Tíminn - 01.09.1955, Blaðsíða 5

£96. blað.
Fimtntud. 1. sept.
Kjötvinnslustöðiu
Það: er ljóst, að óvenjulega
mikið . af kjöti mun koma á
markáðinn í haust og verður
því a^ gera sérstakar ráðstaf
anir tU að tryggja sölu á því.
í við|þ,li við Pál Zóphónías-
son húnaðarmálastjóra, sem
birtist hér í blaðinu í gær, var
m. a. minnzt á þetta atriði
og förust búnaðarmálastjóra
orð á þessa leiö:
„I»á er víst, að í haust t>l-
fellst mjög m>kiö af kjöt*.
Yafalaust verður nauðsyn-
legt að flytja út dilkakjöt,
cg að sjálfsögðu sér ríkis-
stjórn og Alþingi um, að ein
hverjar uppbætur, tdsvar-
andi þeim, sem sjávarútveg-
urinn fær, verði á það greidd
ar. En mikið af kjötinu þarf
að v'nna. Tæki til kjötiðn-
aðar hafa ver'ð af skornum
skanimti hér á landi.
Bændur telja það brýna
nauðsyn, að S. í. S. setji upp
kjötiðnað og geti með því
trygfgt kjötinnleggjendum
verðj fyrir sem mest af
vinúslukjötinu — þriðja
flokks kindakjöti og kýr-
kjöti — og jafnframt tryggt
neytendum betri og fjöl-
breýttari matvörur. Telja
þeiriþað hið versta verk, ef
yfirvöld bæjar eða ríkis
standa í veg> fyrir því, að
S. Í|;S., sem Iagt hef>r á það
mikla áherzlu s. 1. ár að
kyggja kjötvinnslustöð, geti
komið því máli í höfn. Þetta
sumar ætti að kenna mönn-
um hver nauðsyn er að kjöt
iðnaðarstöðin rísi, og von-
andi strandar ekki lengur á
fjárfestingarleyfi eða bygg-
ingárleyfi.“
Þaíin 29. júní síðastl. skrif-
aði Érlendur Einarsson for-
stjóri SÍS grein hér í blaöið,
þar :sem hann lýsti þeim
furðulegu töfum, sem bygg-
ing kjötyinnslustöðvarinnar
hafi ,mætt. Lýsti hann fyrst
því, |i:ð nauðsyn væri nú auk
innaíjátaka á sviði kjötsöl-
unnár vegna vaxandi fram-
leiðslú og hefði SÍS, sem teldi
sér séírstaklega skylt að vinna
að þeim málum, því hafið
undirbúning að því fyrir
nokkrum árum að koma upp
fullkþminni kjötvinnslustöð í
Reykj-avík. Síðan sagði for-
stjórinn orðrétt:
„Með samvinnu við heil-
brigðis- og bæjaryfirvöldin
var fundinn staður fyrir
slíká kjötmiðstöð á Khkju-
sandi og gengið frá skipu-
lagi; hennar. Hefir fyrsti
hluti stöðvarinnar, sem er
aðaUega kæligeymslur og
bráðabirgða afgreiðslustað-
staða, þegar starfað rúmlega
ár með ágætum árangri. En
þessi bygging er aðeins hluti
af þeirri kjötmiðstöð, sem
brýn þörf er fyrir í höfuð-
borginni, sem er lang stærsti
kjöthiarkaður landsins.
Næsta skrefið er bygging fyr
ir kjötiðnað, þar sem hægt
væri, að tilreiða kjötvörur á
hinn fullkomnasta og hag-
kvæmasta hátt fyrir neyt-
endúr, þannig að kjötvara
sé ávallt á boðstólum í meiri
fjölbreytni en hingað t>l hef
ir verið.
Sámbandið væri þegar
byrjáð að re>sa þessa nauð-
synlegu kjötiðnaðarstöð, ef
TÍMINN, fjmmtudaginn 1. september -1955.
ERLENT YFiniT:
Næst samkomulag um afvopnun?
