Tíminn - 25.09.1954, Blaðsíða 5

215. blað.
TÍMINN, laugardaginn 25. september 1954.
5
Laugard. 25. sept.
*
Islenzkur landbún-
aður á blómaskeið
framundan
Á þessu hausti fara fram
síðustu stórflutningar fjár á,
fjárskiptasvæðin, að minnsta |
kosti ef: svo vel tekst til, að,
mæðiveikin sé að fullu kveð
in niður. Vonir manna hafa:
aukizt um það nú síðustu i
dagá.na, þar sem ekki hefir,
orðið vart mæðiveikieinkenna
í fé því, sem kemur af fjalli |
þessa dagana. Var nokkur,
ótti um að slíkt kynni að
koma í ljós, þar sem orðið
hafði vart sterkra einkenna
á einum bæ í Borgarfirði í'
sumar.
Ef mönnum verður að þeim '
vonum, að mæðiveikin sé al- !
gerlega niður kveðin, má full
yrða að í hönd fer geysimikil
aukning sauðfjárræktarinnar
næstu árin. Bændur fjölgaj
nú fénu mjög, og styður það
þessa þróun, að góð heyskap
arsumur hafa komið hvert á
eftir öðru, og efu hey víðast
geysimikil. f mörgum sveit-
um, þar sem fjárskipti hafa
nýlega. farið fram, setja
bændur á nær hverja einustu
lífvænlega gimbur, og í öll-
um héruðum mun sauðfénu
fjölgað í haust meira eða
minna.
Eftir eitt eða tvö ár má bú
ast við því, að framleiðsla j
dilkakjöts verði orðin meiri
en landsmenn' þurfa til eig-
in nota. Áður fyrr var dilka-
kjöt álitleg útflutningsvara,
og bendir allt til, að svo geti
enn orðið, þegar þörfinni inn
anlands er fullnægt. Það mun
ekki vanta mikið á, að hægt
sé að flytja út kjöt fyrir svip
að verð og nú er á því inn-
an lands. Það mun t. d. vera
augljóst, að væri kjöt flutt
út nú með sama fyrirkomu-
lagi og fiskur, sem nýtur
bátagjaldeyris, væri verðið,
hagstætt.
Varla mun þó þurfa að
hugsa um útflutning kjöts á
þessu ári, og kanske ekki á
hinu næsta, en að því mun
koma úr því. Sama er að
segja um osta. Það mun
hreint ekkj vera eins fjarri
lagi og menn almennt gera
sér í hugarlund, að hægt sé
að flytja út osta héðan og fá
svipað verð og innanlands.
Þar mun þó bilið vera lengra
en á kjötinu.
Ostaframleiðslunni hefir
fleygt fram síðustu missirin,
og enn meiri framfara mun
mega vænta áður en langt
líður. Nýjar og ágætar osta-
tegundir eru að koma á mark
að og jafnast fyllilega á við
ýmsar erlendar tegundir. Er
það vel, því að satt að segja
hefir sú framleiðsla verið
heldur einhæf og fábreytt
fram að þessu.
íslenzka dilkakjötið er hins
vegar annálað að gæðum á
markaöi víða erlendis, og
varla hætta á að ekki sé hægt
að fá markað fyrir það, sé
verðið ekki miklu hærra en
á svipuðu kjöti erlendis.
Mæðiveikin hefir verið ís-
lenzkum landbúnaði mikill
fjötur um fót síðustu tvo ára
tugina. Þetta munu bændur
skilja bezt nú, þegar þeir
gcta fagnað heilbrigðum fjár
ERLENT YFIRLIT:
Gríski skipakóngurlnn Onassis
talinn eiga 100 millj. punda
„Það er þrennt, sem ég elska í
þessum heimi“, segir olíuskipakóng
urinn Aristoteles Socrates Onass-
is, „konan mín, peningarnir mínir
og fjárhættuspil“. Á hverju kvöldi
um hálftíu leytið stingur Onassis
300 sterlignspundum í vasann og
leggur leiö sína inn í spilavítin í
Monte Carlo. Þegar hann hefir tap
að þeirri upphæð, heldur hann
heim á leið, en ef hann aftur á
móti fer að vinna, heldur hann
áfram að spila þar til hann hefir
unnið 1000 pund. Þetta ér hans ó-
frávíkjanlega regla, og t. d. eitt
sinn, er hann hafði unnið 950 pund,
hélt hann áfram spilunum í 16
klukkustundir þar til hann loks
komst yfir 1000 punda markið, en
hætti þá þegar.
