Tíminn - 16.04.1955, Blaðsíða 4

TÍMINN, laugardaginn 16. apríl 1955.
85. blað.
jóhann Guðjónsson, Leirulæk:
Orðið er frjálst
Skattfrelsi sparifjár og nýtt búfjármat
Á Alþingi 1953—54 voru
eins og kunnugt er gerðar
'breytingar og lækkanir á
sköttum tH ríkisins. Breyt-
Ingarnar, sem gerðar voru,
lita út fyrir að valda straum
úvörfum í skattamálum þjóð
arinnar. Hingað til hafa
stjórnmálaflokkarnir, flestir
eða allir, haldið fram að
beinu skattarnir væru lagðir
á eftir tekjum og eignum
manna, en tollarnir kæmu
Átiun harðara niður á fátæku
iólki. Þessi skoðun virðist þó
hafa breytzt, ef dæma má eft
:ir afgreiðslu skattamálanna
á síðasta Alþingi. Það sem
Átiesta undrun hefir vakið, er
;að þingið samþykkti að gera
allt sparifé í lánstofnunum
og vexti af því skattfrjálst og
andanþegið framtalsskyldu.
Hér má segja, að ekki sé lengi
;að skipast veður í lofti, því
;að fyrir fáum árum var varið
stórfé úir ríkissjóði, til að leita
appi peningaeignir manna
við hina svonefndu eignalcönn
un. En árið 1954 leysh Al-
þingi framteljendur undan
þeirri skyldu að þurfa að
telja fram peninga, sem væru
:i bönkum, innlánsdeildum eða
sparisjóðum, og jafnframt
vexti af þeim.
Því hefir verið haldið fram
;að skattfrelsi þetta væri til
þess að ýta undú- sparnað 1
íándinu. En hvað mætti segja
am þá, er eiga peninga inni,
i. d. hjá verzlunum eða hjá
einstökum mönnum. Eru það
ekki sparaðir peningar?
Mörg kaupfélög hafa veru
.'iegan hluta af veltufé sínu
:frá viðskiptamönnum sínum,
án þess að það standi í inn-
iiánsdeildum, og borga verzl-
e.nir vexti af því. Þetta fé er
ekki skattfrjálst né heldur
'i’extir af því.
Þá eru það þeir, sem lána
einstaklingum peninga, ef til
'till með innlánsvöxtum. T. d.
ef bóndi seldi barni sínu jörð
og til að gera það möguiegt,
'iánaði hann andvirðið með
‘nnlánsvöxtum. Fé það, sem
'pannig er lánað, yrði að borga
af bæði eignar- og tekjuskatt.
Hverjar eru ástæðurnar fyr-
:r slíku ranglæti?
Hér eru reknir hagsmunir
.tiilliliðanna á freklegasta
nátt. Ákvæði þetta, er senni
ega sett tú að fyrirbyggja
að menn fái fé að láni hjá
rinum og vandamönnum, er
æörgum hefir orðið til hjálp
ar og losað þá við að borga
aina okurháu vexti bank-
inna.
Því hefir oft verið haldið
:fram, og bað með réttu, að
þoð þyrfti að draga úr rhilli
liðakostnaðinum. í þessu,
íkki síður en með bemu skött
anum, hefir verið tekin ný
at.efna, sem bætir mjög að-
otöðu milliliðanna á peninga
æarkaöinum á kostnað al-
nennings í Jandinu. Við nið-
urfellingu á framtalsskildu á
jenipgum í bönkum, mynd-
*st mikið ranglæti. Til dæmis
naður, sem hefði fleiri tugi
púsunda króna í tekjur af
oankainnstæðum, fengi jafnt
hfeyri borgaðan hjá trygg-
: ngunum, ef hann væri kom-
:;nn á þann aldur, eins og
ækjulaus maður. Þá má gera
: að fyrir að erfðafjárskattur
/erði ef til vill ekki borgað-
ir af sparisjóðsinnstæðu, þótt
ailar aðrar eignir séu skatt-
nkyldar, þegar um erfðir er
t o ræða.