Fundi afvópiiunarnefndar Sameinuðn þjdðanna, sem líéfst á
mánndagimi; er veitt mjög mikil athygli um gjörvalian keiin
Síðastliðinn mánudag hófst að
nýju í New Yofk fundur undir-
nefndar afvopnUnárnefndar Sam-
einuðu þjóðanna. Nefndin sat að
störfum í London alllengi síðast
liðinn vetur og vor, og var ákveðið
að hún skyldi hittast að nýju
nokkru áður en þing Sameinuöu
þjóðanna kæmi saman í haust, en
hún á að gefa því skýrslu um
störf sín. Það hefir svo gerzt síðan,
að samþykkt var á Genfarfundi
æðstu manna fjórveldanna að vísa
til undirnefndarinnar öllum nýjum
tillögum um afvopnunarmálin, sem
þar komu fram. Nefndinni var jafn
framt ætlað að senda skýrslu um
störf sín til utanrikisráðherrafund-
ar fjórveldanna, sem á að koma
saman í Genf 27. okt. næstkom-
andi.
í heimsblöðunum er nú að sjálf-
sögðu mikið rætt um þetta mál.
Flestum kemur saman um, að það
séu fyrst og fremst tvö mál, sem
skeri úr um það, hvort raunveru-
leg breyting hafi orðið á afstöðu
Rússa. Þessi mál eru afvopnunar-
málin og Þýzkalandsmálin.
Afvopnunarmálin hafa verið til
umræðu á vettvangi S. Þ. nær ó-
slitið síðan heimsstyrjöldinni lauk.
Til þessa hefir enn ekki náðst neitt
endanlegt samkomulag milli vest-
urveldanna og Sovétríkjanna, sem
þessi mál snerta mest. í stuttu
máli má segja, að helztu ágrein-
ingsmálin hafi verið þessi:
1. K.jarnorkuvopnin. Vestlirveld-
in hafa lagt til, að kjarnorkuvopn
yrðu bönnuð, þegar búið væri að
ná samkomulagi um alhliða af-
vopnun og nægilega traust éftirlit
með framkvæmd hennar, enda
yrði þetta bann óraunhæft að öðr-
um kosti. Rússar hafa lagt til, að
framleiðsla og notkun kjarnorku-
vopna yrði bönnuð tafarlaust og
yrði það fyrsta stig afvopnunar-
innar.
2. Afvopnunin. Vesturveldin hafa
lagt til, að her stórveldanna yrði
takmarkaður þannig, að Banda-
rikin, Sovétríkin og Kína mættu
hafa 1,5 milj. manna undir vopn-
um hvert ríki, en Bretland og
Frakkland 650 þús. manns hvort
ríkið og önnur ríki frá 100—200 þús.
manns. Rússar hafa lagt til, að
hvert ríki minnkaði herafla sinn
um þriðjung frá því, sem nú er.
Vesturveldin hafa bent á, að Rúss-
ar héldu þá áfram aö hafa lang-
f jölmennastan her og myndi það j
skapa þeim yfirburði, ef t. d. yrði
jafnframt fallizt á kröfur þeirra
um bann kjarnorkuvopna.
Mynd þessi birt'st nýlega í ameríska blað-nu St. Louis Globe- i
Ðemccrat. Teiknarinn lýs‘r víðhúrfi stórveSdanna t>l af- j
vopnunarmálanna þannig, að Rússar segi: Þú fyist, en
vesturveldin: Á eft>r þér.
3. Eítirlitið. Vesturveldin haía
lagt ríka áherzlu á að haft yrði
traust eftirlit með framkvæmd af-
vopnunarinnar. Rússar haía hins
vegar viljað takmarka eftirlitið eem
mest o~ talið strangt eftirlit skerða
sjálístæði viðkomandi þjóðar. M. a.
hafa þeir lagt til, að eftirlitið
heyrði undir öryggisráð S. Þ., en
vesturveidin hafa talið það óhæft,
þar sem stórveldin hefðu þar neit-
unarvald og gætu beitt því til að
hindra allt raunhæft eftirlit.
