Tíminn - 29.03.1955, Blaðsíða 4

*
TÍMINN, þrigjudaginn 29. marz 1955.
73. blað,
Leikritasafn - Félagsheimiii
Árið 1950 hóf Menningar-
sjóður útgáfu leikritasafns
og hefir nú gefið út alls 10
bindi. Er útgáfan mjög smekk
leg að öllum frágangi og afar
ódýr. Er áskriftarverð allra
heftanna, sem komin eru, að
ems kr. 178,00, og auk þess
fá félög, sem gerast áskrif-
endur að 10 eintökum eða
íleirÁ 10% afslátt frá út-
söluverði.
Það má vitanlega enda-
laust deila um val leikrita í
slíka útgáfu og verður aldrei
valið svo að öllum líki allt
það, er kemur. En geti áfram
hald orðið á þessari starfsemi
Menningarsjóðs má öllum
vera ljóst, að innan skamms
er hér um sltkt safn að ræða,
að úrval við hæfi hinna ólík-
ustu leikkrafta og aðstöðu,
er fyrir hendi. Er enginn efi,
að nú þegar eru í leikritasafn
inu leikrit við hæfi lítilla leik
félaga og annarra hliðstæðra
samtaka, jafnframt því sem
þar eru viðfangsefnf full-
sæmandi hvaða leikhúsi sem
er.
Leikritaútgáfa Menningar-
sjóðs má því vera mikið gleði
efni öllum leiklistarunnend-
um í landinu, þeim sem við
leiklist fást, þeim er leikhús
sækja og ekki síður hinum,
sem að vísu eru allt of fáir,
sem njóta þess í ríkum mæli
að lesa leikrit. Það er undar-
leg „ímyndunarveiki“ sem
þjáir marga, jafnvel bókelska
lesendur að leikrit séu alls
ekki til lesturs. Og það myndi
breyta mjög viðhorfi til leik-
listar og leikbókmennta yfir-
leitt, ef menn yrðu læknaðir
af þeim sjúkdómi og fengj-
ust til þess að lesa leikrit
eins og aðrar bókmenntir.
Það virðist augljóst, að
fyrst og fremst öllum leik-
félögum, ungmennafélögum
og öðrum samtökum, er hafa
leikstarfsemi með höndum
ber að vera áskrifendur að
Leikritasafni Menningar-
sjóðs. Einnig að sjálfsögðu
ollum lestrarfélögum og
bókasöfnum. En öllum bóka-
og listarunnendum ber líka
að leggja svo hönd að verki
að þessi útgáfustarfsemi
þurfi ekki að falla niður.
Hinsvegar gerir útgefandi ráð
fyrir að svo verði ef áskrifend
um fjölgar ekki að veruleg-
um mun.
til starfa, sem og rétt er. Nú
er hins vegar að gerast ann-
ar hlutur, sem einnig er gegn
merkur og fer í sömu slóð,
en það er bygging hinna nýju
glæsilegu félagsheimila út
um allt land til sjávar og
sveita. Standa íbúar þessara
staða í mikilli þakkarskuld
við þá menn, er að því stóðu
að koma þeirri löggjöf á, erj
gerir þetta kleift og eins fyr- j
ir þann skilning þeirra, að |
vandað leikhús í Reykjavíkj
yrði sem skipbrotsmenn á i
(Pratnhald á 6. bí3u1
Hitaveitan í Hvera-
gerði senn fullbúin
Frá fréttaritara Tímans
í Hveragerði.
Hin nýja hitaveita í Hvera
gerði er nú senn fullbúin og
er verið að taka hana í notk
un. Var hleypt á nokkurn
hluta kerfisins fyrir nokkr-
um dögum, þar á meðal um
500 fermetra gróðurhúsa og
reyndist kerfið vel. Þetta mun
vera eina hitaveitan á land-
inu, sem er með hringrás.
Næstu daga verður gengið til
fulls frá hitaveitunni og vatn
inu hlevpt á allt kerfið.
teb
Atriði úr öðrum þætti í Fjalla-Eyvindi: Jónheiður Scheving
í hlutverki Guðfinnu og Sigurgeir Scheving (sonur Jónheið-
ar) í hlutverki Arngríms holdsveika.
2500 manns sáu Fjalla-
Eyvind í Vestmannaeyjum
Uppsetnlng' og flutnlng'ur með ágætum
Undanfarð hefir Fjalla-Eyvindur eftir Jóhann Sigurjöns-
son verzð sýiidur í Yestmannaeyjum wndir Ieikstjórn Hösk-
uldar Skagfjörðs. Aðsókn að leiknum hefic verið mjög góð,
eða húsfyllir á fimm sýningum. Húsið tekur tæp 5 hundruð
í sæti og hafa því um tvö þúsund og fimm hundruð manns
séð leikritið.
