Tíminn - 23.07.1954, Blaðsíða 3

162. blað.
TIMINN, föstudaginn 23. júlí 1954.
Aldarminning Vigfúsar Hjörleifs-
sonar frá Skinnastað
Þótt nú séu liðin rúmlega
44 ár frá því að hann hvarf
til feðra sinna, þá er þó
minningin um samfylgd hans
ljós í minni mínu og ann-
arra samferðamanna hans,
og sú minning er björt og
hlý.
Þ. 21. ágúst eru liðin 100
ár frá fæðingu hans. í því
tilefni vil ég minnast hans
með nokkrum orðum, og það
því fremur, að hans hefir
verið getið, fyrir ekki all-
löngu, af Benjamín Sigvalda
syni á þann hátt, að þeir,
er til þekkja, hafa stórum
undrazt. Eg vil í því sam-
bandi skjóta því til þessa
höfundar, og annarra þeirra,
er við sagnagerð fást, að ís-
lenzka þjóðin mun enn þá
vera á því menningarstigi,
að kjósa fremur sannar frá-
sögur heldur en skreytni-
sagnir.
Vigfús var fæddur 21. ág.
1854 á Skinnastöðum í Axar-
firði. Foreldrar hans voru
séra Hjörleifur Guttormsson
prófasts Þorsteinssonar á
Hofi í Vopnafirði og kona
hans Guðlaug Björnsdóttir
prests Vigfússonar í Kirkju-
bæ í Hróarstungu. Hann var
næst yngsta barn þeirra af
stórum barnahópi. Eru mörg
þeirra vel þekkt. Tvær syst-
urnar, Þórunn og Björg, voru
ljósmæður og báðar mjög
rómaðar í starfi. Hneigð til
læknisstarfa var í ættinni.
Þá var og hljómlistarhneigð-
in ekki síður rík í því fólki,
ásamt góðri söngrödd.
Þjóðin nýtur nú, í útvarpi
og víðar, hljómlistar • þriggja
afkomenda séra Hjörleifs og
Guðlaugar, þeirra Árna Krist
jánssonar, Árna Björnssonar
og Jóns Sen. Og geta verið
fleiri, þótt mér sé ekki kunn
ugt. Björn sonur Vigfúsar
var organleikari í Skinna-
staðakirkju og einnig í Húsa
víkurkirkju. Hans hefir ver-
ið minnzt í Kirkjublaðinu
1952 í október, af Svövu Þor-
leifsdóttur.
j Vigfús fór ekki varhluta
af þessum ættarerfðum, eink
'um var þó hljómlistin hon-
1 um hugfólgin. En þá var nú
öldin ónnur en nú. Ekki var
jþá hægt að ganga að námi
hérlendis í þeirri list, svo að
nokkru næmi, að ég ekki tali
um, að hafa atvinnu í þeirri
grein.
j Ættfeður Vigfúsar höfðu
verið prestar í báðum ættiim
mann fram af manni, og
mun honum því hafa verið
ætlað að verða það líka.
| En hann langaði meira til
af leggj a fyrir sig læknis-
störf, en þess var ekki kost-
ur. Námið var kostnaðar-
samt um of, og svo mun móð-
irin ekki hafa viljað sjá af
honum til útlanda. Tii Dan-
merkur haföi áður farið elzti
sonurinn. Hann lærði sigl-
1 ingafræði, en kom aldrei
aftur.
Vigfús var gjörfulegur mað
ur, vel vaxinn, fagureygur,
með hátt enni og hinn höfð-
inglegasti. Hann var góðum
gáfum gæddur. Lundin var
hrein, djörf og glöð. í allri
raun var hann hið mesta
karlmenni, hugrakkur og
snarráður og drengskapar-
maður ágætur. Ákveðinn liðs
jmaður lítilmagnans var
hann. Prábitinn undirhyggju
’og falsi.
j Honum auðnaðist fjórum
: sinnum á lífsleið sinni að
(bjarga mönnum úr bráðum
lífsháska með snarræði sínu
hugrekki og dugnaði.
