Tíminn - 21.03.1954, Blaðsíða 5

67. blaff.
TÍMINN, sunnudaginn 21. marz 1954.
Andrés Kristjánsson: Maídagar í Dölum III
Hvíldarheimili húsmæðranna er vel
búin og athyglisverð stofnun t

Árla morguns föstudag-
inn næstan fyrir hvítasunnu
í fyrra renndi Nils Appert,
véláráðunautur Búnaðar-
sambandsins í Bölum þýzka
fólk.svagn'ínum sínum he'im
hlaðið í Odþnesi við Dalsjö.
Hann var þángaö kominn til
að sækja mig og eyða degin
um með mér í ökuferð um
Dali, einkum til að skoða bún
aðarskóla, tilraunabú og
venjulegt sveitabýli. Hann
er ungur og rösklegur mað-
ur og hinn skemmtilegasti
förunaútur.
Gráhærð kempa með
stríðni í augum.
Fyrst höldum við til bún-
aðarskólans í Vassbo, en þar
kennir Niis.Appert m. a. hirð
ingu lanöbúimðarvéla og
notkun þeirra. Við heimsækj
um Erik. Eriksson, skóla-
stjpra, miðaldra, gráhærða
kempu, sem tekur glaðlega á
móti okkur á skyrtunni. í
gráum augum hans er
stríðnisglampi, svo að ég er
þegar ofurlítið á verði. Við
sitjum stundarkorn í skrif-
stofu hans, og hann seeir
mér undan og ofan af skóla
starfseminni.
Gott kúakyn.
Bændaskólinn í Vassbo er
éign b ú( íaðars am ba n dsi n s,
og hlutverk hans er að búa
unga óe áhugasama menn
undir bóndastarfið og vekja
hiá þeim vilja Ög getu til að
yerða dugandi jarðaræktar-
menn, eins og segir í stefnu
skrá skólans. Til bess að ná
þesSu marki hefir skólinn
f ^cítttir LirLjannar
****** (i" i " mi

