Tíminn - 22.09.1954, Blaðsíða 3

212. blaff.
TÍMINN, miðvikudaginn 22. september 1954.
íslendingaþættir
Sjötugur: Ásmundur Árnason í Ásbúðum
Tíminn líður undra fljótt.
Mér finnst ekki ýkja langt
síðan fundum okkar Ásmund
ar Árnasonar bar fyrst sam-
an, og þó eru nú liðin síðan
full fjörutíu og sjö ár. Það
var í rökkrinu dag einn í
í>orrabyrjun 1907, að kvatt
var dyra á heimili foreldra
minna. Ég gekk til dyra. Úti
stóðu tveir menn með „hels-
ingjapoka“ á baki og brodd-
stafi í höndum, auðsjáan-
lega vermenn. Þeir báðust
gistingar og var það auðsótt
mál. Er þeir komu inn í ljós-
ið virti ég þá fyrir mér. Ann
an þekkti ég. Hinn var ung-
Ur maður, rúmlega tvítugur,
vel meðalmaður á vöxt, vel
vaxinn og spengilegur, rauð-
birkinn, hvatlegur og einarð-
iur. Hér var kominn Ásmund-
jur Árnason, Skagamaður,
góðkunningi og bátsfélagi
föður míns frá nýafstaðinni
haustvertíð í Kálfshamars-
Vík. Og nú voru þeir félagar
lagðir upp í verið suður, gang
andi með pjönkur sínar að
gömlum hætti vermanna.
; Brátt hófust fjörugar sam
fæður í baðstofurmi’og þessi
.vasklegi og upplitsdjarfi
seskumaður tók fullan þátt í
þeim. Og hann gat talaö um
fleira en veðurfar, aflabrögð
Cg skepnuhöld. Félagsmál og
landsmál voru honum ofar-
lega 5 huga og heima var
hann í ljóöum góðskáldanna
og gömlum bókum og nýjum.
Þetta voru hin fyrstu kynni
okkar Ásmundar og þau urðu
meiri síðar. Þó fór fjarri því,
að við værurri grannar nokkru
isinni og bar fundum okkar
helzt saman i kaupstað og á
jnannfundum. Við áttum
heima lengi í sama hreppi,
hinum langa og strandlengju
mikla Vindhælishreppi. As-
jnundur sat á yzta bænum,
úti á Skagatá, en ég bjó í
nánd við hinn endann.
t Ásmundur er Fljótamaður
aö ætterni og fæddur þar
nyrðra 9. sept. 1884. Foreldr-
ar hans voru Árni Magnús-
son bóndi í Lundi í Stíflu og
kona hans, Baldvina Ásgríms
öóttir, bæði komin af góðum
og traustum bændaættum,
gem ekki verða raktar hér.
|>au áttu mörg mannvænleg
og vel gefin börn og er þeirra
kunnast Guðrún skáldkona,
er kennir sig við Lund. Þau
hjón fluttust með börn sín
yestur á Skaga og þar ólust
tupp hin yngri þeirrá.
i Asmundur kvæntist um jól
tn 1907 Steinunni Sveinsdótt
Ur í Ketu á Skaga Ólaísson-
ar og voru fyrst í Vikum og
é, Ytra-Mallandi. Vorið 1911
fluttu þau að Ásbúðum og
þar hafa þau búiö síðan við
jnyndarskap og vaxandi efni.
lÁsbúðir var ekki talið með
höíuöbólum fyrrum, túnlitil
og engjálaus jörð, graslendi
harla lítiö en þvi meira
,um hölku og urðargrjót.
Lengra frá, uppi í Skaga-
heiði, eru landkostir góðir og
fjörubeitin brýnir úr skörðin.
iÁsbúðir voru fyrrum ein
}ægst metna jörðin í Vind-
heélishreppi hinum forna. 5
hndr. samkv. Johnsens jarða
tali. — Það þykir sjálfsagt
;ekki mikil saga nú á dögum,
þó frá því sé sagt, að frum-
býlingur hafi fyrir meira en
fjörutíu árum keypt niður-
nídda og kostarýra kotjörð
og gjörbreytt henni með húsa|
bótum og útrækt, því þess
sjást dæmin alls staðar, jafn
vel á yztu nesjum eins og
Skaga. Og víst er mikill mun
ur að litast um á Ásbúðum
nú eða var er Ásmundur og
Steinunn komu bar. En þeg-
ar þess er gætt, að allr., sem
til umbctá hefSr verið gert í
Ásbúðum er eingöngu handa
verk Ásmundar sjálfs og sona
hans, og að hann hefir aldrei
skuldað neinum neitt, þá má
vera auðsætt. aö hann hafi
ekki skort búhyggintíi og
k Annað aö taka til hendi og
engin vettlingatök haft á því,
sem hann tók sér fyrir hend-
úr. Hann byrjaði eiguahtill,
'eins og tívt er um frumbýl-
inga en hefir farnast svo vel
að þrátt íyrir ómegð jukust
efni og gekk fram hagur
hnns og Iiefir hann löngum
verið einn bezti gjaidþegn
svoitar sinnar Hefir hann og
átt traustan og samhentan
fcrunautinn, þ-ar sem Stein-
unn er, koná hans.
