Tíminn - 02.12.1954, Page 6

Sauðfjárræktarbúið
á Hrafaikeisstöðum
Fréíísr. Tárnans raeSisr vl® Helga Slssraldss.
TÍMINN, fimmtudaginn 2. desember 1954.
273. blaS,
Ég var staddur að Hrafn-
kelsstööum nú fyrir skömmu
og átti þá tal við Helga Hai-
aidsson, bónda þar, en hann
hefir haft sauðf,arræktar-
bú unda.nfarin á... Þetta var
í október og vc. u þarna einn
ig staddir sauia daginn Jón
bóndi 1 Hre: phólum og Guð-
mundur boudi í Núpstúni, en
þeir haft a hendi eftirlit og
vigtun .jarins á fjárræktar-
búi Heíga.
Méi uatt þá í hug að spjalla
Jític eitt við Helga um fjár-
iæktuna og fylgjast með vigt
ili j.
— Hvenær stofnaðir þú
ijárræktarbúið hér, Helgi?
— Ég byrjaði með 10 ær
árið 1921. Þær keypti ég úr
Mývatnssveit og Bárðardal í
Þingeyjarsýslu. Þann stofn
hafði ég þangað til skorið
var niður. Árið 1934 var bú-
inu hreytt í fjórðungsbú fyr-
ir Sunmendingafjórðung.
— Evað hefir þú selt marga
kvnbotahrúta?
• ■ Það got ég ekki sagt um
iijótu bragði, en síðasta ár-
,ð fyrir mæðiveíkivarnirnar
seldi ég 18 hrúta til lífs á víð
og dreif um svæðið, allt vest
ur á Skógaströnd og austur
undir Eyjafjöll. En síðan
varnirnar komu hefir öllu
verið haldið föstu, svo að
ekki hef'r verið hægt að selja
kynbótahrúta til lífs út úr
sveitinni að heita má.
Mcðalvigt fjárins.
Þegar vigtun fjárins var
lckið var reiknuð út meðal-
Eiiggand vasin
ÞýzkaSand 3-1
í gær fór fram landsleikur
i knattspyrnu milli Englands
cg Þýzkalands, heimsmeist-
aranna, og var háður á Wem-
bley-leikvellinum í London.
England hafði mikla yfir-
burði, en vann þó aðeins með
3—1, úrslit, sem ekki gefa
mikið til kynna um gang
leiksins, sem England átti
um 80% af.
í þýzka liðinu léku aðeins
þrír þeirra, sem voru í heims
meistaraliðinu frá í sumar,
þeir Fosipal, Liebrich og Kol-
hmeyer, en í sta,ð hinna átta
léku ungir, óreyndir J.eik-
menn. Enska liðið var þann-
ig skipað: Williams (Wolves)
— Staniforth (Hudds) —
Byrne (ManchUtd) - Philips
(Porthm.) - Wright og Slater
(Wolves) — Matthevs (Black
pool) — Bentley (Chelsea)
— Allen (WBA) — Shackel-
ton (Sunderland) og Finney
(Preston).
Fyiri hálfleikur var mjög
vel leikinn, liðin skiptust- á
upphlaupum, og var greini-
. lega mun meiri þungi í ensku
sókninni. Þýzka vörnin tók
hins vegar vel á móti, enda
bezti hluti liðsins, og þar
mynduðu þeir þrír öftustu
vörn, sem áður eru nefntíir.
Þó átti Kolhmeyer oftast í
miklum erfiðleikum með Mat
thews, sem lék nú einn sinn
allra bezta leik, og er þá i
langt jafnað. Var hann bezti
maöur enska liðsins. England
skoraði eitt mark fyrir hlé,
cg var þar að verki anrað
hvort Fmney eða Bentley.
(Prambald 6. 10. bI5u)
vigt þess, og var hún eins og
hér segir: Meðalvigt fullorð-
inna hrúta 110 kg. Þyngsti
lirútur 115 kg. Meðalvigt á
fuliorönum ám 75 kg. Þyngsta
ær 87 kg. Meðalvigt á vetur-
gömlum ám 66 kg., Þyngsta
vcturgömul ær 76 kg. Meðal-
vigt íambhrúta, einlembinga
50 kg. en tvílembingshrúta
og hrúta undan gimbrum 45
kg. Meðalvigt annarra lamba
var 41 kg. Yfirleitt virtust
mér lcmbin heldur smá en
feit og vel vaxin.
Meðalvigt ánna var ná-
kvæmlega hin sama og 2.
maí í vor.