Mikið hefir verið um það
talað, hve merkum áfanga
var náð er Þjóðleikhúsið tók
Umsagnir Vestmannaeyja-
blaðanna eru mjög lofsamleg
ar. Segja þau að uppsetning

B R Y T I
Bryti óskast á millilandaskip. Umsóknir ásamt
upplýsingum um fyrri störf sendist afgreiðslu blaðs-
íns fyrir 6. apríl, merktar „BRYTI“.
5 mínútna suöa og
dásamleg súpa tiibúin
Fjölskyldunni mun smakk-
ast hin bragðgóða súpa
búin til úr úrvals efnum.
Biðjið um „H0NIG“ kjúklingasúpu
ES25
leikritsins sé öll með glæsi-
brag, og ótrúlegt hve vel hafi
tekizt, þegar miðað er við
allar aðstæður. Segir þar enn
fremur að Höskuldur Skag-
fjörð hafi með sviðsetningu
sinni og leikstjórn unnið af-
rek, sem lengi muni í minn-
um haft. Sýnt sé af þessu
verki, að hægt sé að setja á
svið í Eyjum svo að segja
hvaða leikrit, sem vera skal.
Höllu og Eyvind léku þau
frú Unnur Guðjónsdóttir og
Loftur Magnússon. Björn
hreppstjóra lék Jóh. Björns-
son og Arnes lék Höskuldur
Skagfjörð. Leiktjöld málaði
Sigfús Halldórsson.
Sýnt verður af þeim viðtök
um, sem leikritið fékk í Eyj-
um að uppsetning þess og
flutningur hefir gengið sam-
kvæmt beztu óskum. Blaðið
hafði snöggvast tal af Hösk
uldi Skagfjörð í gær, og lét
hann vel yfir förinni. Sagði
hann að ein sýning væri fyr
irhuguð enn i Eyjum. Heyrst
hafði að leikritið myndi
verða sýnt í landi, en aöspúrð
ur kvaðst Höskuldur ekkert
geta um það sagt aö svo
stöddu máli.
Sveinn Sveinsson frá Possi kveður
sér hljóðs og kemur vlða við:
Erindin, sem Magnús Finnboga-
son frá Reynisdal flutti í útvarpíð
um daginn, um sjóslysin í Mýrdal,
og öll þau sjóslys frá þeim tíma,
sem hann talaði ekki um, ættu að
minna menn á að byrja ekki að
nýju sjóróðra með söndunum, svo
hættuleg sem sú atvinna hlýtur allt
af að vera. Því þótt tæknin sé orð-
in mikil til að bjarga strandmönn-
um úr sjávarháska, þegar skip
stranda, þá er það allt annað en
með opnu bátana við brimgarðinn,
þegar þar vill til slys með því að
skipin hvolfa á augnablikinu, og ef
ekki er hægt að bjarga á næsta
augnablikinu, þá er búið með það,
eins og kunnugir vita.
En nýja tæknin bjargar þessum
plássum á annan hátt, svo sem
með því, að nú eru allar vörur —
að og frá verzlunum í þessum pláss
um — fluttar landleiðina með bíl-
um, og jafnvel loftleiðina með flug
vélum. Og öll heimili við þessa sjáv
arsiðu geta fengið nýjan fisk, fryst-
an eða ófrystan, með þessum far-
artækjum, og ég tala nú ekki um
þar sem mjólkurbílar gangá heim
í hlað. Menn hafa þvi nú seir.ni
árin notað sér þessi þægindi og
að mestu hætt sjóróðrum á þess-
um hættulegu stöðum. En í vetur
heyrðist, að áhugi hefði vaknað
hjá mönnum með sjóróðra á þess-
um hafnfausu stöðum. En svo sem
þessir sjóróðrar voru lífsnauðsyn
í þá daga, þegar vegleysurnar, og
hungrið þrengdi að fólkinu, þá er
það nú jafn ónauðsynlegt að hætta
lífi sínu, að þarflausu, á þennan
hátt. Annars get ég vel sett mig
inní það, “að bændur, sem voru
vanir að róa, langi að skreppa út
á sjóinn, þegar hann er vatnsdauð-
ur, en ábyrgðin hvílir á þeim sjálf-
um fyrir þeirra heimili. Það sýnir
sig svo oft, að það eru mennirnir
sjálfir, sem ráða sínum verkum, til
góðs eða tjóns, happa eða óhappa.
Hvað sem trúarmálum líður að
öðru leyti. Þá sýnist, að mönnum
sé gefið allt þetta frjálsræði, til
sinna verka. Það er því mjög óvar-
legt að láta oftraust á forsjónina
ráða verkum sínum.