Ásmundur heíir tekið all-
mikinn bátt i sveitarmalum,
þratt fyrir það, að hann hefir
'setið á hreppsenda og þurft
um langan veg og torsóttan
að sækja til mannfunda.
Svestungar hans hafa vitað
það, aö hverju máli er irikill
s'yvkur aö stuðningi hans og
því hafa þeir falið honnnj
yms trúnaöarstcrf. Hann var
um skeið deildarstjórí og fyil
tcúi Skagamann.v á aðaifund
um vorzlunarfé.ags Viúdhæl
inga, c-r nú heitii Kaupfélag
•Skágstroiiöinga og víð þau
i störf Kynntist ég honum
loc.st. Þtgai Vindhælishreppi
forna ví r skipt i þrjú sve;t-
arfélög 1938, átf hann sreti
i sex ii?.. na nefrrd, er unto’r-
bjó skiptin. Var hann þar
sem jafnan framsýnn og til
lögugóður. Er svo var kosiö í
hreppsnefnd hins nýja Skaga
hrepps var hann kjörinn í
hana og sat þar tvö tímabil,
átta ár.
Ásbúðahjónin hafa kcmiö
upp hópi myndarlegra og vel
gefinna harna, fjórum pilt-
um og tveim stúlkum. Þau
erv Magnú.s, bílstjóri, búsett
ur á Sighiíirði. Sveinn, bygg
ingameisiari, Siglufiröi. Árni
bóndi í Neðra-Nesi á Skaga
og Grettir í Reykjavík. Pálína
húsfrú í Ásbúðum og Lilja,
gift í Höfðakaupstað.
Ásmundur í Ásbúðum hefir
verið útnesjamaður, aldrei
smeykur þótt á bonum skelli
hrina á sjó eða landi, veður-
bUinn og hertur við staif og
strit, en glaður og reifur jafn
an, risnumaður mikill og
skemmtilegur heim að sækja.
Ósvikinn, virðingarverður ís-
lenzkur bóndi.
12. sept. 1954.
Magliús líjörnsson.
Ámaðaróskir
Björgvin Fredriksen, fram-
kvæmdastjóri, fæddist 22.
sept. 1914 og á því í dag fer-
tugsafmæli. Hann er því á
blómaskeiði lífsins. Eftir
menn á slíkum aldri liggur
sjaldan mikið af stórvirkjum,'
og það, þótt brautr^ðjendur
hafi orðið á lífsleiðinni síðar
meir. j
En þessu er ekki þann veg
farið með Björgvin. Hann hef
ir þegar unnið merkilegt
brautryðjandastarf, sem erj
smíði og uppsetning frystivéla j
í sláturhúsum víðs vegar um
landið. Þau rnunu vera 15
kjötfrystihúsin, sem Björgvin
hefir sett frystivélar í og nú
síðast í kjötfrystihúsið á Sauð,
árkróki, sem er eitt allra full,
komnasta kjötfrystihús lands
ins.
Prcfi frá vélvirkja og Iðn-
skólanum lauk Björgvin meö
mjög háum einkunnum, auk
þess hefir hann verið á vél-
fræðiskóla í Danmörku, og
til Ameríku hefir hann farið
til þess að kynna sér nýjung-
ar í kælitækni og hraðfryst-
ingu matvæla. Fyrsta árið
vann Björgvin einn í kjallar
anum sínum, nú vinna við
fyrirtæki hans milli 20 og 30
menn. Einmitt þessa dagana •
er verið að taka grunninn að
stórri hyggingu inní Borgar-
túni, sem á að verða vélsmiðja
.Björgvins Fredriksen h. f.
Kona Björgvins er Hallfríð
ur Björnsdóttir, mesta mynd-
ar- og ágætiskona, sem er
manni sínujn samhent í öllu.
Þau eiga fjögur börn.
BjöVgvin hefir verið forseti
Landssambands iðnaðar-
manna tvö undanfarin ár, er
Helgi H. Eiríksson lét af því
starfi eftir 20 ár og í vor var
Björgvin kosinn forseti Lands
sambandsins til 3ja ára.
Vegna vel unninna, og far-
sælla starfa Björgvins þökk-
nm við og árnum honum og
fjölskyldu hans allra heilla
Á þessu afmæli.
H. Sig.
Enska knattspyrnan
Urslit s. 1. laugardag:
1. deild.
Aston Villa—Charlton 1—2
Burnley—West Bromwich 0—2
Cardiff—Manch. City - 3—0
Chelsea—Everton 0—2 j
Leicester—Newcastle 3—2 j
Manch. Utd.'—Huddersfield 1—1 j
Preston—Arsenal 3—1
Sheff. Utd.—Sheff. Wed. 1—0
Sunderland—Blackpool 2—0 .
Tottenham—Portsmouth 1—1
Wolves—Bolfon 1—2
2. deild.
Bristol Rov.—Blackburn 2—1
Bury.—Ipswich 2—1
Hull City—Middlesbro 1—0 ,
Leeds Utd.—Nottm. Porest 1—1 j
Lincoln—Birmingham 1—1 .