Með þessum lögum, um
skattfrelsi peninga, geta
menn hvað ríkir, sem þeir
eru, ef þeir eiga peninga i
bönkum, lit'ið út sem allslaus
ir menn. Því hefir verið hald
ið fram að með því að leysa
framteljendur undan þeirri
skyldu, að telja fram peni-nga
innstæður í bönkum og spari
sjóðum, væri verið að hvetja
til sparnaðar í landinu. En
það er ekki minnst á hvar
ríkið ætlar að fá peninga til
að bæta sér upp þá tekju-
rýrnun, sem þessi löggjöf
hlaut að hafa í för með sér
og sízt minnst á, að þeir skatt
ar yrðu réttiátari.
Nú er nýlega komin tilkynn
ing tU undrskattanefndar frá
ríkisskattanefnd um mat á
bústofni o. fl. Þar er fyrir-
skipað að hækka mat á ám
um 2/5 frá fyrra ári, en sum
ar skepnur eru þá hækkaðar
enn meira, til dæmis eru
hrútar metnir á kr. 800, en
voru áður metnir á kr. 300
og var það næsta nóg. Margt
fleira ámóta viturlegt er að
hafa í þessum boðskap tU
skattanefndar. Það má undur
heita að sama árið og ástæða
þykir tU að fella niður skatta
og vexti af peningum, skuli
án nokkurs tilefnis stórhækk
aðir skattar á öðrum eign-
um með því að hækka þær í
mati eins og hér hefir átt
sér stað. Hver er munurinn?
Þeir, sem spara peninga tU
að leggja í sparisjóð, eða þeir
sem spara til að koma sér
upp bústofni, tU að geta lif-
að af. Siðan í fjárskiptunum
og þó sérstaklega þar sem
þau eru nýlega um garð
gengin hafa bændur reynt
að fjölga fénu eftir mætti,
og látið það ganga fyrir öllu
*¥♦**¥*¥♦**¥♦ * ¥ ♦ * * ¥ ♦
► >
ddrid^.ef)dttur
öðru, enda lífsspursmál fyrir
þá, þar sem búin voru víðast
lítil og þar af leiðandi tekj-
ur manna oft sárahtlar. Sá
sparnaður og sú sjálfsafneit
un, sem margir bændur hafa
sýnt með því að koma sér
upp svo stóru búi, að það
gæti framfleytt heimili, eins
og minnst er á að framan,
virðist ekki vera ráðamönn-
um þjóðarinar eins geðþekkt
eins og sparnaður þeirra, er
safna peningum í sjóði, sem
er sennilega miðuð við mikla
eftirspurn, en ekki efth raun
verulegu niðurlags verði, ems
og t. d. á sauðfé. En allur
þessi spenningur eykur skatta
bæði tekju- og eignaskatt,
eins og kunnugt er. Það get-
ur ekki hjá því farið að þetta
mat veki almenna óánægju
í sveitum landsins. Þar sem
að eama árið og felldir eru
mður skattar og vexÞr af
peningum, án nokkurs Wefn
is, stórhækkað mat á skepn-
um. Hins vegar er látið standa
fasteignamat síðan 1942. Þar
sem jafnvel hefir komig fyrir
að fasteignir hafa verið seld
ar með um eða yfir 20 földu
fasteignamati, þar sem eftir-
spurnin er mest eins og eftir
húisum í Reykjavík. Það er
óþolandi annað en alhr séu
jafn réttháir með eignir sín-
ar og verði að telja fram og
borga skatta af, jafnt hvort
sem það eru peningar, fast-
eignir, skepnur eða hvað ann
að, sem menn eiga. Og mat
á fasteignum og öðru sé
sanngjarnt og án þess að
miða við stundarfyrirbrigði
vegna mikillar eftirspurnar.
