Tíminn - 26.10.1955, Page 1

■krtfitafur I Edduhúal
Fréttadmar:
■1303 og 81303
Algrelfsluslml 3323
Auglýslngaslml 81300
PrentsmlBjan Edda
Rltstjórl:
Þórarlnn Þórartnsaon
Útgeíandl:
Pramsóknarflokfairlnn
39. árg.
Reykjavík, miffvikudaginn 26. október 1955.
243. blað.
Staðgóð þekking á þjóðfélags-
málum undirstaða lýðræðis
Þingsályktmiartillaga Bcrnharðs Stefáns-
sonar og Gísla Guðmundssonar um ankna
fræðsln í þjóðfélag's- og' þjóðliagsfræðum
AIþingismenn*rnir Bernharð Stefánsson og Gísli Guð-
mundsscn flytja á Alþing* tillögu til þingsályktunar um
aukna fræðslu fyrir almenning í þjóðfélags- og þjóðhags-
fræðum. Leggja þeir tU, að nefnd verði falið að kanna.
hvernig fræðslu um þessi efni verð* bezt fyrir komið. í
greinargerð segir, að almenningi í lýðræðisþjóðfélagi sé mik*I
nauðsyn á óhlutdrægri fræðslu um þess* mál, þar eð valdið
er endanlega í höndum þe*rra þjóðfélagsborgara, sem kosn-
ingarétt hafa. Þekking á grundvallaratriðum þjóðskipulags
og efnahagskerfis sé í rauninni undirstaða þess, að valdi
þessu verði skynsamlega beitt.
aulLinni íræ'öslu fyrir al-
menning í þjóðfélags- og
þjóðhagsfrædum, svo sem
um ýmsa þætíi þjóðskiptt-
Zags-, féZags- og verkaZýðs-
mála.
NefndZn aíhugt, hvorí
námskeiðum um þessi efni
verði komið við á vegum
Háskóla íslands.
Nefmlm kýs sér formann.
KosZnaðztr vio yiefndina
greiðist úr ríkissjóði "
í greinarg'erð segir:
Auðsætt er, að í lýðræðis-
bióðfélagi er almenningi mik
íl nauðsyn á óhlutdrægri
fræðslu um þessi efni. Þar
er valdið endanlega í hönd-
um þeirra þjóðfélagsborgara,
(Framhald á 2. síðu.)
Þingsályktunartillagan er
svohljóðandi:
„AZþingi áZykZar að fela
ríkisstjórninni að skipa
þriggja manna nefnd, einn
eftir Zilnefningu Háskóla
ísZa?tds, einn sarakvæmZ ZiZ
netnmgu AZþýðusaraba?tds
ísla?ids og einn efZir tilnef?t
ingu SZéttarsa?nbands
bænda, ZiZ þess að kanna,
hversu bezZ verði koraið við
Strætisvagnaferðir
halda áfram á
Akureyri
Frá, fréttaritara Tímans
á Akureyri.
Bæjarstjórn Akureyrar á-
kváðu í gær að halda stræt-
isvagnaferðum áfram í bæn
um í vetur og veita til þess
nokkurn fjárstuðning. Verða
sömu vagnar Norðurleiðar
leigöir til þess, en ráðgert er
að stofna síðar hlutafélag til
að reka strætisvagnana og
kaupa nýja vagna með vor-
inu. Reynslumánuðurinn er
nú senn á enda og virðist
þessi tilraun hafa gefizt vel.
Frv. um jafnvægis-
lánadeild til 1. umr.
í gær var til 1. umr. í neðri
debd frumvarp til laga um
jafnvægislánadeild við Fram
kvæmdabanka íslands, en
frumvarpið r flutt af tveim
þinRmönnum Framsóknar-
flokksins, þeim Eiríki Þor-
steinssyni og Páli Þorsteins-
syni. Fyrri flutningsmaður
flutti framsöguræðu og verð
ur hún bht í blaðinu ein-
hvern næstu daga.
Akureyringar kaupa
öudunartæki
Frá fréttaritara Tímans
á Akureyri.
Mænuveiki hefir ekki orð-
ið vart á Akureyri eða í Eyja
firði. Stjórn sjúkrahússins á
Akureyri hefir ákveðið að
festa- kaup á öndunartæki
eða stállunga, og hefir lækn-
ir frá sjúkrahúsinu farið suð
ur Þ1 að kynna sér notkun
þess. Ekkert slíkt tæki hefir
verið á Akureyri.
Hleyptu bátnum í land í Hösk-
uldsey vegna óstöðvandi leka
Munaði minnstu að Iiann sykki áður. Kom-
ust í land við ilian ieik eftir brimlendingu
Frá fréttar»tara Tímans í Stykkishólmi í gær.
í gærmorgun fóru tveir menn héðan frá Stykkishólmi í
róður á trillubátnum Súlutind*. Er þeir voru komnir um
klukkusttundar ferð frá Stykkishólm* skammt út fyrir Hösk-
uldsey. kom óstöðvand* leki að bátnum, og gátu þeir með
naumindum hleypt honum upp í Höskuldsey áður en hann
sökk.
I bátnum voru þeir Jónas
Pálsson og Jón Höskuldsson.
Lekinn kom upp framarlega í
bátnum, en framan við vél-
ina er vatnsþétt skilrúm en
þó liggur vinduöxull gegnum
það. Hækkaði mjög fljótt í
bátnum, og sneru þeir félagar
þegar við. Var auðséð. að eina
vonin var að ná landi í Hösk
uldsey, en þangað var um
stundarf j órðungsf erð.