Þegar hann var 16 ára að
aldri fluttist hann með for-
eldrum sínum að Tjörn í
Svarfaðardal. Það prestakall
var þá veitt séra Hjörleifi og
síðar varð hann prestur að
Völlum í sömu sveit.
i
1 Vigfús lagði nú stund á
ýmsa almenna menntun og
naut lítilsháttar tilsagnar í
söngfræði. Hann smíðaði sér
sjálfur langspil og flautu, og
Minningarrit um Reykja
vík komið út á ensku
Faeís aliout Reykjavik — hliðstæð fyrri
Ijók Mcimingarsjóðs — Facts about Iceland
síðar eignaðist hann harmón
íku og fiðlu. Á þessi hljóð-
færi lék hann til hinnar 1 gær kom út á vegum Menningarsjóðs bók, sem líkleg
mestu ánægju fyrir þá, sem j er tii þess að verða vinsælt kynningarrit um Reykjavík
á hlýddu. Með því að hann j fyrir enskumælandi fólk. Heitir hún Facts about Reykjavík
var hagur vel, var hann sett- j og hefir Vilhjálmur Þ. Gíslason útvarpsstjóri tekið efnið
ur til náms í smiði og varð saman. Er vel til útgáfunnar vandað, bókin prentuð á góð-
góður smiður.
En nú greip fleira inn í.
Hann kvæntist ungur unn-
ustu sinni, Sigríði Halldórs-
an pappír og prýdd mörgum myndum efninu til skýringar.
Bók þessi er í svipuðu
fornh og Facts about Iceland
dóttur, hinni ágætustu konu. sem Menningarsjóður gaf út
Þau hófu búskap með litlum fyrir nokkrum árum, en sú
efnum. Ekki var þá margra bók hefir orðið afar vinsæl
kosta völ með bújarðir, því og haft mikilvægu landkynn
að „setinn var Svarfaðardal- j ingarhlutverki að gegna. Er
ur“. Þá leyfði séra Hjörleifur engin vafi að svo verður og
þeim búsetu á Völlum. Enjum þetta upplýsingarit um
hann lét af prestsskap litlu höfuðstaðinn.
síðar, og annar prestur kom j Peter G. Foote háskóla-
þangað, séra Tómas Hall- kennari þýddi ritið á ensku,
grímsson. Hann var lipur- ^ en Guðlaugur Þorvaldsson,
menni og leyfði þeim hjón- viðskiptafræðingur, hefir ver
um að vera kyr, þar til jarð ið útgefanda til aðstoðar við
næði fengist. Nokkru síðar útgáfuna. Káputeikning er
fluttust þau að Hreppendsá j eftir Stefán Jónsson.
Facts about Reykjavík er
Afmæliskveðja til
Árna Jóhannessonar
Þegar fúlviðrin íslenzku flúðu út
í geim
og Frónið upp vorskrúðann dró,
þá gægðist hann Árni inní
grínsnauðan heim,
gretti sig, skríkti og hló.
I barnæsku Arni bar það við strax,
að berjast við þunglyndissótt,
því að hvar sem hann gat,
hann leitaði lags,
Fyrsti heyskapurinn af fé-
lagstúni ungra Mývetninga
Frá fréttaritara Tímans í Mývatnssveit.
Fyrir nokkrum árum var stofnað hér í sveitinni svo-
kallað Ræktunarfclag Mývetninga, og voru stofnendurnir
nokkrir ungir menn, sem töldu sig hafa litil ræktuð eða
ræktunarhæf lönd á heimajörðum sínum, en hraunið
kreppir mjög að í Mývatnssveit, svo að land hæft til tún-
ræktar er mjög lítið á mörgum jörðum.
í Olafsfirði.