Þetta er mín skoðun á þessum
málum og ég hygg, að svo sé með
fleiri eldri menn. Það er svo margt
skýrara fyrir manni, þegar maður
er orðinn gamall en meðan maður
var ungur, og reynslan með sín-
um höppum og óhöppum hefir kennt
manni margt f lífinu, sem maður
gæti verið ungdóminum til leið-
beiningar um að éinhverju leyti eins
og ég hef áður skrifað um.
Nú stendur búnaðar- eða bænda-
vikan yfir í Ríkisútvarpinu, og er
þar að vonum margt sagt, bændum
og fóikinu til leiðbeiningar. En verst
er, ef fólkið sjálft vantar áhuganns
en tíminn er vel valinn fyrir bænd-
ur og fólkið í sveitunum. Líka ferð-
ast ráðunautar B. í. ifm sveitirn-
ar, bændum til leiðbeiningar. Það
vantar ekki, að Búnaðarfélag ís-
lands reynir á flestan hátt að leið-
beina og hvetja bændur. til. dáða
og fólkið í sveitunum, enda eru rækt
unarmál sveitanna á hraðri fram-
farabraut, með vélatækni og áburð-
armagni. Nýlega var iesin upp í.
útvarpið skýrsia um nýbýlin, sem
er merkilegt átak landbúnaðarins,
en ég saknaði þess, að landnáms-
stjórinn, Pálmi Einarsson, las ekki
upp sjálfur skýrslu sína,- eins og
hann er skemmtilega máli farinn;
Ekki alls fyrir löngu sat hér í
Rvík í margar vikur húnaðarþing.
Eins og gefur að skilja- sátu það
margir gegnir menn. 'En annars
finnst mér og fleirum, sú stofnun
vera óþörf vegna þess, að búnað-
arþing getur ekkert gert, nema það
sem Búnaðarfélag íslands. getur
gért, og á að gera.
Búnaðarfélag íslands er sá réíti
framkvæmdarliður milU landbún-
aðarins og Alþingis, með ályktanir
og tillögur, viðvíkjandí' landbúnað-
inum, og það þótt búnaðarþihg sítji
i Reykjavík vikum saman; ■»etta-
vita menn ósköp vel, þótt það sé
látið kyrrt liggja, eins og:sumt 'ahii-''
að, sem mætti spara að skaðiaiisu.-
Ríkisútvarpiriú virdi ég 1 rriega
segja þetta: Útvarpssagan, seni nú
er í lestri, er það svört lýsing af
lífinu, að sjálfút lestrarmeistarinn,
Helgi Hjörvar, getur ekki gert ’iiána
skemmtilega. Útvarpið héfir vist
alltaf reynt að fá góða íesará til
að lesa passíusáimaha; og Héfií’bað
heppnazt furðu vel, einS' o^' það
er mikill vandi að iesa þáÍÚn bezt
hefir það nú tekizt með sé'rá1 ’Jón
Guðjónsson. Hann er- Öruggur f
lestri, og málfarið prúðmannlegt
til sálmalestrar. Ef hann les á þráð,
er þá ekki hægt að notá það eftir-
leiðis? Pastumessa annan hvetrn
miðvikudag finnst mér ekkert þýða,
úr þvf það er þá ekki á hverjum
miðvikudegi.
Er ég var að ervia við framan-
ritaðar línur, kom í Morgunblaðinu
fréttapistill írá Vík, þar sem sagt
er frá aðalfundi slysavarnadeildar-
innar „Vonin“. Var á þeim fundi
samþykkt að skipa þriggja manna
nefnd, er hafi til athugunar á hvern
hátt mundi bezt ráðið fram úr því
öryggisleysi, sem rikir í sjósókri
manna frá hinni hafnlausu suð-
urströnd. Þetta sýnir tvennt í serm:
Að áhugi er vaknaður fyrir sjó-
sókn í Mýrdal og að menn vilja
jafnframt reyna að forða slysum.
En öryggið verður bezt tryggt með
því að nota sér nýtæknina, eins
og fyrr segir í þessari grein, en
stunda alls ekki sjósókn, allt frá
Mýrum í A-Skaftafellssýslu til
Landeyja í Rangárvallasýslu.
Við þökkum Sveini frá Fossi pistil
hans og Ijúkum svo baðstofuhjal-
inu í dag.
Starkaður.
SS5S«S$SSSSS$SS$$SSSS$SSS$SS«íS$S$S$SS5SSSSCSS5S$S$$S$5SS$SSSS$$$SS$S«$t
Ódýr vatnsglös
og bollapör
s. Arnason & Co.
Símar 5206 og 2201 ;
CSSSSSSSÍSSSSSSSSSSSSSSSSSÍSSÍSSSSSSSSSÍSSSSSÍSSSÍSSSÍSSSSSSÍSSÍSSSSSSSa