Tíminn - 14.08.1954, Qupperneq 3
180. blað.
TIMINN, laugardaginn 14. ágúst 1954.
I
íslendlngabættir
Dánarminning: Guðrún Tómasdóitir
„ilmur horfinn innir fyrst , hj úkra henni á ellidögum, bet
hvers notabyggðin hefir misst“.' ur en annars hefði verið kost-
Hún andaðist snögglega að ur.
morgni 6. ágúst. Að vísu hafði Vanheilsa móður hennar og
hún kennt lasleika að undan ástvinamissirinn í æsku mun
förnu og verið rúmföst í hafa valdið miklu um, að tak
sjúkrahúsi síðustu tvær vik-!marka, svo sem raun varð á,
urnar, en enginn hafði þó starfssvið Guðrúnar við heim
búizt við svo skjótum umskipt' iiið og fjölskylduna. Mátti
Yfirlit um áiagningu tekju- og
eignaskatts á síðastliðnu ári
Tekjiir Heykvíkisiga cinna eins niiklar og leiðsluna á iandinu, bæði
allra annarra landsmaima
vörur og þjónustu. En breyt-
ingarnar frá ári til árs koma
allvel fram í yfirlitinu hér að
I nýkomnu hefti Hagtíð- legum skilningi, verður því framan.
inda birtist yfirlit um álagn- að bæta þessum frádráttar-
ingu tekju- og eignaskatts liðum við nettótekjurnar sam Eignir.
á árinu 1953. Útdráttur úr kvæmt skilningi skattalag- Eignir einstaklinga, sem
þessu yfirliti fel' hér á eftir: anna. Gera má ráð fyrir, að greiða eignarskatt, töldust 1.
Tekjuskatturinn var árið frádráttur þessi hafi numið 183,0 millj. kr. í ársbyrjun
1953 47,6 millj. kr„ auk 6,0 alls 55,8 millj. kr. 1951 og 65, 1952, en 1.202,1 millj. kr. í
millj. kr. tekjuskattsviðauka. 2 millj. kr. 1952. Með þessari ársbyrjun 1953. Þær hafa því
Þar við bættist svo stríðs- yiðbót eru þá fengnar heild- hækkað um lítið eitt árið
gróðaskatturinn, 6,7 millj. kr. artekjur skattgreiðenda sam 1952, enda þótt eignarskatts-
■ ‘ En gjaldendum hafi fækkað.
nm ,SP£r1q aA hún Véki ekki frá en helmingunnn af honum kvæmt skattframtölum.
Guðrún var fædd 13. apríi'moður sinni, nema tii dag- rennnr til sveitarfélaga. AHs á heiidartekjur þjóðarinnar ^ðaleig,^ f ^fanda :hefir
1891 að Efri-Gegnishólumí iegra skyidustarfa, að undanlufn Því tekjuskattarmr það vantar enn tekjur Þeirra, hækkað Itiðeitt, hu v r
Gaulverjabæjarhreppi. For-]skildum einum vetri, er hún í,ar ^miHh ki•„ enl árið að- sem eru fyrir neðan skatt- tæplega 4E000 kr í arsbyrj-
eldrar hennar voru merkis-! æsku var við sauma- og hann 1U1 T 5t- ™ru ^eir 5 ’ mi J: skyldulágmarkið. Þær ver a ársbvriun 1953 Félöa
hjónin Tómas Magnússon, ’yrðanám í Reykjavík. - Og^1' Tekjuskattarmr hafa þvi ekki fUndnar nema meó a- kr. 1 arsbyrjun 1953. Felog-
sem þar var fæddur og upp í langri og strangri banalegu]*18^1^® 19^ um 5% frá 1952, ætlun, en þótt tekjur hvers u™- seni 8arei aeil!sgnQ^Ságul!