Ágreiningsatriðin hafa verið
mörg íieiri en þetta, en þessi má
telja veigamest. Fullt samkomulag
væri þó ekki tryggt, þótt samkomu
lag næðist um þau í stórum drátt-
um, því þá yrði eítir að semja um
ýms framkvæmdaatriði, þar sem
séríræðingar þyrftu að koma til,
og þyrítu slíkir samningar að vera
hárnákvæmir og hljóta þeir því að
vera vandaverk, sem ekki mætti
flaustra af.
herja. Það er t. d. ekki álitleg!
fyrir vesturveldin að fallast á, að
Eandaríkin flytji allt liö sitt fiá
Evrópu, þótt Rússar færu í staðinn
með her sinn frá Austur-Þýzka-
iandi og leppríkjunum. Það er nefni
lega auðveidara fyrir Rússa að
flytja !ið um leppríkin en Banda-
ríkjamenn að flytja 3ið yíir At-
lantshafið.
Mcna ^eiðu sér ncUkrar vonir
um það, að á Genfaríundi æðstu
manna stórveldanna myndi heldur
færast í samkomulagsátt á sviði
afvcpnunarmálanna. Svo varð þó
ekki. Þar komu þó hins vegar íram
nokkrar nýjar tillcgur, sem sam-
komulag varð um aö v:sa til undir-
nefndai aíVGpnunarnefndar S. Þ.
og hún mun nú íjalia um.
Merkust þessara tillagna er tví-
mælalaugt tillaga Eisenhowers íor-
seta um, að Rússar og Bandaríkja-
menn skiptist á gagnkvæmum up-p-
lýsingum um allar mikilvægar her-
stöðva í löndum þeirra og 3eyli
til frekara crjTggis að teknar verði
myhdir af þeim úr lcfti. Þá er til-
laga Edens um eins kcnar afvopn-
að belti, sem aöskildi austur og
vestur í Evrópu. Loks var svo til-
la;a Faures um takmörkun útgjalda
vegna vúbúnaðar og að nokkrum
hluta þess fjár, sem sparaðist, yrði
varið til viðreisnar j þeim löndum,
sem skemmst eru á veg komin f
tæknilegu iilliti.
Frá Rússum kcmu ekki íram nein
ar nýjar tillögur á Geníarfundin-
um. Eúlganin tók til’ögu Sisenhow-
ers heldur vinsamlega og hefir síð-
ar lýst því yfir, að það værí mis-
skilningur, að Rússar heíðu hafn-
að henni, heldui heíðu þeir hana
til athugunar.
Þaimig sla.nda þá rr.álin í höfuð-
dráttum, þegar undirnefndin byrj-
A þingi S. Þ. á síðastlionu bausti
kom í Ijós, að Rússar voru ekki
eins tiihMðrunarlausir og áður.
Þannig íéllu þeir írá þeirri tillögu
sinni, að bann kjarnorkuvopna yrði
fyrsta stig afvcpnunar. Meðferð
málsins lauk þannig, að einróma
var samþykkt að vísa málinu til
undirnefndar afvopnunarnefndar S.
Þ. til frekari athugunar. í undir-
tl
nefndinni eiga sæti fimm rnenn
eða fulltrúar _ eftirtalinna rikja:
Bandaríitjanna, Bretlands, Sovét-
ríkjanna, F'rakklands og Kanada.
Undirneindin settist svo á rök-
stó3ana í Londcn siðastliðinn vet-
ur. Þar gerðist Jítið þangað til 10. J ar cjna ag nýju. Kunnugt er,
maí síðast.iðinn. Þá lagði Malik, j ag gjj stérveldin hafa mjög látiS
fuiltrúi Rússa, fram nýjar tiúögur ; atÞuga þessi má! síðan Genfarfund
aí háifu þeirra. í þessum tillög- | jnun3 jgui; 0g þvi er túizt- við ýms-
um var í tveimuf mikilvægum at-juœ n-jum ti31ö‘um. Það er þó vart,
riðum gengið til móts við tillögur j þejr a’ira t jartsýnustu, sem
vesturveldanna. Þar var gengið inn gera ser vonír um> ag samkomnlag
á tiljogur þeirra um þá tolu her- j núist nu þegar Um heildarlausn
manna, sem stórveldin mættu hafa. þe.ssara mála. Þau eru alltof vanda
og greint er frá hér á undan. Jafn | som cg viðkvæm í samningum til
framt var gengið það til móts við j þgss, að rett sé að vænta slíks.