Hver er þessi Onassis? spyrja
menn. Jú, hann er sennilega eini
maðurinn í heiminum, sem nokkru
sinni hefir ógnað sjö mestu sigl-
ingaþjóðum heims, þar á meðal
Bretum og Bandaríkjamönnum,
með eigin skipaflota.
Flutningar frá Saudi-
Arabíu.
•
Á þessu ári kom Onassis að máli
við stjórn Saudi-Arabíu til þess að
ræða um olíuflutninga frá þessu
mikla olíulandi. Áður hafa dönsk,1
norsk, sænsk, ítölsk og liberísk skip
annazt þessa flutninga, auk brezkra
og bandarískra, sem hafa séð um
meira en helming þeirra. Onassis
vissi sem var, að stjórn Saudi-Ara-
bíu hefir lengi leikið hugur á að
koma upp eigin flota til þessara
miklu olíuflutninga, en fyrir ýms-
ar sakir ekki átt þess kost. Hann
bauð þegar aö láta byggja olíu-1
skipaflota, er sigla myndi undir
fána Saudi-Arabíu, algerlega á eig
in kostnað. Einnig gekk hann feti
framar með því að bjóðast til að
setja á stofn sjómannaskóla, er i
fyrstu skyldi rekinn af Grikkjum,
en innan fimm ára vera kominn
undir full yfirráð Saudi-Arabíu-
manna. Að lokum lýsti hann sig
fúsan til aö flytja alla olíu milli
hafna Saudi-Arabíu endurgjalds-
laust.
Stjórnin tók þessu tilboði Onass-
is tveim höndum og hét lionum
.fullum stuðningi í að útiloka alla
aðra aðila frá olíufl utningum frá
Saudi-Arabíu, og bauð honum þar
að auki að skrá eins mörg skip og
hann kærði sig um og gera þau
út frá Saudi-Arabíu.
Gífurleg;t tjón.
Talið er, að Bretar muni tapa
um tíu milljónum punda árlega á
Úr léttadreng í tóbaks-
innflytjanda.
En hvernig hefir þessi Onassis
öðlazt aðstöðu til að ógna heims-
veldunum, og hvaðan hefir hann
peninganna, er hætt við að menn
spyrji.
Það er nú saga að segja frá því.
Hann er fæddur árið 1906 í gríska
borgarhlutanum í Smyrna í Tyrk-
landi og er því 48 ára gamall. Faðir
hans hafði atvinnu af því að selja
heimatilbúið glingur á götum borg-
arinnar, en til að auka hinar litlu
tekjur fjölskyldunnar, þvoði móðir
hans skrifstofugólf og tók að sér
aðra þvotta fyrir fólk.
Þegar Onassis var 16 ára, hafði
hann lært að lesa, og var það eina
menntunin, sem hann öðlaðist í
íoreldrahúsum, því að á því sama
ári stóðu Grikkir í styrjöld við
Tyrki, og var því grísku fólki í
Smyi-na ekki til setunnar boðið.
Onassis var einn af þeim, er tókst
að flýja borgina, en foreldrar hans
urðu eftir og voru myrt ásamt
fjölda annari# Grikkja.
í Konstantínópel tókst Onassis að
fá vinnu sem léttadrengur á §kipi,
sem liélt þaðan til Buenos Aires.
Launin um borð voru 1 shiilingur
á dag.
Þegar til Buenos Aires kom, leit-
aði Onassis þegar landvistarleyfis
sem pólitískur flóttamaður, og fékk
það. Fékk hann brátt vinnu við
simavörzlu að næturlagi, en fjór-
um mánuðum síðar hitti hann þar
landa sinn og slóst í félag með hon
um sem tóbaksinnílytjandi.
Notfærði sér kreppuna.
ONASSIS
unurn, neitaði Onassis, en sendi þess
í stað önnur skip sín á sömu slóðir
til að keppa við leigjendurna.
Fræðsmenn og
fornar grafir
Sjálfsagt mundi það nú-
tíma þjóðfélag, er ekki gæti
bent á nokkra fræðimenn í
sinni þjónustu, verða lítils
metið bæði út á við og eins
af þegnunum sjálfum, ef þeir
hefðu öðlast lágmarksmennt
un á Evrópiskan mælikvarða.