alinn, og Halidóra Sigurðar- (árin 1942—45) hjúkraði hún j Jt% hjá félogum, en tæpl. eins séu mjog lágar, nema Jefir fækkað e ö
dóttir frá Gegnishólaparti. henni með dæmafárri ástúð j4/0 emstaklmgum. þær miklum upphæðum 1 S , S Þ
Var Guðrún einkadóttir • og umhyggju, unz yfir lauk.! Eignaskatturmn ^efn heildinni. Hafa þær verið á- 12 um, Z°’ , .. 1D’
þeirra og næstelzt barnannajvar sambúð þeirra öll og sam Þækkað um 4% á þessu ári. æi;iagar 58,8 millj. kr. árið mi j. r. 1 ais yijun
en bræður hennar voru Jón,! vinna fyrr og síöar óvenjulega einstaklingum hefii orð 2951 og 74,7 millj. kr. árið npp 1 » mi 3. r. 1 a -
sem drukknaði á Stokkseyrar irmileg og fögur, svo að seint. t® tæplega 4% hækkun, en 4952. Heildartekjurnar verða yrJun . '
sundi 2. apríl 1908, er bátur fvrnist þeim, er til þekktu. jhjá félögum tæplega 5% samkvæmt þvi 1.585,7 millj. Meðaleign á hvert félag,
Ingvars Karelssonar fórst, — ] ’ Eftir dauða móður sinnar hækkun. kr; árið 1951, en 1.777,0 millj. sem greiðm skatt, hefir hækk
Sigurður úrsmiður i Reykja-'átti Guðrún heimili með Sig- , kr. 1952. Síðan 1935 hafa til- að ur 147 þus. kr. 1 arsoyrjun
vík, Tómas bóndi á Fljótshól urði bróður sinum — indælt Tala skattgjaldenda. svarandi upphæðir verið (í 1952 upp 1 160 þus. r. ars-
um, kvæntur Guðríði Jóns-]heimili á Barónsstíg 51, þar 1 Einstökum gjaldendum hef millj. kr.): byrjun 1953. Eignir eins a
dóttur, og Ingjaldur bóndi í sem hlýjan og prúðmennskan ir fjölgað litið eitt á árinu.
Baldurshaga á Stokkseyri, mætti rranni jafnan, er mað Árið 1952 voru einstakir
kvæntur Lálju Guðmundsdótt ur gaf sér tima til að lita þar tekjuskattsgjaldendur 61.085
ur.
Guðrún óx upp í foreldra-
ínn.
'eða tæplega 41.7% af öllum
Við, sem frá æsku þekktum landsmönnum (þá um und-
húsum og þótti óvenjulega vel Guðrúnu og vissum, hve list- anfarin áramót), en 1953
gefin til munns og handar,' rænum hagleik hún var gædd, voru þeir 61.879 eða rúmlega 1
en þó bar af hve háttprúð hörmuðum það oft, að hún 41,5%. Eignarskattsgreiðend" (
hún var og vönd að virðingu. hefði ekki tækifæri til að um hefir fækkað. Árið 1952
sinni, bæði i orði og verki. j binda hann í varanlegt efni. VOru þeir 19,7% af landsmönn
Reyndi og snemma á kraftaj— Sjálf lét hún sér fátt um um, en 1953 voru þeir ekki
hennar, því að móðir hennar , það finnast, en vann sín hvers nema 19,2% af íbúatölunni.
átti oft og löngum við mikla: dagslegu störf með hógværri j prá 1952 til 1953 varð nokk
vanheilsu að stríða. — Gegnis ' snyrtimennsku og næstum ur fækkun bæði á félögum,
hólar voru þá í þjóðbraut og listrænum þokka, og mótaði sem greiða tekjuskatt, og á
gestrisni þar frábær. Galð-jmeð umhyggju sinni og trú- félögum, sem greiða eignar-
værð húsfreyju, vitsmunir (festi svo fagra mynd í hugi skatt.
húsbónda og góðvild beggja, og hjörtu vina sinna og ást- j
löðuðu mjög gesti að garði — vina, sem jafnan mun verða Tekjur.
svo og lipurð og listfengi barn einn þeirra dýrmætasti and-I Þ "r miSa3 er við tekju-
anna, er þau uxu upp. Ríkti ans fjársjóður. hfhmarárið en ekki skattá-
þar oft mikil gleði og fegurð I Þótt Guðrún lifði hálfa æv
1935 . • • • 106
1936 .... 108
1937 .... 118
1938 .... 120
1939 .••• 129
1940 .... 213
1941 .••• 349
1942 .•• • . .. . 544
1943 .••• 710
1944 .... 794
1945 .•• • . ... 862
1946 ..•• .... 1.025
1947 .••• .... 1.216
1948 .••• .... 1.199
1949 ..•• ... . 1.184
1950 ..•• . ... 1.320
1951 .... .... 1.586
1952 .••• ... . 1.777
inga og félaga, sem greiða
■skatt. eru ekki nema nokkur
hluti af þjóðareigninni, þvi
að við þær bætist skattfrjálst
lausafé (svo sem fatnaður og
jbækur), enn fremur eignir
þeirra, sem ekki greiða skatt,
svo og opinberar eignir (ríkis
sveitarfélaga og stofnana).
