Tíminn - 08.07.1954, Side 5

149. blað.
TÍMINN, fimmtudaginn 8. júlj 1954.
4 a
Flmtttéiíd. 8. jáU
Norðurlandabréf
Batnandi fjárhagur Finna — Sigursæl skáldkona — Skattur á bif.reiðum
Grænlendingar vilja fá skatta — Njósnarar dæmdir
(
Gamlar ræður um
raforkumál
Kommúnistar hér hafa lagt
£ig eftir fylgi fólks í dreifbýl-
jnu. Sum trúboðsrit þeirra,
sig mjög fram við að draga
eins og „Nýi tíminn“ og „Land
neminn“ eru alveg sérstak-
lega gefiu út handa sveita-
fólki. Víða í sjávarþorpum, t.
d. á Suðurlandi, hefir áróður
þeirra verið mjög mikill og
ekkert til sparað. Meðaumkv
un hins kommúnistiska út-
sendara og blaðritara með
bágstöddum íbúum dreifbýl-
isins er alveg takmarkalaus,
begar svo ber undir, og að'Fyrir skömmu var norska stjórnin endurskipulögö. Kai Knudsen (lengst til vinstri), sem
sama skapi réttlát reiði í ver|g hafði dómsmálaráðherra, varð landvarnaráðherra í stað Langhelle (í miðið), sem'
gaið þeina „forystumanna , vai.g verzlunarmáalráðherra. Dómsmálaráðherra varð Gustav Sjaastad (lengst til hægri).
sem vanrækja að koma a
„mannsæmandi“ framförum.
En hvernig reynast þessir vin Fjárhagsmálin í Finnlandi. jmarka á siðastl. ári og horfur eru Það var árið 1947, fyrir sögu henn- j11US1. a t,lem manuoum, unnu
ir fólksins á borði“ be°ari Fyrir ári síðan horfði mjög í- nú á, að haiin verði hagstæður um ar „Mor Maria". Hún hefir skrifað, mikið að því sjálfir í tóm-
” ’ iskyggilega í fjárhagsmálum Finna 20 miljarða marka á þessu ári. fleiri sögur, sem náö liafa vinsæld stundum og lánuðu félaginu
STORT OG SMATT:
Samvinnan í ná-
grenni Reykjavíkur
I Á Reykjanesi og í Kjósar-
sýslu utan Reykjavíkur eru
nú starfandi fjögur sam-
vinnufélög á svæði, þar sem
ekkert félag var til skamms
tíma. Kaupfélag Hafnfirðinga
og Kaupfélag Suðlurnesja í
Keflavík eru elzt þessara fé-
laga og stærst. Hefir hjð síð-
arnefnda nú byggt verzlunar
hús í Grindavík. Kaujifélag
Kjalarnesþings hafði fyrst
verzlunarstað í Fitjakoti á
Kjalarnesi, en hefir nú kom-
ið sér upp verzlunarhúsi í
IMosfelIssveit við þjóðveginn
skammt frá Brúarlandi og
flutti starfsemi sína þangað
á sl. vetri. Yngst þessara fé-
laga er Kaupfélag Kópavogs-
hrepps, sem stofnað var fyrir
tæpum tveim áruin, en í ICópa
mikið liggur við?
j og var aðalorsökin sú, að verðlag , Hinn aukni útflutningúr hefir eflt um, og smásagnasafn hennar „Kal-
Tokum t. d. lafoikumahð, útflutningsvaranna hafði lækkað/ atvinnulífið á mörgum sviðum og eidskop“ þykir gott.