Fcöurkostnaður reyndist á
kind um 200 kr. og séu lömb-
in reiknuð eftir lifandi vigt
9 kr. kg. eins og Helgi seldi
nokkur lömb í haust til lífs,
þá reynist arður af ein-
lembdri á 450 kr. en af tví-
lembdri 810, og er það brúttó
hagnaður, en allur kostnað-
ur annar en fóður er jafn af
tvilemdum og einlembdum
ám. Nettó-hagnaður eftir ein
lcmbda á verður þvi 250 kr.
en eftir tvílembda 610 kr.
miðað við fóðrið en að sjálf-
sögðu er um mikinn anran
kostnað að ræða, sem ekki
er hægt að telja fram í fljótu
bi-agði, svo sem öll hirðing og
margt fleira. G. M.
ser
a
Þorsteinn oddviti á As-
mundarstöðum sendir mér
þriðju grein sína í Tímanum
16. f. m. — og hana ekki blíða
— en tilefnið er enn sem
fyrr það að ég benti á að
jafna þyrfti metin milli
þeirra sem í sveit búa og
hinna, sem bæi byggja, svo
fólksflótti úr Ásahreppi og
öðrum góðsveitum nái ekki
að tæma þær.
Að vísu hefir hann nú flú-
ið frá öllum rökræðum og
gefist uPP við að þræta fyrir
það að jarðir hafi lagzt í cyði
í Ásahreppi, enda vonlaust
verk að neita bláköldum stað
reyndum. Hins vegar ferst
honum á flóttanum líkt og
skapbráðum strák að grípa
upp • taðköggla og kasta að
mér með ókvæðisorðum.
Út af orðafiaumi oddvit-
ans, eru aðeins tvö atriði,
sem ég sé ástæðu til að á-
rétta enn á ný:
1. Þær jarðir, sem oddviti
Ásahrepps hefir staðið að
kaupum á fyrir hönd sveitar
sinnar liggja allar í eyði. Svo
segja má að spor oddvitans
hræði þar sem annars staðar.
2. Ef nokkur tilhæfa væri
í þvi, sem hann nú ber fram,
en hefir aldrei heyrst fyrr,
að hann hafi getað útvegað
ábúanda á eyðijörðina Rifs-
halakot, myndi hafa verið
skylt lögum samkvæmt að
Framh. a 10. slðu
G. Þ. hefir sent mér smápistil, þar
sem hann svarar Kolbít þeim, er
ræddi um mæðiveikivarnir í Skaga
firði fyrir nokkru:
„Einhver, sem kallar sig „Kolbít“,
hefir í bað'stofuhjalinu 23. þ. m.
gert að umræðuefni framkvæmdir
þær, sem gerðar voru í sambandi
við uppkomu mæðiveikinnar í
Hjaltadal nú í haust. Gefur hann
í skyn, að framkvæmdir hafi verið
gerðar að lítt athuguðu máli, og
ljsir staðháttum á þann veg, að
ókunnugum getur sýnzt, að ákvarð
anir sauðfjársjúkdómanefndar séu
hin mesta ráðleysa, er bendi til
fyllsta kæruleysis.
Það sanna í þessu máli er, að
strax og mæðiveikin var sönnuð í
Hlíð í Hjaltadal fór sérfræðingur
nefndarinnar, Guðmundur Gisla-
son, læknir, norður og kynnti sér
allar aðstæður. Eftir þá athugun
lagði hann eindregið til að fé af
þeim tveim bæjum, Kjarvalsstöðum
og Kálfsstöðum yrði slátrað auk
Hliðarfjárins, ef verða mætti að
það hefti frekari útbreiðslu veik-
innar. Höfðu þeir kunnugir menn,
er rætt var við um málið, þar á
meðal oddviti hreppsins, fullyrt, að
nánastar samgöngur á sauðfé hefði
jafnan verið á milli þessara bæja.
Bændur þeir, sem þarna áttu hlut
að máli voru sem von var tregir
til að slátra f.é sínu. Komu þeir
hingað suður til.umræðná og samö
inga um málið. Við þær umræður
mótmæltu þeir þvi ekki, að þeu-ra
fé hefði haft nánasta samgang við
Hlíðarféð. Hitt bentu þeir réttilega
á, sem raunar var vitað áður, að
samgöngur við fé af fleirl bæjum
hafa átt sér stað.
En þessi framkvæmd er aðeing
gerð sem tilraun um heftingu á út-
breiðslu veikinnar, enda lítt fært, nð
ráðlegt að öllu athuguðu, að ráðasti
i stórfelldar framkvæmdir að svd
komnu máli.