Á þessum fyrstu búskapar- 88 bls. að stærð, sett meðl
árum þeirra gengu hin mestu drjúgu letri, prýdd 48 mynd-,aö Iata menn hlæJa 1 slg i3rótt-
harðindi yfir landið. Árin ' um og 3 uppdráttum. í bók- |
eftir 1880 voru það erfið ^inni, sem skiptist í 16 megin- Það stóð ekki á Árna að stunda sjó
landsmónnum, að svo sem, kafla, eru margs konar upp- hann stýrði því fljótt úr vör.
kunnugt er flúðu menn land lýsingar um Reykjavík, byggð Hann elskaði þessi ægisfljóð
ið í stórum hópum, og fóru,ina sjálfa og umhverfið, Þau áttu til glens og fjör.
til Ameríku. Vigfús gat aldr-jstjórn og störf bæjarfélags-j
ei fengið si8' tn aS vera með ins, um atvinnu- og menn- Hann Árni með snarræði sniildar
í því að yfirgefa landið. ingarlíf, skemmtanir, íþrótt-, nú rör
Nú losnuðu jarðir úr ábúð, ir, þækur og listir. Ennfrem að snúast> sem kringla, er hans llst.
en ekki voru það góðjarðirn- (Ur eru í bókinni fjöldi hand- Þau hafa ekki smækkað hann
ar; því auðvitað voru það hin hægra upplýsinga um dag-
ir snauðu er.flýja urðu rýrð-
arkot. Ein af þeim jörðum,
er nú losnuðu úr ábúð, var
Ferjubakki í Axarfirði. Þangjstarfsemi bæjarins. — Facts
að flutti Vigfús með fjöl-iabout Reykjavík er fyrst og
skyldu sína. Börnin voru þá fremst gefið út sem upplýs-
5, hið elzta 10 ára. Ekki var jngarit og handbók fyrir út-
þetta kostajörð, og myndi nú lendinga og aðra þá, sem
kotungsins kjör
legt líf og ýmsa hluti, sem hann kalsar og hlær eins og fyrst.
menn þurfa að vita um
Reykjavík, bæjarlífið og of fljót voru að liða hans
fimmtíu ár
kynna vilja Island og höfuð
borg þess erlendis.
af fjörinu og glensinu nóg.
Ég óska að verði hann öldungur
hár,
en æskunni haldi hann þó.
Hugi Hraunfjörð.
ekki hafa þótt álitlegt að
koma að nær því ónýtri bað-
stofu, og túnið í þeirri órækt,
að töðunni af því varð vart
komið í bönd, sökum þess, hve
smá hún var. Ekki var þó
hægt að treysta á annað en
eigin atorku til úrbóta. Þá
voru ekki byggingar- eða
ræktunarstyrkir til að létta
viðreisnina, svo sem nú er,
góðu heilli.
Það sýnir stórhug Vigfúsar,
að þegar á fyrsta búskapar- En-ka fiskiblaðið „The Fishing News“ skýrir frá því, a«
ári sínu þarna fór hann að afli brezkra togara í apríl á ýmsum fiskimiðum hafi verið
draga að föng til nýrrar bað- mismunaudi samauborið við aflann í apríl 1953. Hafi hann
stofubyggingar, og með dugn *’ú skipzt þannig*
aði sínum tókst honum á til-
Brezkir togarar afla
nú meira við ísland en áður
Afli þcirra miimkar á öðrnm iniöum
tölulega stuttum
reisa .hana.
tíma að
Norðursjór, miðsvæði: 69. reyndist rúml. 40.000 cwt.
276 cwt. (69.307 cwt. í apríl meiri en á sama tíma 1953.
c- , »* í , j. •» *■ • * 1953), norðursvæði 20.405
Su kvoð fylgdi lorðmm, að cwt_ 521 - f } suður_
11, n n rJ. V, /vn n n n Trn T ,V n i\ n nn '
Félagið festi kaup á 50
hekturum af mýrlendi í
Gautlanda- og Helluvaðs-
heiði sunnan og vestan
vatnsins, og lá landið á
merkjum þessara jarga.
Sáð í 10 hektara.
Var síðan hafizt handa
með skurðgröfu um þurrk-
un landsins, og er búið að
ræsa fram helming þess. í
fyrra var sáð í fyrstu 10 hekt
arana, en ekki slegið þá.
Fyrstu heyin heim.
Nú er þessi nýrækt vel
sprottin, og var fyrsta hey-
ækinu af hinu nýja félags-
túni ekið heim í súgþurrk-
unarhlöðu 10. júlí Var tún-
inu skipt í vor og annaðist
hver sinn reit í sumar. Það
var félagsbúið að Reykjahlíð,
sem flutti heim fyrsta hey-
ækið. Að landinu hefir að
sjálfsögðu verið lagður veg-
ur og í sambandi við vega-
kerfi sveitarinnar. Þröng-
býlt er í Mývatnssveit og
fjölbýli á mörgum jörðum.