Í3Í

I i

! =
Búnaðafskóihui i Vassbo. Byggingarnar standa dreift,
skógurinn skýlir vel.
ha ræktað beitiland og 207
ha. skóglendi.
I í skólanum er ræktað sér-
jstakt kyn' norðursænskra.
hesta, sem þykja sérlega þol
góðir og góðir vinnuhestar.
Meðalnyt mjólkurkúnna í
Vaassbo, rauðkollanna, er nú
orðin 3660 kg. á ári og með-
alfita mjólkurinnar 4,6%. —
Kynblöndun þessara kúa við
finnskt rauðkollukyn i skól-
anum að undanförnu, hefir
gefið athyglisverðán árangur
og vakið mikia eftirtekt.
Hvíldarheimili húsmæðra.
Frammi á bakkanum, sem
ris upp frá ánni rétt við
Vassbo-skólann stendur fög-
ur er, gömul bygging, sem þó
Gaipftlt fjós í Dölum. Það er harla ólíkt því, sem nú tíðkast.
Til dæmis eru milligerðir bása ekki lengur tíðkaðar, en
þarna eru þær aliviðamiklar. Takið eftir rúmi fjósastúlk-
unnar í horninu.
þæði heils árs og vetrarnám
skeið auk ýmlssa styttri nám
skeiöa tii þjálfunar í ákveðn
um búgreinum. Skólinn er
einkar vel búinn. Hús hans
standa dreift og hefir hver
grein skcílanS ákveðið’ um-
ráðasvæði. Hann hefir yfir
að ráða allmik.lum lendum,
þar sem rekin er skógrækt,
hvers. konar akuryrkja, sem
tíökast í Dölum og ýmiss
konar kvikfjárrækt. Eink-
um leggur skólinn rækt við
að kynbæta rauðkollurnar,
kúakynið, sem nú þykir nota
drýgst í Dölum, og á skólinn
góða kýnbótagrripi, meðal
anriars nokkur afbragðs
fálleg kynbótanaut. Land
skóláns er samtals 325 hekt-
arar, þar af 105 ha akrar, 10
u, j.,..,:': ..jrisM í
i:íaS •9»»,S39:«»« ulrt
hefir verið byggt vel við á
seinni árum. Þettá er óðaliö
sjálft, Vassbo, og þar hefir
nú verið komið á fót stofnun,
sem sannarlega er þess viröi,
að íslendingar gefi gaum, því
að mér ér ékkí kunnugt urn,
að nein hliðstæða hennar sé
til hér, þótt reynt hafi verið
að koma á hliðstæðri starf-
semi við í islenzkum skólum.
Þarna á gamla óðalinu, sem
áður vár mikill herragarður,
hefir nú verið komið upp
hvildarheimiíi handa hús-
mæðrum á sveitabýlúm Dal-
anna.
Hvíld og fræðsla,,
Það éru kvenfélagssamtök
héraðsins og búnáðarsam-
'gem ' þarna^ legpa.
1
hönd á pióginn sameigin-
lega. Húsmæðrunum er boð-
ið til nokkurrar dvalar á
þessu hvíldarheimili með
nokkru millibili. Þar dvelja
þær svo sem hálfan mánuð
í senn og hugsa fyrst og
fremst um að hvíla sig, enda
er allt gert til þess að sú
hvíld verði sem bezt og á-
nægjulegust. En jafnframt
geta konurnar, ef þær óska
þess, tekið þátt í námskeið-
um í matreiðslu, vefnaði,
saumi, eða einhverju öðru.
Heimilið er búið svo góðum
húsmunum sem nokkur kost
ur er, og allt gert sem unnt
er til þess að dvölin verði í
senn hvíld og upplyfting og
tilbreyting frá frábreyttum
og erilsömum heimiiisstörf-
um. —
Fær ráðskonu í
fjarverunni. í
En það er ekki ætíð þægi-
legt fyrir sveitakonu að kom
ast að heiman, og er það
sama sagan hér á landi og í
Svíþjóð. Til þess að sumar
konurnar verði ekki út und-
an í þessu efni, annast
kvennasambandið og búnað- J
arsambandið um það að hafa |
til reiðu nokkrar þjálfaðarj
, stúlkur, sem hægt er að
' senda sem ráðskonu á slík
, heimiii, meðan húsmóðirin
fær sér hvíldarleyfi. Þessi
1 starfsemi hvíldarheimilisins
þykir gefast með ágætum og
| eiga mikinn þátt í því. að
gera húsmæðrum sveitanna
lífið léttara, svo að þess
verða færri dæmi, að þær
verði þreytusjúkdómum hús-
móðurstarfanna að bráð. —
Jafnframt kemur þetta hús-
mæðrunum í snertingu við
þær nýjungar, sem eru að
gerast hverju sinni í hús-
mæðrafræðum og hússtjórn,
og léttir þeim þannig veginn
inn á sænsk sveitaheimili.
Hér er um að ræða athygl-
isvert fordæmi, sem íslend-
ingar ættu að gefa gaum.
Kvenfélögin og bændasam-
tökin ættu að hafa hér sam-
vinnu. Slík hvíldarheimili
mætti vafalaust starfrækja
víða um land suma tíma árs
í húsmæðraskólum, bænda-
skóium, héraðsskólum og víð
, ar. En það er ekki nóg að
| stofna til slíks. Það verður að
sjá þeim húsmæðrum, sem
illa éiga heimangengnt, um
hjálp á meðan, svo að þær
1 * Framh. á 11. síðu.
Hinn „sögulegi/; Kristur
í venjulegri mannkynssögu handa skólum er lítið sem
ekkert sagt um Jesú frá Nazaret. Ef til vill er þetta sök-
um þess, að höfundarnir geri ráð fyrir því, að Jesú sé
utan og ofan við veraldarsöguna sem dulrænn kraftur,
er hafi áhrif á gang hennar, en tilheyri henni ekki
sjálfur á sama hátt og aðrir menn. Þetta er auðvitað
rétt, ef miðað er við Jesú eftir himnaför og hvítusunnu,