Enda eru flestar þær fræði-
greinar, er menn leggja á sig
margra ára nám til að öðlast
sérþekkingu í, þess virði, sem
þeim er fórnað. Svo lengi
sem þjóðarbúið getur séð af
handafli þeirra,, sem fræði-
mennskuna leggja fyrir sig.
Það virðist því liggja ljóst
fyrir, að hér sé um undir-
stöðu hvers þjóðfélags að
ræða. Fræðimennirnir varða
gjarna veginn á sinni tíð og
-i ef til vill um framtíð, ef þeir
hafa borið gæfu til að leggja
leiðina, þar sem kynslóðir
geta gengið. En nú er því
svo farið með fræðimennsk-
una, sem flesta hluti aðra að
of djúpt má seilast með aus-
una í brunninn, og það finnst
mér að komið hafi fyrir í Skál
holtj s. 1. sumar, er fræði-
menn hófu að grafa upp hin-
1 ar fornu biskupagrafir þar,
ásamt fjölda annarra hvílu-
staða manna og kvenna.
Þarna varð hefðbundin frið-
helgi að víkja úr vegi fyrir
kaldsinnaðri fræöimennsku,
án allra skýringa á nauðsyn
eða notagildi slíkra verka.,
Rómverjar hinir fornu, sem
þóttu nú mörgum dyggðum
meira skarta en mannkærleik
100 milljónir þunda.
Álitið er að auður Onassis sé nú
eitthvað nálægt 100 millj. sterlings 1 0g friðsemi, virtu grafir fram
punda, þótt erfitt sé að segja ná- iigínna fullkomlega, hvort
kvæmiega um það, þar sem skip | sem þar hvildu vinir eða ó_
Onassis var ekki fyllilega ánægð ■ kans elu skráð í fjölmörgum lönd ^ vinir. Þeir virðast hafa kom-
ur með að vera í félagi við annan, |um Iielms- hm samninga þá, er; jg auga á þá staðreynd, að
svo áð strax og hann hafði safn-Hann hefir nýlega gert við stjórn j gröfin. er lokaþáttur hvers' Og
að sér 2000 pundum, sem ekki tók Saudi-Aiabíu, og umtal það, er þeii j eing hér í heimi, hvort sem
mjög langan tíma fyrir tóbakskaup vakið, segii Onassis: „Ég hann hefir þreytt gönguna
mann í Suður-Ameríku á þeim ár- , stelld á eigin fótum, á enga vini og ; lengur ega skemur. Þangað
um, setti liann á stofn sitt eigið ellSa óvini, aðeins keppinauta. Ég ^faha menn gjarna með sér
fyrirtæki og blómgaðist það vel. Ier írials maður og geri það sem , . Erlni sem heim hafa kær-
M* vai » ii» 8,m-'»ér «nl... „ „ »5 W- Kf, ,1
all, átti hann 250 þús. punda, og mmir standast ekki^ samkeppnma, jafnvel ekki sinum nánustu
var það einungis því að þakka, hve I)a er þeirra skaði, en ekki
hann sýndi frábæra kaupsýslu- minn, að þeir verða undir í bar-
hæfileika. Þetta var á kreppuár- áttunni."
unum, og notfærði Onassis sér það,'
að fjölmörg fyrirtæki, sérstaklega ^ rv
þó skipafélög, voru í fjárkröggum
og þess vegna.fús til að selja skip
sín fyrir hálfvirði eða minna.
Innan fárra ára hafði hann kom
ið sér upp dálitlum flota olíuskipa,
sem hann hélt gangandi með því
að bjóða lægri farmgjöld en nokk-
ur önnur skipafélög. Þetta var
honum kleift vegna þess, að hann
harðneitaði að ganga í nokkurn
félagsskap skipaeigenda og skráði
þessum aðgerðum Onassis. Banda- | slilP sin avaPt 1 þeim löndum, sem
ríkjamenn, sem Onassis hefir ekki skattar útgerðarmanna voru minnst
enn tekizt að útiloka algerlega frá lr-
olíuflutningum frá Saudi-Arabíu,
munu hins vegar tapa um 30 millj.
dollara, en sú upphæð mun, að á-
liti fróðra manna, þrefaldast á
næstu þrem árum. Auk þess hefir
hann gert ítölskum og líberískum
útgerðarmönnum slæman grikk,
með því að bjóða Saudi-Arabíu-
mönnum endurgjaldslausa innan-
landsflutninga á olíunni.