— Heildareign framteljenda
samkvæmt skattframtölum
er að sjálfsögðu ekki nema
brot af raunverulegu verði
hennar, fyrst og fremst vegna
þess, að hið úrelta fasteigna-
mat frá 1940 er enn i gildi.
Skipting' tekna og skatta
milli kaupstaða og sýslna.
Að lokum birtist yfirlit um
Nokkru nánar mun mega það> hvernig skattgjaldend-
ákveða þessar tekjuupphæð- ur> tekjur þeirra og eignir
Jtl UUUIUll 1UU1 ildlia cCV- . . , "X ^ ----* , . - , . — » *>— • u —
undir lágu þaki. Og þá var ina í borginni, var hún í eðli agninga „vaVt-o-inJHpnhn ór_lir me® ^V1 aö bæta_V1® e 1- skiptust á Reykjavík, aðra
það heimasætan, sem með um sínu sveitarinnar og náttúr- f*11? a.,ra J ,, , 4901 jum óskattskyldra aðilja, svo kaupStaði 0g sýslur á árun-
hyggju sinni, iðjusemi og nær unnar barn — blómavinur — 10 n«Uvnl1 10(-0 HtVr!sem Þankanna, en draga hms um 1952 og 1953.
gætni átti oft drýgstan þátt-' dýravinur. Umkomulausir mg.1 mi , jhins vegar frá ^ óeiginlegai samkvæmt þessu yfirliti
inn i að láta gleymast sjúk- leysingjar áttu vísa vernd hjá ''5, ’8 ml i'. T’. 08 .»y„v jtekjur, sem ekki stafa fra namu nettótekjur einstakl-
leik og sorgir, og áhyggjur henni og smáfuglarnir við 5*kkUMegaltekjurnU einstakl- !eigin ftarfi, heldur^yfirfærslu inga í Reykjavik á árinu 1953
hverfa fyrir yndi og hlýju. ] gluggann hennar munu sakna
0,1111 11011110,1 111 u. 1111 oanna . . , . _1
Tómas Magnússon andaðist vinar i stað. — En í átthögun inga’ semQSQnT Tr v. ,..A
sumarið 1915 og tveimur ár- um austan fjalls — hjá bræðr a’ Yoru „ :'á0,r.cf' ~r,1 •„ f, ’
um síðar brá Halldóra búi, en um og bræðrabörnum — en 25.650 kr. 15,. e ■,i r
þó dvöldu þær mæðgurnar í dvaldi hugurinn oft og löng- la&a> sem skf ur vai... .8 , ,
átthögum sínum næstu árin um, og þangað er hinzta förin a' hækkuou ur. ’° mi i' „ "
— stundum í húsmennsku en gerð, þar sem henni er búin 195l í 50,3 milj. ® a_
stundum við búskap. — En hvíla i Gaulverjabæjarkirkju um tæp 5</°' . a e iur
haustið 1923 fluttu þær til garði við hlið foreldranna og Þeirra hækkuðu ur 4 .300 r.
Reykjavíkur og áttu hér heim fjölda annarra ættmenna. j 1951 í 46.450 kr. aiiö 195> .
ili upp frá því. Mun þar nlestu Rlessuð sé minnine hennar Sums staðar liafa 1 suat ~
: 1:11655110 se nunmng nennar. skránum ekki veris taldar
hafa valdið, að á þann hátt!
sá Guðrún sér fært að hlífa!
nióður sinni viö öllu erfiði og
14. ágúst 1954.
Jarþrúður Einarsdóttir.
VÖRUSKEMM A
Vöruskemma, 16x6,5 m að stærð, er til sölu.
Tilboð óskast i skemmuna og séu þau komin undir-
rituðum í henlur fyrir 20. þ. m.