tiliögur þeirra um eítirlit, að kornið j Hins vegar á að mega vænta þeE£>
að heldur þckist í samkomulags-
átt. Margir gera sér. von urn, að
það géti crðið á þann hátt, að
íundínn verði einhver meðalvegur
milli t,i31agna Eisenhowers og Rússa
um eftiriit, sem gerði mögulegt að
fy’gjast með þvi, hvcrt viðkom-
andi riki væri að.undirtúa árás og
það gæti því ekki hafið hana, án
'Framhaio a 6. siðui.
skyldi upp alþjóðlegu eftirliti á mik
ilvægum samgcngustöðvum, (t. d.
við haínir, á flugvöllum cg á járn-
brautarstöðvum), svo bægt yrði að
fylgjast með þvi, hvort viðkom-
andi rík: væri að undirbúa árás.
í þessum til’ögum Rússa voru og
enn ýms cnnur atrioi, sern örðugt
er íyrir vesturveldin ,að fallast á,
t. d. um heimfiutning allra erlendra
ekki hefði komið t*l skjal-
anna næsta óskújanleg fyrir
staða hjá opinberum aðilum.
Fjárfestingarleyfi var veitt
t ‘I þessarar framkvæmdar
þegar í fyrra og þá hafizt
handa um að teikna stöðina.
senda teikningarnar t!'l Dan
merkur td þess að leita ráða
hjá ýmsum sérfræðingum,
þar sem hér er um mikið fyr
irtæki að ræða og mikið í
húfi, að allt sé þann*g úr
garði gert, að það standist
fyllstu kröfur tímans. Því
miður gátu hinir erlendu sér
fræðingar ekki lokið starfi
sínu fyrr en um áramót, svo
að framkvæmtjir. gátu að
sjálfsögðu ekk‘ lial‘zt á ár-
inu 1954. ^
Hinn 12. janúar síðast lið-
inn sótt* Sambandið um
endurnýjun á fjárfestingar-
Jeyf* sínu til innflutnlngs-
skrifstofunnar, En þetta
leyfi liefir af einhverjum
annarlegum ástæðum ekki
fengizt endurnýjað og þessi
nauðsynlega framkvæmd er
stöðvuð“.
Siðan Erlendur skrifað*
þessa grein, hefir það gerzt,
að fjárfestingárleyfíð fekkst
endurnýjað og virtist þá ekk
ert því til fyrirstöðu, að bygg
ingin gæti hafist. Svo var þó
ekki, heldur komu bæjaryfir-
völdin nú t*l sögu og stöðv-
uðu bygginguna með þe*rri
forsendu, að enn væri ekki
gengið nægilega frá holræsi í
hverfinu, þar sem stöö*n verð
ur byggð.
Þess verður að vænta fast-
lega, að bærinn sjái t*l þess,
að byggingin þurfi ekki að
tefjast lengi vegna framan-
greíndrar ástæðu. Hér er um
mikið nauðsynjamál að ræða,
eins og sést á framansögðu.
U.S. ANO S'OVIET FOK'CfS' COM.I>ARft
'&W. mk s

New York Times birfi s. 1. sunnudag þessa samanburðar-
mynd á herstyrk Sovétríkjanna og Bandaríkjanna. Ár*ð
1953 höfðu Rússar 4,5 milj. manna undir vopnum, og er
sá herstyrkur þeirra óbreyttuv enn, en þe'r ráiígera að
fækka í haust um 640 þús. manns. Árið 1953 höfðu Banda-
ríkin 3,5 m*lj. manna und'r vopnum, en hafa nú 2,9 milj.
manna. Neðst á myndinni sést herstyrkur þessara ríkja,
eins cg lagt er t»I að hann verði í framtíðmn* samkv. fram^
komnum tillögum í afvopnunarnefnd S. Þ,