Eða þá öðrum kosti fella allar
framtalsskyldur á eignum nið
ur og gera þar með alla jafn
réttháa.
J. G.
Róbert Sigmundsson og Agnar Jörgensson, Reykjavíkurmeist-
arar í tvímenningskeppni í bridge.
Grímseyjarferðir Drangs
Nýlega er komjn út ferða-
áætlun flóabátsins m.s.
Drangs og urðu Grímseying-
ar eigi lítið hissa, þegar í
ljós kom að útgerð bátsins
hafði fækkað áætlunarferð-
um sinum til Grímseyjar
stórlega frá því, sem áður
var, jafnframt því, sem út-
gerðin hefir hlotið stóraukna
opinbera styrki til slíkra
ferða.
Áætlun bátsins hefir verið
ferðir á þriggja vikna fresti
yfir vetrarmánuðina en hálfs
mánaðarlega að sumrinu, og
mátti sannarlega ekki minna
vera. En nú samkvæmt hinni
nýju áætlun eru ferðirnar
aðeins einu sinni í mánuði
allt árið. Þess má geta að
Grímseyingar hafa löngum
verig mjög óánægðir með ferð
ir þessa flóabáts og margoft
borig fram kvartanir, en á-
rangurslaust.
Þar sem framferði útgerð-
ar m.s. Drangs keyrir nú
langt fram úr hófi fram væri
æskilegt að fá svör frá hmu
opinbera, þ. e. a. s. styrkveit
endum, hvort engin skilyrði
um lágmarksferðafjölda fylgi
styrkjum þessum, eða hvort
útgerðin er algjörlega óbund
in af styrkjum Wns opinbera
og geti fækkað ferðum sín-
um að eigin geðþótta, jafn-
framt því áð styrkir stór-
hækka. Væri æskilegt að
þetta yrði upplýst opinber-
lega, og ennfremur hvort
þessi ferðafækkun er gerð í
samráði vig styrkveitendur?
Heyrst hefir að útgerðin
hafi fækkað ferðum sínum
hingað vegna Wns nýja flug
vallar, sem Grímseyingar
binda miklar vonir við, og
séu hræddir um að flutning
ar dragist saman. En útgerð
m.s. Drangs hefði gjarnan
mátt bíða með umrædda
ferðafækkun þar til áætlun-
arflug væri hafið en allt er
það í óvissu ennþá.
Annars finnst okkur Gríms
eyingum úr því sem komið
er að hið eina rétta og skyn-
samlega í máli þessu sé það,
að styrkur sá, sem flóabátn-
um nú er ætlaður til Gríms-
eyjarferða verði nú þegar yfir
færður á flugfélagið, sem á-
reiðanlega mundi rækja þjón
ustu sína betur v4ð Grímsey-
inga en flóabáturinn „Drang
ur“ hefir gert.
Vænta Grímseyingar þess
fastlega að styrkveitendur
verði þessu afskekkta byggð
arlagi hliðhollir í máli þessu
og að bætt verði hið bráðasta
úr því ófremdarástandi og ó-
réttlæti, sem Grlmseyingar
eiga nú við að búa í samgöngu
málum.
G. Jónsson.
Landsmótið í bridge var háð í
Reykjavík vikuna fyrir páska.
Keppni var tvísýn milli tveggja
sveita um meistaratitilinn, Vi!-
hjálms Siguiðssonar og Gunngeirs
Péturssonar. Gunngeir sigraði í sjö
fyrstu .umferðunum, en Vilhjálm-
ur hafði stigi rninna, vann sex leiki
og gerði jafntefli við sveit Óla Arn-
ar Ólafssonar, Akranesi. í áttundu
umferð mættust efstu sveitirnar og
sigraði Vilhjálmur þá örugglega, og
tryggði sér íslandsmeistaratitilinn
og er það í fyrsta skipti, sem sú
sveit sigrar á landsmóti. í sveit-
inni eru þrautreyndir spilarar, sem
hafa spilað í landsliðinu. í þriðja
sæti varð sveit Sig. Kristjánsson-
ar frá Siglufirði, sem ávallt hefir
staðið sig mjög vel á landsmótinu.