þar hafa kommúnistar á Al- j Hallinn á viðskiptajöfnuðinum við j telja Finnar sig nú komna yfir synnöve Christensen, er heitir
þingi fengið tækifæri til að útlönd hafði orðið 27 miiljarðar j kreppuhættu þá, sem yfirvofandi rgttu nafni Maj Lindegáard Solem,
Sýna, hvaö þeim býr í brjósti. | marka 1952 og hélt hann áfram var í fyrra, a. m. k. f bili. er gift norskum héraðslækni. Verð-
Og þeir höfðu einu sinni íyi'stu mánuði ársins 1953. Af I I launin, sem hún fékk 1947, notaöi
mjög góða aðstöðu til að láta þeim ástæðum var talið nauðsyn- Tvær verðlaunasögur. : hún m. a. til þess að koma upp
til sfn talrn h p a s heerar !egt =r;Pa til sérstakra ráðstaf- Nýlega hefir verið úthlutað verð hæli fyrir taugaveikluð börn og
ana iil að tryggja útflutningsat-; launum í hinni árlegu norrænu stjórnar hún því, ásamt manni
vinnuvegina. Vegna ósamkomulags ^ skáldsagnasamkeppni, er sænska sínum. Hún segist ætla að nota
á þinginu, náðist þó ekki samkomu bókaforlagið Wahlström & Wid- meginhluta verðlaunanna nú i
lag um slikar aðgerðir og hlutust stad efnir til, ásamt Hjemmets sama skyni. Einnig kveðst hún ætla
af því stjórnarskipti og þingkosn- Journal og Evropafilm. í þetta að nota þau til að kynnast betur
ingar, er fóru fram í vetur. i skipti var verðlaunum úthlutað ýmsum fornminjum í Grikklandi og
Horfur í fjárhagsmálum Finna bæði fyrir 1954 og 1955. Verðlaun- á Krít, en hún er nýlega komin
hafa farið mjög batnandi síðan in fyrir 1954 fékk finnski höfund- heim eftir alllanga dvöl þar.
þetta gerðist og veldur þar mestu urinn Hakan Mörne og nefnist saga j
um hækkandi verölag á útflutn- hans „Havets bröd“ og er sjómanna
til sín taka þ. e. a. s. þegar
fulltrúar þeirra sátu í hinni
marglofuöu nýsköpunarstj órn
sem þeir segja sjálfir, að hafi
verið eina stjórnin á íslandi,
sem eitthvað hafi gert aö
gagni fyrir „fólkið“. — Því
verður a. m. k. ekki neitað,
að sú stjórn hafði úr meira
fé að spila en aðrar fyrr eða
síðar, bæði í innlendum og
útlendum peningum.
Um þetta leyti var starf-
andi milliþinganefnd í raf-
orkumálum. í þessari nefnd
átti sæti einn fulltrúi frá
Sameiningarflokki alþýðu —
Sósíalistaflokklnum, Sigurð-
Ur Thoroddsen verkfræðing-
ur, og einn af þáverandi upp
bótarþingmönnum kommún-
ista. Þessi fulltrúi „mann-
sæmandi“ lífskjara í dreif-
býlinu flutti ræðu um raf-
orkumál á Alþingi 1944. Hann
sagði m. a.:
„ — — Þegar Sósíalista-
flokkurinn átti þess kost að
tilnefna mann (í raforku-
málanefndina) þótti hon-
um rétt að taka því, þó að
hann liti svo á, að það væru
fjarstæðukenndir draumór-
ar að ætla sér að koma nægi
legri raforku til suðu og hit
unar um allar byggðir Iands
ins. Flokkurinn taldi það
ennfremur óeðlilegt, að afl-
að væri f jár til þessara fram
kvæmda sérstaklega — —
Loks Ieit flokkurinn svo á,
að ekki næði nokkurri átt,
að ætla að binda verð raf-
orkunnar, eins og segir í till.,
þannig, að raforka verði
ekki seld hærra verði í sveit
um og dreifbýli en í stærstu
kaupstöðum-------“
L
Ef einhverjir kynnu að hafa
hug á að lesa þessa ræðu,
sem felur í sér stefnuyfir-
lýsingu kommúnistaflokksins
í raforkumálum, geta þeir
fundið hana í Alþingistíðind
um 1944 C. deild 495.
