Hvern-jelJ -i .g’ . „ln Blrn,!| til þess að halda ríkisbú-
ig á að afgreiða fjárlög, ánj;'***^-^ V";;f'skapnum greiðsluhallalaus-
Ifyrir 1950 hafi söluskattur ,
bess a3 vita hverjir skattarn^ ^.1 aS?a bö ,eriS auhin veru
Stjórnarmyndun laulc ekki,ir eiga að vera? Svarið er, °®tur'_.*,i?e;rr ” lega framlög til verklegra
armyndun lagði Framsóknar- fyrr en í september. Unnið hef þetta:'
ílokkurinn að sjálfsögðu á
herzlu á þau af baráttumálum
sinum, sem hugsanlegt var
að semja um við Sjálfstæðis-
flokkinn. Verða þá þau mál,
sem með engu móti er hægt
að fá Sjálfstæðisflokkinn til
að fallast á, að bíða betri
tlma.
Höfuðstefna stjórnarinnar
er sú, að auka með öllu móti
framleiðsluna, halda jafn-
vægi í þjóðarbúskapnum með
slaukinni framleiðslu og af-
greiösla greiðsluhallalausra
í járlaga.
Á þennan hátt gera menn
sér vonir um að geta fremur
aukið en minnkað frelsið á
viðskiptum og framkvæmd-
um. ^ ^^
Þá hefir verið ákveðið að
ir verið ósleitilega síðan í rík-
isstjórn, þingflokkum, nefnd-
um og af einstaklingum að
undirbúningi beirra stórmála,
sem samið hefir verið um að
hrinda í framkvæmd. Er þó
undirbúningsvinnu hvergi
nærri lokið. ennþá.
Alþingi verður að koma sam
an á ný eftir áramótin og
taka þá til meðferðar stórmál,
sem ekki hafa ennþá verið
fyrir það lögð. Ekki er hægt
að segja um það nú með vissu,
hvaða frumvörp verða þá lögð
fyrir samkvæmt stjórnar-
samningnum. Það er t. d.
ekki fullljóst ennþá, hvort
nýrrar löggjafar er þörf í sam
bandi við reksttfrslánamálin.
Það skýrist næstu vikur.
Hítt er aftur á móti aug
i oft verið Ieiðrétt %g bent á , ^
|þá staðreynd, að söluskatt- íramkvæmda og ny stórfelld
í sambandi við afgreiffslu urinn rann áður ekki siður tramlög til þessiað borga niö
fjárlaganna hafa stjórnar-1 tll alinennra útgjaida.
flokkarnir nú gert um þaðj pjuir Alþingi 1950 lá fjár-
viðbótarsajnning sín á milli, lagafrumvarp, þar sem að-
að hin nýju skattalög skuli eins stSðust á tekjur og
við það miðuð, að þau gefi gjolci a pappjrnum og var þó
í heild 20% lægri skatttekj- gert ráð fyrir söiuskatti öll-
ur, en gildandi skattalög
hefðu gert við sömu ástæð-
ur.
Með öðrum orðum, að
lækkun á beinum sköttum
íil ríkissjóð, á að nema sem
svarar 20% af heildarupp-
hæð skattanna.
Á hinn bóginn mega menn
ekki draga þær ályktanir, að
skattur hvers einstaklings
hljóti að lækka um 20%, þó'tt
þejjdai'skattinum sé . ætlað
- áð íækka um þéssa nunar-
um eins'*o:g háfín Iagði síg
teknamegin, en engum út-
flutningsuppbötum gjalda-
megin.
Er hægt aö fá gleggri sönn
un en betta íyrir því, að fvr-
ir gengislækkun þurfti á öll-
um söluskáttituun að hálda,
til þess að standa undir
greiðsTum ríkissjóðs, þótt
.engar útfiutningsuppbætur
væ'tu taldar.
mnin var
ífámkvæma hafa skattar og'
,ir vöruverð, Hér hefir líka
koniið til aukið aðhald í rík-
isbúskapnum.
Útgjöld ríkisins.
Um hækkun ríkisútgjald-
anna er þáð fyrst og fremst
aö segja, að þau hlutu að
hækka með hækkandi verð-
lagi og kaupgjaldi, eins og
greiðslur allra annarra stofn
ana cg einstaklinga í land-
inu. Sé litið á þróun þessara
mála kemur í Ijós, að ríkis-
útgjöltíin hafa sízt hækkað
méifa, en háekkanir hafa
orðiðJ á greiðslum yfirleitt,
heltíur þvert á móti minni,
enda íuilyrði ég að nfeira
Frárnh. á 9. sfðu.