X fjórða sæti var sveit Tafl- og
bridgeklúbbsins, en beztu menn
þeirrar sveitar voru frá Bridgefé-
lagi Reykjavíkur, og þarf því í fram
tíðinni að draga skýrari línur milli
þessara félaga. í 5.—6. sæti voru
sveitir Róberts Sigmundssonar og
Harðar Þórðarsonar. Hin lélega
frammistaða sveitar Harðar, sem
hefir verið íslandsmeistari undan-
farin ár, kom mest á óvart. Virtist
sveitin a’drei ná sér upp í sveita-
keppninni, en hins vegar sýndu
meðlimir hennar ótvírætt, að þeir
eru beztu spilarar landsins, með
því að sigra með gífurlegum yfir-
burðum í barometer-keppni lands-
mótsins. Efstir urðu þar Gunnar
Pálsson og Gunnar Guðmundsson,
en næstir Kristinn Bergþórsson og
Lárus Karlsson, og voru þeir nokk
ur hundruð stigum á undan næstu
„pörum“. í 7. sæti í sveitakeppn-
inni voru Akurnesingar, Hafnfirð-
ingar í 8, og sveitir Ólafs Einars-
sonar og Óskar Kristjánsdóttur
voru í tveimur neðstu sætunum.
Ekki hafði höfundur þessa þátts
tækifæri til að fylgjast með lands-
mótinu sem skyldi, og hefir þvl ekk
ert úrval af spilum frá henni. Hins
vegar skulu sýnd hér tvö spil, en
það skal tekið fram, að þau eru
ekki táknræn fyrir þá spi’a-
mennsku, sem sýnd var á mótinu.
Pýrra spilið er frá leik Gunn-
geirs og Siglfirðlnra, en það var
þannig:
A x x
¥ Á
4 Á G x x x
n, 10 9 8 x x
4kxx ^xxxx
yxx VDGxxxxx
A D x x x x 4X
* G x x x * D
A Á K D G x
v K x x
4 K X
jf, Á K x
Á báðum borðunum spilaði suður
sjö grönd, og þótt spilið standi á
borðinu eins og kallað er, urðu báð
ir spilararnir tvo niður. Það merki
lega var, að spilurunum urðu á
sömu mistökin, mistöldu spaðann
og komu vestur því ekki i þá. kast
þröng sem hægt er. Það þarf ekki
að útskýra fyrir lesendum, hvemig
hægt er að vinna spilið, til þess er
það of létt, en þess má geta, að
á báðum borðum var svínað fyrir
tíguldrottningu.
Seinna spilið er frá leik Harðar
við Hafnfirðinga. Spilið var þann-
ig:
A A 10 x x x
y Á x x x x
A ^
* G X
A x x x AGxx
yxxx yDG<x
^Dxxx 4KGXÍ
4, Á K x 4« D 7
A K D
y K
4 Á x x x 1
jf, 10 x x x x x 1
Þar sem Hafnfirðingar sátu norð
ur—suður var passað hringinn, en,
Hörður opnaði sem norður á hinu
borðinu á einum spaða. Gunnaf
Guðmundsson var suður, og sagðl
tvö lauf. Hörður 2 hjörtu og Gunn-
ar 3 grönd, sem hann fékk að spila
ódoblað.
Vestur kom út með lítlnn tígul
(Framhald á 6. giðul.
dtiflíjMi í Tímanum
NYR RETTIiR
Sjöðið makkarónur á venju-
leg-an hátt. Blandið siðan vél '
með tómötum, sykri, salti og
pipar. Þekið yfir méð rifnum
osti og bakið i ofni i hæflieg-
um hita (163 gr. Celsius.) i
15 minútur.
Hakkarónur, þekktar um ailan heim
EDtO
'tt