Ári síðar, þ. e. 1945, tók
hinn sami raforkumálanefnd
arfuiltrúi kommúnistaflokks-
ins aftur til máls á Alþingi.
Þá mælti hann á þessa leið:
„ ----- í fyrra var rætt um
það, hvort hentugra væri —
ingsvörum, m. a. ýmsum trjávör-
um og pappír. Þessi bati kom strax
til sögunnar á siðara helmingi fyrra
árs og hefir haldizt þaö, sem af er
þessu ári. Niðurstaðan varð því eú,
að' viðskiptajöfnuðurinn Viö útlönd
varð hagstæður um 10 miljarða
saga, en verölaunin fyrir 1955 fékk
Skattlagning bíla
norska skáldkonan Synnöve Christ- * Danmörku.
Amcrískl prédikarinn Billy Graham hefir nýlega terið á ferð í Finn-
landi, Svíþjóð og Danmörku og var mjög mikil aðsókn að samkom-
um hans. Fjöimennari trúarsamkomur munu ekki áður hafa verið
Iialdnar í þessum löndum. Hér á myndinni sést Graham (til hægri)
og Brodersen dómprófastur, sem var túlkur hans í Kaupmannahöfn.
vinnulaunin. Stofnendur voru
flestir ungir menn, landnáms
menn í hinni nýju byggð. í
byggðunum við sunnanverðan
Faxaflóa eru mikil verkefni
fyrir samvinnumenn á kom-
andi árum.
Heiður þeim, sem
heiður ber
Mbl. segir, að samstjórn
Framsóknarflokksins og AI-
þýðuflokksins 1934—’38 hafi
elft Kommúnistaflokkinn til
áhrifa hér á landi. Þetta er
ensen og nefnist saga hennar „Dötr I Fyrir alllöngu síðan var skipuð j sorglegt misminni hjá þvi
ene Lindeman". Hún er sögulegur í Danmörku nefnd, sem átti að góða bIaði Ríkisstjórnin 1934
rórnan, er gerist í Noregi á 18. öld. gera tillögur um, hvernig réttast i_,3g engan v,att í þess-
Synnöve Christensen hefir áður væri að skáttleggja bifreiðar. Hún I ýskö n« j íslenzkum
unmð í þessan somu keppni. hefir nylega birt tillogur smar og ,.. ,, - .. „.
j eru þær á þá leið, að þungaskatt- stjornmalum. Það voru Sjalf-
; urinn skuli mikið hækkaður, en stæðismenn, sem áttu mest-
, benzínverð iækkað að sama skapi. I an heiður af því fyrirtæki,
Ef fallizt yrði á tillögur nefndar- j og cr engin ástæða til, að sá
innar, myndi skattur hækka á bif- ; heiður sé frá þeim tekinn.
Forystumenn Sjálfstæðisfl. i
Reykjavík og Hafnarfirði
gengu að því af miklu kappi
fyrir stríö að hjálpa komm-
únistum til að ná völdum i
verkalýðshreyfingunni og
studdu þá af alefli gegn Al-
þýðuflokknum. Sá stuðning-
ur bar mikinn árangur. Og
j hafa sitthvað að athuga við ástand | Þ® a® uppvakningur Sjálf-
stæðisflokksins hafi stundum
reynzt lífgjöfum sínum örð-
ugur í meira lagi, munu þeir,
sem komu honum á kreik,
undir opinberu eftirliti, sé óeðli- aldrei hafa séð eftir sinni
lega hár og ýmislegt fleira fari' jrhöfn, )>Móri« þeirra
miður en skyldi. Þá telja þeir, að „ ., , . .......