Hvað snertir fjárhagslegan skaðá
þeirra bænda, sem urðu að skerá
niður fé sitt, þá hafa bætur fyrh?
það verið ákveðnar, að vandlega ati
husuðu máli, og eftir ítarlegar við-
ræður við hlutaðeigendur með þaS|
fyrir augum að þeir fengju tjón
sitt uppborið að fullu.
Það er að sjálfsögðu auðvelt aS
koma fram með aðfinnslur á franj
kvæmdum í málum eins og þessu,
sem jafnan hljóta að orka tvímælis,
þar sem svo örðugt er að vita, hvaðl
réttast er að gera. En hitt er ámælia
vert, að gera hlut þeirra, er vand-
ann hafa með höndum, verri eö
aðstæður eru til, og hafa þó ekki
neinar nýtar tillögur til úrbóta fram
að færa í staöinn". , j
Botninn verður sleginn í baðstofu
hjalið í dag.
Starkaður. í
NORÐRA-bækur
Þjéðlífslýsiiigar - Þrekraysiir - Hetjissagnir - ÆvSþætiir
.★ Skyggnzt ura af heimahlaði.
Æviþættir Þorbjörns bónda Björnssonar í Geitaskarði.
í þessari athyglisverðu bólc skyggnist stórbrotinn hún-
vetnskur búhöldur um af heimahlaði sínu. Bókin er
rituð á kjarnyrtu .máli, er ber glögglega með sér hinn
sérkennilega persónuleika höfundar, hins lífsreynda
reynda manns, er staðið hefir af
sér mörg válynd veður.
★ Þegar kóngsbæna-
dagwrinn týndist.
Sögur og skyndimyndir eftir Helga
Valtýsson rithöfund. Lífið sjálft
heíir sagt höf. þessar sögur — og
það syngur ekki eftir annarra
nótum.
★ Blendnir menn
og kjarnakonur.
Sögur og sagnaþættir skráðir af
Guðmundi G. Hagalín. Snilligáfa
höfundar meitlar fram í riti þessu
óvenjulegar persónulýsingar,
þróttmiklar og kjarnyrtar, er
margar tengjast harðskeyttum á-
tökum og órlagaríkum atburöum
xrá löngu liönum tímum.
★ Sýslu- og sóknalýsingar II, Skagafjarðarsýsla.
Þær eru gefnar út með sama sniði og sóknalýsingar
Húnavatnssýslu er út komu 1950. Pálmi Hannesson og
Jakob Benediktsson sáu um útgáfuna. — Allir þeir, sem
unna þjóðlegum fræðum, ættu að gæta þess að eignazt
þetta merkilega heimildarrit um dýrmætan sögulegan
ijársjóð.
★ Einn á ferð — og oftast ríðandi.
Sigurður Jónsson frá brún er landskunnur ferðamaður.
Víða hefir hann ratað, farið lítt troðnar götur, og oft-
ast ríðandi. Hér birtast ferðaminningar hans um vel-
fiestar sveitir landsins, myndskreyttar af Halldóri Pét-
urssyni, listmálara. j
k Þegar veðri slotar.
Endurminningar Kristjáns Sig-
urðssonar kennara frá Brúsastöð-
um í Vatnsdal. Hér eru dregnar
fram fjölbreyttar myndir hins þög
ula og sérstæða þjóðlífs fyrr á tím
um.
k Þeir spáðu í stjörnurnar.
Frásagnir af merkustu hugsuðum
vesturlanda, eftir Gunnar Dal.
Hann segir ævisögur þessara
manna, sem svo mjög hafa mótað
allan hinn andlega heim okkar,
skýrir frá lífsviðhorfum þeirra og
baráttu. Fróðleg bók og skemmti-
leg fyrir unga sem gamla.
★ Dauðsmannskleif.
Sannsögulegir þættir frá liðnum
öldum, skrásettir af Jóni Björns-
syni rithöfundi. Hér kynnast menn sérkennilegu fólki
og sterkri skapgerð.
★ Unglingabæknr.
Benni í Afríku nefnist ellefta bókin af hinum vinsælu
Benna-bókum í þýð. Gunnars Guðmundss., yfirkennara.
Stúart litli. Bráðskemmtileg ævintýri með 94 teikni-
myndum. Anna Snorradóttir þýddi bókina.
Bókaútgáfan NORÐRI ^sthóií 101 — Reykjavík