en í holdtekjunni felst aftur á móti það, að Jesú hafi
verið söguleg persóna, og líf hans og starf sögulegar
staðreyndir. Það er því næsta eðlilegt, að hugur manna
hafi ekki aðeins beinzt að Kristi trúfræðinnar, heldur
og að Kristi mannkynssögunnar. Þetta skildu frum-
höfundar Nýja-testamentisins, því að þeir rituðu bækur
síiiar með það fyrir augum, að sanna, að Kristur „trú-
fræðinnar“ væri söguleg persóna, og predikun frum-
kristninnar var fyrst og fremst í því fólgin, að segja
sögur af lífi og starfi Jesú. Þessi vitnisburður hefir um
allar aldir verið grundvöllur kristinna trúarkenninga.
Þegar menn höfðu öðlazt þann skilning á vísinda-
legum sögurannsóknum, sem nú er algengur, var næsta
eðlilegt, að fræðimenn færu að beina athygli sinni að
frumheimildunum um ævi Jesú. Hvaða gildi hafa þessar
heimildir, og hvaða upplýsingar hafa þær um manninn
Jesú frá Nazaret? Segja má, að fram hafi komið þrenn
svör við þessum spurningum. Hið fyrsta er á þá leið,
að engin söguleg rannsókn eigi við, þegar um guðspjöll-
in sé að ræða. Biblian sé óyggjandi sannleikur, í sögu-
legum efnum sem öðrum, og greini hana á við hinar
almennu söguheimildir, sé það undir öllum kringum-
stæðum hún, sem hafi rétt fyrir sér. Það sé því alveg
óheimilt að beita vísindalegum rannsóknaraðferðum
og gagnrýni við biblíuna. — Önnur skoðunin er sú, að
guðspjöllin og Nýja-testamentisritin yfirleitt hafi ekk-
ert sögulegt gildi, heldur sé hér um að ræða þjóðsögur,
helgisagnir og goðsögur, sem ekkert sanni um raunveru-
lega ævi Jésú. Þeir, sem lengst hafa gengið, hafa haldið
því fram, að Jesú hafi aldrei til verið (Brandes). —
Loks er þriðja skoðunin, sem orðið hefir ofan á meðal
vísindamanna. Hún er sú, að frumheimildirnar þurfi
að rannsaka og gagnrýna eins og önnur forn rit, og
einmitt gagnrýnin og hin vísindalega athugun hafi
leitt í ljós áreiðanleik heimildanna í öllum meginatrið-
um. Eins og vænta má, eru til heilir hópar vísinda-
manna, sem fást við rannsóknir á lífi og starfi ein-
stakra mikilmenna sögunnar, svo sem Abrahams Lin-
colns, Williams Shakespeare o. fl., en það eru smámunir
einir samanborið við þann mannafla og þá vinnu, sem
lögð hefir verið í að rannsaka heimildirnar fyrir ævi
Jesú. Segja má, að hvert orð og hvert viðvik meistarans
liafi verið sett undir smásjá vísindanna. Biblíurann-
sóknirnar hafa gert það að verkum, að ævi Krists, starf
hans og kenning er betur studd en ella, öll þekking
betur heimfærð til samtímasögunnar en áður var. Sá,
sem nú ætlaði sér að halda því fram, að Jesú hefði
aldrei verið til, mundi gera sig að viðundri. Hitt er annað
mál, að jafnan verða einhverjar gátur óleystar, og sum-
ar niðurstöður umdeildar. Sögugildi einstakra frásagna
er ekki jafnmikið, enda tók það alllangan tíma fyrir
guðfræðinga fornkirkjunnar að komast að niðurstöðu
um það, hvaða rit skyldi velja úr og viðurkenna sem
helgirit. Enn eru til guðspjöll, bréf og önnur rit, sem
eitt sinn kom til mála að taka inn í Nýja-testamentið,
en var hafnað. Fyrir vísindamenn er töluvert á þessum
ritum að græða, en enginn, sem ber þau saman við
Nýja-testamentið, getur annað en undrazt þá skarp-
skyggni, raunhæfni og bókmenntasmekk, sem ráðið
hefir gerðum þeirra manna, sem völdu bækurnar í helgi-
ritasafnið. Er þar sannarlega um að ræða handlelðslu
Drottins og innblástur hins heilaga anda.
Það, sem hlýtur að gera athuganir á sögu Jesú hvort
tveggja í senn heillandi og erfiðar, er hinn einstæði
persónuleiki hans sjálfs. Þegar sagnfræðingur dæmir
um sögulegt gildi einhverra heimilda, miðar hann að
sjálísögðu við þekkingu sina á venjulegum mönnum og
venjuleg náttúrufyrirbæri í umhverfinu. Þess vegna
hófðu þeir fræðimenn, sem fylgdu heimspeki efnis-
(Framhald á 9. síðu).
iiiiiiiimiuiiiiuiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiuuiiiuimiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiuiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiittm
o.v;r«‘| hlioí ;iEf- íliifin 'to elóno í
,„„„....„„„„„„.....................................„„„„„..............................................................................................................................................................................................................................................."„m,