Réttur er áskilinn til að taka hvaða tilboði sem
er, eða hafna þeim öllum. — Upplýsingar veittar þeim,
er óska.
Magnús Sveinsson
- Leirvogstungu
WAV,V.V.%\W.W.%VV.\W.V.VAVV.V,V,V.V.WA\%
Askrifexdur
blaðsins eru vinsamlegast beðnir um að greiða ár-
gjaldið sem fyrst, þar eð gjalddagi var 1. júlí s. 1.
Innlieimtan.
nettótekjur félaga, heldur
aðeins skattskyldar tekjur
■ þeirra, eftir að búið er aö
draga frá 5% arð af hluta-
fénu og skattfrjálst varasjóðs
tillag. Þar sem svo hefir stað
ið á, hefir til samræmis ver-
'ið bætt við áætlaðri upphæð
! þessa frádráttar, með hlið-
jsjón af frádrætti þeirra fé-
laga, sem skýrslur eru um.
Nettótekjur einstakra
frá öðrum, en út i það skal 774.5 miiij. kr., en nettótekj-
ekki farið hér. Ljóst er, að ur felaga 34.5 millj. kr. í
þessar þjóðartekjuupphæðir 0grum kaupstöðum voru hlið
munu vera of lágar, þar sem stæðar tölur 365 millj. og 8.1
þær byggjast á skattframtöl millj. og i sýslum 447.8 og 7.7
um, þvi að sú hefir hvar milll, kr.
vetna verig raunin á, að all- Skuldlaus eign einstakl-
mikið af tekjum sleppur við inga í ársbyrjun 1953 nam í
skattálagningu. Það þykir Reykjavik 540.4 millj. kr„ en
því nú orðiö öruggara að á- félaea 80.3 millj. kr. Hlið-
kveða þjóðartekjurnar á ann stægar tölur i öðrum kaup-
an hátt, með því að gera 1 stöðum voru 177.4 millj. og
heildaráætlun um alla framl (Framhaid af 5. síðu).
Happdrætti herskálabúa
Snemma á siðastliðnum framhaldandi starf og eflda
vetri efndu herskálabúar hér sókn samtakanna fyrir bætt
i bæ til samtaka um hags-'um húsakosti og þar með
munamál sin. |betra lifi fyrir þær þúsund-
Frá upphafi hefir félag ir bæjarbúa, sem nú hýrast í
skattgreiðenda, sem hér eru 'okkar, „Samtök herskólabúa“ hermannaskálum.
taldar, eru fram komnar við mætt velvild, og bárátta okk | Nokkrir málsmetandi menn
það, að frá brúttótekjunum' ar verig talin réttmæt og og fyrirtæki hér í bænura
hefir verið dregið, eigi aðeins' eðlileg sjálfsbjargarviðleitni. hafa þegar sýnt velvild sina
allur rekstrarkostnaður i Það er hins vegar alkunna i verki með þvíNað gefa „Sam
venjulegum skilningi, heldur^g félagsstarfsemi krefst tökum herskálabúa“ vinn-
auk þess einnig nokkrir aðr-jýmissa þeirra hluta, sem fé inga í happdrætti því, sem
ir liðir, sem skattalögin þarf fyrir, svo sem fundar- við hefjum nú sölu i. Stjörn
leyfa að draga frá líka, svo húsnæði og fleira. ]og fjáröflunarnefnd kunna
sem iðgjöld af ýmsum per- „Samtök herskálabúa“ eru þessum aðilum beztu þakkir.
sónutryggingum (trygginga-
sjóðsgjald, sjúkrasamlags-
af eðlilegum ástæöum ekki
fésterk, enda nýgræðingur.
gjald, lífeyrissjóðsgjald, líf- Af þeim ástæðum hafa stjórn
tryggingaiðgjald að vissu og fjáröflunarnefnd félags-
marki og stéttarfélagsgjald^/ins ákveðið að efna til happ
og eignarskattur. Til þess að
finna nettótekjurnar 1 venju
drættis til ágóða fyrir félags
sjóð, og tryggja þannig á-
Almenningur er aö vísu
langþreyttur af ásókn fjöl-
margra félaga og mannúðar
stofnana, sm leita stuðnings
við starfsemi sína. Það velt-
ur því á dómgreind almenn-
(Framhald á 7. síðu.)