Liverpool—Pulham 4—1
Luton Town—Stoke City 3—1'
Notts County—Swansea 2—1 '
Plymouth—West Ham 1—1
Port Vale—Derby County 3—0
Rotherham-----Doncaster 2—3 ;
cNiiiniiiimnisiiiununnnnniiiiainniiTniinnniiunMi
Biikksmiðjan 1
GLÖFAXI |
HKAUNTEIQ 14- BlKZ SS80. |
5
imtaMiiiiiiiiiimniiuinimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiUi
Þrátt fyrir að Manch. Utd. j
með sitt unga, efnilega lið sé |
efst í 1. deild, er það þó W^st
Bromwich, sem nú dregur að
sér athyglina, eftir lélega
byrjun. Eins og liðið hefir
leikiö undanfarið er áreiðan- 1
legt, að ekkert annað enskt
lið stendur því jafnfætis. Hall
ast nú flestir að því, að West
Bromwich muni nú halda á-
fram eins og liöið lauk við
keppnina í vor, og bera sigur
úr býtum í deildinni. Styrkir
það mjög þessa skoðun, að
Úlfarnir biðu lægri hlut fyr-
ir Bolton á laugardaginn, úr-
sl.it, sem komu mjög á óvart.
í 2. deild tapaði Fulham
tveimur leikjum í vikunni, 4
—0 gegn Doncaster og 4—1
fyrir Liverpool, og er London
-liðið komið í annað sæti.
Efst er Luton Town, sem hef
ir ágætu liði á að skipa, en
var óheppið í fyrra með leik-
menn sína, einkum Pye, fyrr-
um landsliðsmiðherja, sem
var oft meiddur. Hull City er
í þriðja sæti, mjög óvenju-
leg staða fyrir liðið. Er það
Neil Franklin mest að þakka
en hann leikur nú eins og þeg
ar hann var upp á sitt bezta,
og enginn í Englandi jafn-
aðist á við hann í stöðu mið-
íramvarðar.
í dag mætir enska lígan
I þeirri írsku. Enska liðið er
j mjög athyglisvert, en í því
! leika Wood (Manch. TTtd.) —
1 Foulkes (Manch. Utd. —
Mansell (Portsmouth) —<
Slater (Wolves) — Wright
(Wolves) — Barlow (West
Bromwich) — Matthews
(Blackpool) — Revie (Manch.
City) — Lofthouse (Bolton)
— Haynes (Fulham) og Fin-
ney (Preston). — Þótt þetta
sé ekki talið jafngilda lands-
leik, nota Bretarnir þessa
leiki til þess að þreifa fyrir
sér um landsliðið. Frá heirns
meistarakeppninni i sumar
halda aðeins fjórir menn stöð
um sínum, þeir Wright, fyr-
irliði enska landsliðsins. Loft
house, Finney og Matthews,
sem er nú að verða 41 árs, en
var þó bezti enski leikmaður-
iml í heimsmeisarakeppn-
inn í heimsmeistarakeppn-
sérfræðinga talinn bezti
hægri útherji heimsins. Það
sannast hér, að allt er fertug
um fært, og ekki eru enn far
in að sjást ellimörk á „gamla‘c
manninum.
Staðan er nú þannig:
2. deild.
Manch. Utd. 9 6 2 1 20-11 14
West Bromw. 9 6 1 2 20-15 13
Wolves 9 5 2 2 17-10 12
EVérton 9 5 2 2 17-11 12
Sunderland 9 4 4 1 13-8 12
(Framhald á 6. siðu.)
Fimm menn efstir
á skákmótinn í
Hafnarfirðr
Fjórða umferð á september
skákmótinu i Hafnarfirði fór
þannig: Ólafur Sigurðsson
vann Eggert Giifer. Sig. T.
Sigurösson vann Jön Jóhanns
son, Jón Páisson vann
Trausta Þórðarson, Arinbj.
Guðmundsson og Sigurgeir
Gíslason gerSU jafntefli. Jón.
Kristjánsson og Baldur Möll-
er eiga biðskák. Eftir þessai
umferðir er staðan þannis
aö fimm menn eru jafnir efs
ir með tvo og hálfan vinning,
þeir Jón Pálsson, Sigiuöur
Sigurgeir, Ólafur og Aiinbj.
Jón Kristjánsson hefir tvo
vinninga og biðskák, tíaldur
hefir IV2 og tvær biöskákir.
Eggert hefir 1 og biðskák,
Trausti 1 og Jón Jc'nannsson
engan.
TVOFALT EINANGRUNARGLER
GETIÐ I>ÉR AÐEINS KEYPT HJÁ i»SS
MARGRA ÁRA GÓÐ REYNSLA XÍER OG
ERLENDIS
Getum útvegað Thermophar- stórar BÚÐ-
ARRÚÐUR úr póleruðu glexi. Á þeim rúð-
um er aldrei frost uö’a móða.
Allar upplýsingar um Thermophane
á skrifstoíu okkar.
Einkaumboðsmenn fyrir THERMOPHANE á íslandi:
Eggert Kristjánsson & Co. h.f.