Sökum lítils ræktanlegs lands
er því erfitt um mjólkur-
framleiðslu, og er þessi fé-
lagsræktun ráð hinna ungu
bænda til að bæta úr því.
Rignir eitthvað flesta daga.
Tún eru yfirleitt vel sprott
in hér í sveitinni en töðu-
hirðingin hefir gengið held-
ur seint. Nokkrir þurrkdag-
ar hafa komið, en flesta þá
daga hefir eitthvað rignt
áður en kvöld var komið. —
Þeir, sem hafa súgþurrkun,
hafa þó náö inn heyi, en
mjög lítið hefir verið full-
þurrkað af töðu síðan 20.
júní. BJ.
' ábúandi hennar varð að ann
ast um ferjuna yfir Jökulsá,
því það var lögferja og jörð-
in sýslueign, hafði áður fyrr
verið gefin sýslunni, ferjunni
til viöhalds. Það má geta
Virðist reynslan benda til
þess að stækkun landgrunns
(488.633 í fyrra). Færeyjar
50.900 cwt. (69.021 í fyrra).
Noregsmið 48i345 cwt. (59.
1 nærrþ að Iþetta starf var ærið ^6 i fyrra). Bjarnareyjar og
svæði 7.630 cwt. (15.640 í ins verði einnig erlendum
fDyrra). ísland 528.688 cwt. jtogurum til góðs eins og ís-
lendingar héldu fram frá
öndvecðu.
Aðeins á þrem öðrum mið
erfitt fyrir einyrkja, að ann-
Spitzbergan 15.385 cwt. (13.
ast, með búskap. En enginn 1 fyrrh)‘ Vestur-fkfotlanf
57.087 cwt. (55.371 í fyrra).
írlandshaf 11.342 cwt. (20.
gat nokkru sinni sagt, að Vig
I fús gegndi ekki þeirri skyldu . _ x „
' fullkomlega, eða hann léti 568Í .fyr*a\5u®“ su®ve®*"
eigin ástæður sitja fyrir skyld nt Irlai]dsmið 9.360 cwt. (6.
unni. Enda var það allra mál, f8 / fyrra). Bnstolfjorður
að starfi þessu hefði hann 7-231 cwt- (3-726 í fyrra).
gegnt með ágætum. ! Ermasund 6.369 cwt. (4.149
Gestkvæmt var löngum á 1 fyrra)- Vesturströnd Eng-
Ferjubakka, því að bærinn lands ekkert (24.327 í fyrra).
var í þjóðbraut, og svo voru Newloundland ekkert (6.174
hjónin samvalin um alla cwt- 1 íyrra).
greiðasemi. Þá var þar og! í löndunardeilunni hafa
ræktaöur sá gleðigjafi, sem enskir togaraeigendur hald-
sönglistin er. Þeir Vigfús og ið því fram, að nýja land-
Björn, sonur hans, léku báð- helgislínan muni draga stór-
ir á fiðlu, og Vigfús á harm- kostlega úr afla brezkra tog-
oníku, og var þá stundum' ara.
tekinn snúningur, þá gestir! Reynslan samkvæmt ofan
voru- | rituðu virðist hins vegar
Vigfús var áhugasamur um þenda til hins gagnstæða,
Framhald á 6. síðu. i þar eð aflinn í apríl 1954
um en Islandsmiður jókst
afli enskra togara, þ. e. a. s.
við Bjarnareyjar, Vestur-
Skotland og í Ermasundi. —■
Alls staðar annars staðar
minnkaði hann.
VOLTI
aívélaverkstæði
R
afvcla- og
aftækjaviðgerðir
aflagnir
| Norðurstíg 3 A. Sírni 6458.
iuniiiiuiiiiinuiimiiiiiiiiiiiiiinniiiiiiimiuiiinninaa

fUIIIIIIIIIIIIIilllllllUlllllllUIIUUIUlUllllU