Grænlendingar taki upp ýmsa nýja Sjálfstæðwmanna heftr, þott
siði með helzt til mikilli ógætni, j l‘eIm Þy^i bann oft ótutleg-
t. d. varðandi klæðaburð, og geti ur, reynzt þeim hið þarfasta
stafað af þessu nokkur hætta. jþing, og honum eiga þeir það
Nefndarmenn segja frá því, að aó þakka, að vinstri stjórn
reiðum, sem lítið eru notaðar, en
lækka á bifreiðum, sem mikið eru
notaöar.
Danska þingnefndin komin
heim frá Grænlandi.
Danska þingnefndin, sem nýlega
fór til Grænlands, kom heim aftur
um seinustu helgi. Það kemur fram
í blaðaviðtölum, að. nefndarmenn
— að gera ráð fyrir að binda' eru í, er prentuð í B. deild A1
verðið þannig, að sama verð þingistíðinda 1945, d. 1050.
væri á raforku alls staðar á j Svona var þá hugur hinna
landinu eða — — að liafa skelleggu formælenda „mann
það óákveðið og láta ákveða sæmandi“ lífskjara í dreif-
það á hverjum stað eftir því, býlinu á þeim tíma, þegar
sem bezt hentaði — — Ég þeir sjálfir fóru með völd hér
er persónulega á þeirri skoð- á'landi og báru ábyrgð orða
un, að ekki nái nokkurri átt sinna. Sjálfir fóru þeir þá og
að binda sama verð við allt; fara enni meö stjórn i einu
landið. Ég tel að það yrði til bæjarfélagi i dreifbýlinu, og! sunde,*7em“hafíSi verið ákærður
ið í Grænlandi. Þeir telja t. d. að
ástandið sé slæmt í spítalamálun-
um, drykkjuskapur sé ískyggilega
mikill, byggingarkostnaður, sem er
Grænlendingar hafi farið þess á
leit að mega leggja á skatta í þágu
sveitarfélaga, en engir skattar eru
greiddir þar nú. Sumir nefndar-
menn segja, að þar séu Grænlend-
ingar að biðja um hluti, sem þeir.'
viti ekki, hverjir séu, og þeir myndu j
láta óbeöið um, ef þeir þekktu
reynslu Dana.
Sunde dæmdur í átta
ára fangelsi.
Síðastl. laugardag féll í Osló und
i irréttardómur í máli Asbjörns
fyrir njósnir í þágu Rússa. Hann
var dæmdur í átta ára fangelsi.
Nánasti samverkamaður hans, Er-
hefir aldrei kornist á laggirn
ar siðustu 15 árin.
/
„Neistar"
I.
„ — — Hvers virðj cr ís-
Iandi hlutleysi, sem ekkert
ríki virðir eða verndar? I»að
væru blind stjórnarvöld, seni
ekki sæju, að viljinn einn
nægir ekkert til hlutleýsis.“
(Þjóðviljinn 4. júni 1938).
II.
— Ef til vill vilja ein-
þess, að sá mikil kostnaður, þetta bæjarfélag verður enn
sem fylgir rafveitum i strjál jað bjargast við dieselstöð. Það
býlinu, hljóti að leggjast að er skiljanlegt, að svo sé, úr
miklu leyti á þéttbýlið og því að flokkurinn „taldi það
jafnvel verða til þess að enn fremur óeðliiegt, að afl- ara faneelsi. Mál annarra sam-
draga úr framkvæmdum hð væri fjár til þessara fram- verkamanna Sunde haía enn ekki
„ar « I kvæmda sérstaklega“ — eins verði tekin til dóms. Áður hafa all- svo nærri það, sem gerst hef-
jog fulltrúi hans sagði á Al- margir menn verið dæmdir i Nor- lir a þessum árum? Við lifum
ii Ki^mi ioaa „„i i. -u™i. i - Framhald á 6. síöu,
ling Nordby, var^dæmdur í þriggja hverjir gripa hér fram í og
segja: Hvi skyldum við, íslend
ingar, þurfa að taka okltur
Ræðan, sem þessi ummæli þingi 1944.
egi fyrir njósnir í þágu Rússa.