Keypti skip fyrir stríð.
Fyrir síðustu styrjöld lágu hundr-
uð olíuskipa ónotuð í höfnum víðs
vegar um heim. Nokkur þessara
skipa fékk Onassis keypt fyrir sára
lítið verð og leigði síðan út um
heim til langs tíma í senn. Þegar
farmgjöldin lækkúðu og leigjend-
urnir vildu ólmir rifta samning-
Kennara námskeið
um mánaðamótin
stofni af fjalli og sett óhrædd
ir á eins margar gimbrar og
geta leyfir. Ef til vill hefir
mönnum heldur aldrei verið
j það eins ljóst og nú, hvert
J Grettistak fjárskiptin eru,
en því Grettistaki hafa bænd
j ur og hið opinbera lyft í sam
eiginlegu átaki. Þannig geta
ríkið og félagssamtök ein-
j staklinga unnið stórvirki sam
an.
Heilbrigður sauðfjárstofn
og hin mikla aukning sauð-
í samráði við stjórnir Sam
bands ísl. barnakennara og
Stéttarfélags barnakennara í
Reykjavík og með samþykki
fræðslumálastjórnar er ákveð
ið að efna til námsskeiðs í
Æteykjavík fyrir barnakenn-
ara, dagana 28. sept til 1.
okt. að báðum dögum með-
töldum. Kennsla fellur nið-
ur í barnaskólum Reykjavík
ur þessa daga samkvæmt
leyfi fræðslumálastjórnar.
Viðfangsefni námskeiðsins
er lestur og lestrarkennsla í
barnaskólum.
Barnakennarar utan Rvík-
ur eru velkomnir á námskeið
ið, en æskilegt er að þeir til-
kynni þátttöku sína i skrif-
að njóta. Þeir eru aftur orðn
ir börn, sem raða leikföng-
unum snyrtilega saman áður
en gengið er til hvílu. Með
þá trú á framtíðina að hún
fótum troði ekki þeirra síð-
asta vilja, þótt enginn verði
þá lengur til að andmæla
slíku. Kirkjur og kirkjujarð-
ir hafa nú um langan aldur
verið rúiiar flestu því, sem
nokkurs er nýtt úr kaþólsk-
um sið, enda mun nú fátt
orðið um gersemar á Skál-
holtsstað, hinu forna höfuð-
bóli sunnlenzku biskupanna.
Því mundi mér þykja það vel
til fallið að ekki yrði seilzt í
jörð niður efth’ beinum Páls
Jónssonar biskups, sem ver-
ið mún hafa í fremstu röð
slíkra, eftir því sem sagnir
og atvik greina frá, til að
flytja þau burt af Skálhoíts-
stað til langdvala annars
staðar, heldur verði hafizt
handa um byggingu veglegr-
ar kirkju í Skálholti og und-
ir kór verði komið fyrir bein'
um Páls biskups og annarra
Skálholtsbiskupa, er hlotið
hafa önæði í þessari herferð
fjárræktarinnar samfara
hinni geysilegu ræktun og vél j stofu Fræðslufulltrúa, síma ræðimennskunnaT Hér"á öld
væðingu landbúnaðarins síð 7052 eigi síðan en mánudag- íiæöimennsKunnai- a 01cl
ustu árin eru ótvíræð vitni1 inn 27. sept.
um það, að nýtt blómaskeið j Námskeiðið verður sett í
er að hefjast í íslenzkum Laugarnesskólanum mánudag
landbúnaði. Að baki er erfið- j inn 27. sept. n. k. kl. 4 síð-
ur hjalli og að vísu óþrjót- degis, en daglegur starfstími
andi verkefni, en jafnframt vergur kl. 9—12 árdegis.
hyllir undir betri afkomu-j Fra skrifstofu fræðslufulltr.
skilyrði og nýja sigra, sem1
vinnast fyrir stórvirki á sviði
landbúnaðarins allra síðustu
árin.
Auglýsið í Tímanum
um áður, mundi Biskups-
tungnamönnum og öðrum
Sunnlendingum, hafa þótt
þyngjast- fyrir dyrum, ef bú-
iö hefði verið að Skálholts-
stað sem nú er. Hver veit
nema enn Þá lifi í gömlum
glæðum suður þar. Ekki tel
ég að Skagfirðingar og aðrir
norðanmenn mundu án and~
(Framhald á 6. síöu.)