111 landtaka.
Lending er ill í Höskuldsey,
einkum þegar sjór er nokkur
og illa stendur á sjó. Ekki var
þó um það að gera að velja
sér lendingarstað eða sæta
lagi, því að sjórinn hækkaði
ört í bátnum, svo að hann
fyllti nær framan tU. Þegar
sjórinn náði upp að öxulgat-
inu í vatnsþétta skiirúminu,
rann aftur á vélina, og mátti
búast við að hún stöðvaðist
þá og þegar.
Hleyptu þeir bátnum beint
upp þar sem skammzt var til
landtöku, og stöðst það á end
um. a5 vélin stöðvaðist um
leið og hann kenndi grunns,
enda var þá sjór kominn upp
á hana miðja. Sökk báturmn
þar í lendingunni, en þeim
félögum tókst að stökkva á
land heilum á húfi. Er auð-
séð, að hér mátti engu muna.
Hefðu þeir verið nokkrum
mínútum lengur til lands,
hefði báturinn sokkið undir
þeim og engin von verið um
björgun.
(Framhald á 2. síðu.)
Brezkir útgerðarmenn sjá stækkun
íslenzku landhelginnar í nýju Ijósi
Telja ekki álilokaö að stwraukimi kolaafli
á íslamlsmiðiim sé friðtm að þakka
í Bretlandí eru menn nú
að velta því fyrir sér, hvort
5 ára drengur féll af bryggju
í Súgandafirði og drukknaði
Frá fréttaritara Tímans I Súgandafirði.
Það slys varð hér klukkan tvö í gær. að fímm ára drengur,
H‘lmar Páll Jakobsson, féll út af bryggju í sjóinn og drukkn-
aði. Náð‘st drcngurinn upp, en lífgunartilraunir báru ekk‘
áráiigui.
Litli drengurinn var að
Ifeika sér á bryggj unni með
eldri bróður sínum, en rann
til og féll út af henni. Fólk
varð ekki vart við slysið, en
bróðir drengsins hljóp yfir á
næstu bryggju, sem er þar
spölkorn frá og gerði mönn-
um þar aðvart.
Tveir ungir menn, þeir
TVzfo O'rjýj'K? r\cr
vald Sturluson, brugðu þeg-
ar við og settu fram bát og
réru á staðinn. Fundu þeir
drenginn eftir nokkra leit,
þar sem hann lá á botnin-
um á fjögurra faðma dýpi.
Tókst þeim að ná honum upp.
Lífgunartilraunir voru strax
hafnar og þeim haldið áfram
þar til læknir kom frá Flat-
eyri, en hann úrskurðaði að
rlreno-nrinn væri látinn. JÞJ.
stórauk*ð kolamagn brezkra
togara, sem koma he*m af
fslandsmiðum, geti verið að
þakka áhr'fum hinnar
auknu landhelg‘sfriðunar
við ísland. Brezk'r togaraeig
endur eru að vonum treg‘r
t*l að játa þessu, en Baker
formaður þe'rra, er þó geng
inn svo langt, að játa, að ef
t*I vill kunn* nýja landhelgis
línan að e*ga sinn þátt í
auknum kolaafla, en bæt'r
því við, að enn sé allt of
snemmí að dæma um þá full
yrð*ngu íslend'nga, að nýju
landhelgislínunm sé f.yrir
að þakka, eft*r því sem segir
í F*shing News.
Me*ri og betr* fiskur
á íslandsmiðum.
Það hef'r nefn'lega komið
í ljós, að brezk'r tegarar á
íslandsm'ðum afla nú meira
og betri fisk en áður. Eink-
um er þetta áberandi þegar
lit'ð er á kolaaflann. Hefir
hinn ötuli fiskvcið*ráðunaut
ur íslenzka sendiráðsins haft
lag á að koma þessum stað-
reyndum til brezkra blaða
og þær upplýs'ngar ekki ver
(Framhald á 2. síðu.) Brjóstmynd Þorvaldar Thcr-
irrr. —oddsen.
Náttúrygripasafnið fær brjóst
myná af Þorvaidi TSioroddsen
Var gerð af Ríkla. Jónssyni, inyndhöggvara
árið 1919, og var aðcins eitt eintak til
Þegar prófessor Þorvaldur Thoroddsen dvald' á íslandi í
síðasta skiptið sumarið 1919, varð bað að ráði, fyr*r forgöngu
Bjarna Jónsscnar frá Vogi og Matthíasar Þórðarsonar, að
hann sæti fyrjr hjá Ríkarði Jónssyni myndhöggvara, er gera
skyldi brjóstmynd af honum. Þess' brjóstmynd mun vera sú
eina, er nokkru sinni var gerð af Þorvaldi, og er hún mjög
lík honum að þeirra dómi, er þekktu hann. Myndin var síðar
á sýningu í Charlottenborg og fékk þar lofsamlega dóma.
Fram t'l síðasta vors var að
eins til eitt eintak af þessari
brj óstmynd og það í gips' í
eign Menntaskólans í Reykja
vík, en í tilefni af 100 ára
afmæli Þorvalds Thoroddsens
hinn 6. júní s. 1., veitt'
Menntamálaráðuneytið fé tii
þess að gerð yrði bronsaf-
steypa af myndinni. Sú af-
steypa var gerð í Kaup-
mannahöfn og er nú könain
til landsins. Hefir Menmta-’
málaráðuneytið ákveðið, a3
hún verð' framvegis varS-
(Framhald á 2. síðu.)